Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Boşin müharibəsiyap. 戊辰戦争 "Əjdaha dövrü müharibəsi" — 1868–1869 illər ərzində Yaponiya ərazisində baş vermiş vətəndaş müharibəsi. Müharibə imperator qüvvələri ilə Tokuqava şoqunatı tərəfdarları arasında baş vermişdir. Sequnat qüvvələrinin məğlubiyyəti, Meydzi iqlahatları ilə nəticələnir.
| Boşin müharibəsi | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Tarix | 1868–1869 | ||
| Yeri | Yaponiya adaları, Yapon dənizi | ||
| Səbəbi | Syoqunat idarə üsulunun yararsızlığı | ||
| Nəticəsi | Syoqunatın ləğvi, Meyci islahatlarının həyata keçirilməsi, | ||
| Ərazi dəyişikliyi | Okinava adasının 1971-ci il qədər ABŞ-nin nəzarətində qalması | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Müharibə XIX əsrin birinci yarısında Yaponiyada baş vermiş sosial, iqtisadi və siyasi boşluqların nəticəsi idi. Bunu doğuran səbəblər sequn hökumətinin məşhurluğunun azalması və hakimiyyətin bir başa imperator tərəfindən idarə olmunması tərəfdarlarının armasından irəli qəlirdi.
3 yanvar 1868-ci ildə imperator Meyci imzalayır. Fərmanın imzalanmasından 7 gün sonra sequn Tokuqava Yesinobu imperatorun deklarasiyasını "qanunsuz" elan edir. Bununla da müharibə başlayır. Yesinobu ordusu Kioto şəhərində yerləşən imperator sarayına hücum təşkil edir. Qüvvələr nisbətinin ⅓ olmasına və Fransızların hərbi həsləhətlərinə baxmayaraq 15 000 sequn ordusu məğlub olur. Yesibonu isə şəhərinə qaçmağa məcbur olur. Syqo Takamori imperator ordusunu Yaponiyanın şimal-şərqinə aparır. Nəticədə 1868-ci ilin may ayında Edo çökür.
Yosinobunun təslim olmasından sonra Yaponiyanın böyük qismi imperatorun idarəsini qəbul edir. Bununla belə syoqunatın bəzi üzvləri Aycu birliyində mübarizəni davam etdirirlər. Ağır döyüşdən sonra Aycu birliyi 23 sentyabr 1868-ci ildə məğlubiyyətini qəbul edir. Bir aydan sonra Edo Tokio olaraq dəyişdirilir və Meyci dövrü başlayır.
Müharibənin final mərhələsində syoqunatın admiralı Enomoto Takeaki Hokkaydo adasına qaçır və burada Ezo Respublikasını qurur. Üstəlik özünü prezident elan edir. 1869-cu ilin mayında Ezo Respublikasının darmadağın edilməsi ilə müharibə rəsmən bitir.
Hər iki tərəf ümumilikdə 120 000 orduya malik olmuşdur. Ümumən 4 000 nəfər həlak olmuşdur.
İmperator qüvvələrinin qalibiyyətindən sonra ölkə bağlı qapı siyasətindən imtina edir. Yaponiya moderinləşmə və qərbləşmə xəttini tutur. Syoqunat liderlərinin bir qismi mühüm dövlət postlarına təyin edilir. Syoqun Yosinobu ev həbsinə atılır. Bununla belə 1872-ci ildə onun hüquqlarının bir hissəsi özünə qaytarılaraq ev həbsindən azad edilir. 1902-ci ildə hesoq titulu alır. Ancaq syoqunatın ləğv edilməsi onun siyasətə olan marağını azaltmışdır. Bu səbəbdən qalan ömrünü ictimai həyata bağlayır.
Müharibə yapon -Millətçilik idealogiyası təsiri altında ədəbiyyata, incəsənətə və kinoya öz təsirini göstərmişdir.
Öncəki vəziyyət
Sequnatın narazılığı
XVII əsrin ortalarında Yaponiya imperiyasının samuray hökuməti olan Tokuqava şoqunatı ölkənin cənub-qərb hissəsində hakimiyyəti təmin etmək məqsədilə Sakoku siyasəti yeridirdi. Yaponlar xariçi almlə olduqca məhdud şəkildə əlaqə qura bilirdilər. Onlar əsas əlaqələri Koreya, , Hollandiya, Ryukyu dövləti və Aynuların torpaqları ilə qurulurdu. XVIII əsrin ortaları qərb ölkələri Asiyada koloniyalar qurmağa başlayırlar. Bundan sonra onlar artıq yapon sərhədlərini narahat etməyə başlayırlar. 1854-cü ildə ABŞ hökumətinin təzyiqi ilə Yaponiya hökuməti ölkənin tədric siyasətindən imtina etməli olur. 1858-ci ildə Yaponiya qərb ölkələri ilə imzalayır. Bu ölkələrin dövlətin daxili işlərinə müdaxilə etmələri Yaponiyanın koloniyaya cevilməsinə səbəb olması təhlükəsi yaranır. Buna cavab olaraq yapon ziyalıları və samuraylar "Sonno Cey" adlı ictimayi siyasi təşkilat yaradırlar.
Bu təşkilatın məşhurluğu artdığından formal hakimiyyətə malik olan Yaponiya imperatoru artıq siyəsətə aktiv müdaxilə etməyə başlayır. O, 1863-cü ildə "varvarlarla" imzalanmış bütün müqavilələri ləğv etməyi və onların özlərini ölkədən qovmağı əmr edir. 1864-cü ildə xariçilərə hücumlar qeydə alınır. Buna cavab olaraq qərb ölkələri Yaponiya ərazisinə yürüşlər təşkil edirlər: (Britaniya donanması), (Britaniya, ABŞ, Fransa və Hillandiya). Bununla belə bəzi "Sonna Cey" tərəfdarlar və Tyosyu knyazlığı ordusu, Kioto şəhərini işğal etmək üçün yürüşə çıxırlar. Hədəf imperator sarayı olur. Lakin hücumun qarşısı alınır. Bununla belə artıq növbəti il onlar öz ərazilərini əlində saxlaya bilmirlər. Bir çox vilayət yerli hakimiyyət qüvvələri Edodan bu əmrə qarşı çıxırlar.
Daxili problemlərin üzərinə sosial və iqtisadi cətinliklər əlavə olunmuşdu. 1832–1833-cü illərdə Yaponiya tarixində ən böyük açlıq baş verir. Bunun nəticəsində ölkədə iki milyon insan həlak olur. Aclığı yaradan səbəb ekstensiv kənd təsərrüfatı olmuşdur. Üstəlik hökumət aclıq dönəmində belə vergiləri aşağı salmamışdı. Kəndlər boşalmış və əhali şəhərlərə üz tutmuşdu. Sosial-iqtisadi baxımından ölkənin elit təbəqəsi olan samuraylar əvvəlki imkanlarını itirmiş və bəziləri hətta yoxsullaşmışdı.
Bu hadisələr sequnatın xalq arasında nüfuzunu aşağı salmışdı. Üstəlik insanlar arasında imperatorun bir başa hakimiyyətinin tətbiqi tərəfdarları artmışdı.
Xarici hərbi yardım
Münaqişələrin gedişatında cənub-qərb vilayətinin hakimləri qərb ölkələrinə qarşı aparılan qovulma siyasətinin yaponiyanın məğlubiyyəti ilə bitəcəyini anladığından "açıq qapı" siyasəti yeritməyə məcbur olur. Belə ki, Tyosyu və Sasuma knyazlıqları sequnata qarşı siyasətini davam etdirərək xariçdən silah almağa başlayır və ABŞ, Böyük Britaniya kimi ölkələrdən hərbi məsləhətçilər dəvət edirlər.
