Dəvə əti (ing. Camel meat) - Müxtəlif dünya mətbəxlərindən istifadə olunan ət çeşidi. Dəvə ətindən qədim zamanlardan isitifadə edilib. İslam dini dəvə ətini müsəlmanlar üçün halal sayır. Dəvə əti əksər ölkələrin mətbəxində əsas qida vasitəsi sayılır. Buna səbəb isə uzaq səfərlərə çıxan zaman ətin uzun müddət saxlanıla bilməsi olub. Dəvələr uzun müddət aclığa və susuzluğa davam gətirə bilən heyvanlardandır.
Ərəbistan yarımadasında yaşayan insanların gündəlik həyatlarında dəvənin mühüm rolu olduğu məlumdur. Səyyahlar dəvənin dözümlülüyündən həm nəqliyyat vasitəsi kimi, həm də qida vasitəsi kimi istifadə ediblər. Dəvə ətinin bütün dünya mətbəxlərinə yayılmasında səyyahların əhəmiyyətli dərəcədə rolunun olduğu güman olunmaqdadır. Qədim zamanlarda İran və Romada dəvə ətindən delikates kimi istifadə edilib. Monqolustanda onun yağından istifadə olunub. Yaxın Şərqdə, Şimali Afrikada və Orta Asiyada dəvə ətindən daha çox istifadə edilir. Şərq ölkələrində dəvə ətinin impotensiyanı aradan qaldırması haqda söyləntilər var.
Qida sənayesində dəvə ətinin qovurmasından, kartof ilə bişirilmiş sousundan, delikates kimi istifadə edilir. Ondan dadlı qutab hazırlanır. Bəzi ölkələrin gündəlik qida rasionunda dəvə ətindən istifadə edilir. Ərəb ölkələrində dəvə ətindən müxtəlif dadlı yeməklər bişirilir. Dəvə ətini müxtəlif tərəvəzlər və göyərtilərlə qarışdırıb dadlı yeməklər hazırlamaq olur. Dəvə ətinin 100 qramında 160,2 qram kalori var. Onu bişirdikdə isə bu rəqəm 230 qrama qədər yüksəlir.
Dəvə ətinin qida dəyəri
- Zülallar – 18,9 qr.
- Yağlar – 9,4 qr.
- Su – 70,7 qr.
- Kalori – 160,2 kKal.
Dəvə ətinin tərkibi kalium, fosfor, maqnium, B1, B2, PP, B9, C, A və E vitaminləri ilə zəngindir. Dəvə ətinin tərkibində olan xüsusi kimyəvi maddələr onun qiymətli olmasını sübut edir. Dəvə ətində olan züllalar və yağların tərkibində xolesterin azdır. Dəvə ətinin tərkibindəki bioloji aktiv maddələrin olması onu dietoloqların xüsusi tərtib olunmuş dietalarına daxil edib. Dəvə əti ən yaxşı dietik ətlərdən biri sayılır. Ətin tərkibi mikroelementlər və dəmirlə zəngindir. Onun tərkibindəki dəmir orqanizm tərəfindən asanlıqla sorulur. Bu səbəbdən də uşaqlara dəvə əti yedirməkdə fayda var.
Bu qida onların inkişafına müsbət təsir edir və orqanizmlərinin infeksion xəstəliklərə qarşı müdafiə qüvvəsini artırır. Tərkibində olan kalsium və sink hüceyrələrin inkişafını sürətləndirir, saçları möhkəmləndirir və parlaq edir. Dəvə əti yemək dəri, selikli qişa və qan xəstəlikləri zamanı çox faydalıddır. Bu ətin yeyilməsi qan azlığını aradan qaldırır, orqanizmin müdafiə qüvvəsini artırır, həzmi sürətləndirir. Onun tərkibində olan mikroelementlər qanda şəkərin miqdarını idarə edir. O iltihab əleyhinə, antioksidant, immun sistemi yüksəldici təsirə malikdir.
Dəvə ətinin qaraciyərində və böyrəklərində isə riboflovinin və B2 vitamininin miqdarı çox yüksəkdir. Bu orqanizmdə bütün orqanların işinə təsir edir və onların fəaliyyətini sürətləndirir. Dəvə əti yemək anemiyanın əlamətlərinin azalmasına səbəb olur. Bu ətdən qutab hazırlanmasına da istifadə olunur.
