Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Farangi-Sazi və ya Fərəngi-Sazi — farscadan tərcümədə mənası Qərb tərzi deməkdir. Miniatür sənətinin Səfəvi imperiyasında formalaşan bir tərzini ifadə etmək üçün istifadə edilir. XVII əsrin ortalarında formalaşan bu ədəbi tərz Səfəvi şahı II Abbas tərəfindən himayə edilmiş, I Süleymanın dövründə daha da geniş yayılmışdır. Mahiyyət etibarilə, ənənəvi Səfəvi miniatür motivlərini bir qədər Avropa rəsm texnikasından istifadə etməklə rəsm etməkdən ibarətdir.
Haqqında
Səfəvi imperiyasında miniatür sənətində istifadə edilən bir tərzdir. İlk dəfə XVII əsrin ikinci yarısında, Səfəvi şahı II Abbasın dövründə formalaşmışdır. II Abbasın (1642–1666) hakimiyyəti dövründə formalaşan bu tərz ondan sonrakı hökmdar Süleymanın (1666–1694) dövründə hakim olmuşdur.
Bu tərzdə çəkilmiş miniatürlərdə o dövrün hökmdarları ilə birlikdə, aristokratlar, Avropa mənzərələri, dini və mifoloji motivlər və regiona xas olan ənənəvi hadisələr rəsm edilmişdir. O dövrdə yalnız bir neçə rəssam bu tərzdə miniatürlər çəkmişdir. Onlardan ən görkəmliləri Əliqulu Cabbadar və Məhəmməd Zaman Təbrizidir. Tarixçi Bernard Luis eyni zamanda, bir çox başqa Səfəvi rəssamının da Avropa tərzində rəsm çəkmək üçün təlim gördüyünü yazmaqdadır. lakin onlar Məhəmməd Zaman kimi İtaliyaya getməmiş, Səfəvi imperiyasındakı italyan rəssamlardan dərs almışdırlar.
Avropa bədii təsiri mifologiya, dini hadisə səhnələri və ya Avropa fiqurları kimi qərb mövzulu rəsmlərdə daha çox diqqət çəkir. Bununla belə, daha yaxından araşdırıldıqda, bu Avropa modelləri kopyalanmır, ancaq qəribə və yad dünyanın bəzi ekzotik xüsusiyyətlərinin təsvirləri ilə məhdudlaşan estetik cəhətdən Səfəvi mühitində təsvir olunur. Rəssamlar bu naməlum dünya haqqında dərin bilik nümayiş etdirmirlər və bütün mürəkkəblikləri ilə "başqasını" təmsil etmirlər. Bu rəsmlər çox vaxt kişi və qadınların Səfəvi üslublarına və geyimlərinə tamamilə yad olan cazibədar geyimlər və baş geyimləri geyindikləri, mənzərələrin, evlərin, heyvanların, yeməklərin və içkilərin tamamilə yeni və Səfəvi mühitindən fərqli olduğu qərb ekzotizminin təsviri ilə məhdudlaşır. Bu rəsmlər 17-ci əsrin ikinci yarısında Səfəvilərin Qərbi dərk etməsinə bir pəncərə təqdim edir.
Bu ifadə və ya termindən heç bir Səfəvi mənbəsində rast gəlmək mümkün deyil. Bircə istisna olaraq, Cani Farangisazı göstərmək olar. Onun bəzi rəsm əsərlərinə 1684–1685-ci illərdə Səfəvi imperiyasına səfər etmiş alman səyyah və həkim Engelbert Kempferin albomunda rast gəlmək mümkündür, lakin o, bu tərzüçün ən görkəmli şəxslərdən hesab edilmirdi. Bu tərz üçün ən möhəbər rəssamlar Əliqulu Cabbadar, Məhəmməd Zaman, Məhəməd Soltani, Məhəmməd Əli və Hacı Məhəmməd idi. Onların əsərləri ilə Cani Fərəngizazın əsərləri arasında texniki və tematik fərqlər kifayət qədərdir.
