Şəril döyüşü — Ağqoyunlu Əlvənd mirzə və Şah İsmayıl Səfəvinin qoşunları arasında həlledici döyüş.
Şərur döyüşü | |||
---|---|---|---|
Tarix | Avqust 1501 | ||
Yeri | Şərur düzənliyi | ||
Nəticəsi | Səfəvilər dövləti qalib gəldi | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
Arxa plan
1500-cü ilin sonunda Şirvanda Gülüstan qalasından bir qədər aralı Cabanı adlı yerdə Şirvanşah Fərrux Yasara qalib gələn, 1501-ci ilin yazın da isə, Bakını tutan İsmayıl Səfəvi Gülüstan qalasını hələ də mühasirədə saxlayarkən, Ağqoyunlu Əlvənd Mirzənin böyük bir qoşunla onun üstünə gəldiyindən xəbər tutur. İsmayıl təcili qaydada mühasirəni götürüb, Əlvənd Mirzənin ordusunu Şirvana buraxmamaq üçün tədbirlər gördü və Naxçıvana doğru hərəkət etdi. Kür çayını keçmək niyyəti baş tutmayan Əlvənd Mirzə İsmayıla məktub göndərib, Şirvana qayıtmağı və həmin vilayəti idarə etməklə kifayətlənməyi tələb etsə də, rədd cavabı aldı. Belə olduqda, o, Naxçıvandan çıxıb şm.-q.-ə doğru getdi və Şərur düzündə dayanaraq qəti döyüşə hazırlaşmağa başladı.
Döyüş
İsmayıl Arazın cənub sahili boyunca hərəkət edərək, Naxçıvan bölgəsində çayı keçdi və düşməni qarşılamağa tələsdi. Tarixi qaynaqlarda ağqoyunluların ordusunun sayı 10.000–30.000, qızılbaşların isə 7 minlik ordusu var idi. Rocer Savoriyə görə, Ağqoyunlu dövlətinin ordusu say etibarilə Səfəvilərdən 4 dəfə çox olmuşdur.
1501-ci ilin ortalarında Şərur düzündə həlledici döyüş baş verdi. Döyüşdə İsmayıl yüksək sərkərdəlik məharəti və hünər nümayiş etdirərək, ağqoyunlu sərkərdələrinin bir neçəsini şəxsən qılıncdan keçirdi. Öz sərkərdələrinin başlarını qızılbaşların nizələrində görən ağqoyunlu qoşunları vahimə içərisində qaçmağa başladılar. Əlvənd Mirzə Ərzincana qaçmaqla xilas ola bildi. Qızılbaşlar zəngin qənimət ələ keçirdilər. Şərur qələbəsindən dərhal sonra İsmayıl təntənə ilə Təbrizə daxil oldu və özünü şah elan edərək Azərbaycan Səfəvilər dövlətinin əsasını qoydu.
İstinadlar
- Sümer, Faruk. Safevi Devletinin Kuruluşu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü. Ankara. 1976.
- ROGER M. SAVORY. "ESMĀʿĪL I ṢAFAWĪ". iranicaonline.org. 2019-07-25 tarixində .
- Woods, J. E. The Aqquyunlu: Clan, Confederation, Empire. Minneapolis and Chicago. 1976.
- Oqtay Əfəndiyev, Azərbaycan Səfəvilər dövləti XVI əsrdə, Bakı, 1993.
Mənbə
- Ghereghlou, Kioumars. "Chronicling a Dynasty on the Make: New Light on the Early Ṣafavids in Ḥayātī Tabrīzī's Tārīkh (961/1554)". . 137 (4). October–December 2017: 805–832. doi:10.7817/jameroriesoci.137.4.0805 – vasitəsilə.
- Roemer, H. R. (1986). "The Safavid period". In Lockhart, Laurence; Jackson, Peter (eds.). The Cambridge History of Iran, Volume 6: The Timurid and Safavid Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 189–351. .
