Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fateh-Hərbiyyə (roman) — Türk yazıçısı Peyami Səfanın romanı. 1931-ci ildə nəşr edilmişdir.
| Fateh-Hərbiyyə | |
|---|---|
| Fatih-Harbiye | |
| Müəllif | Peyami Səfa |
| Orijinal dili | Türkcə |
| Nəşr ili | 1931 |
İdeya-məzmunu
Əsər Şərq və Qərb mədəniyyəti dilemması əsasında qurulmuşdur. Bu ziddiyyət əsərin adında da özünü göstərir. Fateh-Hərbiyyə iki müxtəlif məkan arasında gedib-gələn tramvay xəttinin adıdır. Burada Fateh səmti Şərq toplumunun, Bəyoğlu (Hərbiyə) Qərb toplumunun simvoludur. Simvolların diliylə ənənəvi və dünyəvi dəyərlərin ehtiva olunduğu "Fateh-Hərbiyyə" türk ruhunu, milli-mənəvi dəyərləri özündə əks etdirən ayna vəzifəsini görür. Əsərin əsas qəhrəmanı 20 yaşlarında Nəriman adlı gənc bir qızdır. Yazıçı bu obraz vasitəsilə Avropa meyilli, "müasir" gənclərin tipik obrazını yaradır. Nəriman atasının iradı ilə konservatoriyada ud dərsləri alır. Nişanlısı Şinasi klassik türk, Nərimanın böyük heyranlıq duyduğu Macid isə müasir Qərb musiqisini öyrənir. Yazıçı Nəriman obrazının simasında cəmiyyətdə gedən dəyişikliklərə kor — koranə tabe olaraq, mədəniləşmək, müasirləşmək üçün "qərbləşmək" istəyən, bununla da sırf Avropa qəlibinə girərək, özündən uzaqlaşan türk gəncliyini ifadə edir.Peyami Səfa "Köhnə — yeni qovğası" adlı məqaləsində bu mövzuya toxunaraq yazır ki, görəsən, gəncliyin dilindən düşməyən yeniləşmək nə deməkdir? Dünən alıb istifadə etmədiyim qələm, bu gün alıb istifadə etdiyim qələmdən daha yenidirmi? Yoxsa bu məsələyə xronoloji nöqteyi-nəzərdən baxmaq lazımdır?!.. Yəni, yoxsa yeni olan hər şey müasirlik deməkdir?! Yazıçı "Fateh-Hərbiyyə" romanında bu sualların cavabını axtarır. Burada Şərq və Qərb musiqisindən də bədii priyom olaraq istifadə edir. Qərbliləşmə meyilləri Nərimanın uda olan münasibətində də üzə çıxır. "Of… bu əlimdəki ud da əsəblərimə toxunur, az qalıram qıram. Bunu mənə hardan musallat etdilər? Evdəki hey-hey səsləri yetmirmiş kimi bir də bu konservatoriya! O, nişanlısı Şinasinin köhnə dəbli geyim tərzini, musiqi zövqünü Macidlə müqayisə edib onun "geridəqalmışlığına" istehza edir. "Macidin əllərinə baxdım, qadın əli kimi tərtəmiz, ipincə, dırnaqları belə qaydasındadır. Şinasinin əlləri gözlərimin qabağına gəldi. Dırnağının biri qırıq, biri batıq… Nə var, nə var kamança çalırmış. Heç telin kənarına dırnaq sürtülən saz olar?! Hər işimiz əcaibdir. Zəhləm gedir".. Nümunədən göründüyü kimi əsər qərbliləşmə sevdasının adi insanların həyatında əstirdiyi fırtınanı özündə əks etdirir. Aşağıdakı nümunədə Nərimanın "köhnəliyi" açıq etirazı öz ifadəsini tapır: "Köhnəliyə nifrət edirəm. Ən yenini və ən gözəli istəyirəm. Başa düşürsünüz? Köhnə, cırıq, çirkli, iyrənc bir paltarı əynimdən çıxarıb atar kimi bu həyatdan ayrılmaq, getmək istəyirəm". Nəriman nifrətlə kənara atdığı udu əsərin sonunda peşmanlıqla yenidən bağrına basır. Qəhrəmanın bu hərəkəti özünəqayıdışı ifadə edir.
