Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Səfəvi şahı titulu 1501-ci ilin payızında I İsmayılın Cabanı və Şərur döyüşlərində qələbə qazandıqdan sonra Təbrizi tutub özünü şah elan etməsi ilə qəbul edilmiş və 1736-cı ildə Nadirin şah olmasından sonra bu sülalənin əlindən çıxmışdır.
Bu siyahıda Səfəvi sülaləsindən olan şahların adları xronoloji ardıcıllıqla verilmişdir. Siyahıda həmçinin şahın adı, atasının adı, portreti, dövlət bayrağı, hakimiyyətinib başlanğıcı və sonu, tacqoyma tarixi və məlumatların mənbəyi göstərilmişdir.
Səfəvi şahlarının siyahısı
| Şah | Portret | Gerb | Varis | Titul | Hakimiyyətin başlanması | Hakimiyyətin başa çatması | Tacqoyma | M. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I İsmayıl. |  |  | I Təhmasib | Şah | 1494 (1494–1524 — Səfəvi ordeninin başçısı) | 23 may 1524 | 22 dekabr 1501 | |
| I Təhmasib |  |  | II İsmayıl | Şah | 23 may 1524 | 25 may 1576 | 23 may 1524 | |
| II İsmayıl |  |  | Məhəmməd Xudabəndə | Şah | may 1576 | noyabr 1577 | 22 avqust 1576 | |
| Məhəmməd Xudabəndə | | Şah Abbas | Şah | noyabr 1577 | oktyabr 1587 | 11 fevral 1578 | ||
| Şah Abbas |  (1587-1629) | | I Səfi | Şah | oktyabr 1587 | 19 yanvar 1629 | 16 oktyabr 1587 | |
| I Səfi |  (1629-1642) | | II Abbas | Şah | 19 yanvar 1629 | 12 may 1642 | 29 yanvar 1629 | |
| II Abbas |  (1642-1666) | | I Süleyman (Səfəvi) | Şah | 12 may 1642 | 26 oktyabr 1666 | 15 may 1642 | |
| I Süleyman (Səfəvi) |  (1666-1694) | | Sultan Hüseyn | Şah | 26 oktyabr 1666 | 29 iyul 1694 | Birinci tacqoyma: 1 noyabr 1666 İkinci tacqoyma: mart 1668. | |
| Sultan Hüseyn |  (1694-1722) | | II Təhmasib | Şah | 6 avqust 1694 | 21 oktyabr 1722 | 7 avqust 1694 | |
| II Təhmasib |  (1722-1732) | | III Abbas | Şah | 1722 (mühasirədəki İsfahandan qaçaraq özünü şah elan etmişdir) | sentyabr 1732 | 1729 (İsfahan Əfqanlardan geri alındıqdan sonra şah taxtına çıxa bilmişdir. | |
| III Abbas |  (1722-1736) | | Sülalənin hakimiyyətinə son qoyulub. | Şah | 7 sentyabr 1732 | 8 mart 1736 (sülalənin hakimiyyətinə Nadir tərəfindən son qoyulub. O, bu tarixdə özünü şah elan etmiş və Səfəvi sülaləsinin yerinə Əfşarlar sülaləsi gəlmişdir.) | 7 sentyabr 1732 |
Sülalənin sonrakı nümayəndələri
II Təhmasibin 1732-ci ildə Nadir xan tərəfindən şahlıq taxtından endirilməsindən sonra Səfəvi sülaləsinin hakimiyyəti faktiki olaraq sona çatmışdı. Lakin ən azından hüquqi olaraq 1736-cı ilə qədər hakimiyyətdə qalan Səfəvi sülaləsi 1736-cı ildə tamamilə hakimiyyətdən uzaqlaşdırıldı və Nadir xan özünü şah elan etdi. Lakin 1747-ci ildə onun ölümündən sonra imperiyada daxili müharibələr kəskinləşdi və Əfşar sülaləsindən olan şahlar bir-birini əvəz etməyə başladı.