Sequnatda həmcinin mövcud münaqişə müqavilində ictimayi ordunu güçləndirir. Onlar öz dövrünün ən güçlü ordusu olan və Krım müharibəsi, Avstraliya-italiya-fransa müharibəsindən qalib çıxan fransız ordusuna ümid edirdilır. Bu səbəbdən ölkəyə fransız hərbi məsləhətçilər dəvət okunur. Üstəlik sequnat donanmaya xüsusi diqqət artırır. Onların doqquz ədəd buxarlı hərbi gəmisi vardı. 1868-ci ildə sequnatın donanması uzaq şərqin ən böyük donanması hesab edilirdi.
1865-ci ildə Yokosuka şəhərində fransız mühəndis Leons Verni ilk müasir donanma arsinalını hazırlayır. 1967-ci ildə fransızlar tərəfindən gəmilərdən ibarət dəstələr yaradılır. Hətta ABŞ kimi ölkələrdən zirehli gəmilərin alınması planlaşdırılır. Ancaq ABŞ neytralığı qorumaq məqsədilə bu tip gəmilərin satışını dayandırır. Yalnız 1869-cu ilin əvvəllərində imperator donamasına bu tip bir gəmi satılmışdı.
Tokuqava sequnatının aradan qaldırılması
1864-cü ildə syoqunatın qüvvələri ilə Aycu və Sasuma knyanzlıqları Tyosyuya yürüşə çıxırlar. İlk əvvəl Tyosyu knyazlığı üsyançılara qoşulsada sonradan mövqeyini dəyişdirir. Üstəlik hökumətin müttəfiqi Sasuma knyazlığı 1866-cı ildə Tyosyu ilə gizli birlik yaradır. Bu birliyin hədəfi isə syoqunatın deyrilməsi olmuşdur.
1866-cı ildə Yaponiya yeni imperator və syoqunat əldə edir. Tokuqava Yosinobu syoqunat idarə üsulunun köhnəldiyini qeyd edərək dəyişiklik etməyin tərəfdar olduğunu bildirir. O, Tokuqava şoqunatınin baş nazir timalında hakimiyəti əlində saxlamağı üstün bilirdi. 1867-ci ilin oktyabrında Yosinobu baş nazir olmaqla İmperator sarayına əvvəlki hüquqları qaytarılır. Bununla belə antisyoqun qüvvələri vəziyyətdən istifadə etməyi məsləhət görürlər. 1867-ci ilin sonlarında "İmperator idarə üsulunun bərpası haqqında əmr" imzalanır. Bununlada syoqunat idarə üsulu ləvğ edilir. İmperatorun rəhbərliyi ilə idarə üsulu yaradılır. 3 yanvar 1868 ildə Tyosyu, Tosa və Sasuma knyazlıqlarının qoşunları Kiotoda yerləşən imperator sarayını ələ keçirirlər.
17 yanvar 1868-ci ildə Yosinobu bu əmri tanımadığını bəyan edərək imperatordan onu geri götürməsini xahiş edir. 24 yanvarda syoqun Kiotonu ələ keçirməyə çalışırdı.
Növbəti gün syoqun qüvvələri Sasuma knyazlığının mərkızi olsn Edonu ələ keçirir. Bir çox imperator tərəfdarları öldürülür və ya edam edilir.
Münaqişənin başlaması
Toba döyüşü — Fusimi
Yanvarın sonları ali syoqunat qüvvələri Kiotoya istiqamətlənirlər. Syoqunat 15 minlik orduya malik idi. Orduya daxil olan dəstələrin bir qismi fransız məsləhətçilər tərəfindən təlim verilmişdi. Buna baxmayaraq əsgərlərin böyük qismi sadəcə soyuq silahlarla təhciz olunmuşdular. Onlara qarşı vuruşan Sasuma, Tyosyu və Tosa knyazlıqlarının əsgərləri tüfənqlər, Qatlinqa plemyotu ilə təhciz olunmuşdurlar. Onların 3 mini odlu silanlara malik idi.
27 yanvar 1868 ildə hər iki ordu Kiotodan cənubda Toba və Fusimi şəhərlərində yerləşirlər. Samuray qüvvələri hücumlar zamanı öz üstünlüklərindən istifadə edə bilməmişlər. 28 yanvarda İmperator Sasum, Tyosyu və Tosa knyazlıqları rəhbərliklərinə tabe olan ordunu birləşdirərək ona komandan kimi təyin edir. Yosinebu öz növbəsindən bu birliyin düşmənlərinin rəhbəri olur. Bununlada seyoqun ordusu qsnunsuz elan edilir. 29 yanvarda imperator qüvvələri hücuma başlayır və onları əzirlər. Geri çəkilən samuraylar Uodo qalasına sığınmaq istəyi baş tutmur. 5 fevralda Uodo knyazlıq rəhbərliyi imperator qüvvələrinin tərəfinə keçir. Növbəti gün Su knyazlığı imperatorun tərəfinə keçir.
7 fevralda Tokuqava Yosinobu öz qərargahını Osakadan Edo şəhərinə köçürür. Sonrakı gün imperator qüvvələri bir müqavimətə rast gəlmədən Osaka qəsri ələ keçirilir. Bu syoqunatın Yaponiyanın qərbi üzərində nəzarəti itirməsi ilə nəticələnir.
Ava dəniz döyüşü
Toba döyüşündəki qaliibiyyətdən sonra Sasuma knyazlığının qoşunları Kaqoşimaya yönəlməsi planlaşdırılır. Bu məqsədlə Osakada yerləşən limana "Hohoi", "Heyun" nəqliyyat və "Kasuqa" hərbi gəmilər yan alır. 28 yanvar səhər çağı gəmilər limanı tərk edirlər. "Heyun" gəmisi , а "Hohoy" və "Kaqusa" isə cənuba yönəlir. Burada onlar sequnat donanmasının admiralı Enomoto Takeakinin hücumuna məruz qalır. "Kasuqa" gəmisinin atəşə məruz qalmasına baxmayaraq cəldliyindən istifadə edərək yönəlir. "Hohoy" heyəti ilə birlikdə Uicakidə batırılır. Syoqunat döyüşü qalibiyyətlə bitirməsinə baxmataraq bu müharibənin gedişatına təsir göstərə bilmir.
Bu ərəfədə Tokuqava Yosinobu qərb ölkələri ilə münasibət qurmağa cəhd göstərir. Bu məqsədlə fevralda qərb ölkələrinin nümayəndələri ilə Kobe şəhərində toplantı baş tutur. Nümayəndələr rəsmi sürətdə syoqunatın Yaponiyanın legitimliyini rəsmən tanıyırlar. Burada syoqunada hərbi yardım nəzərdə tutulsada ancaq yardımın göstərilməsi baş verməmişdir. Bir müddətdən sonra şəhərə imperator nümayənləri daxil olur və syoqunatla əvvəllər imzalanmış bütüm müqavilələrin şərtlərini qəbul etdiyini bildirir. Üstəlik xariçilərin təhlükəsizliyi təmin edəcəklərini üzərlərinə götürürlər. Bu isə öz növbəsində xariçilərin imperatorun hakimiyyətini tanıması ilə nəticələnir. Mart ayında xariçilərlə bir tərəflik haqqında anlaşma imzalanır. Anlaşmaya görə qərb ölkələri tərəflərə hərbi yardım göstərə bilməzdilər.
Yapon hökumətinin xariçilərə verdiyi sözə baxmayaraq buna tam əməl edə bilmirlər. Sadə yaponlar xariçilərə olan nifrətinin sayəsində Tosada 8 mart tarixində "Dupleks" gəmisinin ekipajı olan 11 fransız qətlə yetirilir. Üstəlik Kiotoda britaniyalı ticarət nümayəndəsi olan Qarri Parkerə hücum olunur.
