Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qərbləşmə və ya avropalaşma – cəmiyyətlərin sənaye, texnologiya, elm, təhsil, siyasət, iqtisadiyyat, həyat tərzi, hüquq, normalar, adətlər, ənənələr, dəyərlər, mentalitet, qavrayış, qidalanma, geyim, dil, yazı sistemi, din və fəlsəfə kimi sahələrdə Qərb mədəniyyətinin altına düşmə və ya mənimsəmə prosesi. Bu, tez-tez müstəmləkəçilik dövründə xristianlığın yayılmasını əhatə edirdi.
Son bir neçə əsrdə qərbləşmənin bütün dünyada artan təsiri var, bəzi mütəfəkkirlər qərbləşmənin modernləşməyə bərabər olduğunu düşünürlər,bu düşüncə tərzi tez-tez müzakirə olunur. Ümumi qərbləşmə prosesi çox vaxt ikitərəfli olur; Qərb cəmiyyətlərinin özləri də bu prosesdən və qeyri-Qərb qrupları ilə qarşılıqlı əlaqədən təsirlənirlər, çünki Qərbin təsirləri və maraqları təsirə məruz qalan cəmiyyətin hissələri ilə birləşərək ən azı Qərb həyatına və ya onun bəzi aspektlərinə nail olmaq məqsədi ilə daha Qərb cəmiyyətinə çevrilir.
Qərbləşmənin kökləri Qədim Yunanıstana gedib çıxır. Sonralar Roma İmperiyası Yunanıstandan güclü təsirləndiyi üçün Qərbləşmənin ilkin prosesini həyata keçirdi və Qədim Yunan cəmiyyətinin prinsip və dəyərlərinə əsaslanan yeni mədəniyyət yaratdı. Romalılar Avropanın yeni əsaslarını qoyan bir mədəniyyətlə ortaya çıxdılar [anaxronizm] və Yunan-Roma cəmiyyətinə əsaslanan yeni Qərb kimliyinə təkamül etdilər.
Qərbləşmə fenomeni cəmiyyətlər arasında müəyyən bir sxemə uyğun gəlmir, çünki Qərb ənənələrinə uyğunlaşma və inteqrasiya dərəcəsi müxtəlif cəmiyyətlərdə müxtəlif ölçülərdə baş verəcəkdir. Xüsusilə, ağalıq, məhvetmə, müqavimət, sağ qalma, uyğunlaşma və ya modifikasiyanın yerli mədəniyyətə təsir dərəcəsi etniklərarası təmasdan sonra fərqlənə bilər.
Proses
Qərbləşmə çox vaxt davam edən qloballaşma prosesinin bir hissəsi kimi qəbul edilir. Bu nəzəriyyə Qərb düşüncəsinin qloballaşmaya gətirib çıxardığını və qloballaşmanın Qərb mədəniyyətini yayaraq Qərbləşmə dövrünə apardığını iddia edir. Demokratiya və konstitusiya kimi əsasən Qərb hökumət sistemləri ilə yanaşı, musiqi, geyim və avtomobil kimi bir çox Qərb texnologiyaları və ənənələri dünyanın müxtəlif yerlərində tətbiq edilmiş və ənənəvi olaraq qeyri-Qərb ölkələrində kopyalanaraq yaradılmışdır.
Qərbləşmə bəzi ölkələrdə müharibədən və ya rejim dəyişikliyindən sonra tərsinə çevrildi. Məsələn: 1949-cu ildən sonra Tayvan istisna olmaqla Çin, 1959-cu il inqilabından sonra Kuba, 1975-ci ildə kommunistlərin ələ keçirilməsindən sonra Cənubi Vyetnam, Sovet işğalından sonra Əfqanıstan və 1979-cu il inqilabından sonra İran.
Onun əsas xüsusiyyətləri iqtisadi və siyasi (azad ticarət) demokratikləşmə və fərdiləşdirilmiş mədəniyyətin yayılmasıdır. Tez-tez kommunizmin dünya miqyasında təsirinə qarşı görünürdü. 1991-ci ilin sonlarında SSRİ-nin dağılmasından və soyuq müharibənin başa çatmasından sonra SSRİ-ni təşkil edən bir çox dövlətlər və onların müttəfiqləri o vaxta qədər dövlətin nəzarətində olan sənayenin özəlləşdirilməsi də daxil olmaqla qərbləşmə prosesinə daxil oldular.
Müzakirələr hələ də davam etsə də, qloballaşmanın qərbləşmə kimi qiymətləndirilə biləcəyi sualına müxtəlif aspektlərdən baxmaq olar. Qloballaşma iqtisadiyyatdan siyasətə, hətta yeməkdən mədəniyyətə qədər müxtəlif sahələrdə baş verir. Bəzi məktəblərə görə, qərbləşmə dünyanın Qərb güclərinə bənzəməsinə səbəb olan qloballaşma forması kimi qəbul edilir. Qloballaşma dünyanın müsbət tərəflərini götürmək deməkdir, lakin qloballaşma qərbləşmə müzakirələrini də gətirir. Demokratiya, fast food və Amerika pop mədəniyyəti dünyanın qərbləşməsi hesab edilən şeylərə misal ola bilər.
İstinadlar
- 'Bonnett, Alastair. The Idea of the West: Culture, Politics, and History. Basingstoke, Hampshire; New York: Palgrave Macmillan. 2004. ISBN .