Obrazlar sistemi
- Nəriman — əsərin əsas qəhrəmanı, konservatoriyada klassik türk musiqisi üzrə təhsil alan gənc qız. Gözəl ud çalır.
- Şinası — Nərimanın nişanlısı. Şərq mühitində yetişmiş, mütərəqqi fikirli gənc. Konservatoriyada kamança üzrə təhsil alır.
- Macid — Konservatoriyada təhsil alır. Əsərdə qərbliləşməyi təmsil edən obraz kimi təqdim edilir.
- Faiz bəy — Nərimanın atası. Ney çalmağı, klassik türk ədəbiyyatını xüsusən, Məsnəvini, Rübaiyyatı, Qəzzali və Fərabinin əsərlərini oxumağı çox sevir.
- Gültər — Qulluqçu (Faiz bəygilin)
- Fəxriyyə — Nərimanın rəfiqəsi, Nərimanla bir yerdə konservatoriyada təhsil alır.
- Nəzahat — Şinasinin bacısı, Nərimanın da rəfiqəsi.
- Fərid — Şinasinin dostu. Şərq mühitində yetişmiş, yüksək intelektuallı gənc.
- Müəmmər — Fəridin dostu.
- Ülviyyə — Nərimanın rəfiqəsi.
- Nərimanın dayısı qızları — Şişlidə yaşayırlar. Heç bir əyləncə gecəsini əldən qaçırmayan, qərbliləşməyə meyilli "müasir" qızlar.
- Nərimanın nənəsi — Bacarıqlı, təmizkar evdar xanım. Ərəb-fars dillərini bilir, tarix oxumağı xoşlayır.
Filmoqrafiya
"Fateh-Hərbiyyə" Peyami Səfanın "Doqquzuncu Cərrahiyə palatası" romanından sonra ən yüksək tirajlarla çap olunan ikinci əsəridir. Əsər 1943-cü ildə alman dilinə tərcümə edilmiş, 1942-ci ildə isə ekranlaşdırılmışdır. Nəriman rolunu Nəslihan Atagül, Macid rolunu Qədir Doğulu, Şinasini Yunus Əmrə Yıldırımər, Faiz bəyi Oktay Korunan oynamışdır.
Yayım təqvimi
| Sezon | Yayın günü və saatı | Sezon başlanğıcı | Sezon finalı | Çəkilən bölüm sayı | Bölüm aralığı | Yayımlandığı illər | TV kanalı |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. sezon | şənbə 20.00 | 31 avqust 2013 | 21 iyun 2014 | 40 | 1–40 | 2013–2014 | Fox / Show TV |
| 2. sezon | şənbə / çərşəmbə 20.00 | 20 sentyabr 2014 | 10 dekabr 2014 (Final) | 10 | 41–50 | 2014 | Show TV |
Həmçinin bax
Peyami Safa
İstinadlar
- E.Babayeva. About problem of the East and West in Peyami Safa`s novel “Fatih-Harbiye” (PDF). 4(24). Sweden. International Scientific Journal Theoretical & Applied Science. 2015. 213–215. ISBN .
- Nan, A.L. Peyami Safa`nın Eserlerinde Doğu-Batı Meselesi. İstanbul: Ötüken Yayınları. 1997. səh. 79.
- V.Şahin. Peyami Safa’nın “Fatih-Harbiye” Adlı Romanında Simgesel Değerler (PDF). Güz, Sayı: 55. Bilig dergisi. 2010. s.147–164.
- E.Babayeva. Musiqi konflikt və sintez yaradan vasitə kimi (XX əsrin əvvəlləri türk romanları əsasında). Bakı: ADMİU-nun mətbəəsi: Türksoylu xalqların musiqi mədəniyyətinin tədqiqi problemləri. Beynəlxalq elmi konfransın materialları. 2016. səh. 112-115.
- F.K.Timurtaş, E.Göze. Peyami Safa`dan seçmeler. İstanbul: Ötüken. 1976. səh. 339.
