Con Kuinsi Adams (ing. John Quincy Adams; 11 iyul 1767, 11 iyul 1767[…], Breyntri[d], On üç koloniya – 23 fevral 1848[…], ABŞ kapitolu) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 6-cı prezidenti (1825-1829) və 8-ci Dövlət katibi (1817-1825). ABŞ-nin 2-ci prezidenti Con Adamsın böyük oğlu. 1809-1814-cü illərdə ABŞ-nin Rusiyada ilk rəsmi nümayəndəsi olmuşdur. ABŞ-nin ilk altı prezidenti dövlətin əsas qurucuları hesab olunur və ənənəvi olaraq «bani atalar» adlandırılır. Onların sonuncusu Con Kuinsi Adamsdır.
Con Kuinsi Adams | |
---|---|
John Quincy Adams | |
4 mart 1825 – 4 iyun 1829 | |
Vitse-prezident | Con Kelxun |
Əvvəlki | Ceyms Monro |
Sonrakı | Endrü Cekson |
22 sentyabr 1817 – 3 mart 1825 | |
Prezident | Ceyms Monro |
Əvvəlki | Ceyms Monro |
Sonrakı | Henri Kley |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum adı | John Quincy Adams |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Kuinsi, Massaçusets, Britaniya Amerikası |
Vəfat tarixi | (80 yaşında) |
Vəfat yeri | Vaşinqton, , ABŞ |
Vəfat səbəbi | beyin qansızması[d] |
Dəfn yeri |
|
Partiya | Viqlər partiyası |
Təhsili | Leyden Universiteti Harvard Universiteti |
Fəaliyyəti | siyasətçi, vəkil, diplomat, dövlət xadimi, gündəlik yazıçısı[d], yazıçı |
Atası | Con Adams |
Anası | Ebiqeyl Adams |
Həyat yoldaşı | Luiza Katrin Adams |
Uşaqları | oğulları: Corc Vaşinqton Adams (1801-1829) və Çarlz Frensis Adams |
Dini | |
Hərbi xidmət | |
Mənsubiyyəti | Amerika Birləşmiş Ştatları |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
1824-cü il prezident seçkilərində prezidentliyə namizədlərdən heç biri lazımi səsi toplaya bilmədiyi üçün ABŞ Konstitusiyasına uyğun olaraq, rəqibi Endrü Ceksondan daha az səs toplamasına baxmayaraq ABŞ Konqresi Con Kuinsi Adamsı prezident elan etdi. Bu, ABŞ tarixində yeganə belə haldır.
Erkən həyatı
Con Kuinsi Adams 11 iyul 1767-ci ildə Massaçusets ştatının Breyntri (indi adlanır) şəhərində, ABŞ-nin ikinci prezidenti olmuş Con Adamsın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Amerikanın köhnə siyasətçiləri ailəsinə mənsubluğu onun gələcək taleyinin müəyyənləşməsində həlledici rol oynamışdır. Hələ 17 yaşlı gənc ikən atasını bir çox Avropa ölkələrinə səfərlərində müşayiət etmiş, 1794-cü ildə Haaqada ölkəsinin səfiri olmuşdur. Bu səfərlər zamanı nəinki müxtəlif məktəb və universitetlərdə öz bilik səviyyəsini artırmış, həm də məşhur Avropa saraylarının siyasi yönümü ilə yaxından tanış olmuşdur. Zəngin həyat təcrübəsi, aldığı mükəmməl təhsil onu Amerikanın görkəmli dövlət xadimlərindən biri etmişdir. Londonda yaşadığı müddətdə, tütün ticarətçisinin qızı Luiza Ketrin Consonla tanış olur. Nəticədə onlar 1797-ci il 26 iyulda evlənirlər.
Siyasi fəaliyyəti
C.K.Adamsın prezident seçildiyi 1824-cü ilə qədərki müxtəlif hadisələrlə zəngin həyatında üç amil xüsusilə seçilir: 1814-cü ildə ingilis-amerikan müharibəsinə son qoymuş , 1819-cu ildə İspaniya ilə bağlanmış Transkontinental müqavilə, 1823-cü ildə elan edilən Monro Doktrinası. Xüsusilə sonuncu iki hadisə məhz C.K.Adamsın yaradıcı fəaliyyətinin bəhrəsi idi və onun prezident Ceyms Monro ilə sıx əməkdaşlığının nəticəsində həyata keçirilmişdi. 1820-ci il prezident seçkilərinə müstəqil respublikaçı kimi qatılan Adams Monroya məğlub olur. Lakin bu məğlubiyyət onun növbəti seçkilərə qatılmasına mane olmur.