Edonun mühasirəsi
Kosyu döyüşü — Kasunume
döyümündən sonra İmperator qüvvələri üç yerə bölünərək Edo şəhərinə istiqamətlənirlər. Bu vaxt ərzində 1 may tarixində Sinsenqumidə formalaşan antihökumət qüvvələrinin rəhbəri Kandi İsaqi ardınca 300 nəfərlə onlları qarşılamağa gedir. O, Kofu qəsrində möhkəmlənmək istəyirdi. Bununla belə imperator qüvvələrinin komandanı Sayqo Takamori 3 minlik qüvvə ilə üsyançılardan öncə qəsri ələ keçirə bilir.
29 mart tarixində üsyançılar və imperator ordusu Kasunuma şəhəri ətrafında toqquşurlar. On qat üstünlük sayəsində imperator qüvvələri qalib gəlirlər. Bu döyüşdə üsyançılar 179 nəfərlərini itirirlər, yerdə qalanlar isə şəhərinə çəkilirlər.
Konda İsami şəhərində tutulur və edam edilir. Sinsenqumi liderinin öldürülməsi samuray qüvvələrinin müqavimətinin zəifləməsinə səbəb olur.
Usunemiya qəsri ətrafındakı döyüş
1868-ci ildə iki minlik üsyançı ordusu və Hicikata Tosico başda olmaqla Edo şəhərindən Usunemiya qəsrinə istiqamətlənir. Qəsr və şəhəri arasında yerləşir. Üsyançıların dəstələri Aycu, Kuvana knyazlıqları ordusundan və Sinsenqumi knyazlığının hərbi polisindən ibarət olmuşdur. Knyazlığın rəhbəri Toda Tadatomo qəsrdən istifadəyə icazə versədə İmperator hömuməti tərəfindən şəhərində həbs edilməsindən sonra yeni hökumətin tərəfinə keçir. 7 və 8 mayda üsyançılar Simosuma və Simodate knyazlıqlarına üz tuturlar. Səbəb isə onların knyazlıqlardan maliyyə dəstəyi almaq məqsədilə həyata keçirilir. Ancaq bu ümüdlər knyazlıqlarda iqtisadi böhranın yaşanması səbəbindən əhəmiyyətsiz olur.
10 may səhər radələrində hücum nəticəsində Usunomiya qəsri ələ keçirilir. Hökumət əlehdarları üsyançılara qoşulurlar. 11 may tarixində imperator qüvvələri Masumoto, Kurahane, Miba, İvamurata, Susaka, Hikone, Oqasu, Usunomiya və Kasama knyazlıqlarının orduları ilə birlikdə qəsrə hücum təşkil edirlər. Hücum uğursuzluqla nəticələnir və 60 əsgər itirilir. İmperator qüvvələri Usunomiya şəhərinə istiqamətlənirlə. 14 mayda olunan ikinci hücum nəticəsində onlar qəsri ələ keçirə bilirlər.
Otorinin məğlub olmuş ordusu şəhərinə geri çəkilməli olurlar.
Uena döyüşü
Uenada baş vermiş döyüş üsyançılar və imperator qüvvələri arasında Yaponiyanın mərkəz hissəsində baş vermiş son döyüş olur.
4 mat 1868 ildə İmperator ordusu Uena şəhərində yerləşən Kaneici qəsrini mühasirəyə alır. Bu qəsrdə keçmiş syoqun və onun tərdarı olan iki minlik ordu yerləşmişdi. Güçlü müqavimətə baxmayaraq imperator qüvvələri elə həmin günün ikinci yarıdında şəhəri ələ keçirə bilirlər. Syoqunatın ordu qalıqları tamamən məhv edilir. Tokuqava Yosinobu ev həbsinə alınır. Bu vaxt ərzində isə Tosa knyazlığının qüvvələri dekək olar ki, döyüşsüz Edo şəhərini ələ keçirə bilirlər.
Syoqunat donanmasının lideri 8 hərbi gəmi və 2000 samurayla şimala yönəlir. Hədəf yerli üsyançılarla birləşib mübarizəni davam etdirmək olmuşdur. Onlarla birlikdə şimala çoxlu sayda fransız hərbi məsləhətçilərdə gedirlər.
Şimal İttifaqının müqaviməti
Samuray qüvvələrinin şəhəri yaxınlığında məğlubiyyətindən sonra Yaponiyanın böyük hissəsində İmperator Meycinin hakimiyyəti güçlənir. Bununla belə bir necə şimal daymeləri müqaviməti davam etdirirdi.
1868 ilin mayında onlar imperator qüvvələrinə qarşı bir alyasda biləşirlər. Şimal İttifaqında Senday, Yonezava, Aycu, Senay və Naqaoka knyazlıqları birləşmişdi.
İttifaqın ordusu 50 000 əsgərdən ibarət idi. Üstəlik 25 avqustda Senday şəhərinə donanması üsyançılara qoşulur.
İttifaqın ordusu böyük olsa da, döyüş qabiliyyəti baxımından olduqca zəif idi. Müasir silahlar yox dərəcəsində idi. Taxta toplardan istifadə istifadə edilirdi. Bu silahlar bir necə atışdan sonra yararsız hala düşürdü. Ən güçlü təhcizat Naqaoki knyazlığının ordusuna məxsus olmuşdur. Onlarda bir necə Qatlinqa plemyotu və 2000 fransız tüfəngi vardı.
Hokuesu döyüşü
may 1868 ildə Naqaoka knyazlığının komandanı imperator qüvvələri ilə Hokuesu döyüşündə üz-üzə gəlir. Yaxşı silahlanma və yüksək döyüş qabiliyyəti sayasənində üsyançılar döyüşdə qalib gəlirlər. Bunun nəticəsində imperator qüvvələri hücumu dayandırmalı olur. 8 iyul tarixində imperiya ordusu dənizdən sahilə yan alaraq şəhərini yandırırlar. Bu üsyaçılarda qorxu yaradır. Elə həmin gün Naqaoka qəsri ələ keçirilir.
İki aydan sonra 10 sentyabrda Naqaoka, Aycu və Sonay knyazlıqlarının qüvvələri qəsri işğaldan azad edə bilirlər. Ancaq döyüş üsyançılar üçün böyük itkilər bahasına başa gəlir. Bu səbəbdən onlar 15 sentyabrda qəsri tərk etməli olurlar.
Hokuesu döyüşündən Şimal İttifaqı onlar üçün həyat əhəmiyyəti olan Niiqata şəhərini itirirlər. Bu isə öz növbəsində üsyançıların Honşu adası sahillərində imperiya donanmasəna qarşı müqaviməti mümkünsüz edirdi.
Bonari aşırımında döyüş
Bonari aşırımı şəhərinin müdafiəsi üçün olduqca əhəmiyyətli idi. Bu səbəbdən üsyançılar ərazini qorumaq məqsədilə və rəhbərliyi ilə 700 əsgər və Şimal İttifaqının 2 000 əsgəri aşırımı qoruyurdu.
6 oktyabr 1868 ildə imperator ordusu 15 minlik qüvvə ilə Bonari aşırımına hücum təşkil edirlər. Qüvvə baxımından çoxluğu imperiya ordusuna müdafiəni yarmağa imkan verir. Bundan sonra ordu Aycuya istiqamətlənir.
Aycu döyüşü
Şəhərin böyük əhəmiyyətinə baxmayaraq Şimal İttifaqı daxili mübahisələr səbəbindən Aycuya hərbi yardım göstərə bilməmişdirlər. Oktyabrda üsyançıların ittifaqı tədricən dağıldı. 12 oktyabrda donanması, qüvvələri, rəhbərlik etdiyi samuraylar, 3 000 əsgər və fransız hərbi ekspertləri Hokkaydo adasına sığınırlar.
Aycu knyazlığının başçısı faktiki imperiya ordusu qarşısı tək mübarizə aparmalı olur. Knyazlığın əsas qüvvələri cəmləşmişdi. Qəsri 5000 əsgər qoruyurdu. ümumi əhalini səfərbərliyə cəlb etdi. Bütün kişilər müdafiəyə cəlb edilir. Bir necə min gənc samuraydan ibarət Byakkotay (yap. 白虎隊) dəstəsi təşkil edir.
