Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cerom Karle (ing. Jerome Karle, orijinal soyadı Karfunkle, 18 iyun 1918[…], Nyu-York, Nyu-York ştatı – 6 iyun 2013[…], Annandeyl[d], Virciniya[…]) — amerikalı fiziki kimyaçı, 1985-ci ildə kimya üzrə " Kristal strukturların müəyyənləşdirilməsi üçün birbaşa metodların təkmilləşdirilməsindəki uğurlarına görə" alıb və həmkarı Herbert Hauptmann ilə paylaşıb. Yarım əsrdən çox həyat yoldaşı kimyaçı İzabella Karle ilə birlikdə o, Birləşmiş Ştatların Dəniz Tədqiqat Laboratoriyasının əməkdaşı olmuşdu (2009-cu ilə qədər). Doktor, ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının (1976 il) və Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin (1990il) üzvü.
| Cerom Karle | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 18 iyun 1918[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 6 iyun 2013[…](94 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | qaraciyər xərçəngi |
| Elm sahəsi | fiziki kimya |
| Elmi dərəcəsi | |
| İş yeri | |
| Təhsili | |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiyası
Cerom Karle Bruklindəki Coney adasında yəhudi ailəsində anadan olub. Atası, Polşadan olan mühacir Lui Karfunkle rəssam və sahibkar idi; anası Sadie Helen Kun (əslən Budapeştdəndir), pianoçu və orqan ifaçısı idi (valideynlər 1911-ci ildə evlənmişdilər) və Cerom da uşaq ikən ciddi musiqi təhsili almışdır.Onun bütün ailəsi bir neçə nəsil boyu incəsənətlə bağlı olmuşdur (əmiləri portret rəssamı İvan Qriqoryeviç Olinski, 1878–1962 illərdə və heykəltəraş David Karfunkle, 1880–1959 illərdə). O, on doqquz yaşına qədər yaşadığı Bruklin ştatının Koni Aylend şəhərindəki Avraam Linkoln Liseyində oxuyub. 1937-ci ildə Nyu-York Universitetinin Şəhər Kollecində bakalavr dərəcəsi alıb, burada Herbert Hauptmanla da tanış olub, 1938-ci ildə isə Harvard Universitetində biologiya üzrə magistr dərəcəsi alıb (yəhudi tələbələr üçün ayrılmış normaya görə o, Harvarda Tibb Məktəbinə qəbul olunmayıb.). İki il Nyu-York şəhərinin Səhiyyə Departamentində məmur işləyib, 1943-cü ildə Miçiqan Universitetində fiziki kimya üzrə dissertasiya müdafiə edib (orada gələcək həyat yoldaşı ilə də tanış olub; 1942-ci ildə evləniblər). Elə həmin il Çikaqo Universitetində Manhetten Layihəsinin əməkdaşı oldu və burada plutoniumun oksidindən çıxarılması ilə bağlı araşdırmalar aparmağa başladı. 1946-cı ildə Karle Vaşinqtondakı Dəniz Tədqiqat Laboratoriyasının işçiləri ilə işləməyə başladı (o, həyat yoldaşı ilə eyni gündə 2009-cu ilin iyul ayında təqaüdə çıxana qədər orada çalışdı), burada yenidən Hauptmanla tanış oldu. 1950-ci illərdə o, rentgen kristalloqrafiyasından istifadə edərək üçölçülü molekulyar strukturların deşifrə edilməsi üçün birbaşa metod hazırlamaq üçün onunla əməkdaşlıq etdi. Bu işlərinə görə 1985-ci ildə "Kristal strukturların müəyyənləşdirilməsi üçün birbaşa metodların təkmilləşdirilməsindəki uğurlarına görə" kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülüb. 1981–84-cü illərdə. Beynəlxalq Kristalloqrafiya İttifaqının prezidenti olmuş, 1992-ci ildə "Bəşəriyyətə Xəbərdarlıq"ı imzaladı.
Ailəsi
Həyat yoldaşı (1942-ci ildən) – amerika kimyaçısı,kristalloqraf İzabella Karle (1921il-2017il), Üç qızı var idi: üzvi kimyaçı Louise Hanson (doğ. 1946 il), kristalloqraf Jan Marianne Karle (d. 1950) və geoloq Madlen Diane Tawney, 1955-ci il təvəllüdlü.
Mükafatları
- Amerika Kimya Cəmiyyətinin Vaşinqton Bölməsinin Hillebrand Mükafatı (1969 il, İzabella Karle ilə birlikdə)
- Hərbi Dəniz Qüvvələrində Görkəmli Mülki Dövlət Xidməti Mükafatı (2009 il).
