Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şux Filipp (alm. Philipp der Aufrichtige, 14 iyul 1448, Heydelberq – 28 fevral 1508) və ya Əsilzadə Filipp (alm. Philipp der Edelmütige) 1476–1508-ci illərdə Vittelsbax sülaləsindən olan Pfals kürfürstü idi.
| Filipp | |
|---|---|
| alm. Philipp von der Pfalz | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 14 iyul 1448 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 28 fevral 1508(59 yaşında) |
| Dəfn yeri | |
| Sülalə | Vittelsbax sülaləsi |
| Atası | IV Lüdviq (Pfals kürfürstü) |
| Uşaqları | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Filipp 14 iyul 1448-ci ildə Heydelberqdə Pfals kürfürstü IV Lüdviq və Savoyyalı Marqaretin ailəsində doğulmuşdu. Onlar uzun müddət uşaqsız olduqları üçün 1447-ci ildə Vormsdan qərbdə yerləşən Müqəddəs Filippin qəbrini ziyarət etmişdilər. 1448-ci ildə taxt-tacın həsrətlə gözlənilən varisi dünyaya gələndə ona müqəddəsin şərəfinə Filipp adını verdilər. Şahzadənin anadan olması ilə Müqəddəs Filipp ümummilli şöhrət qazandı və uşaqsızlıq və ya uşaq sahibi olmaq arzusunda olanların hamisinə çevrildi, lakin elə bir yaşında yetim qalan Filipp əmisi kürfürst I Fridrixin himayəsi altına keçdi və 3 il kürfürstlükdən sonra onun tərəfindən övladlığa götürüldü. Onu övladlığa götürdüyü üçün kürfürstlüyə haqqı çatdığını elan edən Fridrix onu hakimiyyətdən kənarlaşdırdı.
Hakimiyyəti
17 aprel 1474-cü ildə Filipp Amberqdə Bavariya-Landsxut hersoqu qızı Bavariyalı Marqaret (1456–1501) ilə evləndi. Möhtəşəm şənlik salnamələrə "Amberq toyu" kimi düşdü. Evli cütlük Filipp və Marqaret üçün Amberqin bazar meydanında toy fontanı ilə bir xatirə ucaldıldı. Toyda 14 knyaz daxil olmaqla 1000-dən çox qonaq iştirak edib. 110.000 litr şərab və 10.000 toyuq ilə yanaşı, böyük miqdarda yemək yeyilib.
Filipp evləndikdən 2 il sonra, 1476-cı ildə hakimiyyətə gəldi və Yuxarı Pfalsı öz hökmranlığı altına aldı. Təxminən eyni yaşda olan və indiki Saksoniya-Anhalt bölgəsindən olan və zadəgan bir ailənin övladı olaraq miras almaq hüququ olmayan cəngavər Hans fon Trotanı 1480-ci ildə onu özünə marşal etdi və Bervartşteyn qəsrini ona satdı. Filipp öz sarayında sələfi I Fridrix tərəfindən qurulan intellektual mədəniyyəti davam etdirdi. 1481-ci ildə o, humanist və daha sonra Vorms yepiskopu olan İohann fon Dalberqi Heydelberq Universitetinə gətirmişdi. O, humanist alimləri dəstəkləmiş və tibbi və atçılıq mətnlərinin redaktoru kimi çalışmışdır.
1499-cu ildə və qolları kəsildi və onların torpaqları Filippə miras qaldı. 1504-cü ildə Filipp üçüncü oğlu Ruprextə görə Bavariya-Münhenə qarşı ciddi hərbi münaqişədə iştirak etdi və imperator Maksimilian 5 may 1504-cü ildə Landsxut Varislik Müharibəsinin başlaması səbəbindən Filippə qarşı imperial qadağa elan etdi. Məğlubiyyətdən sonra Pfals Bavariya ərazisindəki müxtəlif torpaqları təslim etməli oldu. Elzas mülklərinin çoxu da Habsburqlara, digərləri isə Hessen və itirildi. Müharibə nəticəsində həm Bavariyadakı, həm də Pfalsdakı Vittelsbax qolları böyük ərazi itkilərinə məruz qaldılar. 1508-ci ildə Filipp Qermershaymda öldü və Heydelberqdəki Müqəddəs Ruh kilsəsində dəfn edildi.