1748-ci ilin oktyabrında Nadir şahın gənc nəvəsi Şahrux hakimiyyətə gətirildi. İki aydan sonra Nadirin qardaşının oğlu İbrahim özünü şah elan etdi. Lakin məğlub edildikdən sonra qaçmağa məcbur oldu. Məşhəd şəhərinə girməyə çalışan İbrahimi şəhərdə olan Seyid Məhəmməd şəhərə buraxmadı. Seyid Məhəmməd yalnız ana tərəfdən Səfəvi nəslindən idi və onun anası Səfəvi şahı I Süleymanın qızı idi. Beləliklə, o, öz dəstəkçilərinin köməkliyi ilə taxta çıxdı və özünü II Süleyman adı ilə şah elan etdi. Əfşarların digər nümayəndəsi Şahrux isə kor edildi. Lakin iki aydan sonra II Süleyman da taxtdan salındı və Şahrux onun yerinə gətirildi.
Bu dövrdə şah elan edilmiş digər şəxs Əbuturab Mirzə idi. O da II Süleyman kimi ana tərəfdən Səfəvi nəslindən idi və anası Məryəm Bəyim Sultan Hüseynin qızı idi. Feodal hakimlərdən olan Kərim xan Zənd və Əlimərdan xan Bəxtiyari birləşib İsfahana hücum edib oranı ələ keçirdilər. Verilmiş qərara əsasən Səfəvi sülaləsinin hakimiyyətinin bərpa edildiyi elan edildi və Əbuturab Mirzə III İsmayıl adı ilə taxta keçdi. Lakin yalnız onun adı şah idi, faktiki hakimiyyət isə Kərim xanla Əlimərdan xanın əlində cəmləşmişdi. Əbuturab Mirzənin şahlığı 1773-cü ilə qədər davam etdi.
Bir digər Səfəvi nəslindən olan kukla hökmdarlar II Məhəmməddir. Onun adından dövləti idarə edən şəxs isə Ağa Məhəmməd xan Qacar olmuşdur.
| Şah | Portret | Gerb | Varis | Titul | Hakimiyyətin başlanması | Hakimiyyətin başa çatması | Tacqoyma | M. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Şah II Süleyman |  | | III İsmayıl | Şah | 17 dekabr 1749 | 14 yanvar 1750 | 17 dekabr 1749 | |
| III İsmayıl |  | | III İsmayıl | Şah | 1750 | 1773 | 29 iyun 1750 | |
| II Məhəmməd | | Yoxdur | Şah | 1773 | 1796 | 1773 |
Həmçinin bax
Mənbə
İstinadlar
- Əfəndiyev, 2007. səh. 49
- Əfəndiyev, 2007. səh. 53
- Əfəndiyev, 2007. səh. 54
- (PDF). tarix.info. 15 dekabr 2017 http://tarix.info/Elaveler/EFSARLAR.pdf (#bare_url_missing_title). 31 mart 2022 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 19 avqust 2022.
- Streusand, Douglas E., Islamic Gunpowder Empires: Ottomans, Safavids, and Mughals (Boulder, Col : Westview Press, 2011) ("Streusand"), s. 135.
- Roemer, 2008. səh. 189-350
- Newman, 2008. səh. 25
- Roemer, 2008. səh. 227
- "ESMĀʿĪL I ṢAFAWĪ". 2019-07-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-19.
- "ṬAHMĀSP I". 2018-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-19.
- Savory, 2007. səh. 69
- Ghereghlou, 2016
- "ESMĀʿIL II". 2022-05-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-19.
- Parsadust, 2009
- "ṬAHMĀSP I". 2018-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-19.
- Savory, 1980. səh. 76
- Roemer, 1986. səh. 255
- Bomati, Nahavandi, 1998. səh. 31–32
- "ABBĀS I". 2022-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-19.
- Matthee, 2012
- "ʿABBĀS II". 2022-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-19.
- Roemer, 2008. səh. 305; Matthee, 2012.
- Newman, 2008. səh. 93; Matthee, 2015.
- "SOLAYMĀN I". 2022-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-19.
- Axworthy, 2006. səh. 30–31
- Matthee, 2015a
- "SOLṬĀN ḤOSAYN". 2022-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-19.
- Lang, D. M. "Georgia and the Fall of the Ṣafavi Dynasty". Bulletin of the School of Oriental and African Studies (ingilis). 14 (3). October 1952: 523–539. doi:10.1017/S0041977X00088492. ISSN 1474-0699. 2022-09-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-19.
- Mikaberidze, Alexander, redaktorConflict and conquest in the Islamic world: a historical encyclopedia. Santa Barbara, Calif. 2011. ISBN . OCLC 763161287.