Bu cür rəsm əsərlərinin XVII əsrin sonlarında bu adla adlandırılmasına dair əlimizdə heç bir sübut yoxdur. Tarixçi Nigar Həbibi iddia edir ki, əslində bu adlandırma və ya etiket ilk dəfə XX əsrin əvvəllərində tarixçi Yəhya Doka tərəfindən Məhəmməd Zamanın əsərlərini təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir. İncəsənət tarixində farangi-sāzi tərzinə tez-tez "qərbliləşmiş", "avropalılaşmış" və ya "avropalılaşdırmaq" deyə də müracitə edirlər. Bununla belə, Nigar Həbibiyə görə, Farangi-Sazi rəsmləri, şübhəsiz ki, ənənəvi Səfəvi sənətinin bəzi təsviri prinsiplərindən ayrılsa da, Səfəvi rəssamlığının "Qərbləşmiş" variantı deyildir.
II Abbasın təsiri
II Abbasın hakimiyyəti dövrü ümumi olaraq incəsənətin inkişafı və dinclik dövrü kimi xarakterzə edilir. Onun hakimiyyəti boyunca incəsənətə sponsorluq edilməsi davam etdi və XVII əsrin ortalarında imperiya boyunca incəsənətin çiçəklənməsinə səbəb oldu. O, ənənəvi miniatür sənəti üzrə rəsm çəkən və kimi rəssamları dəstəkləməklə birlikdə, miniatür çəkimində yeni axım hesab edilən Farangi-Sazi tərzi rəssamları da dəstəkləmişdir. Bunlardan ən məşhurları olan Əliqulu Cabbadar və Məhəmməd Zamanın Avropa rəssamlıq üslubundan təsirlənərək ya onu köçürmək, ya da ənənəvi Səfəvi mövzularını Qərb üslubunda nümayiş etdirmək üçün səy göstərmişdirlər.
Məşhur nümayəndələri
Əliqulu Cabbadar (1666–1694): Qərb tərzində rəsm əsərlərini ilk çəkənlərdən biridir. Xüsusən Səfəvi sarayının həyatı ilə bağlı çəkdiyi rəsmlərlə tanınır. O, rəsmdəkilərin fiziki quruluşu və geyim detallarını diqqətlə ifa etməsi ilə seçilməkdədir. Onun adına hal-hazırda dördü Rusiyada Ermitajda, dördü də ABŞ-nin saxlanılan rəsm əsərlərində rast gəlmək mümkündür. Rəsm əsərlərində o özündən Frank deyə bəhs etməkdədir. Çox gümanki, o, bununla özünün gürcü və ya xristian köklərini bildirmək istəməkdədir. Bundan başqa, onun iki rəsm əsərində gürcü hərfləri də vardır. Onun özünü digər təqdim etmə şəkilləri belədir: ghulāmzāda-i qadimi ("keçmiş qul"), beg ("bəy"), naqqaş-başı ("nəqqaşların rəhbəri") and cabbadār ("sursatxana gözətçisi"). Göründüyü kimi, o, Səfəvi sarayına qul kimi daxil olmuş və yüksəlmişdir.
-
![image]()
"Şahzadəyə gül təklif edən qadın". İsfahan, 1660-1670-ci illər. Britaniya muzeyi -
![image]()
"Şahlıq at baxışı", XVII əsrin sonlarına aiddir. Çox gümanki, İsfahanda çəkilmişdir. Hal-Hazırda Çikaqo İncəsənət İnistitutunda saxlanılmaqdadır. -
![image]()
"I Şah Süleyman və onun saray əyanları", Sankt-Peterburq albomundan Folio. İsfahan, 1670. Sol yuxarıdakı iki rəqəmin üstündə çox təhrif olunmuş iki gürcü yazısı görünür. Rusiya Elmlər Akademiyasının Şərq Əlyazmaları İnstitutunda saxlanmaqdadır. -
![image]()
Sankt-Peterburq albomundan miniatür. Aşağıdakı üç fiqurun üstündə buludda üzən görünən alleqorik fiqur ayrıca əlavə edilib və albom tərtib edilərkən artıq rənglənmiş səhifəyə yapışdırılıb. Qəzvin, 1674. Rusiya Elmlər Akademiyasının Şərq Əlyazmaları İnstitutunda saxlanmaqdadır. -
![image]()
"Diana – ovçuluq ilahəsi", Davis albomundan folio. saxlanmaqdadır. -
![image]()