Ailəsi
17 aprel 1474-cü ildə Filipp Amberqdə Bavariya-Landsxut hersoqu qızı Bavariyadan olan Marqaret (1456–1501) ilə evləndi:
- Lüdviq (2 iyul 1478 – 16 mart 1544)
- (5 iyul 1480 – 5 yanvar 1541), Frayzinq yepiskopu (1498–1541) və Naumburq yepiskopu (1517–41)
- Ruprext (14 may 1481 – 20 avqust 1504), Frayzinq yepiskopu (1495–1498)
- Fridrix (9 dekabr 1482 – 26 fevral 1556)
- Elizabet (16 noyabr 1483 – 24 iyun 1522)
- Georq (10 fevral 1486 – 27 sentyabr 1529), Şpeyer knyaz-yepiskopu (1515–1529)
- Henrix (15 fevral 1487 – 3 yanvar 1552), Utrext (1523–1529), Frayzinq (1541–1552), Vorms yepiskopu (1523–1552)
- (7 may 1488 – 3 fevral 1538), Regensburq yepiskopu (1507–1538)
- Amaliya (25 iyul 1490 – 6 yanvar 1524)
- Barbara (28 avqust 1491 – 15 avqust 1505)
- Helena (9 fevral 1493 – 4 avqust 1524)
- Volfqanq (31 oktyabr 1494 – 2 aprel 1558)
- Otto Henri (6 may 1496 – 31 may 1496)
- Katerina (14 oktyabr 1499 – 16 yanvar 1526)
İstinadlar
- Lundy D. R. Philip Kurfürst von der Pfalz // The Peerage (ing.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #119557843 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Kindred Britain.
- Pas L. v. Genealogics (ing.). 2003.
- Peter Jeschke, Michael Matheus: Rural sources of law from the Kurmainzer Rheingau, Volume 54, Franz Steiner Verlag, 2003
- Rösener Werner, Carol Fey: Court and religious culture in the late Middle Ages, Oxford University Press, 2008, p. 155 ff
- Jan-Dirk Müller: Wissen für den Hof. Der spätmittelalterliche Verschriftungsprozeß am Beispiel Heidelberg im 15. Jahrhundert. München 1994 (Online-Ausgabe der BSB München 2022-10-09 at the Wayback Machine).
- : Philipp (I.), Pfalzgraf bei Rhein. In: . Band VII, Sp. 602 f.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sux Filipp alm Philipp der Aufrichtige 14 iyul 1448 Heydelberq 28 fevral 1508 ve ya Esilzade Filipp alm Philipp der Edelmutige 1476 1508 ci illerde Vittelsbax sulalesinden olan Pfals kurfurstu idi Filippalm Philipp von der Pfalz Sexsi melumatlarDogum tarixi 14 iyul 1448 1448 07 14 Dogum yeri Heydelberq Pfals kurfurstluyuVefat tarixi 28 fevral 1508 59 yasinda Defn yeri Muqeddes Ruh kilsesiSulale Vittelsbax sulalesiAtasi IV Ludviq Pfals kurfurstu Usaqlari V Ludviq Pfals kurfurstu Ruprext Frayzinq yepiskopu II Fridrix Pfals kurfurstu Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFilipp 14 iyul 1448 ci ilde Heydelberqde Pfals kurfurstu IV Ludviq ve Savoyyali Marqaretin ailesinde dogulmusdu Onlar uzun muddet usaqsiz olduqlari ucun 1447 ci ilde Vormsdan qerbde yerlesen Muqeddes Filippin qebrini ziyaret etmisdiler 1448 ci ilde taxt tacin hesretle gozlenilen varisi dunyaya gelende ona muqeddesin serefine Filipp adini verdiler Sahzadenin anadan olmasi ile Muqeddes Filipp umummilli sohret qazandi ve usaqsizliq ve ya usaq sahibi olmaq arzusunda olanlarin hamisine cevrildi lakin ele bir yasinda yetim qalan Filipp emisi kurfurst I Fridrixin himayesi altina kecdi ve 3 il kurfurstlukden sonra onun terefinden ovladliga goturuldu Onu ovladliga goturduyu ucun kurfurstluye haqqi catdigini elan eden Fridrix onu hakimiyyetden kenarlasdirdi Hakimiyyeti17 aprel 1474 cu ilde Filipp Amberqde Bavariya Landsxut