Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalə . |
Fatimilər xilafəti (ərəb. الخلافة الفاطمية, əl-Xilafa əl-Fatimiyyə) — Fatimilərin idarə etdiyi hərbi-teokratik dövlət. Şimali Afrikada yaranmışdır. Antifeodal xarakter daşıyan ismaililər hərəkatının genişlənməsindən istifadə edən ilk Fatimi xəlifəsi (909–934) ərəb və bərbər tayfalarının köməyi ilə hakimiyyətdən salaraq Fatimilər xilafətinin əsasını qoymuşdu. O, az bir muddətdə Mərakeş istinsa olmaqla bütün Şimali Afrikanı tutmuşdur. Yarım əsr sonra Misir və Suriya da Fatimilər xilafətinə daxil edilmişdir. 969-cu ildə Fatimi sərkərdəsi Misiri tutmuş və Qahirə şəhərinin əsası qoyulmuşdur. 973-cü ildə ildə Qahirə xilafətin paytaxtı elan edilmişdir. X əsrin sonunda Fatimilərin hakimiyyəti Suriyadan Mərakeşə qədər yayılmışdı.
| Tarixi dövlət | |
| Fatimilər xilafəti | |
|---|---|
| ərəb. الدَّولةُ الفَاطميَّةُ əd-Daula əl-Fətimiya | |
 Fatimilər yüksəliş dövründə | |
| | |
| Paytaxt | Qahirə |
| Dilləri | Bərbər dili, ərəb dili, qibti dili |
| Rəsmi dilləri | ərəb dili |
| Valyuta | Dinar, Dirhəm |
| Ərazisi | 5100000 |
| İdarəetmə forması | Monarxiya |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Fatimi xəlifələri (xəlifə eyni zamanda ismaili imamı sayılırdı) tədricən feodal hakimlərinə çevrilmişdilər. X əsrin sonlarında, xüsusən xəlifə (975—996) dövründə məhsuldar qüvvələrin artması, əkinçiliyin inkişafı, sənətkarlıq və ticarətin genişlənməsi nəzərə çarpırdı. XI əsrin ortalarında Fatimilər xilafəti zəifləmiş, 1048-ci ildə Şimali Afrika Fatimilər xilafətindən ayrılmışdır. XII əsrin ortalarına qədər normanlar Siciliya, Malta, Tripoli, və s. şəhərləri zəbt etmişdilər. Suriya səlibçilərin, sonra isə səlcuqların hakimiyyəti altına girmişdir. 1169-cu ildə Fatimilər xilafətində vəzir təyin olunmuş Səlahəddin Əyyubi 1171-ci illə hakimiyyəti ələ keçirmiş və Misirdə Əyyubilər sülaləsinin əsasını qoymuşdur.
İstinadlar
- Фатимиләр хилафәти // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. IX ҹилд: Спутник—Фронтон. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1986. С. 512.
Əlavə ədəbiyyat
- Abun-Nasr, Jamil. A history of the Maghrib in the Islamic period. Cambridge: Cambridge University Press. 1987. ISBN .
- Brett, Michael. The Rise of the Fatimids: The World of the Mediterranean and the Middle East in the Fourth Century of the Hijra, Tenth Century CE. The Medieval Mediterranean. 30. Leiden: Brill. 2001. ISBN .
- Brett, Michael. The Fatimid Empire. The Edinburgh History of the Islamic Empires. Edinburgh: Edinburgh University Press. 2017. ISBN .
- Cortese, Delia, "Fatimids", in Muhammad in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Prophet of God (2 vols.), Edited by C. Fitzpatrick and A. Walker, Santa Barbara, ABC-CLIO, 2014, Vol I, pp. 187–191.
- . Das Reich des Mahdi: Der Aufstieg der Fatimiden (alman). Munich: C. H. Beck. 1991. ISBN .