Prezidentliyi
1824-cü il prezident seçkiləri olduqca gərgin keçmişdir. Bu vəzifəyə iddialılar arasında heç bir inzibatçılıq təcrübəsi olmasa da hərbi qələbələri sayəsində şöhrət zirvəsində olan Endrü Ceksondan başqa, kabinet və konqres üzvləri də vardı. Adamsla yanaşı Kalxaun, Krouford, Kley kimi dövlət xadimləri iddiaçilar arasında idilər. 1 dekabr 1824-cü ildə keçirilən seçkilərdə Endrü Cekson daha çox səs toplasa da, səslərin sayı prezident seçilmək üçün zəruri olan miqdara çatmadı və seçkilər nümayəndələr palatasında keçirildi. 1825-ci il 9 fevralda nümayəndələr palatasında keçirilən seçkidə E.Cekson deyil, ilkin seçkilərdə ikinci yer tutmuş C.K.Adams prezident seçildi. Adams i dövlət katibi təyin etdikdə Cekson və tərəfdarları Adamsı seçkilərdən öncə H.Kleylə gizli ittifaq bağlamaqda ittiham etdilər. Bu məsələ hələ də düzgün şərhini tapmayıb.
Şəxsi keyfiyyətlərindəki bəzi naqisliklər Adamsa siyasi komandasını yaratmağa mane olurdu. Bu özünü kabinetin təşkil edilməsində də göstərir. Ceksonu müdafiə naziri təyin etmək istəsə də, bu fikirdən daşınır. Başa düşür ki, Cekson bu vəzifəni özünə qarşı təhqir kimi qəbul edəcək. Krouforda maliyyə naziri vəzifəsini təklif etsə də rədd cavabı alır və bu vəzifəyə 1818-ci ildən Avropada yaşayan, ABŞ-də heç bir siyasi dayağı olmayan, Londonda Amerika səfiri təyin edir. Beləliklə Adams siyasi rəqiblərini zərərsizləşdirə bilmir. Tezliklə Cekson, Krouford və Kolxaun tərəfdarları Konqresdə birləşirlər və Adamsın siyasi kursuna müxalif mövqedən çıxış edirlər. Prezidentliyinin üçüncü ilində Konqresə keçirilən seçkilərdə Adamsın rəqibləri hər iki palatada üstünlüyə nail olurlar. Deyilənlərlə yanaşı onun prezidentlik illərində digər problemlər də qarşıya çıxmışdır. Amerika ticarət gəmiçiliyinin Britaniyaya məxsus arasında hərəkətinə bərabər hüquqlar tələb edilməsi Londonun etirazına səbəb olur, hətta 1826-cı ildə bütün Vest-hind limanları ABŞ gəmilərinin üzünə bağlanır. 1827-ci ilin martından Adamsın İngiltərə gəmilərinin Amerika limanlarına daxil olmasını qadağan etməsindən başqa çarəsi qalmır. Vest-hind ticarət əlaqələrini yalnız 1830-cu ildə qaydaya salmaq mümkün olmuşdur. Konqresdə ona qarşı formalaşmış mütəşəkkil müxalifət Adamsın öz siyasi-iqtisadi platformasını reallaşdırmağa böyük əngəl yaradır. Artıq onun 1828-ci il seçkilərində məğlub olacağı qabaqcadan görünür. Bu seçkilərdə səslərin 56 %-ni toplayan E.Cekson prezident olur
Konqresdəki fəaliyyəti
Yenidən seçilməyən bütün prezidentlər aktiv siyasətdən uzaqlaşmışdılar və atası Con Adams buna ən yaxşı nümunə idi. Lakin onun oğlu qəribə istisna təşkil edir. Qısa fasilədən sonra 1831-ci ilin dekabrında Plimutdan nümayəndələr palatasına üzv seçilərək ömrünün axırınadək burada fəaliyyət göstərir. Con Kuinsi Adams Amerika-Meksika müharibəsi haqqında aparılan müzakirələr zamanı 1848-ci il fevralın 28-də konqresdə iclas zamanı vəfat etmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Lundy D. R. John Quincy Adams // The Peerage (ing.).
- .