- Spencer Tucker, redaktorA global chronology of conflict: from the ancient world to the modern Middle East. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. 2010. ISBN . OCLC 617650689.
- Axworthy, 2006. səh. 129
- Axworthy, 2006. səh. 123
- Axworthy, 2006. səh. 165
- "ʿABBĀS III". 2022-09-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-19.
- Babaie və başqaları, 2004. səh. 158
- Barati, 2019. səh. 52
- Floor, 2005. səh. 435-481
- Barati, 2019. səh. 54
- Perry, 1979. səh. 22
- Perry, 1971. səh. 66-69
- "ESMĀʿĪL III ṢAFAWĪ". 2022-08-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-19.
- Perry, 1971. səh. 69
Ədəbiyyat
- Andrew J. Newman. Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire. I.B.Tauris. 2008. 1–281. ISBN .
- Roger M. Savory. Iran Under the Safavids. Cambridge: Cambridge University Press. 2007. ISBN .
- Kioumars Ghereghlou. ESMĀʿIL II. New York: Encyclopædia Iranica. 2016.
- H. R. Roemer. "THE SAFAVID PERIOD". The Cambridge History of Iran - The Timurid and Safavid Periods. 6. Cambridge: Cambridge University Press. 2008. 189–350. ISBN .
- Babaie, Sussan. "Shah ʿAbbas II, the Conquest of Qandahar, the Chihil Sutun, and Its Wall Paintings". Muqarnas. Brill. 11. 1994: 125–142. JSTOR 1523214. OCLC 55529825.
- Rudi Matthee. . Encyclopædia Iranica Online. 2015 https://www.iranicaonline.org/articles/solayman-1 (#bare_url_missing_title).
- Manuchehr Parsadust. PARIḴĀN ḴĀNOM. Encyclopaedia Iranica. 2009.
- Michael Axworthy. The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant. I.B.Tauris. 2006. ISBN .
- Willem Floor. A Note on The Grand Vizierate in Seventeenth Century Persia. Harrassowitz Verlag. 2005. səh. 435–481.
- Sussan Babaie, Kathryn Babayan, Ina Baghdiantz-MacCabe, Mussumeh Farhad. Slaves of the Shah: New Elites of Safavid Iran. Bloomsbury Academic. 2004. 218.
- András Barati. The Succession Struggle Following the Death of Nādir Shāh (1747–1750). Orpheus Noster 11/4. 2019. 44–58.
- John R. Perry. Karim Khan Zand: A History of Iran, 1747-1779. University of Chicago Press. 1979. ISBN .
- John R. Perry. The Last Safavids, 1722-1773. University of Chicago Press. 1971. 59–70. ISBN .
- Oqtay Əfəndiyev. Azərbaycan Səfəvilər dövləti. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 407. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sefevi sahi titulu 1501 ci ilin payizinda I Ismayilin Cabani ve Serur doyuslerinde qelebe qazandiqdan sonra Tebrizi tutub ozunu sah elan etmesi ile qebul edilmis ve 1736 ci ilde Nadirin sah olmasindan sonra bu sulalenin elinden cixmisdir Sefevi sulalesinin xronologiyasi Bu siyahida Sefevi sulalesinden olan sahlarin adlari xronoloji ardicilliqla verilmisdir Siyahida hemcinin sahin adi atasinin adi portreti dovlet bayragi hakimiyyetinib baslangici ve sonu tacqoyma tarixi ve melumatlarin menbeyi gosterilmisdir Sefevi sahlarinin siyahisiSah Portret Gerb Varis Titul Hakimiyyetin baslanmasi Hakimiyyetin basa catmasi Tacqoyma M I Ismayil 1501 1524 I Tehmasib Sah 1494 1494 1524 Sefevi ordeninin bascisi 23 may 1524 22 dekabr 1501I Tehmasib 1524 1576 II Ismayil Sah 23 may 1524 25 may 1576 23 may 1524II Ismayil 1576 1577 Mehemmed Xudabende Sah may 1576 noyabr 1577 22 avqust 1576Mehemmed Xudabende 1578 1587 Sah Abbas Sah noyabr 1577 oktyabr 1587 11 fevral 1578Sah Abbas 1587 1629 I Sefi Sah oktyabr 1587 19 yanvar 1629 16 oktyabr 1587I Sefi 1629 