hersoqu qizi Bavariyali Marqaret 1456 1501 ile evlendi Mohtesem senlik salnamelere Amberq toyu kimi dusdu Evli cutluk Filipp ve Marqaret ucun Amberqin bazar meydaninda toy fontani ile bir xatire ucaldildi Toyda 14 knyaz daxil olmaqla 1000 den cox qonaq istirak edib 110 000 litr serab ve 10 000 toyuq ile yanasi boyuk miqdarda yemek yeyilib Filipp evlendikden 2 il sonra 1476 ci ilde hakimiyyete geldi ve Yuxari Pfalsi oz hokmranligi altina aldi Texminen eyni yasda olan ve indiki Saksoniya Anhalt bolgesinden olan ve zadegan bir ailenin ovladi olaraq miras almaq huququ olmayan cengaver Hans fon Trotani 1480 ci ilde onu ozune marsal etdi ve Bervartsteyn qesrini ona satdi Filipp oz sarayinda selefi I Fridrix terefinden qurulan intellektual medeniyyeti davam etdirdi 1481 ci ilde o humanist ve daha sonra Vorms yepiskopu olan Iohann fon Dalberqi Heydelberq Universitetine getirmisdi O humanist alimleri desteklemis ve tibbi ve atciliq metnlerinin redaktoru kimi calismisdir 1499 cu ilde ve qollari kesildi ve onlarin torpaqlari Filippe miras qaldi 1504 cu ilde Filipp ucuncu oglu Ruprexte gore Bavariya Munhene qarsi ciddi herbi munaqisede istirak etdi ve imperator Maksimilian 5 may 1504 cu ilde Landsxut Varislik Muharibesinin baslamasi sebebinden Filippe qarsi imperial qadaga elan etdi Meglubiyyetden sonra Pfals Bavariya erazisindeki muxtelif torpaqlari teslim etmeli oldu Elzas mulklerinin coxu da Habsburqlara digerleri ise Hessen ve itirildi Muharibe neticesinde hem Bavariyadaki hem de Pfalsdaki Vittelsbax qollari boyuk erazi itkilerine meruz qaldilar 1508 ci ilde Filipp Qermershaymda oldu ve Heydelberqdeki Muqeddes Ruh kilsesinde defn edildi Ailesi17 aprel 1474 cu ilde Filipp Amberqde Bavariya Landsxut hersoqu qizi Bavariyadan olan Marqaret 1456 1501 ile evlendi Ludviq 2 iyul 1478 16 mart 1544 5 iyul 1480 5 yanvar 1541 Frayzinq yepiskopu 1498 1541 ve Naumburq yepiskopu 1517 41 Ruprext 14 may 1481 20 avqust 1504 Frayzinq yepiskopu 1495 1498 Fridrix 9 dekabr 1482 26 fevral 1556 Elizabet 16 noyabr 1483 24 iyun 1522 Georq 10 fevral 1486 27 sentyabr 1529 Speyer knyaz yepiskopu 1515 1529 Henrix 15 fevral 1487 3 yanvar 1552 Utrext 1523 1529 Frayzinq 1541 1552 Vorms yepiskopu 1523 1552 7 may 1488 3 fevral 1538 Regensburq yepiskopu 1507 1538 Amaliya 25 iyul 1490 6 yanvar 1524 Barbara 28 avqust 1491 15 avqust 1505 Helena 9 fevral 1493 4 avqust 1524 Volfqanq 31 oktyabr 1494 2 aprel 1558 Otto Henri 6 may 1496 31 may 1496 Katerina 14 oktyabr 1499 16 yanvar 1526 IstinadlarLundy D R Philip Kurfurst von der Pfalz The Peerage ing Deutsche Nationalbibliothek Record 119557843 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Kindred Britain Pas L v Genealogics ing 2003 Peter Jeschke Michael Matheus Rural sources of law from the Kurmainzer Rheingau Volume 54 Franz Steiner Verlag 2003 Rosener Werner Carol Fey Court and religious culture in the late Middle Ages Oxford University Press 2008 p 155 ff Jan Dirk Muller Wissen fur den Hof Der spatmittelalterliche Verschriftungsprozess am Beispiel Heidelberg im 15 Jahrhundert Munchen 1994 Online Ausgabe der BSB Munchen 2022 10 09 at the Wayback Machine Philipp I Pfalzgraf bei Rhein In Band VII Sp 602 f