Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu, , çünki hansısa məqalədən bu məqaləyə verilmiş keçid yoxdur. (fevral 2023) |
Fuad Mehmed Umay (türk. Mehmet Fuat Umay; 24 fevral 1885, Kırklareli ili – 1 iyul 1963, İstanbul) — həkim və siyasətçi; 1921-ci ildə Uşaq Qoruma Agentliyinin (Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü) qurucusu. 1910-cu ildə Ədirnə Liseyini və İstanbul Universiteti Tibb Fakültəsini bitirmişdir. Birinci Balkan müharibəsində iştirak etmiş və 1913-cü ilin avqust ayında Kırklarelidə şəhər həkimi kimi çalışıb. Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsindən sonra ABŞ-yə səyahət etmiş, Türkiyədə kimsəsiz qalan uşaqlar üçün ianə toplamaqla məşğul olmuşdur. 1920–1950-ci illərdə Türkiyə Böyük Millət Məclisinin üzvü seçilmişdir..
| Fuad Umay | |
|---|---|
| türk. Mehmet Fuat Umay | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 24 fevral 1885 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1 iyul 1963 (78 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Fuad Umay 24 fevral 1885-ci ildə Kırklarelidə anadan olub. Kırklarelidə ibtidai və orta məktəbə getmiş, sonra Ədirnə liseyində oxumuşdur. 1910-cu ildə İstanbul Universitetinin Tibb Fakültəsini bitirmişdir. İlk vəzifə yeri olan Tırnovacık qəsəbəsində bələdiyyə həkimi vəzifəsinə 2 iyul 1910-cu ildə başlamışdır. Balkan müharibəsi zamanı bölgədəki hərbi xəstəxanada xidmət edib. Müharibədən sonra 28 Avqust 1913-cü ildə Kırklareli bələdiyyəsinə həkim təyin olunub. Burada Himaye-i Etfal Cəmiyyətinin (Uşaq Qoruma Təşkilatı; etfal ərəbcə tərcümədə tifil deməkdir) və Kırklareli Şöbəsinin və Milli Cəmiyyətin Müdafiəsini qurmuşdur. Daha sonra Boluya dövlət həkimi vəzifəsinə təyinat aldı. 1920–1923-cü illərdə Milli İstiqlaliyyət mübarizəsinin iştirakçısı oldu. Əvvəlcə Türkiyə Böyük Millət Məclisində Bolu millət vəkili və 1923–1950-ci illərdə Kırklareli millət vəkili seçilmişdir. Soyad Qanunu ilə Atatürk tərəfindən Türk soylarına xidmət etdiyi üçün Türk mifologiyasındakı uşaqların qoruyucu ruhu olan "Umay"a istinad edərək bu soyadı ona verilmişdir.
Doktor Fuat Umay 30 iyun 1921-ci ildə qurulan "Himaye-i Etfal Cəmiyyəti"nin (türk. Çoçuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü) qurucuları arasında idi və uzun müddət onun sədri vəzifəsini icra edib. Fuat Umay, siyasi karyerası ərzində "Himaye-i Etfal Cəmiyyəti"nə maliyyə cəlb etmək üçün Məclisdə bir çox təkliflərlə çıxış etmişdir.
Fuat Umayın Amerikadakı "Türklər və Gördüklərim" (1927) və "Seçicilərimlə Yalnız" (1950) adlı iki kitabı var.
Fuat Mehmed Umay 1950-ci ildə keçirilən seçkilərdə məğlub olduqdan sonra siyasətdən təqaüdə çıxmışdı. Fuad bəy 1963-cü ildə İstanbulda vəfat etmişdir.