İslam dinində dəvə ətindən istifadə
İslam dinində dəvə ətindən istifadə edilməsi müsəlmanlar üçün halal sayılır. İslam dünyasında dəvə ətindən istifadə olunmasının dəstəmazı pozduğu fikiri geniş yayılmışdır. Bu barədə İslam məzhəbləri və müsəlman alimləri arasında fikir ayrılığı vardır. Cəfəri, hənəfi, şafi və maliki məzhəblərinə görə, dəvə etini yemək dəstəmazı pozmur. Yalnız hənbəli məzhəbində dəvə ətini yemək dəstəmazı batil edir. Hənbəlilər bu mövzuda əsasən səhabə Bəra ibn Azib ibn Haris əl-Ənsari rəvayət etdiyi hədisə əsaslanırlar. Səbəbini bəzi alimlər bu şəkildə izah etmişlər ki, dəvə əti Tövratda Bəni-İsrailə haram edilmişdi. Allah onu Məhəmməd peyğəmbərə halal edərkən ehtiyat üçün dəstəmaz almağı vacib buyurmuşdur. Əhli Sünnənin qalan üç məzhəbi bu mövzuda hədislərdəki dəstəmaz hökmünü əlləri yumaq kimi təfsir etmişlər. Hənbəli məzhəbində dəvənin yağını, piyini yemək, südünü içmək dəstəmaza təsir etməz, yalnız ətini yemək dəstəmazı pozur.
Qalereya
-
- Mavritaniyada yerləşən dəvə ətinin satışı ilə məşğul olan qəssabxana. Mavritaniya, Şimali Afrikada, dəvə ətinin ən çox istifadə edildiyi ölkələrdən biridir.
- Mərakeşin Fəs şəhərində dəvə ətinin satışı.
- Dəvə ətindən hazırlanmış antrikot.
İstinadlar
- Artikel Camels in The Cambridge World History of Food, ed. by Kenneth F. Kiple, 2000, Vol. 1, S. 474
- "Céline Patricia Finke: Substantielle Qualitätsparameter bei Kamelfleisch, Diss. (pdf)". 2016-03-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-07-13.
- Alan Heston, H. Hasnain, S. Z. Hussain, R. N. Khan: The Economics of Camel Transport in Pakistan. In: Economic Development and Cultural Change, Vol. 34, No. 1, Oktober 1985, S. 121–141, hier S. 135
- Ilse Köhler-Rollefson: The Raike Dromedary Breeders of Rajasthan: A Pastoral System in Crisis. 2016-03-04 at the Wayback Machine In: Nomadic Peoples, Nr. 30, 1992, S. 74–83, hier S. 78
- Alan Heston, H. Hasnain, S. Z. Hussain, R. N. Khan: The Economics of Camel Transport in Pakistan. In: Economic Development and Cultural Change, Vol. 34, No. 1, Oktober 1985, S. 121–141, hier S. 135
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Deve eti ing Camel meat Muxtelif dunya metbexlerinden istifade olunan et cesidi Deve etinden qedim zamanlardan isitifade edilib Islam dini deve etini muselmanlar ucun halal sayir Deve eti ekser olkelerin metbexinde esas qida vasitesi sayilir Buna sebeb ise uzaq seferlere cixan zaman etin uzun muddet saxlanila bilmesi olub Develer uzun muddet acliga ve susuzluga davam getire bilen heyvanlardandir Efiopiyanin Harar seherinde yerlesen deve etinin satisi ile mesgul olan qessabxana Deve etinden istifade Islam dininde muselmanlar ucun halal buyrulmusdur Erebistan yarimadasinda yasayan insanlarin gundelik heyatlarinda devenin muhum rolu oldugu melumdur Seyyahlar devenin dozumluluyunden hem neqliyyat vasitesi kimi hem de qida vasitesi kimi istifade edibler Deve etinin butun dunya metbexlerine yayilmasinda seyyahlarin ehemiyyetli derecede rolunun oldugu guman olunmaqdadir Qedim zamanlarda Iran ve Romada deve etinden delikates kimi istifade edilib Monqolustanda onun yagindan istifade olunub Yaxin Serqde Simali Afrikada ve Orta Asiyada deve etinden daha cox istifade edilir Serq olkelerinde deve etinin impotensiyani aradan qaldirmasi haqda soylentiler var Qida senayesinde deve etinin qovurmasindan kartof ile bisirilmis sousundan delikates kimi istifade edilir Ondan dadli qutab hazirlanir Bezi olkelerin gundelik qida rasionunda deve etinden istifade edilir Ereb olkelerinde deve etinden muxtelif dadli yemekler bisirilir Deve etini muxtelif terevezler ve goyertilerle qarisdirib dadli yemekler hazirlamaq olur Deve etinin 100 qraminda 