- P.Safa. Fatih-Harbiye. İstanbul: Ötüken. 1995. səh. 128.
- E.Babayeva. 1920-1940-cı illər türk romanında bədii konflikt (f.e.d.dissertasiyası). Bakı. 2022. səh. 277.
- İ.Enginün. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları. 2002. səh. 460.
- Veb-səhifə mənbəyi . edebiyatfatihi.net. Archived from the original on 2023-05-14.
- Orhan Okay. (türkcə). islamansiklopedisi.org.tr. Archived from the original on 2023-07-13.
- . televizyongazetesi.com. Archived from the original on 2023-05-14.
Xarici keçidlər
Fatih — Harbiye Dizi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fateh Herbiyye roman Turk yazicisi Peyami Sefanin romani 1931 ci ilde nesr edilmisdir Fateh HerbiyyeFatih HarbiyeMuellif Peyami SefaOrijinal dili TurkceNesr ili 1931Ideya mezmunuEser Serq ve Qerb medeniyyeti dilemmasi esasinda qurulmusdur Bu ziddiyyet eserin adinda da ozunu gosterir Fateh Herbiyye iki muxtelif mekan arasinda gedib gelen tramvay xettinin adidir Burada Fateh semti Serq toplumunun Beyoglu Herbiye Qerb toplumunun simvoludur Simvollarin diliyle enenevi ve dunyevi deyerlerin ehtiva olundugu Fateh Herbiyye turk ruhunu milli menevi deyerleri ozunde eks etdiren ayna vezifesini gorur Eserin esas qehremani 20 yaslarinda Neriman adli genc bir qizdir Yazici bu obraz vasitesile Avropa meyilli muasir genclerin tipik obrazini yaradir Neriman atasinin iradi ile konservatoriyada ud dersleri alir Nisanlisi Sinasi klassik turk Nerimanin boyuk heyranliq duydugu Macid ise muasir Qerb musiqisini oyrenir Yazici Neriman obrazinin simasinda cemiyyetde geden deyisikliklere kor korane tabe olaraq medenilesmek muasirlesmek ucun qerblesmek isteyen bununla da sirf Avropa qelibine girerek ozunden uzaqlasan turk gencliyini ifade edir Peyami Sefa Kohne yeni qovgasi adli meqalesinde bu movzuya toxunaraq yazir ki goresen gencliyin dilinden dusmeyen yenilesmek ne demekdir Dunen alib istifade etmediyim qelem bu gun alib istifade etdiyim qelemden daha yenidirmi Yoxsa bu meseleye xronoloji noqteyi nezerden baxmaq lazimdir Yeni yoxsa yeni olan her sey muasirlik demekdir Yazici Fateh Herbiyye romaninda bu suallarin cavabini axtarir Burada Serq ve Qerb musiqisinden de bedii priyom olaraq istifade edir Qerblilesme meyilleri Nerimanin uda olan munasibetinde de uze cixir Of bu elimdeki ud da eseblerime toxunur az qaliram qiram Bunu mene hardan musallat etdiler Evdeki hey hey sesleri yetmirmis kimi bir de bu konservatoriya O nisanlisi Sinasinin kohne debli geyim terzini musiqi zovqunu Macidle muqayise edib onun gerideqalmisligina istehza edir Macidin ellerine baxdim qadin eli kimi tertemiz ipince dirnaqlari bele qaydasindadir Sinasinin elleri gozlerimin qabagina geldi Dirnaginin biri qiriq biri batiq Ne var ne var kamanca calirmis Hec telin kenarina dirnaq surtulen saz olar Her isimiz ecaibdir Zehlem gedir Numuneden gorunduyu kimi eser qerblilesme sevdasinin adi insanlarin heyatinda estirdiyi firtinani ozunde eks etdirir Asagidaki numunede Nerimanin kohneliyi aciq etirazi oz ifadesini tapir Kohneliye nifret edirem En yenini ve en gozeli isteyirem Basa dusursunuz Kohne ciriq