Oktyabrın ortalarında 15-minlik imperator ordusu Vakamasu qəsrinin mühasirəyə alır. Bir necə dəfə qəsrə uğursuz hücumlar təşkil edilir. Bundan sonra mühasirə daraldılır. Bir aylıq mühasirədən sonra təslim olma danışıqlarına başlayır. 6 noyabr 1968 ildə qəsrdəki qarnizon təslim olur.
Bu döyüş samurayların Honşu adasında son böyük döyüşü olur. Bundan sonra artıq əməliyyatlar Hokkaydo adasına keçir.
Hokkaydo hərəkatı
məğlub olduqdan sonra sequnatın donanması başda admiral olmaqla şimalda yerləşən Ezo adasına qaçır (hazırda Hokkaydo adlanır). Donanma ilə birlikdə adaya minlərlə əsgər və başda Jyulya Bryune olmaqla fransız hərbi ekspertləri gəlirlər. 15 dekabr 1868 ildə Hokkaydo adası ərazisində müstəqil Ezo Respublikası qurulur və prezident seçkiləri keçirilir. Bu Yaponiya tarixində keçirilmiş ilk seçki olur. Yaranmış respublikanı Böyük Britaniya və Fransa müstəqil olaraq tanıuır. Buna baxmayaraq xariçi dövlətlər ona hərbi yardım göstərməkdən imtina edirlər.
Enomoto şülh anlaşması imzalamaq istəyi ilə İmperator Meyciyə petisiya göndərir, üstəlik adanın samuray adət-ənənələri cərcivəsində inkişaf etdirilməsinə icazə istəyir. Ancaq rədd cavabı alır.
1868–1869 illərin qış aylarında üsyançılar imperator qüvvələrinin hücumunun olacağını bilərək şəhəri əyaxınlığında müdafiə şəbəkəsi qururlar. Respublikamın əsas qüçləndirilmiş mərkəzi Hokadatenın cənubunda yerləşən Qorekaku olur.
Üsyançıların ordusu 4 briqadaya bölünmüşdü. Hər briqadanın başında fransız zabitləri dururdu. Hər briqada isə öz növbəsində iki yarımbriqadalara bölünmüşdür. Yarım briqadalara isə yapon zabitləri rəhbərlik edirdilər.
Miyako yaxınlığındakı dəniz döyüşü
9 mart 1869 ildə Yaponiya İmperiya donanması Tokionu tərk edir və 20 mart tarixində şəhərinə çatır. Donanmanın flaqman gəmisi olan zirehli Kotesu gəmisindən başqa Kasuqa freqatı, üç elədə böyük olmayan korvet və üç nəqliyyat gəmisi limana daxil olur.
Düşmən donanmasının gəlməsi xəbəri üsyançılara çatdıqdan sonra onlar gözlənilməz zərbə edirmək fikrinə düşürlər. Üsyançıların planına görə onların üç gəmisi: Kaiten (Ezo Respublikasının flaqman gəmisi), Banrui və Takao buxtaya başqa ölkənin bayrağı altında dacil olacaq və gözlənilməz hücumla Kotesu gəmisini ələ keçirəcəklər. Hücum ərəfəsində Ezo Respublikasının donsnması fırtınaya düşür. Takao gəmisinin sağ mühərriki zədələnir, bu səbəbdən onun sürəti azalır. Banrui gəmisini isə fırtına açıq dənizə aparır. Gəmi döyüşdə iştirak etmədən Hokkaydoya qayıtmalı olur.
6 may tarixində Kaiten limana ABŞ bayrağı altında daxil olur. Kotesu gəmisinə yaxınlaşdıqdan sonra Kaiten gəmisinin ekipajı Ezo Respublikasının bayrağını qaldıraraq adordaj etmək istəyirlər. Döyüş zamanı Kaiten tərəfindən üç gəmi ağır zərbə alsada Kotesu gəmisini ələ keçirmək cədhi iflasa uğrayır. Artıq döyüşdə üstünlük imperiya donanmasının tərəfinə keçir. Kaiten geri çəkilməli olur. Takao isə döyüşə geçikir. Mühərrik nasazlığı sıbəbindən iperator donanması tərəfindən ələ keçirilir.
Ezo Respublika Donanmasının Miyako yaxınlığında məğlubiyyəti üsyançılar üçün ağır nəticələrə gətirib çıxarır. Üsyançılar Kotesu gəmisini neytrallaşdıra bilməmiş, üstəlik Takao gəmisinin itirilməsi ilə nəticələnmişdir. Respublika donanmasının sonrakı Hakodate dəniz döyüşündəki məğlubiyyətinə səbəb olmuşdur. Bu isə öz növbəsində imperator ordusunun adaya maneəsiz daxil olmasına imkan vermişdir.
Hakodate döyüşü
4 apreldə 7-minlik Hokkaydo adasına çıxarılır. İmperiya ordusu qısa müddət ərzində üsyançıların qüvvələrini darmadağın edərək respublikanın son istinadgahı olan Qoreqaku mühasirəyə alır.
Mayda fransız hərbi ekspertləri üsyançıları həyatın ümidinə buraxaraq , oradan idə Fransaya qaçmalı olurlar.
Hakodate buxtasında dəniz döyüşü
4 may tarixində İperator donanması Kotesu, Kasuqa, Hirui, Тeybo, Yeharu və Mosun gəmiləri ilə Hakodate buxtasında güçləndirilmiş məntəqələri atəş zərbələri ilə darmadağın edir. Sonra isə üsyançıların donanmasına hücuma keçir. Buna qədər artıq Ezo Respublikası donanması Kaie Maru, Sinsoku və Kanrin Мaru itirmişdi. Bu zaman üsyançıların əlində yalnız Kaiten, Banruy, Tiedaqata, Seqei' və Mikaho gəmiləri qalmışdır.
Yaponiya İmperiya donanması 7 may tarixində Hakodate buxtasındakı dəniz döyüşünü qalibiyyətlə bitirir.
17 may 1869 ildə donanmasını və əsgərlərini itirən Ezo Respublikası təslim olur. 18 mayda isə qalanı imoerator ordusuna təhvil verir.
Respublika öz fəaliyyətini tamamən 27 iyun 1869 ildə dayandırır. Samuray üsyanının bitməsi və Boşin müharibəsinin sona çatması demək idi.
Nəticələri
İmperator qüvvələrinin Voşin müharibəsində qalibiyyəti yuxarı dairələr, qanunvericilik, inzibati, maliyə, sənaye, siyasət, təhsil, din və yaponların digər həyatı əhəmiyyətli sahələrinə öz təsirini göstərdi. 1868-ci ildə aparatı Kiotodan Tokio şəhərinə köçürülür. Vətəndaş müharibəsinin fəsqlənmiş simaları olan , və Tosa kyazlıqlarının rəhbərləri məsul vəzifəyə təyin olunurlar. Sequnatın bir çox keçmiş yüksək çinli məmurları İmpetor administrasiyasına daxil olurlar.
1871-ci ilə qədər artıq knyazların hərbi və siyasi hakimiyyətinə son qoyulurdu. Knyazlıqlar isə prefekturalara çevrilirdi. Prefekturalların rəhbərləri imperator tərəfindən təyin edilirdi. Əhəmiyyətli islahatlardan biri Samuray qaydalarının ləğvi olmuşdur. Keçmiş samuraylar məmurlara çevrilir və ya digər səhsul vəzifələrə çevrilirdi. Artıq orduya bütün təbəqələrin nümayəndələri çağrılırdı.