"İki qocanın daxmanın kənarında müzakirəsi". Davis albomundan folio, 1674–1675. saxlanmaqdadır. -
![image]()
"Xanım tayfa üzvlərinə yemək təklif edir". İslam incəsənəti muzeyi (Doha)
Məhəmməd Zaman (d. 1680-ci ildən əvvəl – ö. 1700-cü ildən sonra): digər adı Məhəmməd Paolo Zaman Kermanidir. Təxminən 1680-ci ildə dünyaya gəlmiş, fəaliyyəti nəticəsində məşhur Səfəvi xəttatlarından və rəssamlarından birinə çevrilmişdir. Əslən Kermandan olsa da, Təbrizdə təhsil almışdır. II Şah Abbasın hakimiyyəti dövründə şah tərəfindən rəssamlıq sənəti alması üçün Romaya göndərilmişdir, lakin buradakı təhsili zamanı Katolik olmuş və Paolo adını qəbul etmişdir. Din dəyişdirdiyinə görə, Səfəvi imperiyasına geri döndükdən sonra problem yaşamışdır. Xristianlığı qəbul etməsinin aşkarlanmasından sonra Böyük Moğol imperiyasına qaçmış, moğol sülaləsi tərəfindən qəbul edilərək saraya yerləşdirilmişdir. O, rəssam və xəttat kimi italyan rəssamların texnikasından təsirlənmişdir. Tarixçi İvanov iddia edir ki, Məhəmməd Zaman Romaya getməmiş, İsfahandakı italyan rəssamlardan dərs almışdır. Ona görə, guya Məhəmməd Zamanın katolikliyi qəbul edəcəyi Romaya rəssamlıq dərsi almaq üçün göndərilməsi sadəcə rəngli bir əfsanədən ibarətdir və həqiqəti əks etdirməməkdədir. Bildirilir ki, məşhur italyan həkim və səyyah moğol sarayında olarkən, Övrəngzibin sarayında Məhəmməd Zamanla tanış olmuşdur.
-
![image]()
Məhəmməd Zaman tərəfindən çəkilmiş "Mavi Süsən" rəsmi. saxlanmaqdadır.. -
![image]()
1680-ci ildə Məhəmməd Zaman tərəfindən çəkilmiş "Gecə fasiləsi" rəsm əsəri. Luvr muzeyində saxlanmaqdadır. -
![image]()
Məhəmməd Zamanın çəkdiyi miniatür. Arxa fondakı mənzərə Avropa rəsm təsirlərini göstərir. -
![image]()
"Bəhram Gur Hind şahzadəsi ilə". Məhəmməd Zaman tərəfindən 1675/1676-cı ildə çəkilmişdir
Etimologiya
Əslində farangi-sāzi sözü farangi-sāz sözündən əmələ gəlmişdir. Sonuncunun mənası sənətkar deməkdir. Beləliklə, farangi-sāz farangi və sāz sözlərindən təşkil edilmiş, birincinin kökü sāḵtan (qurmaq, düzsəltmək), ikincinin kökü afrankdır. İlk söz farscadan gəlməkdə isə, ikinci söz ərəbcə olmaqla birlikdə, Orta Əsrlər müsəlman şərqində Avropa və ya ənənəvi xristian ölkələri üçün istifadə edilən Frank sözüdür.
Beləliklə, farangi-sāz Avropa tərzində və ya Avropa texnikalarından istifadə edərək sənətkarlıq məhsulları yaradan şəxslər üçün istifadə edilmişdir. Bu sənətkarlıq məhsulunun çəkilmə rəsm əsəri olması mütləq deyildi. Əslində Qacar və Pəhləvi dövründə bu ifadədən manufaktura şəraitində hazırlanmış və ənənəvi xalçalardan fərqlənən məmulatları təsvir etmək üçün də istifadə edilirdi (Anvari, VI, p. 5327.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Habibi, 2021
- Lewis, 2001. səh. 256
- Habibi, 2018. səh. 42
- Matthee, 2018. səh. 231-232
- Habibi, 2018. səh. 36
- Ḏokāʾ, 1962. səh. 1008
- Taylor, 1995. səh. 25–26
- Newman, 2008. səh. 90
- Bloom və Blair, 2009. səh. 55-56
- Soucek, 1985
- Adamova, 2008. səh. 79
- Adle və Habib, 2003
Mənbə
- Negar Habibi. Farangi-Sazi. Encyclopædia Iranica. Ehsan Yarshater. 2021.