- The Aqquyunlu: Clan, Confederation, Empire (Revised and Expanded). University of Utah Press. 1999. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seril doyusu Agqoyunlu Elvend mirze ve Sah Ismayil Sefevinin qosunlari arasinda helledici doyus Serur doyusuTarix Avqust 1501Yeri Serur duzenliyiNeticesi Sefeviler dovleti qalib geldiMunaqise terefleriSefeviler dovleti AgqoyunluKomandan lar Sah Ismayil Emir Bayram xan Qaramanli Lele Huseyn bey Elvend mirze Qaracaqay bey Tereflerin quvvesi7000 30000Arxa plan1500 cu ilin sonunda Sirvanda Gulustan qalasindan bir qeder arali Cabani adli yerde Sirvansah Ferrux Yasara qalib gelen 1501 ci ilin yazin da ise Bakini tutan Ismayil Sefevi Gulustan qalasini hele de muhasirede saxlayarken Agqoyunlu Elvend Mirzenin boyuk bir qosunla onun ustune geldiyinden xeber tutur Ismayil tecili qaydada muhasireni goturub Elvend Mirzenin ordusunu Sirvana buraxmamaq ucun tedbirler gordu ve Naxcivana dogru hereket etdi Kur cayini kecmek niyyeti bas tutmayan Elvend Mirze Ismayila mektub gonderib Sirvana qayitmagi ve hemin vilayeti idare etmekle kifayetlenmeyi teleb etse de redd cavabi aldi Bele olduqda o Naxcivandan cixib sm q e dogru getdi ve Serur duzunde dayanaraq qeti doyuse hazirlasmaga basladi DoyusIsmayil Arazin cenub sahili boyunca hereket ederek Naxcivan bolgesinde cayi kecdi ve dusmeni qarsilamaga telesdi Tarixi qaynaqlarda agqoyunlularin ordusunun sayi 10 000 30 000 qizilbaslarin ise 7 minlik ordusu var idi Rocer Savoriye gore Agqoyunlu dovletinin ordusu say etibarile Sefevilerden 4 defe cox olmusdur 1501 ci ilin ortalarinda Serur duzunde helledici doyus bas verdi Doyusde Ismayil yuksek serkerdelik mehareti ve huner numayis etdirerek agqoyunlu serkerdelerinin bir necesini sexsen qilincdan kecirdi Oz serkerdelerinin baslarini qizilbaslarin nizelerinde goren agqoyunlu qosunlari vahime icerisinde qacmaga basladilar Elvend Mirze Erzincana qacmaqla xilas ola bildi Qizilbaslar zengin qenimet ele kecirdiler Serur qelebesinden derhal sonra Ismayil tentene ile Tebrize daxil oldu ve ozunu sah elan ederek Azerbaycan Sefeviler dovletinin esasini qoydu IstinadlarSumer Faruk Safevi Devletinin Kurulusu ve Gelismesinde Anadolu Turklerinin Rolu Ankara 1976 ROGER M SAVORY ESMAʿiL I ṢAFAWi iranicaonline org 2019 07 25 tarixinde Woods J E The Aqquyunlu Clan Confederation Empire Minneapolis and Chicago 1976 Oqtay Efendiyev Azerbaycan Sefeviler dovleti XVI esrde Baki 1993 MenbeGhereghlou Kioumars Chronicling a Dynasty on the Make New Light on the Early Ṣafavids in Ḥayati Tabrizi s Tarikh 961 1554 137 4 October December 2017 805 832 doi 10 7817 jameroriesoci 137 4 0805 vasitesile Roemer H R 1986 The Safavid period In Lockhart Laurence Jackson Peter eds The Cambridge History of Iran Volume 6 The Timurid and Safavid Periods Cambridge Cambridge University Press pp 189 351 ISBN 0 521 20094 6 The Aqquyunlu Clan Confederation Empire Revised and Expanded University of Utah Press 1999 ISBN 978 0874805659