İmperator təhsil islahatı həyata keçirir. İlk əvvəl fransız təhsil sistemi tətbiq olunsada sonradan alman təhsil sisteminə keçilir. Orta təhsil icbari elan edilir. 1880–1890 illərdə konfutsiçilik və sintoizm, üstəlik imperator mədəniyyəti bütün təhsil müəssisələrində tədris olunur. Bir çox tələbələr Avropa və Amerikanın ali təhsil məktəblərinə gördərilir və ya xariçdən ölkəyə mütəxəsislər dəvət edilir. Yeni hökumət iqtisadiyyatın inkişafına xüsusi diqqət yetirir və əsasən iri kompaniyaların yaradılmasına əhəmiyyət verirdi.
1869-cu ildə imperatorun əmri ilə Tokioda Boşin müharibəsində həlak olmuş əsgələrin xatirəsinə abidəsi inşa edilir.
İmperator hökuməti Sakoku siyasətindən imtina edir və Yaponiyanın modernləşdirilməsinə başlanılır. İmperator xariçi ölkələrlə imzalanmış bərabər hüquqlu olmayan müqavilələri dəyişməyi və digər ölkələrlə əlaqələrin qurulmasına səy göstərirdi.
Meydzinin hakimiyyətinən əvvəllərində Yaponiya ilə Fransa arasında münasibətlər olduqca soyuq olmuşdur. Səbıb isə fransızların sequnatlara verdiyi dəstəklə əlaqədar olmuşdur. 1974-cü ildə Yaponiyaya ikinci, 1884-cü ildə isə üçüncü fransız hərbi misiyası təşkil olunur. İki ölkə arasında münasobətlər istiləşir. 1886-cı ildə fransız mühəndislər tikintisində fəal iştirak edirlər.
1868 ildə imperator "" qəbul edir. Burada bütün yapon əhalisinin hüquqi baxımdan bərabərləşdirilməsinə söz verilirdi.
Bütün edilmiş islahatlar öz əksini tapırdı. Konstutsiya 1889-cu ildə qəbul edilir.
Samuraylar islahatların nəticəsində bütün hüquqlarından məhrum olurlar. Bu isə öz növbəsində bir sıra samuray üsyanlarına səbəb olur. 1874 ildə Saqa prefekturasında, 1876 ildə isə ərazisində üsyanlar baş verir. 1877 ildə keçmiş samuraylar Sayqo Takamorinin başçılığı ilə Sasum üsyanına başlayırlar. Üsyan uğursuzluqla nəticələnir.
İnçəsəntdə
Boşin müharibəsi yapon inçəsənətinə, və öz təsirini göstərmişdir.
Müharibə ilə əlaqədar kitablar yazılmış, seriallar və kinolar çəkilmiş, tablolar təsvir edilmişdir.
Hətta 2003-cü məşhur yapon yazıçısı "Samurayın sonuncu qılınçı" (yap. 壬生義士伝, みぶぎしでん) romanı əsasında rejisor Ken Vatanabe serial çəkmişdir. Anime janrında çəkilmiş məşhur "Rurouni Kenshin" serialında Boşin müharibəsi dövrü və sonrası təsvir edilmişdir.
Mənbə
- Boşin müharibəsi 2007-11-07 at the Wayback Machine (yap.)
- The Battle of Ezo 2007-03-04 at the Wayback Machine
- National Archives of Japan: Boshinshoyo Kinki oyobi Gunki Shinzu, precise reproduction of Imperial Standard and the colors used by Government Army during Boshin War (1868) 2008-04-03 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Hagiwara, Kōichi. Illustrated life of Saigō Takamori and Okubo Toshimichi. ст. 50
- Книга Самурая. — Санкт-Петербург : Евразия, 2008. — С. 568 —
- The technology of Edo (見て楽しむ江戸のテクノロジー), 2006,
- Hagiwara, Kōichi. Illustrated life of Saigō Takamori and Okubo Toshimichi. ст. 34
- Jansen, Marius B. (2002). The Making of Modern Japan ст. 303–305.
- Hagiwara, Kōichi (2004). 図説 西郷隆盛と大久保利通 ст. 34–35
- Polak, Christian (2002). 日仏交流の黄金期 ст. 53–55
- (Yaponca). 2006-09-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-26.
- Keene, Donald (2005). Emperor of Japan: Meiji and His World ст. 165–166.
- Satow, Ernest (1968). A Diplomat in Japan ст. 282
- Satow, Ernest (1968). A Diplomat in Japan ст. 286.
- Keene, Donald (2005). Emperor of Japan: Meiji and His World Keene, ст. 120–121
- Keene, Donald (2005). Emperor of Japan: Meiji and His World ст. 124.
- Keene, Donald (2005). Emperor of Japan: Meiji and His World ст. 125
- Keene, Donald (2005). Emperor of Japan: Meiji and His World стр. 126–127.
- Hagiwara, Kōichi (2004). 図説 西郷隆盛と大久保利通 səh. 42
- Hagiwara, Kōichi (2004). 図説 西郷隆盛と大久保利通 стр. 43–45.
- J., David (1997). Japan. A documentary history: The late Tokugawa period to the Present
- Schencking, J. Charles (2005). Making Waves: Politics, Propaganda, And The Emergence Of The Imperial Japanese Navy
- Polak, Christian (2002). 日仏交流の黄金期 ст. 75.
- Polak, Christian, et al. (1988). 函館の幕末・維新 "End of the Bakufu and Restoration in Hakodate" ст. 77.
- Le Monde Illustré № 583 13 iyun 1868
- Hazırda Kosyu adlanır və ərazisinə daxil edilir.
- Ōtori Keisuke. "Nanka Kikō". Kyū Bakufu 1 (1898) ст. 21
- Abe Akira, "Utsunomiya-han", in Hanshi Daijiten, Том 2. 1989, ст. 189.
- Kikuchi Akira, Shinsengumi Hyakuichi no Nazo. 2000, ст. 217
- Nagakura Shinpachi. Shinsengumi Tenmatsu-ki. 2003, ст. 180.
- Yamakawa Kenjirō, Aizu Boshin Senshi. 1931, ст. 235
- amakawa Kenjirō, Aizu Boshin Senshi. 1931, ст. 236
- Mori Mayumi. Shōgitai Ibun ст. 123
- Polak, Christian, et al. (1988). 函館の幕末・維新 "End of the Bakufu and Restoration in Hakodate ст. 81.
- Bolitho, Harold (1974). Treasures among Men: The Fudai Daimyo in Tokugawa Japan ст. 246
- Polak, Christian (2002). 日仏交流の黄金期 ст. 79–91
- Adachi Yoshio 阿達義雄. Kaishō Suneru to Boshin Niigata kōbōsen 怪商スネルと戊辰新潟攻防戦. Niigata: Toyano Shuppan 鳥屋野出版, 1985
- Noguchi Shinichi, Aizu-han. Tokyo: Gendai Shokan, 2005.
- Журнал Япония сегодня Статья: "Наш путеводитель по западной окраине Тохоку". Номер за январь а
- Black, John R. (1881). Young Japan: Yokohama and Yedo ст. 240–241
- Polak, Christian, et al. (1988). 函館の幕末・維新 "End of the Bakufu and Restoration in Hakodate ст. 85–89.
- Hillsborough, Romulus (2005). Shinsengumi: The Shogun’s Last Samurai Corps. Tuttle Publishing. .
- Ballard C. B., Vice-Admiral G. A. The Influence of the Sea on the Political History of Japan
- Polak, Christian, et al. (1988). 函館の幕末・維新 "End of the Bakufu and Restoration in Hakodate
- Tōgō Shrine and Tōgō Association (東郷神社・東郷会)
- Gordon, Andrew (2003). A Modern History of Japan ст. 64–65
- Jansen, Marius B. (2002). The Making of Modern Japan ст. 348–9.
- Бирюлёв И. М. Новая история. — Просвещение. — Киев: 1999.
- "BBC News. 15 августа 2005 года". 2020-08-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-01-16.
- Keene, Donald (2005). Emperor of Japan: Meiji and His World ст. 142.