- Negar Habibi. Le Farangi sāzi et les peintures de ʿAli Qoli Jebādār: Un syncrétisme artistique sous Shāh Soleymān (1666–1694). Aix-Marseille University Press. 2018.
- Yaḥyā Ḏokāʾ. Moḥammad Zamān: awwalin naqqāš-e irāni ke ba Oroupā raft. Tehran: Soḵan. 1962. 1007–1016.
- Hasan Anvari. Farhang-e soḵan. Tehran. 2002.
- Rudi Matthee. Between Aloofness and Fascination: Safavid Views of the West. Iranian Studies 31. 1998. 219–246.
- Adel Adamova. Mediaeval Persian painting: the evolution of an artistic vision. Bibliotheca Persica. 2008. ISBN .
- Jonathan M. Bloom və Sheila S. Blair. ‘Aliquli Jabbadar. The Grove encyclopedia of Islamic art and architecture – Oxford University Press. 2009. ISBN .
- P. P. Soucek. ʿALĪ-QOLĪ JOBBA-DĀR. I. Encyclopaedia Iranica. 1985. 872–874.
- Bernard Lewis. The Muslim Discovery of Europe. W. W. Norton & Company. 2001. ISBN .
- Chahryar Adl və Irfan Habib. History of Civilizations of Central Asia: Development in contrast : from the sixteenth to the mid-nineteenth. 2003. ISBN .
- Alice Taylor. Book Arts of Isfahan: Diversity and Identity in Seventeenth-Century Persia. Malibu: Paul Getty Museum. 1995. ISBN .
- Parviz Tanavoli. European Women in Persian Houses: Western Images in Safavid and Qajar Iran. Bloomsbury Publishing. 2016. ISBN .
- Andrew J. Newman. Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire. London, UK: I. B. Tauris. 2006. ISBN .
Əlavə ədəbiyyat
- Negar Habibi. Ali Qoli Jebādār et l'enregistrement du réel dans les peintures dites farangi sāzi. Der Islam. 2017. 192–219.
- Negar Habibi. Ali Qoli Jebādār et l'Occidentalisme Safavide: Une étude sur les peintures dites farangi sāzi, leurs milieux et commanditaires sous Shāh Soleimān (1666–94). 2018. 1–157. ISBN .
- Amy S. Landau (2011). "From Poet to Painter: Allegory and Metaphor in a Seventeenth-Century Persian Painting by Muhammad Zaman, Master of Farangī-Sāzī". Muqarnas Online. 28 (1): 101–131. doi:10.1163/22118993-90000175. From Poet to Painter: Allegory and Metaphor in a Seventeenth-Century Persian Painting by Muhammad Zaman, Master of Farangī-Sāzī. Muqarnas Online. 2011. 101–131.
- Charles Melville. Safavid Persia in the Age of Empires: The Idea of Iran. I.B. Tauris. 2021. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Farangi Sazi ve ya Ferengi Sazi farscadan tercumede menasi Qerb terzi demekdir Miniatur senetinin Sefevi imperiyasinda formalasan bir terzini ifade etmek ucun istifade edilir XVII esrin ortalarinda formalasan bu edebi terz Sefevi sahi II Abbas terefinden himaye edilmis I Suleymanin dovrunde daha da genis yayilmisdir Mahiyyet etibarile enenevi Sefevi miniatur motivlerini bir qeder Avropa resm texnikasindan istifade etmekle resm etmekden ibaretdir Rus carliginin sefiri Knyaz Andrey Priklonskinin 1673 1674 cu illerde cekilmis resmi Eliqulu Cabbadar terefinden cekilmis ve Davis albomundan olan bu folio hal hazirda saxlanmaqdadir HaqqindaSefevi imperiyasinda miniatur senetinde istifade edilen bir terzdir Ilk defe XVII esrin ikinci yarisinda Sefevi sahi II Abbasin dovrunde formalasmisdir II Abbasin 1642 1666 hakimiyyeti dovrunde formalasan bu terz ondan sonraki hokmdar Suleymanin 1666 1694 dovrunde hakim olmusdur Bu terzde cekilmis miniaturlerde o dovrun hokmdarlari ile birlikde