- English translation: Halm, Heinz. The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (ingilis). Bonner, Michael tərəfindən tərcümə olunub. Brill. 1996. ISBN .
- Hofer, Nathan. "Sufism in Fatimid Egypt and The Problem of Historiographical Inertia". Journal of Islamic Studies. 28 (1). 2017: 28–67. doi:10.1093/jis/etw042.
- Köhler, Michael A. Hirschler, Konrad (redaktor). Alliances and Treaties between Frankish and Muslim Rulers in the Middle East (ingilis). Holt, Peter M. tərəfindən tərcümə olunub. Leiden: Brill. 2013. ISBN .
- Lev, Yaacov. "Army, Regime, and Society in Fatimid Egypt, 358–487/968–1094". International Journal of Middle East Studies. 19 (3). 1987: 337–365. doi:10.1017/S0020743800056762. JSTOR 163658.
- Lev, Yaacov. "The Fatimids and Byzantium, tenth–12th Centuries". Graeco-Arabica. 6. 1995: 190–208. OCLC 183390203.
- O'Kane, Bernard. The Mosques of Egypt. American University of Cairo Press. 2016. ISBN .
- Raymond, André. Le Caire (fransız). Fayard. 1993.
- Raymond, André. Cairo (ingilis). Harvard University Press. 2000. ISBN .
- Richards, Donald Sidney. The Chronicle of Ibn al-Athir for the Crusading Period from al-Kamil fi'l-Ta'rikh. Part 1: The Years 491–541/1097–1146: The Coming of the Franks and the Muslim Response. Routledge. 2017. ISBN . İstifadə tarixi: 3 February 2023.
- , The History of the Crusades Volume I: The First Crusade and the Foundation of the Kingdom of Jerusalem, Cambridge University Press, 1951
- Sanders, Paula. [[[:Şablon:Google Books]] Ritual, Politics, and the City in Fatimid Cairo] (#bad_url). Albany, New York: State University of New York Press. 1994. ISBN .
- Walker, Paul E. Exploring an Islamic Empire: Fatimid History and its Sources. London: I.B. Tauris. 2002. ISBN .
Xarici keçidlər
- Fatimids entry in the Encyclopaedia of the Orient. 1 noyabr 2010 at the Wayback Machine
- The Institute of Ismaili Studies, London.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Fatimiler xilafeti ereb الخلافة الفاطمية el Xilafa el Fatimiyye Fatimilerin idare etdiyi herbi teokratik dovlet Simali Afrikada yaranmisdir Antifeodal xarakter dasiyan ismaililer herekatinin genislenmesinden istifade eden ilk Fatimi xelifesi 909 934 ereb ve berber tayfalarinin komeyi ile hakimiyyetden salaraq Fatimiler xilafetinin esasini qoymusdu O az bir muddetde Merakes istinsa olmaqla butun Simali Afrikani tutmusdur Yarim esr sonra Misir ve Suriya da Fatimiler xilafetine daxil edilmisdir 969 cu ilde Fatimi serkerdesi Misiri tutmus ve Qahire seherinin esasi qoyulmusdur 973 cu ilde ilde Qahire xilafetin paytaxti elan edilmisdir X esrin sonunda Fatimilerin hakimiyyeti Suriyadan Merakese qeder yayilmisdi Tarixi dovletFatimiler xilafetiereb الد ولة الف اطمي ة ed Daula el FetimiyaFatimiler yukselis dovrunde 909 1171Paytaxt QahireDilleri Berber dili ereb dili qibti diliResmi dilleri ereb diliValyuta Dinar DirhemErazisi 5100000Idareetme formasi Monarxiya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Fatimi xelifeleri xelife eyni zamanda ismaili imami sayilirdi tedricen feodal hakimlerine cevrilmisdiler X esrin sonlarinda xususen xelife 975 996 dovrunde mehsuldar quvvelerin artmasi ekinciliyin inkisafi senetkarliq ve ticaretin genislenmesi nezere carpirdi XI esrin ortalarinda