1642 II Abbas Sah 19 yanvar 1629 12 may 1642 29 yanvar 1629II Abbas 1642 1666 I Suleyman Sefevi Sah 12 may 1642 26 oktyabr 1666 15 may 1642I Suleyman Sefevi 1666 1694 Sultan Huseyn Sah 26 oktyabr 1666 29 iyul 1694 Birinci tacqoyma 1 noyabr 1666 Ikinci tacqoyma mart 1668 Sultan Huseyn 1694 1722 II Tehmasib Sah 6 avqust 1694 21 oktyabr 1722 7 avqust 1694II Tehmasib 1722 1732 III Abbas Sah 1722 muhasiredeki Isfahandan qacaraq ozunu sah elan etmisdir sentyabr 1732 1729 Isfahan Efqanlardan geri alindiqdan sonra sah taxtina cixa bilmisdir III Abbas 1722 1736 Sulalenin hakimiyyetine son qoyulub Sah 7 sentyabr 1732 8 mart 1736 sulalenin hakimiyyetine Nadir terefinden son qoyulub O bu tarixde ozunu sah elan etmis ve Sefevi sulalesinin yerine Efsarlar sulalesi gelmisdir 7 sentyabr 1732Sulalenin sonraki numayendeleriII Tehmasibin 1732 ci ilde Nadir xan terefinden sahliq taxtindan endirilmesinden sonra Sefevi sulalesinin hakimiyyeti faktiki olaraq sona catmisdi Lakin en azindan huquqi olaraq 1736 ci ile qeder hakimiyyetde qalan Sefevi sulalesi 1736 ci ilde tamamile hakimiyyetden uzaqlasdirildi ve Nadir xan ozunu sah elan etdi Lakin 1747 ci ilde onun olumunden sonra imperiyada daxili muharibeler keskinlesdi ve Efsar sulalesinden olan sahlar bir birini evez etmeye basladi 1748 ci ilin oktyabrinda Nadir sahin genc nevesi Sahrux hakimiyyete getirildi Iki aydan sonra Nadirin qardasinin oglu Ibrahim ozunu sah elan etdi Lakin meglub edildikden sonra qacmaga mecbur oldu Meshed seherine girmeye calisan Ibrahimi seherde olan Seyid Mehemmed sehere buraxmadi Seyid Mehemmed yalniz ana terefden Sefevi neslinden idi ve onun anasi Sefevi sahi I Suleymanin qizi idi Belelikle o oz destekcilerinin komekliyi ile taxta cixdi ve ozunu II Suleyman adi ile sah elan etdi Efsarlarin diger numayendesi Sahrux ise kor edildi Lakin iki aydan sonra II Suleyman da taxtdan salindi ve Sahrux onun yerine getirildi Bu dovrde sah elan edilmis diger sexs Ebuturab Mirze idi O da II Suleyman kimi ana terefden Sefevi neslinden idi ve anasi Meryem Beyim Sultan Huseynin qizi idi Feodal hakimlerden olan Kerim xan Zend ve Elimerdan xan Bextiyari birlesib Isfahana hucum edib orani ele kecirdiler Verilmis qerara esasen Sefevi sulalesinin hakimiyyetinin berpa edildiyi elan edildi ve Ebuturab Mirze III Ismayil adi ile taxta kecdi Lakin yalniz onun adi sah idi faktiki hakimiyyet ise Kerim xanla Elimerdan xanin elinde cemlesmisdi Ebuturab Mirzenin sahligi 1773 cu ile qeder davam etdi Bir diger Sefevi neslinden olan kukla hokmdarlar II Mehemmeddir Onun adindan dovleti idare eden sexs ise Aga Mehemmed xan Qacar olmusdur Sah Portret Gerb Varis Titul Hakimiyyetin baslanmasi Hakimiyyetin basa catmasi Tacqoyma M Sah II Suleyman III Ismayil Sah 17 dekabr 1749 14 yanvar 1750 17 dekabr 1749III Ismayil III Ismayil Sah 1750 1773 29 iyun 1750II Mehemmed Yoxdur Sah 1773 1796 1773Hemcinin baxSefevi monarxlarinin siyahisiMenbeIstinadlar Efendiyev 2007 seh 49 Efendiyev 2007 seh 53 Efendiyev 2007 seh 54 PDF tarix info 15 dekabr 2017 http tarix info Elaveler EFSARLAR pdf bare url missing title 31 mart 2022 tarixinde PDF Istifade tarixi 19 avqust 2022 Streusand Douglas E Islamic Gunpowder Empires Ottomans Safavids and Mughals Boulder Col Westview Press 2011 Streusand s 135 Roemer 2008 seh 189 350 Newman 2008 seh 25 Roemer 2008 seh 227 ESMAʿiL I ṢAFAWi 2019 07 25 