aristokratlar Avropa menzereleri dini ve mifoloji motivler ve regiona xas olan enenevi hadiseler resm edilmisdir O dovrde yalniz bir nece ressam bu terzde miniaturler cekmisdir Onlardan en gorkemlileri Eliqulu Cabbadar ve Mehemmed Zaman Tebrizidir Tarixci Bernard Luis eyni zamanda bir cox basqa Sefevi ressaminin da Avropa terzinde resm cekmek ucun telim gorduyunu yazmaqdadir lakin onlar Mehemmed Zaman kimi Italiyaya getmemis Sefevi imperiyasindaki italyan ressamlardan ders almisdirlar Avropa bedii tesiri mifologiya dini hadise sehneleri ve ya Avropa fiqurlari kimi qerb movzulu resmlerde daha cox diqqet cekir Bununla bele daha yaxindan arasdirildiqda bu Avropa modelleri kopyalanmir ancaq qeribe ve yad dunyanin bezi ekzotik xususiyyetlerinin tesvirleri ile mehdudlasan estetik cehetden Sefevi muhitinde tesvir olunur Ressamlar bu namelum dunya haqqinda derin bilik numayis etdirmirler ve butun murekkeblikleri ile basqasini temsil etmirler Bu resmler cox vaxt kisi ve qadinlarin Sefevi uslublarina ve geyimlerine tamamile yad olan cazibedar geyimler ve bas geyimleri geyindikleri menzerelerin evlerin heyvanlarin yemeklerin ve ickilerin tamamile yeni ve Sefevi muhitinden ferqli oldugu qerb ekzotizminin tesviri ile mehdudlasir Bu resmler 17 ci esrin ikinci yarisinda Sefevilerin Qerbi derk etmesine bir pencere teqdim edir Bu ifade ve ya terminden hec bir Sefevi menbesinde rast gelmek mumkun deyil Birce istisna olaraq Cani Farangisazi gostermek olar Onun bezi resm eserlerine 1684 1685 ci illerde Sefevi imperiyasina sefer etmis alman seyyah ve hekim Engelbert Kempferin albomunda rast gelmek mumkundur lakin o bu terzucun en gorkemli sexslerden hesab edilmirdi Bu terz ucun en moheber ressamlar Eliqulu Cabbadar Mehemmed Zaman Mehemed Soltani Mehemmed Eli ve Haci Mehemmed idi Onlarin eserleri ile Cani Ferengizazin eserleri arasinda texniki ve tematik ferqler kifayet qederdir Bu cur resm eserlerinin XVII esrin sonlarinda bu adla adlandirilmasina dair elimizde hec bir subut yoxdur Tarixci Nigar Hebibi iddia edir ki eslinde bu adlandirma ve ya etiket ilk defe XX esrin evvellerinde tarixci Yehya Doka terefinden Mehemmed Zamanin eserlerini tesvir etmek ucun istifade edilmisdir Incesenet tarixinde farangi sazi terzine tez tez qerblilesmis avropalilasmis ve ya avropalilasdirmaq deye de muracite edirler Bununla bele Nigar Hebibiye gore Farangi Sazi resmleri subhesiz ki enenevi Sefevi senetinin bezi tesviri prinsiplerinden ayrilsa da Sefevi ressamliginin Qerblesmis varianti deyildir II Abbasin tesiriII Abbasin hakimiyyeti dovru umumi olaraq incesenetin inkisafi ve dinclik dovru kimi xarakterze edilir Onun hakimiyyeti boyunca incesenete sponsorluq edilmesi davam etdi ve XVII esrin ortalarinda imperiya boyunca incesenetin ciceklenmesine sebeb oldu O enenevi miniatur seneti uzre resm ceken ve kimi ressamlari desteklemekle birlikde miniatur cekiminde yeni axim hesab edilen Farangi Sazi terzi ressamlari da desteklemisdir Bunlardan en meshurlari olan Eliqulu Cabbadar ve Mehemmed Zamanin Avropa ressamliq uslubundan tesirlenerek ya onu kocurmek ya da enenevi Sefevi movzularini Qerb uslubunda numayis etdirmek ucun sey gostermisdirler Meshur numayendeleriEliqulu Cabbadar 1666 1694 Qerb terzinde resm eserlerini ilk cekenlerden biridir Xususen