Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fanaqoriya (yun. Φαναγόρεια) — Rusiyanın Krasnodar diyarının Sennaya qəsəbəsi yaxınlığında, Taman yarımadasında yerləşən qədim şəhər.
| Fanaqoriya | |
|---|---|
| yun. Φαναγόρεια | |
 | |
| Yer | Sennoy, Krasnodar diyarı, Rusiya |
| Region | Taman yarımadası |
| Ərazi | 75 ha (190 acre) |
| Tarix | |
| İnşaatçı | qaçqınları |
| Əsası qoyulub | təq. e.ə. 543-cü il |
| Era | Antik, orta əsrlər |
| Mədəniyyətlər | Yunan, bulqar, xəzər |
| Yer qeydləri | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Şəhərin əsası təqribən e.ə. 543 ildə Əhəməni hökmdarı II Kirin İoniyanı işğalı zamanı tərk etmiş əhali tərəfindən qoyulmuş, onların başçısı Fanaqorun adı ilə adlandırılmışdır. E.ə. V əsrin sonlarından Bospor dövlətinin tərkibində ikinci paytaxt, "Asiya" hissəsinin əsas şəhəri idi. Çiçəklənməsi e.ə. IV əsrə təsadüf edir. E.ə. IV–I əsrlərdə burada sikkə zərb edilirdi. E.ə. II əsrin sonunda Pont çarlığı tərəfindən işğal olunmuşdur; e.ə. 63-cü ildə VI Mitridat Evpatora qarşı üsyanın mərkəzi olmuş, e.ə. I əsrin ortalarında onun oğlu tərəfindən dağıntılara məruz qalsa da, tezliklə bərpa edilmişdir. Təqribən e.ə. 17–12 illərdə Roma imperatoru Oktavian Avqustun kürəkəninin şərəfinə müvəqqəti Aqrippiya adlandırılmışdır. Son antik dövrdə Fanaqoriyanın sahəsi azalmış; eramızın VI əsrinin ikinci rübündə şəhər dağıdılmışdır. VII əsrdə yenidən dirçəlmiş Fanaqoriya bulqar xanı Kubratın yaratdığı Böyük Bulqarıstan dövlətinin paytaxtı idi. Bundan sonra Bizansın, ardınca isə Xəzər xaqanlığının tərkibinə qatılmışdır. Təqribən 704-cü ildə devrilmiş Bizans imperatoru Fanaqoriyaya sığınmışdır. Təqribən X əsrin əvvəllərində sakinləri tərəfindən tərk edilmişdir.
Arxeoloji qazıntılar
Şəhəri ümumi sahəsi təqribən 60 ha-dır, lakin bunun üçdə biri su altındadır. XVIII əsrin sonlarından, müntəzəm surətdə 1936-cı ildən ildən 1940-ci ilədək V. D. Blavatski, və 1947-cı ildən M. M. Kobılina, 1975-ci ildən V. S. Dolqorukov, 1993-cü ildən isə V. D. Kuznetsov tərəfindən arxeoloji qazıntılar aparılmışdır. Şəhərin ən qədim şimal rayonu və limanı su altında qalmışdır. 1958–1959-cü illərdə aparılan sualtı qazıntılar nəticəsində aşkar olunmuşdur.
Əhalisi və mədəniyyət
Yunanlar, sindlər, meotlar və sarmatlardan təşkil olunan şəhər əhalisi əkinçilik, heyvandarlıq, balıqçılıq, üzümçülük, sənətkarlıq və ticarətlə məşğul idi. Fanaqoriyada qala divarlarının özülləri, yaşayış məhəllələrinin qalıqları (məsələn, e.ə. II əsrin sonuna aid naxışlı suvaq çəkilmiş ev), e.ə. IV əsrə aid gimnasi, termalar, eramızın I əsrinə aid quyular, cənub-şərq hissəsində "Keramik" adlı dulusçular rayonu (dulus sobaları, keramika) aşkar edilmişdir. Qazıntılar zamanı yunan kitabələri, on minlərlə sikkə, o cümlədən dəfinələr, mərmər heykəllərin fraqmentləri, keramika və metal plastikalar, qabarıq başdaşılar, sarkofaqlar və onların mərmərdən, sərv ağacından, kirəcdən, gildən olan hissələri, zərgərlik məmulatları və s. tapılmışdır. Fanaqoriyanın yaxınlığında torpaq qəbirlərdən və kurqanlardan ibarət nekropol yerləşir. Nekropolun sahəsi təqribən 900 ha-dır və 1964–1965-ci illərdə tədqiq edilmişdir. Qonşuluqdakı sönmüş palçıq vulkanının üzərində məbədgah qalıqları aşkarlanmışdır. 2014-cü ildə Fanaqoriya Tarix-Arxeologiya Muzey-Qoruğu yaradılmışdır.
İstinadlar
- FANAQORİYA // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. 2022-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-26.
Əlavə oxu
- Morgan, Catherine. Tsetskhladze, Gocha R. (redaktor). Attic Fine Pottery of the Archaic to Hellenistic Periods in Phanagoria. Phanagoria Studies. 1. Leiden: Brill. 2004. ISBN .
- Tsetskhladze, Gocha R. A Survey of the Major Urban Settlements in the Kimmerian Bosporos (With a Discussion of Their Status as Poleis) // Nielsen, Thomas Heine (redaktor). Yet More Studies in the Ancient Greek Polis. Historia Einzelschriften. 117. Stuttgart: Franz Steiner Verlag. 1997. 39–82. ISBN .