- Rettig, Polly M. "John Quincy Adams Birthplace". . April 3, 1978. March 19, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: November 1, 2011. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
- Widmer, Edward L. Ark of the liberties: America and the world. New York: Hill and Wang. 2008. səh. 120. ISBN . OCLC 191882004. İstifadə tarixi: August 2, 2009.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Con Kuinsi Adams ing John Quincy Adams 11 iyul 1767 11 iyul 1767 Breyntri d On uc koloniya 23 fevral 1848 ABS kapitolu Amerika Birlesmis Statlarinin 6 ci prezidenti 1825 1829 ve 8 ci Dovlet katibi 1817 1825 ABS nin 2 ci prezidenti Con Adamsin boyuk oglu 1809 1814 cu illerde ABS nin Rusiyada ilk resmi numayendesi olmusdur ABS nin ilk alti prezidenti dovletin esas quruculari hesab olunur ve enenevi olaraq bani atalar adlandirilir Onlarin sonuncusu Con Kuinsi Adamsdir Con Kuinsi AdamsJohn Quincy AdamsAmerika Birlesmis Statlarinin 6 ci prezidenti4 mart 1825 4 iyun 1829Vitse prezidentCon KelxunEvvelkiCeyms MonroSonrakiEndru CeksonAmerika Birlesmis Statlarinin 8 ci Dovlet katibi22 sentyabr 1817 3 mart 1825PrezidentCeyms MonroEvvelkiCeyms MonroSonrakiHenri KleySexsi melumatlarDogum adi John Quincy AdamsDogum tarixi 11 iyul 1767Dogum yeri Kuinsi Massacusets Britaniya AmerikasiVefat tarixi 28 fevral 1848 80 yasinda Vefat yeri Vasinqton ABSVefat sebebi beyin qansizmasi d Defn yeri Birinci Birlesmis Paris kilsesi d Partiya Viqler partiyasiTehsili Leyden Universiteti Harvard UniversitetiFealiyyeti siyasetci vekil diplomat dovlet xadimi gundelik yazicisi d yaziciAtasi Con AdamsAnasi Ebiqeyl AdamsHeyat yoldasi Luiza Katrin AdamsUsaqlari ogullari Corc Vasinqton Adams 1801 1829 ve Carlz Frensis AdamsDiniHerbi xidmetMensubiyyeti Amerika Birlesmis Statlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1824 cu il prezident seckilerinde prezidentliye namizedlerden hec biri lazimi sesi toplaya bilmediyi ucun ABS Konstitusiyasina uygun olaraq reqibi Endru Ceksondan daha az ses toplamasina baxmayaraq ABS Konqresi Con Kuinsi Adamsi prezident elan etdi Bu ABS tarixinde yegane bele haldir Erken heyatiCon Kuinsi Adams 11 iyul 1767 ci ilde Massacusets statinin Breyntri indi adlanir seherinde ABS nin ikinci prezidenti olmus Con Adamsin ailesinde dunyaya gelmisdir Amerikanin kohne siyasetcileri ailesine mensublugu onun gelecek taleyinin mueyyenlesmesinde helledici rol oynamisdir Hele 17 yasli genc iken atasini bir cox Avropa olkelerine seferlerinde musayiet etmis 1794 cu ilde Haaqada olkesinin sefiri olmusdur Bu seferler zamani neinki muxtelif mekteb ve universitetlerde oz bilik seviyyesini artirmis hem de meshur Avropa saraylarinin siyasi yonumu ile yaxindan tanis olmusdur Zengin heyat tecrubesi aldigi mukemmel tehsil onu Amerikanin gorkemli dovlet xadimlerinden biri etmisdir Londonda yasadigi muddetde tutun ticaretcisinin qizi Luiza Ketrin Consonla tanis olur Neticede onlar 1797 ci il 26 iyulda evlenirler Siyasi fealiyyetiC K Adamsin prezident secildiyi 1824 cu ile qederki muxtelif hadiselerle zengin heyatinda uc amil xususile secilir 1814 cu ilde ingilis amerikan muharibesine son qoymus 1819 cu ilde Ispaniya ile baglanmis Transkontinental muqavile 1823 cu ilde elan edilen Monro Doktrinasi Xususile sonuncu iki hadise mehz C K Adamsin yaradici fealiyyetinin behresi idi ve onun prezident Ceyms Monro ile six emekdasliginin neticesinde heyata kecirilmisdi 1820 ci il prezident seckilerine musteqil respublikaci