Sefevi sarayinin heyati ile bagli cekdiyi resmlerle taninir O resmdekilerin fiziki qurulusu ve geyim detallarini diqqetle ifa etmesi ile secilmekdedir Onun adina hal hazirda dordu Rusiyada Ermitajda dordu de ABS nin saxlanilan resm eserlerinde rast gelmek mumkundur Resm eserlerinde o ozunden Frank deye behs etmekdedir Cox gumanki o bununla ozunun gurcu ve ya xristian koklerini bildirmek istemekdedir Bundan basqa onun iki resm eserinde gurcu herfleri de vardir Onun ozunu diger teqdim etme sekilleri beledir ghulamzada i qadimi kecmis qul beg bey naqqas basi neqqaslarin rehberi and cabbadar sursatxana gozetcisi Gorunduyu kimi o Sefevi sarayina qul kimi daxil olmus ve yukselmisdir Sahzadeye gul teklif eden qadin Isfahan 1660 1670 ci iller Britaniya muzeyi Sahliq at baxisi XVII esrin sonlarina aiddir Cox gumanki Isfahanda cekilmisdir Hal Hazirda Cikaqo Incesenet Inistitutunda saxlanilmaqdadir I Sah Suleyman ve onun saray eyanlari Sankt Peterburq albomundan Folio Isfahan 1670 Sol yuxaridaki iki reqemin ustunde cox tehrif olunmus iki gurcu yazisi gorunur Rusiya Elmler Akademiyasinin Serq Elyazmalari Institutunda saxlanmaqdadir Sankt Peterburq albomundan miniatur Asagidaki uc fiqurun ustunde buludda uzen gorunen alleqorik fiqur ayrica elave edilib ve albom tertib edilerken artiq renglenmis sehifeye yapisdirilib Qezvin 1674 Rusiya Elmler Akademiyasinin Serq Elyazmalari Institutunda saxlanmaqdadir Diana ovculuq ilahesi Davis albomundan folio saxlanmaqdadir Iki qocanin daxmanin kenarinda muzakiresi Davis albomundan folio 1674 1675 saxlanmaqdadir Xanim tayfa uzvlerine yemek teklif edir Islam inceseneti muzeyi Doha Mehemmed Zaman d 1680 ci ilden evvel o 1700 cu ilden sonra diger adi Mehemmed Paolo Zaman Kermanidir Texminen 1680 ci ilde dunyaya gelmis fealiyyeti neticesinde meshur Sefevi xettatlarindan ve ressamlarindan birine cevrilmisdir Eslen Kermandan olsa da Tebrizde tehsil almisdir II Sah Abbasin hakimiyyeti dovrunde sah terefinden ressamliq seneti almasi ucun Romaya gonderilmisdir lakin buradaki tehsili zamani Katolik olmus ve Paolo adini qebul etmisdir Din deyisdirdiyine gore Sefevi imperiyasina geri dondukden sonra problem yasamisdir Xristianligi qebul etmesinin askarlanmasindan sonra Boyuk Mogol imperiyasina qacmis mogol sulalesi terefinden qebul edilerek saraya yerlesdirilmisdir O ressam ve xettat kimi italyan ressamlarin texnikasindan tesirlenmisdir Tarixci Ivanov iddia edir ki Mehemmed Zaman Romaya getmemis Isfahandaki italyan ressamlardan ders almisdir Ona gore guya Mehemmed Zamanin katolikliyi qebul edeceyi Romaya ressamliq dersi almaq ucun gonderilmesi sadece rengli bir efsaneden ibaretdir ve heqiqeti eks etdirmemekdedir Bildirilir ki meshur italyan hekim ve seyyah mogol sarayinda olarken Ovrengzibin sarayinda Mehemmed Zamanla tanis olmusdur Mehemmed Zaman terefinden cekilmis Mavi Susen resmi saxlanmaqdadir 1680 ci ilde Mehemmed Zaman terefinden cekilmis Gece fasilesi resm eseri Luvr muzeyinde saxlanmaqdadir Mehemmed Zamanin cekdiyi miniatur Arxa fondaki menzere Avropa resm tesirlerini gosterir Behram Gur Hind sahzadesi ile Mehemmed Zaman terefinden 1675 1676 ci ilde cekilmisdirEtimologiyaEslinde farangi sazi sozu farangi saz sozunden emele gelmisdir Sonuncunun menasi senetkar demekdir Belelikle