Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Soyad Qanunu (türk. Soyadı Kanunu) — hər bir Türk vətəndaşı üçün soyad daşımaq məcburiyyətini qoyan 2525 saylı qanundur.İsveçrədən alınaraq hazırlanan qanun 21 iyun 1934-cü ildə qəbul edilərək, 2 iyul 1934-cü ildə rəsmi qəzetdə dərc edilmişdir. Qanun 2 yanvar 1935-ci ildə qüvvəyə minib. Bu qanun qəbul edildikdən sonra soyadları, Türkiyə vətəndaşları şəxsiyyət vəsiqəsinin ayrılmaz hissəsinə çevrilib. Soyadı Qanununun qəbulu sosial sahədə gerçəkləşdirilmiş Atatürk islahatlarından biridir.
| Soyad Qanunu | |
|---|---|
| türk. Soyadı Kanunu | |
 | |
| Növ | qanun, İslahat |
| Ölkə |  Türkiyə |
| Nömrə | 2525 |
| İmzalanıb | 21 iyun 1934-cü il |
| Qüvvəyə minib | 2 yanvar 1935-ci il |
| İlk nəşr | 2 iyul 1934-cü il |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Mənşəyi
Qanunun məqsədi, bu vaxta qədər soyad əvəzinə dini, sosial və ailə adlarının yaratdığı müsbət və ya mənfi ayrı-seçkiliyi, məktəb qeydiyyatı, işə qəbul, əgər xidmət, alqı-satqı işlərindəki qarışıqlığı aradan qaldırmaq idi. Bu qanunun davamı olaraq 26 noyabr çıxarılan 2590 saylı qanunla "ağa", "hacı", "hafiz", "hoca", "usta", "bəy əfəndi", "xanım", "paşa" "həzrət" kimi ad və ləqəblərin istifadəsi qadağan edildi.
Qanuna görə deyərkən və yazarkən ad öndə soyad sonda istifadə edilməlidir. Ədəbə zidd və gülünc soyadların, qəbilələrin, yad irqlərin və millətlərin adlarını, rütbə və vəzifəni göstərən soyadları soyad kimi götürməyə icazə verilmir.
Tətbiqi
Soyad seçmək vəzifəsi 2003-cü ildə mülki qanun dəyişənə qədər ailənin başçısı sayılan ərə həvalə edilmişdir. Soyad Qanununun qəbulundan beş ay sonra Prezident Mustafa Kamal'a 2587 saylı qanunla "Atatürk" soyadı verildi və bu qanun 24 noyabr 1934-cü ildə Türkiyə Böyük Millət Məclisi tərəfindən yekdilliklə qəbul edildi. 17 dekabr 1934-cü ildə qəbul edilmiş qanunla bu soyadın digər insanlar tərəfindən istifadəsi qadağan edildi. Bu səbəbdən Atatürkün bacısı Makbulə "Atadan" soyadını götürdü.
Qanunun 3-cü maddəsi, "xarici irq və millət adları" nın istifadəsini qadağan edir; Konstitusiyanın 10-cu maddəsindəki bərabərlik prinsipinə zidd olduğu iddiası ilə, müzakirə və məhkəmə mövzusudur. Bu maddəyə görə soyadı —oğul ilə bitərkən, ermənicə ian, ‑yan, rusca ‑of, ‑ov, iviç, ‑iç, yunanca ‑is, dis, ‑pulos, ‑aki, farsca ‑zadə, ərəbcə mahdumu, vələd, ‑bin şəkilçilərinə icazə verilmir.
İstinadlar
- 1934 in history 2015-09-24 at the Wayback Machine, Turkish Ministry of Culture and Tourism.
- "Mecliste büyük bir gün: Sınıf farkını gözeten unvanlar yıkıldı". 3 Ağustos 2013. 27 Kasım 1934.
- (PDF). 2015-11-23 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
- Turkoz, Meltem. "Surname narratives and the state–society boundary: Memories of Turkey's family name law of 1934". Middle Eastern Studies. 43 (6). 2007: 893–908. doi:10.1080/00263200701568253.
- "Isteataturk.com sitesi. Erişim tarihi: 05.08.2011". 2012-12-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-29. (#first_missing_last)
- . 2016-04-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-29.