ABŞ səfəri
Fuad bəy "Himaye-i Etfa" üçün maliyyə toplamaq məqsədilə müxtəlif işlər görürdü. Yerli ianə səyləri yetərli sayılmadığı üçün, xüsusilə ABŞ-də yaşayan Türk vətəndaşlarından kömək üçün müəyyən addımlar atırdı. Fuad Umay Gelibolu Millət vəkili Cəlal Nuri İlerinden bir ünvan alaraq, Vaşinqtondakı türklər üçün imam olan Mehmed Əli Əfəndi ilə əlaqələr qurur. Yazışmaların sonunda Türk Teavün Dərnəyi ilə əlaqələr qurulur. Cəmiyyət Nyu York və Detroytda 120.000 dollar ianə toplayır və "Himaye-i Etfal Cəmiyyəti"nə göndərir.
ABŞ-də Türkiyə vətəndaşlarının könüllü töhfələrinin intensivliyini nəzərə alaraq, Ankaradan bir nümayəndə dəvət etməsi düşünülür. Bu şəxs Fuad Mehmer Umay olur. 21 Mart 1923-cü ildə Böyük Millət Məclisinin təsdiqi ilə Fuad bəyə 5 ay müddətində ABŞ-yə getməyə icazə verildi. Fuad bəy buradakı təəssüratlarını "Amerikadakı türklər" kitabında təsvir etmişdir.
Fuad bəy 8 aprel — 3 iyun tarixləri arasında ABŞ-nin bütün türklər yaşayan bölgələrindən yardımlar topladı. "Himaye-i Etfal" üçün ianə toplantıları Nyu York, Lourens, Peabodi, Providens, Vuster, Buffalo, Pittsburq, Petkiran, Klairton, Vellston, Younqstaun, Kanton, Akron, Klivlend, Vaşinqton, Detroyt, Çikaqo və Filadelfiyada keçirildi. İanə toplantılarının sonunda 85.072 dollar yardım yığılmışdı. Sabiha Sertelin də dediyi kimi, bu rəqəm Suriyalıların yardımları və miqdarı müəyyən edilə bilməyən yardımların cəmi ilə yüz min dollara yaxınlaşmışdı. Yardımda davamlılığı təmin etmək üçün doktor Fuad bəy Türk Teavün Dərnəyinin səlahiyyətlilərinə "Himaye-i Etfal Cəmiyyəti"nin şöbələrini açmağı təklif etdi. Təklifin müsbət qəbulundan sonra 15 aprel 1923-cü ildə Nyu-Yorkda "Himaye-i Etfal Cəmiyyəti"nin Mərkəzi açıldı.
Əsəri
- Fuad Umay. Cumhuriyetin kuruluş yıllarında bir devrimci doktorun anıları (Basım 1). İstanbul: Türkiye İş Bankası. 2003. ISBN .
İstinadlar
- "Mehmet Fuad Umay". 2021-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-21.
- Gönül Pultar; Louis Mazzari; Belma Ötüş Baskett. The Turkish-American Conundrum: Immigrants and Expatriates between Politics and Culture. Cambridge Scholar Publishing. 2019. ISBN . 2021-07-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-21.
- Atatürk Dönemi Sağlık Tarihi Kongresi, 1920-1938: bildiriler, 6-9 Kasım, İzmir. Ege Üniversitesi. 2009. 959. ISBN .
- Libal, Kathryn. Child Poverty and Emerging Children's Rights Discourse in Early Republican Turkey // Childhood in the Late Ottoman Empire and After. Brill. 2016. 48–72. JSTOR 10.1163/j.ctt1w8h1jx.7.
Ədəbiyyat
- Veysi Akın. Bir devrin cemiyet adamı Doktor Fuad Umay, 1885-1963. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi. 2000. ISBN .