- Fəxri doktor.
- Kimya üzrə Nobel Mükafatı (1985il) ("Kristal strukturların müəyyənləşdirilməsi üçün birbaşa metodların təkmilləşdirilməsindəki uğurlarına görə")
- Merilend Universitetinin Fəxri Doktoru, Kollec Parkı
- Yagellon Universitetinin fəxri doktoru
İstinadlar
- Jerome Karle // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Jerome Karle // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Week ending Saturday, June 8, 2013.
- http://www.nndb.com/lists/548/000358471/.
- NNDB (ing.). 2002.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #139486038 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Jerome Karle dies at 94; Nobel winner in chemistry (ing.). // Los Angeles Times LA: 2013. ISSN 0458-3035; 2165-1736
- "Arxivlənmiş surət". 2017-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-18.
- http://www.nndb.com/people/659/000100359/ 2017-06-18 at the Wayback Machine Jerome Karle. Дата обращения: 29 октября 2018. Архивировано 29 октября 2018 года.
- APS Member History. Дата обращения: 25 марта 2022. Архивировано 14 марта 2022 года.
- The City College of New York Архивировано 5 октября 2013 года.
- The International Who's Who: 2004. Дата обращения: 2 октября 2017. Архивировано 1 ноября 2021 года.
- Candid Science VI: More Conversations with Famous Scientists (глава 20, стр. 423). Дата обращения: 2 октября 2017. Архивировано 1 ноября 2021 года.
- Florida Atlantic University Libraries. Дата обращения: 15 июня 2013. Архивировано из оригинала 28 июня 2013 года.
- The Brooklyn Daily Eagle: Marriage Licenses (November 23, 1911). Дата обращения: 15 июня 2013. Архивировано 31 августа 2021 года.
- Автобиография на сайте Нобелевского комитета. Дата обращения: 15 июня 2013. Архивировано 6 июня 2013 года.
- Иван Григорьевич Олинский
- World Scientists' Warning To Humanity (англ.). stanford.edu (18 ноября 1992). Дата обращения: 25 июня 2019. Архивировано из оригинала 6 декабря 1998 года.
- [[[:ru:Карле, Джером]] "Arxivlənmiş surət"] (#bad_url). 2023-10-14 tarixində (#bad_url). İstifadə tarixi: 2024-01-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cerom Karle ing Jerome Karle orijinal soyadi Karfunkle 18 iyun 1918 Nyu York Nyu York stati 6 iyun 2013 Annandeyl d Virciniya amerikali fiziki kimyaci 1985 ci ilde kimya uzre Kristal strukturlarin mueyyenlesdirilmesi ucun birbasa metodlarin tekmillesdirilmesindeki ugurlarina gore Nobel mukafati alib ve hemkari Herbert Hauptmann ile paylasib Yarim esrden cox heyat yoldasi kimyaci Izabella Karle ile birlikde o Birlesmis Statlarin Deniz Tedqiqat Laboratoriyasinin emekdasi olmusdu 2009 cu ile qeder Doktor ABS Milli Elmler Akademiyasinin 1976 il ve Amerika Felsefe Cemiyyetinin 1990il uzvu Cerom KarleDogum tarixi 18 iyun 1918 1918 06 18 Dogum yeri Nyu York Nyu York stati ABSVefat tarixi 6 iyun 2013 2013 06 06 94 yasinda Vefat yeri Annandeyl d Virciniya ABS Vefat sebebi qaraciyer xercengiElm sahesi fiziki kimyaElmi derecesi felsefe doktoruIs yeri Cikaqo UniversitetiTehsili Harvard Universiteti Nyu York Seher KolleciUzvluyu ABS Milli Elmler Akademiyasi Amerika Felsefe Cemiyyeti d Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Amerika Fizik Cemiyyeti d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasiCerom Karle Bruklindeki Coney adasinda yehudi ailesinde anadan olub Atasi Polsadan olan muhacir Lui Karfunkle ressam ve sahibkar idi anasi Sadie Helen Kun eslen Budapestdendir pianocu ve orqan ifacisi idi valideynler 1911 ci ilde evlenmisdiler ve Cerom da usaq iken ciddi musiqi tehsili almisdir Onun butun ailesi bir nece nesil boyu incesenetle bagli olmusdur emileri portret ressami Ivan Qriqoryevic Olinski 1878 1962 illerde ve heykelteras David Karfunkle 1880 1959 illerde O on doqquz yasina qeder yasadigi Bruklin