- Jansen, Marius B. (2002). The Making of Modern Japan ст. 367–368
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bosin muharibesiyap 戊辰戦争 Ejdaha dovru muharibesi 1868 1869 iller erzinde Yaponiya erazisinde bas vermis vetendas muharibesi Muharibe imperator quvveleri ile Tokuqava soqunati terefdarlari arasinda bas vermisdir Sequnat quvvelerinin meglubiyyeti Meydzi iqlahatlari ile neticelenir Bosin muharibesiTarix 1868 1869Yeri Yaponiya adalari Yapon deniziSebebi Syoqunat idare usulunun yararsizligiNeticesi Syoqunatin legvi Meyci islahatlarinin heyata kecirilmesi Erazi deyisikliyi Okinava adasinin 1971 ci il qeder ABS nin nezaretinde qalmasiMunaqise terefleriImperator quvveleri Tokuqava soqunati Ezo Respublikasi Destek Komandan lar Itkiler 1 000 3 000 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Muharibe XIX esrin birinci yarisinda Yaponiyada bas vermis sosial iqtisadi ve siyasi bosluqlarin neticesi idi Bunu doguran sebebler sequn hokumetinin meshurlugunun azalmasi ve hakimiyyetin bir basa imperator terefinden idare olmunmasi terefdarlarinin armasindan ireli qelirdi 3 yanvar 1868 ci ilde imperator Meyci imzalayir Fermanin imzalanmasindan 7 gun sonra sequn Tokuqava Yesinobu imperatorun deklarasiyasini qanunsuz elan edir Bununla da muharibe baslayir Yesinobu ordusu Kioto seherinde yerlesen imperator sarayina hucum teskil edir Quvveler nisbetinin olmasina ve Fransizlarin herbi heslehetlerine baxmayaraq 15 000 sequn ordusu meglub olur Yesibonu ise seherine qacmaga mecbur olur Syqo Takamori imperator ordusunu Yaponiyanin simal serqine aparir Neticede 1868 ci ilin may ayinda Edo cokur Yosinobunun teslim olmasindan sonra Yaponiyanin boyuk qismi imperatorun idaresini qebul edir Bununla bele syoqunatin bezi uzvleri Aycu birliyinde mubarizeni davam etdirirler Agir doyusden sonra Aycu birliyi 23 sentyabr 1868 ci ilde meglubiyyetini qebul edir Bir aydan sonra Edo Tokio olaraq deyisdirilir ve Meyci dovru baslayir Muharibenin final merhelesinde syoqunatin admirali Enomoto Takeaki Hokkaydo adasina qacir ve burada Ezo Respublikasini qurur Ustelik ozunu prezident elan edir 1869 cu ilin mayinda Ezo Respublikasinin darmadagin edilmesi ile muharibe resmen bitir Her iki teref umumilikde 120 000 orduya malik olmusdur Umumen 4 000 nefer helak olmusdur Imperator quvvelerinin qalibiyyetinden sonra olke bagli qapi siyasetinden imtina edir Yaponiya moderinlesme ve qerblesme xettini tutur Syoqunat liderlerinin bir qismi muhum dovlet postlarina teyin edilir Syoqun Yosinobu ev hebsine atilir Bununla bele 1872 ci ilde onun huquqlarinin bir hissesi ozune qaytarilaraq ev hebsinden azad edilir 1902 ci ilde hesoq titulu alir Ancaq syoqunatin legv edilmesi onun siyasete olan maragini azaltmisdir Bu sebebden qalan omrunu ictimai heyata baglayir Muharibe yapon Milletcilik idealogiyasi tesiri altinda edebiyyata incesenete ve kinoya oz tesirini gostermisdir Bosin muharibesinin gedisati 1868 1869 Onceki veziyyetSequnatin naraziligi Meyu Perriye mexsus gemilerin Yaponiya sahillerinde gorunmesi 1853Kaqosima seherinin Britaniya donanmasi terefinden bombalanmasi 15 avqust 1863Simonoseki seherinin atese tutulmasi 1864 XVII esrin ortalarinda Yaponiya imperiyasinin samuray hokumeti olan Tokuqava soqunati olkenin cenub qerb hissesinde hakimiyyeti temin etmek meqsedile Sakoku siyaseti yeridirdi Yaponlar xarici almle olduqca mehdud sekilde elaqe qura bilirdiler Onlar esas elaqeleri Koreya Hollandiya Ryukyu dovleti ve Aynularin torpaqlari ile qurulurdu XVIII esrin ortalari qerb olkeleri Asiyada koloniyalar qurmaga baslayirlar Bundan sonra onlar artiq yapon serhedlerini narahat etmeye baslayirlar 1854 cu ilde ABS hokumetinin tezyiqi ile Yaponiya hokumeti olkenin tedric siyasetinden imtina etmeli olur 1858 ci ilde Yaponiya qerb olkeleri ile imzalayir Bu olkelerin dovletin daxili islerine mudaxile etmeleri Yaponiyanin koloniyaya cevilmesine sebeb olmasi tehlukesi yaranir Buna cavab olaraq yapon ziyalilari ve samuraylar Sonno Cey adli ictimayi siyasi teskilat yaradirlar Bu teskilatin meshurlugu artdigindan formal hakimiyyete malik olan Yaponiya imperatoru artiq siyesete aktiv mudaxile etmeye baslayir O 1863 cu ilde varvarlarla imzalanmis butun muqavileleri legv etmeyi ve onlarin ozlerini olkeden qovmagi emr edir 1864 cu ilde xaricilere hucumlar qeyde alinir Buna cavab olaraq qerb olkeleri Yaponiya erazisine yurusler teskil edirler Britaniya donanmasi Britaniya ABS Fransa ve Hillandiya Bununla bele bezi Sonna Cey terefdarlar ve Tyosyu knyazligi ordusu Kioto seherini isgal etmek ucun yuruse cixirlar Hedef imperator sarayi olur Lakin hucumun qarsisi alinir Bununla bele artiq novbeti il onlar oz erazilerini elinde saxlaya bilmirler Bir cox vilayet yerli hakimiyyet quvveleri Edodan bu emre qarsi cixirlar Daxili problemlerin uzerine sosial ve iqtisadi cetinlikler elave olunmusdu 1832 1833 cu illerde Yaponiya tarixinde en boyuk acliq bas verir Bunun neticesinde olkede iki milyon insan helak olur Acligi yaradan sebeb ekstensiv kend teserrufati olmusdur Ustelik hokumet acliq doneminde bele vergileri asagi salmamisdi Kendler bosalmis ve ehali seherlere uz tutmusdu Sosial iqtisadi baximindan olkenin elit tebeqesi olan samuraylar evvelki imkanlarini itirmis ve bezileri hetta yoxsullasmisdi Bu hadiseler sequnatin xalq arasinda nufuzunu asagi salmisdi Ustelik insanlar arasinda imperatorun bir basa hakimiyyetinin tetbiqi terefdarlari artmisdi Xarici herbi yardim Sequnat esgerleri qerb geyimlerinde Munaqiselerin gedisatinda cenub qerb vilayetinin hakimleri qerb olkelerine qarsi aparilan qovulma siyasetinin yaponiyanin meglubiyyeti ile biteceyini anladigindan aciq qapi siyaseti yeritmeye mecbur olur Bele ki Tyosyu ve Sasuma knyazliqlari sequnata qarsi siyasetini davam etdirerek xaricden silah almaga baslayir ve ABS Boyuk Britaniya kimi olkelerden herbi meslehetciler devet edirler Sequnatda hemcinin movcud munaqise muqavilinde ictimayi ordunu guclendirir Onlar oz dovrunun en guclu ordusu olan ve Krim muharibesi Avstraliya italiya fransa muharibesinden qalib cixan fransiz ordusuna umid