kimi qatilan Adams Monroya meglub olur Lakin bu meglubiyyet onun novbeti seckilere qatilmasina mane olmur Prezidentliyi1824 cu il prezident seckileri olduqca gergin kecmisdir Bu vezifeye iddialilar arasinda hec bir inzibatciliq tecrubesi olmasa da herbi qelebeleri sayesinde sohret zirvesinde olan Endru Ceksondan basqa kabinet ve konqres uzvleri de vardi Adamsla yanasi Kalxaun Krouford Kley kimi dovlet xadimleri iddiacilar arasinda idiler 1 dekabr 1824 cu ilde kecirilen seckilerde Endru Cekson daha cox ses toplasa da seslerin sayi prezident secilmek ucun zeruri olan miqdara catmadi ve seckiler numayendeler palatasinda kecirildi 1825 ci il 9 fevralda numayendeler palatasinda kecirilen seckide E Cekson deyil ilkin seckilerde ikinci yer tutmus C K Adams prezident secildi Adams i dovlet katibi teyin etdikde Cekson ve terefdarlari Adamsi seckilerden once H Kleyle gizli ittifaq baglamaqda ittiham etdiler Bu mesele hele de duzgun serhini tapmayib Sexsi keyfiyyetlerindeki bezi naqislikler Adamsa siyasi komandasini yaratmaga mane olurdu Bu ozunu kabinetin teskil edilmesinde de gosterir Ceksonu mudafie naziri teyin etmek istese de bu fikirden dasinir Basa dusur ki Cekson bu vezifeni ozune qarsi tehqir kimi qebul edecek Krouforda maliyye naziri vezifesini teklif etse de redd cavabi alir ve bu vezifeye 1818 ci ilden Avropada yasayan ABS de hec bir siyasi dayagi olmayan Londonda Amerika sefiri teyin edir Belelikle Adams siyasi reqiblerini zerersizlesdire bilmir Tezlikle Cekson Krouford ve Kolxaun terefdarlari Konqresde birlesirler ve Adamsin siyasi kursuna muxalif movqeden cixis edirler Prezidentliyinin ucuncu ilinde Konqrese kecirilen seckilerde Adamsin reqibleri her iki palatada ustunluye nail olurlar Deyilenlerle yanasi onun prezidentlik illerinde diger problemler de qarsiya cixmisdir Amerika ticaret gemiciliyinin Britaniyaya mexsus arasinda hereketine beraber huquqlar teleb edilmesi Londonun etirazina sebeb olur hetta 1826 ci ilde butun Vest hind limanlari ABS gemilerinin uzune baglanir 1827 ci ilin martindan Adamsin Ingiltere gemilerinin Amerika limanlarina daxil olmasini qadagan etmesinden basqa caresi qalmir Vest hind ticaret elaqelerini yalniz 1830 cu ilde qaydaya salmaq mumkun olmusdur Konqresde ona qarsi formalasmis mutesekkil muxalifet Adamsin oz siyasi iqtisadi platformasini reallasdirmaga boyuk engel yaradir Artiq onun 1828 ci il seckilerinde meglub olacagi qabaqcadan gorunur Bu seckilerde seslerin 56 ni toplayan E Cekson prezident olurKonqresdeki fealiyyetiYeniden secilmeyen butun prezidentler aktiv siyasetden uzaqlasmisdilar ve atasi Con Adams buna en yaxsi numune idi Lakin onun oglu qeribe istisna teskil edir Qisa fasileden sonra 1831 ci ilin dekabrinda Plimutdan numayendeler palatasina uzv secilerek omrunun axirinadek burada fealiyyet gosterir Con Kuinsi Adams Amerika Meksika muharibesi haqqinda aparilan muzakireler zamani 1848 ci il fevralin 28 de konqresde iclas zamani vefat etmisdir Hemcinin baxAmerika Birlesmis Statlari prezidentlerinin siyahisiIstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Lundy D R John Quincy Adams The Peerage ing Rettig Polly M John Quincy Adams Birthplace April 3 1978 March 19 2021 tarixinde Istifade tarixi November 1 2011 redundant parameters redundant parameters redundant parameters Widmer Edward L Ark of the liberties America and the world New York Hill and Wang 2008 seh 120 ISBN 978 0 8090 2735 4 OCLC 191882004 Istifade tarixi August 2 2009