cirkli iyrenc bir paltari eynimden cixarib atar kimi bu heyatdan ayrilmaq getmek isteyirem Neriman nifretle kenara atdigi udu eserin sonunda pesmanliqla yeniden bagrina basir Qehremanin bu hereketi ozuneqayidisi ifade edir Obrazlar sistemi Neriman eserin esas qehremani konservatoriyada klassik turk musiqisi uzre tehsil alan genc qiz Gozel ud calir Sinasi Nerimanin nisanlisi Serq muhitinde yetismis mutereqqi fikirli genc Konservatoriyada kamanca uzre tehsil alir Macid Konservatoriyada tehsil alir Eserde qerblilesmeyi temsil eden obraz kimi teqdim edilir Faiz bey Nerimanin atasi Ney calmagi klassik turk edebiyyatini xususen Mesnevini Rubaiyyati Qezzali ve Ferabinin eserlerini oxumagi cox sevir Gulter Qulluqcu Faiz beygilin Fexriyye Nerimanin refiqesi Nerimanla bir yerde konservatoriyada tehsil alir Nezahat Sinasinin bacisi Nerimanin da refiqesi Ferid Sinasinin dostu Serq muhitinde yetismis yuksek intelektualli genc Muemmer Feridin dostu Ulviyye Nerimanin refiqesi Nerimanin dayisi qizlari Sislide yasayirlar Hec bir eylence gecesini elden qacirmayan qerblilesmeye meyilli muasir qizlar Nerimanin nenesi Bacariqli temizkar evdar xanim Ereb fars dillerini bilir tarix oxumagi xoslayir Filmoqrafiya Fateh Herbiyye Peyami Sefanin Doqquzuncu Cerrahiye palatasi romanindan sonra en yuksek tirajlarla cap olunan ikinci eseridir Eser 1943 cu ilde alman diline tercume edilmis 1942 ci ilde ise ekranlasdirilmisdir Neriman rolunu Neslihan Atagul Macid rolunu Qedir Dogulu Sinasini Yunus Emre Yildirimer Faiz beyi Oktay Korunan oynamisdir Yayim teqvimi Sezon Yayin gunu ve saati Sezon baslangici Sezon finali Cekilen bolum sayi Bolum araligi Yayimlandigi iller TV kanali1 sezon senbe 20 00 31 avqust 2013 21 iyun 2014 40 1 40 2013 2014 Fox Show TV2 sezon senbe cersembe 20 00 20 sentyabr 2014 10 dekabr 2014 Final 10 41 50 2014 Show TVHemcinin baxPeyami SafaIstinadlarE Babayeva About problem of the East and West in Peyami Safa s novel Fatih Harbiye PDF 4 24 Sweden International Scientific Journal Theoretical amp Applied Science 2015 213 215 ISBN 2409 0085 online Nan A L Peyami Safa nin Eserlerinde Dogu Bati Meselesi Istanbul Otuken Yayinlari 1997 seh 79 V Sahin Peyami Safa nin Fatih Harbiye Adli Romaninda Simgesel Degerler PDF Guz Sayi 55 Bilig dergisi 2010 s 147 164 E Babayeva Musiqi konflikt ve sintez yaradan vasite kimi XX esrin evvelleri turk romanlari esasinda Baki ADMIU nun metbeesi Turksoylu xalqlarin musiqi medeniyyetinin tedqiqi problemleri Beynelxalq elmi konfransin materiallari 2016 seh 112 115 F K Timurtas E Goze Peyami Safa dan secmeler Istanbul Otuken 1976 seh 339 P Safa Fatih Harbiye Istanbul Otuken 1995 seh 128 E Babayeva 1920 1940 ci iller turk romaninda bedii konflikt f e d dissertasiyasi Baki 2022 seh 277 I Enginun Cumhuriyet Donemi Turk Edebiyati Istanbul Dergah Yayinlari 2002 seh 460 Veb sehife menbeyi edebiyatfatihi net Archived from the original on 2023 05 14 Orhan Okay turkce islamansiklopedisi org tr Archived from the original on 2023 07 13 televizyongazetesi com Archived from the original on 2023 05 14 Xarici kecidlerFatih Harbiye Dizi