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 19 ṬAHMASP I 2018 05 17 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 19 Savory 2007 seh 69 Ghereghlou 2016 ESMAʿIL II 2022 05 18 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 19 Parsadust 2009 ṬAHMASP I 2018 05 17 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 19 Savory 1980 seh 76 Roemer 1986 seh 255 Bomati Nahavandi 1998 seh 31 32 ABBAS I 2022 09 21 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 19 Matthee 2012 ʿABBAS II 2022 09 23 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 19 Roemer 2008 seh 305 Matthee 2012 Newman 2008 seh 93 Matthee 2015 SOLAYMAN I 2022 09 23 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 19 Axworthy 2006 seh 30 31 Matthee 2015a SOLṬAN ḤOSAYN 2022 10 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 19 Lang D M Georgia and the Fall of the Ṣafavi Dynasty Bulletin of the School of Oriental and African Studies ingilis 14 3 October 1952 523 539 doi 10 1017 S0041977X00088492 ISSN 1474 0699 2022 09 28 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 19 Mikaberidze Alexander redaktorConflict and conquest in the Islamic world a historical encyclopedia Santa Barbara Calif 2011 ISBN 978 1 59884 337 8 OCLC 763161287 Spencer Tucker redaktorA global chronology of conflict from the ancient world to the modern Middle East Santa Barbara Calif ABC CLIO 2010 ISBN 1 85109 672 8 OCLC 617650689 Axworthy 2006 seh 129 Axworthy 2006 seh 123 Axworthy 2006 seh 165 ʿABBAS III 2022 09 30 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 19 Babaie ve basqalari 2004 seh 158 Barati 2019 seh 52 Floor 2005 seh 435 481 Barati 2019 seh 54 Perry 1979 seh 22 Perry 1971 seh 66 69 ESMAʿiL III ṢAFAWi 2022 08 19 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 19 Perry 1971 seh 69 Edebiyyat Andrew J Newman Safavid Iran Rebirth of a Persian Empire I B Tauris 2008 1 281 ISBN 9780857716613 Roger M Savory Iran Under the Safavids Cambridge Cambridge University Press 2007 ISBN 9780521042512 Kioumars Ghereghlou ESMAʿIL II New York Encyclopaedia Iranica 2016 H R Roemer THE SAFAVID PERIOD The Cambridge History of Iran The Timurid and Safavid Periods 6 Cambridge Cambridge University Press 2008 189 350 ISBN 978113905498 Babaie Sussan Shah ʿAbbas II the Conquest of Qandahar the Chihil Sutun and Its Wall Paintings Muqarnas Brill 11 1994 125 142 JSTOR 1523214 OCLC 55529825 Rudi Matthee Encyclopaedia Iranica Online 2015 https www iranicaonline org articles solayman 1 bare url missing title Manuchehr Parsadust PARIḴAN ḴANOM Encyclopaedia Iranica 2009 Michael Axworthy The Sword of Persia Nader Shah from Tribal Warrior to Conquering Tyrant I B Tauris 2006 ISBN 978 1850437062 Willem Floor A Note on The Grand Vizierate in Seventeenth Century Persia Harrassowitz Verlag 2005 seh 435 481 Sussan Babaie Kathryn Babayan Ina Baghdiantz MacCabe Mussumeh Farhad Slaves of the Shah New Elites of Safavid Iran Bloomsbury Academic 2004 218 Andras Barati The Succession Struggle Following the Death of Nadir Shah 1747 1750 Orpheus Noster 11 4 2019 44 58 John R Perry Karim Khan Zand A History of Iran 1747 1779 University of Chicago Press 1979 ISBN 978 0226660981 John R Perry The Last Safavids 1722 1773 University of Chicago Press 1971 59 70 ISBN 978 0226660981 Oqtay Efendiyev Azerbaycan Sefeviler dovleti Baki Serq Qerb 2007 407 ISBN 978 9952 34 101 0