Fatimiler xilafeti zeiflemis 1048 ci ilde Simali Afrika Fatimiler xilafetinden ayrilmisdir XII esrin ortalarina qeder normanlar Siciliya Malta Tripoli ve s seherleri zebt etmisdiler Suriya selibcilerin sonra ise selcuqlarin hakimiyyeti altina girmisdir 1169 cu ilde Fatimiler xilafetinde vezir teyin olunmus Selaheddin Eyyubi 1171 ci ille hakimiyyeti ele kecirmis ve Misirde Eyyubiler sulalesinin esasini qoymusdur IstinadlarFatimilәr hilafәti Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә IX ҹild Sputnik Fronton Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1986 S 512 Elave edebiyyatAbun Nasr Jamil A history of the Maghrib in the Islamic period Cambridge Cambridge University Press 1987 ISBN 0521337674 Brett Michael The Rise of the Fatimids The World of the Mediterranean and the Middle East in the Fourth Century of the Hijra Tenth Century CE The Medieval Mediterranean 30 Leiden Brill 2001 ISBN 978 9004117419 Brett Michael The Fatimid Empire The Edinburgh History of the Islamic Empires Edinburgh Edinburgh University Press 2017 ISBN 978 0 7486 4076 8 Cortese Delia Fatimids in Muhammad in History Thought and Culture An Encyclopedia of the Prophet of God 2 vols Edited by C Fitzpatrick and A Walker Santa Barbara ABC CLIO 2014 Vol I pp 187 191 Das Reich des Mahdi Der Aufstieg der Fatimiden alman Munich C H Beck 1991 ISBN 978 3 406 35497 7 English translation Halm Heinz The Empire of the Mahdi The Rise of the Fatimids ingilis Bonner Michael terefinden tercume olunub Brill 1996 ISBN 9004100563 Hofer Nathan Sufism in Fatimid Egypt and The Problem of Historiographical Inertia Journal of Islamic Studies 28 1 2017 28 67 doi 10 1093 jis etw042 Kohler Michael A Hirschler Konrad redaktor Alliances and Treaties between Frankish and Muslim Rulers in the Middle East ingilis Holt Peter M terefinden tercume olunub Leiden Brill 2013 ISBN 978 90 04 24890 8 Lev Yaacov Army Regime and Society in Fatimid Egypt 358 487 968 1094 International Journal of Middle East Studies 19 3 1987 337 365 doi 10 1017 S0020743800056762 JSTOR 163658 Lev Yaacov The Fatimids and Byzantium tenth 12th Centuries Graeco Arabica 6 1995 190 208 OCLC 183390203 O Kane Bernard The Mosques of Egypt American University of Cairo Press 2016 ISBN 978 9774167324 Raymond Andre Le Caire fransiz Fayard 1993 Raymond Andre Cairo ingilis Harvard University Press 2000 ISBN 978 0 674 00316 3 Richards Donald Sidney The Chronicle of Ibn al Athir for the Crusading Period from al Kamil fi l Ta rikh Part 1 The Years 491 541 1097 1146 The Coming of the Franks and the Muslim Response Routledge 2017 ISBN 9781351892872 Istifade tarixi 3 February 2023 The History of the Crusades Volume I The First Crusade and the Foundation of the Kingdom of Jerusalem Cambridge University Press 1951 Sanders Paula Sablon Google Books Ritual Politics and the City in Fatimid Cairo bad url Albany New York State University of New York Press 1994 ISBN 0 7914 1781 6 Walker Paul E Exploring an Islamic Empire Fatimid History and its Sources London I B Tauris 2002 ISBN 978 1860646928 Xarici kecidlerVikianbarda Fatimiler xilafeti ile elaqeli mediafayllar var Fatimids entry in the Encyclopaedia of the Orient 1 noyabr 2010 at the Wayback Machine The Institute of Ismaili Studies London