Xarici keçidlər
- Soyadı Kanunu, Resmi Gazete web sitesi, Erişim tarihi: 26.03.2017 (türk.)
- Resmi Gazete web sitesi, Erişim tarihi: 26.03.2017 (türk.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Soyad Qanunu turk Soyadi Kanunu her bir Turk vetendasi ucun soyad dasimaq mecburiyyetini qoyan 2525 sayli qanundur Isvecreden alinaraq hazirlanan qanun 21 iyun 1934 cu ilde qebul edilerek 2 iyul 1934 cu ilde resmi qezetde derc edilmisdir Qanun 2 yanvar 1935 ci ilde quvveye minib Bu qanun qebul edildikden sonra soyadlari Turkiye vetendaslari sexsiyyet vesiqesinin ayrilmaz hissesine cevrilib Soyadi Qanununun qebulu sosial sahede gerceklesdirilmis Ataturk islahatlarindan biridir Soyad Qanunuturk Soyadi KanunuNov qanun IslahatOlke TurkiyeNomre 2525Imzalanib 21 iyun 1934 cu ilQuvveye minib 2 yanvar 1935 ci ilIlk nesr 2 iyul 1934 cu il Vikianbarda elaqeli mediafayllarMenseyiQanunun meqsedi bu vaxta qeder soyad evezine dini sosial ve aile adlarinin yaratdigi musbet ve ya menfi ayri seckiliyi mekteb qeydiyyati ise qebul eger xidmet alqi satqi islerindeki qarisiqligi aradan qaldirmaq idi Bu qanunun davami olaraq 26 noyabr cixarilan 2590 sayli qanunla aga haci hafiz hoca usta bey efendi xanim pasa hezret kimi ad ve leqeblerin istifadesi qadagan edildi Qanuna gore deyerken ve yazarken ad onde soyad sonda istifade edilmelidir Edebe zidd ve gulunc soyadlarin qebilelerin yad irqlerin ve milletlerin adlarini rutbe ve vezifeni gosteren soyadlari soyad kimi goturmeye icaze verilmir TetbiqiSoyad Qanununun ardindan Ataturkun sexsiyyet senedleri Soyad secmek vezifesi 2003 cu ilde mulki qanun deyisene qeder ailenin bascisi sayilan ere hevale edilmisdir Soyad Qanununun qebulundan bes ay sonra Prezident Mustafa Kamal a 2587 sayli qanunla Ataturk soyadi verildi ve bu qanun 24 noyabr 1934 cu ilde Turkiye Boyuk Millet Meclisi terefinden yekdillikle qebul edildi 17 dekabr 1934 cu ilde qebul edilmis qanunla bu soyadin diger insanlar terefinden istifadesi qadagan edildi Bu sebebden Ataturkun bacisi Makbule Atadan soyadini goturdu Qanunun 3 cu maddesi xarici irq ve millet adlari nin istifadesini qadagan edir Konstitusiyanin 10 cu maddesindeki beraberlik prinsipine zidd oldugu iddiasi ile muzakire ve mehkeme movzusudur Bu maddeye gore soyadi ogul ile biterken ermenice ian yan rusca of ov ivic ic yunanca is dis pulos aki farsca zade erebce mahdumu veled bin sekilcilerine icaze verilmir Istinadlar1934 in history 2015 09 24 at the Wayback Machine Turkish Ministry of Culture and Tourism Mecliste buyuk bir gun Sinif farkini gozeten unvanlar yikildi 3 Agustos 2013 27 Kasim 1934 PDF 2015 11 23 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Turkoz Meltem Surname narratives and the state society boundary Memories of Turkey s family name law of 1934 Middle Eastern Studies 43 6 2007 893 908 doi 10 1080 00263200701568253 Isteataturk com sitesi Erisim tarihi 05 08 2011 2012 12 16 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 29 Arxivlenmis suret 2016 08 06 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 29 first missing last 2016 04 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 04 29 Xarici kecidlerSoyadi Kanunu Resmi Gazete web sitesi Erisim tarihi 26 03 2017 turk Resmi Gazete web sitesi Erisim tarihi 26 03 2017 turk