edirdilir Bu sebebden olkeye fransiz herbi meslehetciler devet okunur Ustelik sequnat donanmaya xususi diqqet artirir Onlarin doqquz eded buxarli herbi gemisi vardi 1868 ci ilde sequnatin donanmasi uzaq serqin en boyuk donanmasi hesab edilirdi 1865 ci ilde Yokosuka seherinde fransiz muhendis Leons Verni ilk muasir donanma arsinalini hazirlayir 1967 ci ilde fransizlar terefinden gemilerden ibaret desteler yaradilir Hetta ABS kimi olkelerden zirehli gemilerin alinmasi planlasdirilir Ancaq ABS neytraligi qorumaq meqsedile bu tip gemilerin satisini dayandirir Yalniz 1869 cu ilin evvellerinde imperator donamasina bu tip bir gemi satilmisdi Tokuqava sequnatinin aradan qaldirilmasi Tokuqava Yosinobu Nice qesrinde Yaponiya imperatorunun ali hakimiyyetinin berpasini ozunun esas vezifesi elan etmesi 1864 cu ilde syoqunatin quvveleri ile Aycu ve Sasuma knyanzliqlari Tyosyuya yuruse cixirlar Ilk evvel Tyosyu knyazligi usyancilara qosulsada sonradan movqeyini deyisdirir Ustelik hokumetin muttefiqi Sasuma knyazligi 1866 ci ilde Tyosyu ile gizli birlik yaradir Bu birliyin hedefi ise syoqunatin deyrilmesi olmusdur 1866 ci ilde Yaponiya yeni imperator ve syoqunat elde edir Tokuqava Yosinobu syoqunat idare usulunun kohneldiyini qeyd ederek deyisiklik etmeyin terefdar oldugunu bildirir O Tokuqava soqunatinin bas nazir timalinda hakimiyeti elinde saxlamagi ustun bilirdi 1867 ci ilin oktyabrinda Yosinobu bas nazir olmaqla Imperator sarayina evvelki huquqlari qaytarilir Bununla bele antisyoqun quvveleri veziyyetden istifade etmeyi meslehet gorurler 1867 ci ilin sonlarinda Imperator idare usulunun berpasi haqqinda emr imzalanir Bununlada syoqunat idare usulu levg edilir Imperatorun rehberliyi ile idare usulu yaradilir 3 yanvar 1868 ilde Tyosyu Tosa ve Sasuma knyazliqlarinin qosunlari Kiotoda yerlesen imperator sarayini ele kecirirler 17 yanvar 1868 ci ilde Yosinobu bu emri tanimadigini beyan ederek imperatordan onu geri goturmesini xahis edir 24 yanvarda syoqun Kiotonu ele kecirmeye calisirdi Novbeti gun syoqun quvveleri Sasuma knyazliginin merkizi olsn Edonu ele kecirir Bir cox imperator terefdarlari oldurulur ve ya edam edilir Munaqisenin baslamasiToba doyusu Fusimi Sasum knyazliginin artilleriyasi syoqunat odusuna qarsi Toba seherine hucum Syoqun ordusu solda Sasumlar quvveleri sagda Yanvarin sonlari ali syoqunat quvveleri Kiotoya istiqametlenirler Syoqunat 15 minlik orduya malik idi Orduya daxil olan destelerin bir qismi fransiz meslehetciler terefinden telim verilmisdi Buna baxmayaraq esgerlerin boyuk qismi sadece soyuq silahlarla tehciz olunmusdular Onlara qarsi vurusan Sasuma Tyosyu ve Tosa knyazliqlarinin esgerleri tufenqler Qatlinqa plemyotu ile tehciz olunmusdurlar Onlarin 3 mini odlu silanlara malik idi 27 yanvar 1868 ilde her iki ordu Kiotodan cenubda Toba ve Fusimi seherlerinde yerlesirler Samuray quvveleri hucumlar zamani oz ustunluklerinden istifade ede bilmemisler 28 yanvarda Imperator Sasum Tyosyu ve Tosa knyazliqlari rehberliklerine tabe olan ordunu birlesdirerek ona komandan kimi teyin edir Yosinebu oz novbesinden bu birliyin dusmenlerinin rehberi olur Bununlada seyoqun ordusu qsnunsuz elan edilir 29 yanvarda imperator quvveleri hucuma baslayir ve onlari ezirler Geri cekilen samuraylar Uodo qalasina siginmaq isteyi bas tutmur 5 fevralda Uodo knyazliq rehberliyi imperator quvvelerinin terefine kecir Novbeti gun Su knyazligi imperatorun terefine kecir 7 fevralda Tokuqava Yosinobu oz qerargahini Osakadan Edo seherine kocurur Sonraki gun imperator quvveleri bir muqavimete rast gelmeden Osaka qesri ele kecirilir Bu syoqunatin Yaponiyanin qerbi uzerinde nezareti itirmesi ile neticelenir Ava deniz doyusu Ave deniz doyusuMunaqise esnasinda fransiz denizcilerin oldurulmesi Sakai Toba doyusundeki qaliibiyyetden sonra Sasuma knyazliginin qosunlari Kaqosimaya yonelmesi planlasdirilir Bu meqsedle Osakada yerlesen limana Hohoi Heyun neqliyyat ve Kasuqa herbi gemiler yan alir 28 yanvar seher cagi gemiler limani terk edirler Heyun gemisi a Hohoy ve Kaqusa ise cenuba yonelir Burada onlar sequnat donanmasinin admirali Enomoto Takeakinin hucumuna meruz qalir Kasuqa gemisinin atese meruz qalmasina baxmayaraq celdliyinden istifade ederek yonelir Hohoy heyeti ile birlikde Uicakide batirilir Syoqunat doyusu qalibiyyetle bitirmesine baxmataraq bu muharibenin gedisatina tesir gostere bilmir Bu erefede Tokuqava Yosinobu qerb olkeleri ile munasibet qurmaga cehd gosterir Bu meqsedle fevralda qerb olkelerinin numayendeleri ile Kobe seherinde toplanti bas tutur Numayendeler resmi suretde syoqunatin Yaponiyanin legitimliyini resmen taniyirlar Burada syoqunada herbi yardim nezerde tutulsada ancaq yardimin gosterilmesi bas vermemisdir Bir muddetden sonra sehere imperator numayenleri daxil olur ve syoqunatla evveller imzalanmis butum muqavilelerin sertlerini qebul etdiyini bildirir Ustelik xaricilerin tehlukesizliyi temin edeceklerini uzerlerine gotururler Bu ise oz novbesinde xaricilerin imperatorun hakimiyyetini tanimasi ile neticelenir Mart ayinda xaricilerle bir tereflik haqqinda anlasma imzalanir Anlasmaya gore qerb olkeleri tereflere herbi yardim gostere bilmezdiler Yapon hokumetinin xaricilere verdiyi soze baxmayaraq buna tam emel ede bilmirler Sade yaponlar xaricilere olan nifretinin sayesinde Tosada 8 mart tarixinde Dupleks gemisinin ekipaji olan 11 fransiz qetle yetirilir Ustelik Kiotoda britaniyali ticaret numayendesi olan Qarri Parkere hucum olunur Edonun muhasiresiKosyu doyusu Kasunume Usunomiya qesri Edo dovruUena doyusu doyumunden sonra Imperator quvveleri uc yere bolunerek Edo seherine istiqametlenirler Bu vaxt erzinde 1 may tarixinde Sinsenqumide formalasan antihokumet quvvelerinin rehberi Kandi Isaqi ardinca 300 neferle onllari qarsilamaga gedir O Kofu qesrinde mohkemlenmek isteyirdi Bununla bele imperator quvvelerinin komandani Sayqo Takamori 3 minlik quvve ile usyancilardan once qesri ele kecire bilir 29 mart tarixinde usyancilar ve imperator ordusu Kasunuma seheri etrafinda toqqusurlar On qat ustunluk sayesinde imperator quvveleri qalib gelirler Bu