statinin Koni Aylend seherindeki Avraam Linkoln Liseyinde oxuyub 1937 ci ilde Nyu York Universitetinin Seher Kollecinde bakalavr derecesi alib burada Herbert Hauptmanla da tanis olub 1938 ci ilde ise Harvard Universitetinde biologiya uzre magistr derecesi alib yehudi telebeler ucun ayrilmis normaya gore o Harvarda Tibb Mektebine qebul olunmayib Iki il Nyu York seherinin Sehiyye Departamentinde memur isleyib 1943 cu ilde Miciqan Universitetinde fiziki kimya uzre dissertasiya mudafie edib orada gelecek heyat yoldasi ile de tanis olub 1942 ci ilde evlenibler Ele hemin il Cikaqo Universitetinde Manhetten Layihesinin emekdasi oldu ve burada plutoniumun oksidinden cixarilmasi ile bagli arasdirmalar aparmaga basladi 1946 ci ilde Karle Vasinqtondaki Deniz Tedqiqat Laboratoriyasinin iscileri ile islemeye basladi o heyat yoldasi ile eyni gunde 2009 cu ilin iyul ayinda teqaude cixana qeder orada calisdi burada yeniden Hauptmanla tanis oldu 1950 ci illerde o rentgen kristalloqrafiyasindan istifade ederek ucolculu molekulyar strukturlarin desifre edilmesi ucun birbasa metod hazirlamaq ucun onunla emekdasliq etdi Bu islerine gore 1985 ci ilde Kristal strukturlarin mueyyenlesdirilmesi ucun birbasa metodlarin tekmillesdirilmesindeki ugurlarina gore kimya uzre Nobel mukafatina layiq gorulub 1981 84 cu illerde Beynelxalq Kristalloqrafiya Ittifaqinin prezidenti olmus 1992 ci ilde Beseriyyete Xeberdarliq i imzaladi AilesiHeyat yoldasi 1942 ci ilden amerika kimyacisi kristalloqraf Izabella Karle 1921il 2017il Uc qizi var idi uzvi kimyaci Louise Hanson dog 1946 il kristalloqraf Jan Marianne Karle d 1950 ve geoloq Madlen Diane Tawney 1955 ci il tevelludlu MukafatlariAmerika Kimya Cemiyyetinin Vasinqton Bolmesinin Hillebrand Mukafati 1969 il Izabella Karle ile birlikde Herbi Deniz Quvvelerinde Gorkemli Mulki Dovlet Xidmeti Mukafati 2009 il Fexri doktor Kimya uzre Nobel Mukafati 1985il Kristal strukturlarin mueyyenlesdirilmesi ucun birbasa metodlarin tekmillesdirilmesindeki ugurlarina gore Merilend Universitetinin Fexri Doktoru Kollec Parki Yagellon Universitetinin fexri doktoruIstinadlarJerome Karle Encyclopaedia Britannica ing Jerome Karle Brockhauz Ensiklopediyasi alm Week ending Saturday June 8 2013 http www nndb com lists 548 000358471 NNDB ing 2002 Deutsche Nationalbibliothek Record 139486038 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Jerome Karle dies at 94 Nobel winner in chemistry ing Los Angeles TimesLA 2013 ISSN 0458 3035 2165 1736 Arxivlenmis suret 2017 06 18 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 18 http www nndb com people 659 000100359 2017 06 18 at the Wayback Machine Jerome Karle Data obrasheniya 29 oktyabrya 2018 Arhivirovano 29 oktyabrya 2018 goda APS Member History Data obrasheniya 25 marta 2022 Arhivirovano 14 marta 2022 goda The City College of New York Arhivirovano 5 oktyabrya 2013 goda The International Who s Who 2004 Data obrasheniya 2 oktyabrya 2017 Arhivirovano 1 noyabrya 2021 goda Candid Science VI More Conversations with Famous Scientists glava 20 str 423 Data obrasheniya 2 oktyabrya 2017 Arhivirovano 1 noyabrya 2021 goda Florida Atlantic University Libraries Data obrasheniya 15 iyunya 2013 Arhivirovano iz originala 28 iyunya 2013 goda The Brooklyn Daily Eagle Marriage Licenses November 23 1911 Data obrasheniya 15 iyunya 2013 Arhivirovano 31 avgusta 2021 goda Avtobiografiya na sajte Nobelevskogo komiteta Data obrasheniya 15 iyunya 2013 Arhivirovano 6 iyunya 2013 goda Ivan Grigorevich Olinskij World Scientists Warning To Humanity angl stanford edu 18 noyabrya 1992 Data obrasheniya 25 iyunya 2019 Arhivirovano iz originala 6 dekabrya 1998 goda ru Karle Dzherom Arxivlenmis suret bad url 2023 10 14 tarixinde bad url Istifade tarixi 2024 01 18