- Tsetskhladze, Gocha R, redaktorThe Greek Colonisation of the Black Sea Area: Historical Interpretation of Archaeology. Historia Einzelschriften. 121. Stuttgart: Franz Steiner Verlag. 1998. ISBN .
Xarici keçidlər
- GigaCatholic with incumbent biography links
- Coins of Phanagoria in site Odessa Numismatics Museum
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fanaqoriya yun Fanagoreia Rusiyanin Krasnodar diyarinin Sennaya qesebesi yaxinliginda Taman yarimadasinda yerlesen qedim seher Fanaqoriyayun Fanagoreia45 16 41 sm e 36 58 29 s u Yer Sennoy Krasnodar diyari RusiyaRegion Taman yarimadasiErazi 75 ha 190 acre TarixInsaatci qacqinlariEsasi qoyulub teq e e 543 cu ilEra Antik orta esrlerMedeniyyetler Yunan bulqar xezerYer qeydleriFanaqoriya Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiSeherin esasi teqriben e e 543 ilde Ehemeni hokmdari II Kirin Ioniyani isgali zamani terk etmis ehali terefinden qoyulmus onlarin bascisi Fanaqorun adi ile adlandirilmisdir E e V esrin sonlarindan Bospor dovletinin terkibinde ikinci paytaxt Asiya hissesinin esas seheri idi Ciceklenmesi e e IV esre tesaduf edir E e IV I esrlerde burada sikke zerb edilirdi E e II esrin sonunda Pont carligi terefinden isgal olunmusdur e e 63 cu ilde VI Mitridat Evpatora qarsi usyanin merkezi olmus e e I esrin ortalarinda onun oglu terefinden dagintilara meruz qalsa da tezlikle berpa edilmisdir Teqriben e e 17 12 illerde Roma imperatoru Oktavian Avqustun kurekeninin serefine muveqqeti Aqrippiya adlandirilmisdir Son antik dovrde Fanaqoriyanin sahesi azalmis eramizin VI esrinin ikinci rubunde seher dagidilmisdir VII esrde yeniden dircelmis Fanaqoriya bulqar xani Kubratin yaratdigi Boyuk Bulqaristan dovletinin paytaxti idi Bundan sonra Bizansin ardinca ise Xezer xaqanliginin terkibine qatilmisdir Teqriben 704 cu ilde devrilmis Bizans imperatoru Fanaqoriyaya siginmisdir Teqriben X esrin evvellerinde sakinleri terefinden terk edilmisdir Arxeoloji qazintilarSeheri umumi sahesi teqriben 60 ha dir lakin bunun ucde biri su altindadir XVIII esrin sonlarindan muntezem suretde 1936 ci ilden ilden 1940 ci iledek V D Blavatski ve 1947 ci ilden M M Kobilina 1975 ci ilden V S Dolqorukov 1993 cu ilden ise V D Kuznetsov terefinden arxeoloji qazintilar aparilmisdir Seherin en qedim simal rayonu ve limani su altinda qalmisdir 1958 1959 cu illerde aparilan sualti qazintilar neticesinde askar olunmusdur Ehalisi ve medeniyyetYunanlar sindler meotlar ve sarmatlardan teskil olunan seher ehalisi ekincilik heyvandarliq baliqciliq uzumculuk senetkarliq ve ticaretle mesgul idi Fanaqoriyada qala divarlarinin ozulleri yasayis mehellelerinin qaliqlari meselen e e II esrin sonuna aid naxisli suvaq cekilmis ev e e IV esre aid gimnasi termalar eramizin I esrine aid quyular cenub serq hissesinde Keramik adli duluscular rayonu dulus sobalari keramika askar edilmisdir Qazintilar zamani yunan kitabeleri on minlerle sikke o cumleden defineler mermer heykellerin fraqmentleri keramika ve metal plastikalar qabariq basdasilar sarkofaqlar ve onlarin mermerden serv agacindan kirecden gilden olan hisseleri zergerlik memulatlari ve s tapilmisdir Fanaqoriyanin yaxinliginda torpaq qebirlerden ve kurqanlardan ibaret nekropol yerlesir Nekropolun sahesi teqriben 900 ha dir ve 1964 1965 ci illerde tedqiq edilmisdir Qonsuluqdaki sonmus palciq vulkaninin uzerinde mebedgah qaliqlari askarlanmisdir 2014 cu ilde Fanaqoriya Tarix Arxeologiya Muzey Qorugu yaradilmisdir IstinadlarFANAQORIYA Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 2022 03 31 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 26 Elave oxuMorgan Catherine Tsetskhladze Gocha R redaktor Attic Fine Pottery of the Archaic to Hellenistic Periods in Phanagoria Phanagoria Studies 1 Leiden Brill 2004 ISBN 9789004138889 Tsetskhladze Gocha R A Survey of the Major Urban Settlements in the Kimmerian Bosporos With a Discussion of Their Status as Poleis Nielsen Thomas Heine redaktor Yet More Studies in the Ancient Greek Polis Historia Einzelschriften 117 Stuttgart Franz Steiner Verlag 1997 39 82 ISBN 9783515072229 Tsetskhladze Gocha R redaktorThe Greek Colonisation of the Black Sea Area Historical Interpretation of Archaeology Historia Einzelschriften 121 Stuttgart Franz Steiner Verlag 1998 ISBN 9783515073028 Xarici kecidlerGigaCatholic with incumbent biography links Coins of Phanagoria in site Odessa Numismatics Museum