- (1918), written by .
- (1992), written by .
- (1996), written by .
- The Triumph of the West (1985) written by historian .
- Ankerl, Guy. Global communication without universal civilization. INU societal research. 1: Coexisting contemporary civilizations: Arabo-Muslim, Bharati, Chinese, and Western. Geneva: INU Press. 2000. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qerblesme ve ya avropalasma cemiyyetlerin senaye texnologiya elm tehsil siyaset iqtisadiyyat heyat terzi huquq normalar adetler eneneler deyerler mentalitet qavrayis qidalanma geyim dil yazi sistemi din ve felsefe kimi sahelerde Qerb medeniyyetinin altina dusme ve ya menimseme prosesi Bu tez tez mustemlekecilik dovrunde xristianligin yayilmasini ehate edirdi Son bir nece esrde qerblesmenin butun dunyada artan tesiri var bezi mutefekkirler qerblesmenin modernlesmeye beraber oldugunu dusunurler bu dusunce terzi tez tez muzakire olunur Umumi qerblesme prosesi cox vaxt ikiterefli olur Qerb cemiyyetlerinin ozleri de bu prosesden ve qeyri Qerb qruplari ile qarsiliqli elaqeden tesirlenirler cunki Qerbin tesirleri ve maraqlari tesire meruz qalan cemiyyetin hisseleri ile birleserek en azi Qerb heyatina ve ya onun bezi aspektlerine nail olmaq meqsedi ile daha Qerb cemiyyetine cevrilir Qerblesmenin kokleri Qedim Yunanistana gedib cixir Sonralar Roma Imperiyasi Yunanistandan guclu tesirlendiyi ucun Qerblesmenin ilkin prosesini heyata kecirdi ve Qedim Yunan cemiyyetinin prinsip ve deyerlerine esaslanan yeni medeniyyet yaratdi Romalilar Avropanin yeni esaslarini qoyan bir medeniyyetle ortaya cixdilar anaxronizm ve Yunan Roma cemiyyetine esaslanan yeni Qerb kimliyine tekamul etdiler Qerblesme fenomeni cemiyyetler arasinda mueyyen bir sxeme uygun gelmir cunki Qerb enenelerine uygunlasma ve inteqrasiya derecesi muxtelif cemiyyetlerde muxtelif olculerde bas verecekdir Xususile agaliq mehvetme muqavimet sag qalma uygunlasma ve ya modifikasiyanin yerli medeniyyete tesir derecesi etniklerarasi temasdan sonra ferqlene biler ProsesQerblesme cox vaxt davam eden qloballasma prosesinin bir hissesi kimi qebul edilir Bu nezeriyye Qerb dusuncesinin qloballasmaya getirib cixardigini ve qloballasmanin Qerb medeniyyetini yayaraq Qerblesme dovrune apardigini iddia edir Demokratiya ve konstitusiya kimi esasen Qerb hokumet sistemleri ile yanasi musiqi geyim ve avtomobil kimi bir cox Qerb texnologiyalari ve eneneleri dunyanin muxtelif yerlerinde tetbiq edilmis ve enenevi olaraq qeyri Qerb olkelerinde kopyalanaraq yaradilmisdir Qerblesme bezi olkelerde muharibeden ve ya rejim deyisikliyinden sonra tersine cevrildi Meselen 1949 cu ilden sonra Tayvan istisna olmaqla Cin 1959 cu il inqilabindan sonra Kuba 1975 ci ilde kommunistlerin ele kecirilmesinden sonra Cenubi Vyetnam Sovet isgalindan sonra Efqanistan ve 1979 cu il inqilabindan sonra Iran Onun esas xususiyyetleri iqtisadi ve siyasi azad ticaret demokratiklesme ve ferdilesdirilmis medeniyyetin yayilmasidir Tez tez kommunizmin dunya miqyasinda tesirine qarsi gorunurdu 1991 ci ilin sonlarinda SSRI nin dagilmasindan ve soyuq muharibenin basa catmasindan sonra SSRI ni teskil eden bir cox dovletler ve onlarin muttefiqleri o vaxta qeder dovletin nezaretinde olan senayenin ozellesdirilmesi de daxil olmaqla qerblesme prosesine daxil oldular Muzakireler hele de davam etse de qloballasmanin qerblesme kimi qiymetlendirile bileceyi sualina muxtelif aspektlerden baxmaq olar Qloballasma iqtisadiyyatdan siyasete hetta yemekden medeniyyete qeder muxtelif sahelerde bas verir Bezi mekteblere gore qerblesme dunyanin Qerb guclerine benzemesine sebeb olan qloballasma formasi kimi qebul edilir Qloballasma dunyanin musbet tereflerini goturmek demekdir lakin qloballasma qerblesme muzakirelerini de getirir Demokratiya fast food ve Amerika pop medeniyyeti dunyanin qerblesmesi hesab edilen seylere misal ola biler Istinadlar Bonnett Alastair The Idea of the West Culture Politics and History Basingstoke Hampshire New York Palgrave Macmillan 2004 ISBN 1403900345 1918 written by 1992 written by 1996 written by The Triumph of the West 1985 written by historian Ankerl Guy Global communication without universal civilization INU societal research 1 Coexisting contemporary civilizations Arabo Muslim Bharati Chinese and Western Geneva INU Press 2000 ISBN 978 2 88155 004 1