- Turgay Çavuşoğlu
- Yrd. Doç. Dr. Veysi Akın, "Bir Devrin Cemiyet Adam — Doktor Fuad Umay", Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi, 2000 ()
- Dr. Mehmet Fuat Umay, "Bir Devrimci Doktorun Anıları (Günümüz Türkçesine Çeviren: Cahit Kayra)", Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Sertifika No: 29619, 2003
- Tolga Aydoğan, "Atatürk'ün İzindekiler (Cumhuriyetin Unutulan Kahramanları)", Bilgi Yayınevi, Şubat 2020
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu tenha meqaledir cunki hansisa meqaleden bu meqaleye verilmis kecid yoxdur Lutfen elaqeli meqalelerden bu sehifeye kecid vermeye calisin fevral 2023 Fuad Mehmed Umay turk Mehmet Fuat Umay 24 fevral 1885 Kirklareli ili 1 iyul 1963 Istanbul hekim ve siyasetci 1921 ci ilde Usaq Qoruma Agentliyinin Cocuk Hizmetleri Genel Mudurlugu qurucusu 1910 cu ilde Edirne Liseyini ve Istanbul Universiteti Tibb Fakultesini bitirmisdir Birinci Balkan muharibesinde istirak etmis ve 1913 cu ilin avqust ayinda Kirklarelide seher hekimi kimi calisib Turkiye Istiqlaliyyet muharibesinden sonra ABS ye seyahet etmis Turkiyede kimsesiz qalan usaqlar ucun iane toplamaqla mesgul olmusdur 1920 1950 ci illerde Turkiye Boyuk Millet Meclisinin uzvu secilmisdir Fuad Umayturk Mehmet Fuat UmaySexsi melumatlarDogum tarixi 24 fevral 1885 1885 02 24 Dogum yeri Kirklareli ili TurkiyeVefat tarixi 1 iyul 1963 1963 07 01 78 yasinda Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyePartiya CHPTehsili Edirne Liseyi d Istanbul Universiteti Tibb fakultesi d Fealiyyeti siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFuad Umay 24 fevral 1885 ci ilde Kirklarelide anadan olub Kirklarelide ibtidai ve orta mektebe getmis sonra Edirne liseyinde oxumusdur 1910 cu ilde Istanbul Universitetinin Tibb Fakultesini bitirmisdir Ilk vezife yeri olan Tirnovacik qesebesinde belediyye hekimi vezifesine 2 iyul 1910 cu ilde baslamisdir Balkan muharibesi zamani bolgedeki herbi xestexanada xidmet edib Muharibeden sonra 28 Avqust 1913 cu ilde Kirklareli belediyyesine hekim teyin olunub Burada Himaye i Etfal Cemiyyetinin Usaq Qoruma Teskilati etfal erebce tercumede tifil demekdir ve Kirklareli Sobesinin ve Milli Cemiyyetin Mudafiesini qurmusdur Daha sonra Boluya dovlet hekimi vezifesine teyinat aldi 1920 1923 cu illerde Milli Istiqlaliyyet mubarizesinin istirakcisi oldu Evvelce Turkiye Boyuk Millet Meclisinde Bolu millet vekili ve 1923 1950 ci illerde Kirklareli millet vekili secilmisdir Soyad Qanunu ile Ataturk terefinden Turk soylarina xidmet etdiyi ucun Turk mifologiyasindaki usaqlarin qoruyucu ruhu olan Umay a istinad ederek bu soyadi ona verilmisdir Doktor Fuat Umay 30 iyun 1921 ci ilde qurulan Himaye i Etfal Cemiyyeti nin turk Cocuk Hizmetleri Genel Mudurlugu quruculari arasinda idi ve uzun muddet onun sedri vezifesini icra edib Fuat Umay siyasi karyerasi erzinde Himaye i Etfal Cemiyyeti ne maliyye celb etmek ucun Meclisde bir cox tekliflerle cixis etmisdir Fuat Umayin Amerikadaki Turkler ve Gorduklerim 1927 ve Secicilerimle Yalniz 1950 adli iki kitabi var Fuat Mehmed Umay 1950 ci ilde kecirilen seckilerde meglub olduqdan sonra