160 2 qram kalori var Onu bisirdikde ise bu reqem 230 qrama qeder yukselir Deve etinin qida deyeri100 qram deve etinin qida deyeri Zulallar 18 9 qr Yaglar 9 4 qr Su 70 7 qr Kalori 160 2 kKal Deve etinin terkibi kalium fosfor maqnium B1 B2 PP B9 C A ve E vitaminleri ile zengindir Deve etinin terkibinde olan xususi kimyevi maddeler onun qiymetli olmasini subut edir Deve etinde olan zullalar ve yaglarin terkibinde xolesterin azdir Deve etinin terkibindeki bioloji aktiv maddelerin olmasi onu dietoloqlarin xususi tertib olunmus dietalarina daxil edib Deve eti en yaxsi dietik etlerden biri sayilir Etin terkibi mikroelementler ve demirle zengindir Onun terkibindeki demir orqanizm terefinden asanliqla sorulur Bu sebebden de usaqlara deve eti yedirmekde fayda var Bu qida onlarin inkisafina musbet tesir edir ve orqanizmlerinin infeksion xesteliklere qarsi mudafie quvvesini artirir Terkibinde olan kalsium ve sink huceyrelerin inkisafini suretlendirir saclari mohkemlendirir ve parlaq edir Deve eti yemek deri selikli qisa ve qan xestelikleri zamani cox faydaliddir Bu etin yeyilmesi qan azligini aradan qaldirir orqanizmin mudafie quvvesini artirir hezmi suretlendirir Onun terkibinde olan mikroelementler qanda sekerin miqdarini idare edir O iltihab eleyhine antioksidant immun sistemi yukseldici tesire malikdir Deve etinin qaraciyerinde ve boyreklerinde ise riboflovinin ve B2 vitamininin miqdari cox yuksekdir Bu orqanizmde butun orqanlarin isine tesir edir ve onlarin fealiyyetini suretlendirir Deve eti yemek anemiyanin elametlerinin azalmasina sebeb olur Bu etden qutab hazirlanmasina da istifade olunur Islam dininde deve etinden istifadeIslam dininde deve etinden istifade edilmesi muselmanlar ucun halal sayilir Islam dunyasinda deve etinden istifade olunmasinin destemazi pozdugu fikiri genis yayilmisdir Bu barede Islam mezhebleri ve muselman alimleri arasinda fikir ayriligi vardir Ceferi henefi safi ve maliki mezheblerine gore deve etini yemek destemazi pozmur Yalniz henbeli mezhebinde deve etini yemek destemazi batil edir Henbeliler bu movzuda esasen sehabe Bera ibn Azib ibn Haris el Ensari revayet etdiyi hedise esaslanirlar Sebebini bezi alimler bu sekilde izah etmisler ki deve eti Tovratda Beni Israile haram edilmisdi Allah onu Mehemmed peygembere halal ederken ehtiyat ucun destemaz almagi vacib buyurmusdur Ehli Sunnenin qalan uc mezhebi bu movzuda hedislerdeki destemaz hokmunu elleri yumaq kimi tefsir etmisler Henbeli mezhebinde devenin yagini piyini yemek sudunu icmek destemaza tesir etmez yalniz etini yemek destemazi pozur QalereyaSuriyanin Demesq seherinden 40 kilometr simal serqde yerlesen El Dumayr seherinde deve etinin satisi ile mesgul olan Mavritaniyada yerlesen deve etinin satisi ile mesgul olan qessabxana Mavritaniya Simali Afrikada deve etinin en cox istifade edildiyi olkelerden biridir Merakesin Fes seherinde deve etinin satisi Deve etinden hazirlanmis antrikot IstinadlarArtikel Camels in The Cambridge World History of Food ed by Kenneth F Kiple 2000 Vol 1 S 474 Celine Patricia Finke Substantielle Qualitatsparameter bei Kamelfleisch Diss pdf 2016 03 07 tarixinde Istifade tarixi 2019 07 13 Alan Heston H Hasnain S Z Hussain R N Khan The Economics of Camel Transport in Pakistan In Economic Development and Cultural Change Vol 34 No 1 Oktober 1985 S 121 141 hier S 135 Ilse Kohler Rollefson The Raike Dromedary Breeders of Rajasthan A Pastoral System in Crisis 2016 03 04 at the Wayback Machine In Nomadic Peoples Nr 30 1992 S 74 83 hier S 78 Alan Heston H Hasnain S Z Hussain R N Khan The Economics of Camel Transport in Pakistan In Economic Development and Cultural Change Vol 34 No 1 Oktober 1985 S 121 141 hier S 135