farangi saz farangi ve saz sozlerinden teskil edilmis birincinin koku saḵtan qurmaq duzseltmek ikincinin koku afrankdir Ilk soz farscadan gelmekde ise ikinci soz erebce olmaqla birlikde Orta Esrler muselman serqinde Avropa ve ya enenevi xristian olkeleri ucun istifade edilen Frank sozudur Belelikle farangi saz Avropa terzinde ve ya Avropa texnikalarindan istifade ederek senetkarliq mehsullari yaradan sexsler ucun istifade edilmisdir Bu senetkarliq mehsulunun cekilme resm eseri olmasi mutleq deyildi Eslinde Qacar ve Pehlevi dovrunde bu ifadeden manufaktura seraitinde hazirlanmis ve enenevi xalcalardan ferqlenen memulatlari tesvir etmek ucun de istifade edilirdi Anvari VI p 5327 Hemcinin baxSefevi incesenetiIstinadlarHabibi 2021 Lewis 2001 seh 256 Habibi 2018 seh 42 Matthee 2018 seh 231 232 Habibi 2018 seh 36 Ḏokaʾ 1962 seh 1008 Taylor 1995 seh 25 26 Tanavoli 2016 seh 20 Newman 2008 seh 90 Bloom ve Blair 2009 seh 55 56 Soucek 1985 Adamova 2008 seh 79 Adle ve Habib 2003 Tanavoli 2016 seh 21MenbeNegar Habibi Farangi Sazi Encyclopaedia Iranica Ehsan Yarshater 2021 Negar Habibi Le Farangi sazi et les peintures de ʿAli Qoli Jebadar Un syncretisme artistique sous Shah Soleyman 1666 1694 Aix Marseille University Press 2018 Yaḥya Ḏokaʾ Moḥammad Zaman awwalin naqqas e irani ke ba Oroupa raft Tehran Soḵan 1962 1007 1016 Hasan Anvari Farhang e soḵan Tehran 2002 Rudi Matthee Between Aloofness and Fascination Safavid Views of the West Iranian Studies 31 1998 219 246 Adel Adamova Mediaeval Persian painting the evolution of an artistic vision Bibliotheca Persica 2008 ISBN 1 934283 05 3 Jonathan M Bloom ve Sheila S Blair Aliquli Jabbadar The Grove encyclopedia of Islamic art and architecture Oxford University Press 2009 ISBN 0 19 530991 X P P Soucek ʿALi QOLi JOBBA DAR I Encyclopaedia Iranica 1985 872 874 Bernard Lewis The Muslim Discovery of Europe W W Norton amp Company 2001 ISBN 978 0 393 24557 8 Chahryar Adl ve Irfan Habib History of Civilizations of Central Asia Development in contrast from the sixteenth to the mid nineteenth 2003 ISBN 92 3 103876 1 Alice Taylor Book Arts of Isfahan Diversity and Identity in Seventeenth Century Persia Malibu Paul Getty Museum 1995 ISBN 0 89236 362 2 Parviz Tanavoli European Women in Persian Houses Western Images in Safavid and Qajar Iran Bloomsbury Publishing 2016 ISBN 978 1 83860 849 1 Andrew J Newman Safavid Iran Rebirth of a Persian Empire London UK I B Tauris 2006 ISBN 1 86064 667 0 Elave edebiyyatNegar Habibi Ali Qoli Jebadar et l enregistrement du reel dans les peintures dites farangi sazi Der Islam 2017 192 219 Negar Habibi Ali Qoli Jebadar et l Occidentalisme Safavide Une etude sur les peintures dites farangi sazi leurs milieux et commanditaires sous Shah Soleiman 1666 94 2018 1 157 ISBN 978 90 04 35613 9 Amy S Landau 2011 From Poet to Painter Allegory and Metaphor in a Seventeenth Century Persian Painting by Muhammad Zaman Master of Farangi Sazi Muqarnas Online 28 1 101 131 doi 10 1163 22118993 90000175 From Poet to Painter Allegory and Metaphor in a Seventeenth Century Persian Painting by Muhammad Zaman Master of Farangi Sazi Muqarnas Online 2011 101 131 Charles Melville Safavid Persia in the Age of Empires The Idea of Iran I B Tauris 2021 ISBN 978 0 7556 3377 7