siyasetden teqaude cixmisdi Fuad bey 1963 cu ilde Istanbulda vefat etmisdir ABS seferiFuad bey Himaye i Etfa ucun maliyye toplamaq meqsedile muxtelif isler gorurdu Yerli iane seyleri yeterli sayilmadigi ucun xususile ABS de yasayan Turk vetendaslarindan komek ucun mueyyen addimlar atirdi Fuad Umay Gelibolu Millet vekili Celal Nuri Ilerinden bir unvan alaraq Vasinqtondaki turkler ucun imam olan Mehmed Eli Efendi ile elaqeler qurur Yazismalarin sonunda Turk Teavun Derneyi ile elaqeler qurulur Cemiyyet Nyu York ve Detroytda 120 000 dollar iane toplayir ve Himaye i Etfal Cemiyyeti ne gonderir ABS de Turkiye vetendaslarinin konullu tohfelerinin intensivliyini nezere alaraq Ankaradan bir numayende devet etmesi dusunulur Bu sexs Fuad Mehmer Umay olur 21 Mart 1923 cu ilde Boyuk Millet Meclisinin tesdiqi ile Fuad beye 5 ay muddetinde ABS ye getmeye icaze verildi Fuad bey buradaki teessuratlarini Amerikadaki turkler kitabinda tesvir etmisdir Fuad bey 8 aprel 3 iyun tarixleri arasinda ABS nin butun turkler yasayan bolgelerinden yardimlar topladi Himaye i Etfal ucun iane toplantilari Nyu York Lourens Peabodi Providens Vuster Buffalo Pittsburq Petkiran Klairton Vellston Younqstaun Kanton Akron Klivlend Vasinqton Detroyt Cikaqo ve Filadelfiyada kecirildi Iane toplantilarinin sonunda 85 072 dollar yardim yigilmisdi Sabiha Sertelin de dediyi kimi bu reqem Suriyalilarin yardimlari ve miqdari mueyyen edile bilmeyen yardimlarin cemi ile yuz min dollara yaxinlasmisdi Yardimda davamliligi temin etmek ucun doktor Fuad bey Turk Teavun Derneyinin selahiyyetlilerine Himaye i Etfal Cemiyyeti nin sobelerini acmagi teklif etdi Teklifin musbet qebulundan sonra 15 aprel 1923 cu ilde Nyu Yorkda Himaye i Etfal Cemiyyeti nin Merkezi acildi EseriFuad Umay Cumhuriyetin kurulus yillarinda bir devrimci doktorun anilari Basim 1 Istanbul Turkiye Is Bankasi 2003 ISBN 978 975 458 480 6 Istinadlar Mehmet Fuad Umay 2021 10 22 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 21 Gonul Pultar Louis Mazzari Belma Otus Baskett The Turkish American Conundrum Immigrants and Expatriates between Politics and Culture Cambridge Scholar Publishing 2019 ISBN 978 1 5275 2428 6 2021 07 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 21 Ataturk Donemi Saglik Tarihi Kongresi 1920 1938 bildiriler 6 9 Kasim Izmir Ege Universitesi 2009 959 ISBN 978 975 483 804 6 Libal Kathryn Child Poverty and Emerging Children s Rights Discourse in Early Republican Turkey Childhood in the Late Ottoman Empire and After Brill 2016 48 72 JSTOR 10 1163 j ctt1w8h1jx 7 EdebiyyatVeysi Akin Bir devrin cemiyet adami Doktor Fuad Umay 1885 1963 Ankara Ataturk Arastirma Merkezi 2000 ISBN 978 975 16 1352 3 Turgay Cavusoglu Yrd Doc Dr Veysi Akin Bir Devrin Cemiyet Adam Doktor Fuad Umay Ataturk Kultur Dil ve Tarih Yuksek Kurumu Ataturk Arastirma Merkezi 2000 ISBN 975 16 1352 3 Dr Mehmet Fuat Umay Bir Devrimci Doktorun Anilari Gunumuz Turkcesine Ceviren Cahit Kayra Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari Sertifika No 29619 2003 Tolga Aydogan Ataturk un Izindekiler Cumhuriyetin Unutulan Kahramanlari Bilgi Yayinevi Subat 2020