doyusde usyancilar 179 neferlerini itirirler yerde qalanlar ise seherine cekilirler Konda Isami seherinde tutulur ve edam edilir Sinsenqumi liderinin oldurulmesi samuray quvvelerinin muqavimetinin zeiflemesine sebeb olur Usunemiya qesri etrafindaki doyus 1868 ci ilde iki minlik usyanci ordusu ve Hicikata Tosico basda olmaqla Edo seherinden Usunemiya qesrine istiqametlenir Qesr ve seheri arasinda yerlesir Usyancilarin desteleri Aycu Kuvana knyazliqlari ordusundan ve Sinsenqumi knyazliginin herbi polisinden ibaret olmusdur Knyazligin rehberi Toda Tadatomo qesrden istifadeye icaze versede Imperator homumeti terefinden seherinde hebs edilmesinden sonra yeni hokumetin terefine kecir 7 ve 8 mayda usyancilar Simosuma ve Simodate knyazliqlarina uz tuturlar Sebeb ise onlarin knyazliqlardan maliyye desteyi almaq meqsedile heyata kecirilir Ancaq bu umudler knyazliqlarda iqtisadi bohranin yasanmasi sebebinden ehemiyyetsiz olur 10 may seher radelerinde hucum neticesinde Usunomiya qesri ele kecirilir Hokumet elehdarlari usyancilara qosulurlar 11 may tarixinde imperator quvveleri Masumoto Kurahane Miba Ivamurata Susaka Hikone Oqasu Usunomiya ve Kasama knyazliqlarinin ordulari ile birlikde qesre hucum teskil edirler Hucum ugursuzluqla neticelenir ve 60 esger itirilir Imperator quvveleri Usunomiya seherine istiqametlenirle 14 mayda olunan ikinci hucum neticesinde onlar qesri ele kecire bilirler Otorinin meglub olmus ordusu seherine geri cekilmeli olurlar Uena doyusu Uenada bas vermis doyus usyancilar ve imperator quvveleri arasinda Yaponiyanin merkez hissesinde bas vermis son doyus olur 4 mat 1868 ilde Imperator ordusu Uena seherinde yerlesen Kaneici qesrini muhasireye alir Bu qesrde kecmis syoqun ve onun terdari olan iki minlik ordu yerlesmisdi Guclu muqavimete baxmayaraq imperator quvveleri ele hemin gunun ikinci yaridinda seheri ele kecire bilirler Syoqunatin ordu qaliqlari tamamen mehv edilir Tokuqava Yosinobu ev hebsine alinir Bu vaxt erzinde ise Tosa knyazliginin quvveleri dekek olar ki doyussuz Edo seherini ele kecire bilirler Syoqunat donanmasinin lideri 8 herbi gemi ve 2000 samurayla simala yonelir Hedef yerli usyancilarla birlesib mubarizeni davam etdirmek olmusdur Onlarla birlikde simala coxlu sayda fransiz herbi meslehetcilerde gedirler Simal Ittifaqinin muqavimeti Taxta toplar esasen usyancilar terefinden istifade edilirdi Vojska knyazhestva Sendaj prisoedinyayutsya k povstancam may 1868 il Samuray quvvelerinin seheri yaxinliginda meglubiyyetinden sonra Yaponiyanin boyuk hissesinde Imperator Meycinin hakimiyyeti guclenir Bununla bele bir nece simal daymeleri muqavimeti davam etdirirdi 1868 ilin mayinda onlar imperator quvvelerine qarsi bir alyasda bilesirler Simal Ittifaqinda Senday Yonezava Aycu Senay ve Naqaoka knyazliqlari birlesmisdi Ittifaqin ordusu 50 000 esgerden ibaret idi Ustelik 25 avqustda Senday seherine donanmasi usyancilara qosulur Ittifaqin ordusu boyuk olsa da doyus qabiliyyeti baximindan olduqca zeif idi Muasir silahlar yox derecesinde idi Taxta toplardan istifade istifade edilirdi Bu silahlar bir nece atisdan sonra yararsiz hala dusurdu En guclu tehcizat Naqaoki knyazliginin ordusuna mexsus olmusdur Onlarda bir nece Qatlinqa plemyotu ve 2000 fransiz tufengi vardi Hokuesu doyusu Doyuscu heykelleri may 1868 ilde Naqaoka knyazliginin komandani imperator quvveleri ile Hokuesu doyusunde uz uze gelir Yaxsi silahlanma ve yuksek doyus qabiliyyeti sayaseninde usyancilar doyusde qalib gelirler Bunun neticesinde imperator quvveleri hucumu dayandirmali olur 8 iyul tarixinde imperiya ordusu denizden sahile yan alaraq seherini yandirirlar Bu usyacilarda qorxu yaradir Ele hemin gun Naqaoka qesri ele kecirilir Iki aydan sonra 10 sentyabrda Naqaoka Aycu ve Sonay knyazliqlarinin quvveleri qesri isgaldan azad ede bilirler Ancaq doyus usyancilar ucun boyuk itkiler bahasina basa gelir Bu sebebden onlar 15 sentyabrda qesri terk etmeli olurlar Hokuesu doyusunden Simal Ittifaqi onlar ucun heyat ehemiyyeti olan Niiqata seherini itirirler Bu ise oz novbesinde usyancilarin Honsu adasi sahillerinde imperiya donanmasena qarsi muqavimeti mumkunsuz edirdi Bonari asiriminda doyus Bonari asirimi seherinin mudafiesi ucun olduqca ehemiyyetli idi Bu sebebden usyancilar erazini qorumaq meqsedile ve rehberliyi ile 700 esger ve Simal Ittifaqinin 2 000 esgeri asirimi qoruyurdu 6 oktyabr 1868 ilde imperator ordusu 15 minlik quvve ile Bonari asirimina hucum teskil edirler Quvve baximindan coxlugu imperiya ordusuna mudafieni yarmaga imkan verir Bundan sonra ordu Aycuya istiqametlenir Aycu doyusu Aicuvakamasu qesrine edilen hucum Seherin boyuk ehemiyyetine baxmayaraq Simal Ittifaqi daxili mubahiseler sebebinden Aycuya herbi yardim gostere bilmemisdirler Oktyabrda usyancilarin ittifaqi tedricen dagildi 12 oktyabrda donanmasi quvveleri rehberlik etdiyi samuraylar 3 000 esger ve fransiz herbi ekspertleri Hokkaydo adasina siginirlar Aycu knyazliginin bascisi faktiki imperiya ordusu qarsisi tek mubarize aparmali olur Knyazligin esas quvveleri cemlesmisdi Qesri 5000 esger qoruyurdu umumi ehalini seferberliye celb etdi Butun kisiler mudafieye celb edilir Bir nece min genc samuraydan ibaret Byakkotay yap 白虎隊 destesi teskil edir Oktyabrin ortalarinda 15 minlik imperator ordusu Vakamasu qesrinin muhasireye alir Bir nece defe qesre ugursuz hucumlar teskil edilir Bundan sonra muhasire daraldilir Bir ayliq muhasireden sonra teslim olma danisiqlarina baslayir 6 noyabr 1968 ilde qesrdeki qarnizon teslim olur Bu doyus samuraylarin Honsu adasinda son boyuk doyusu olur Bundan sonra artiq emeliyyatlar Hokkaydo adasina kecir Hokkaydo herekatiFransiz herbi ekspertleri ve yapon zabitleri Hokkaydo adasi meglub olduqdan sonra sequnatin donanmasi basda admiral olmaqla simalda yerlesen Ezo adasina qacir hazirda Hokkaydo adlanir Donanma ile birlikde adaya minlerle esger ve basda Jyulya Bryune olmaqla fransiz herbi ekspertleri gelirler 15 dekabr 1868 ilde Hokkaydo adasi erazisinde musteqil Ezo Respublikasi qurulur ve prezident seckileri kecirilir Bu Yaponiya tarixinde kecirilmis ilk secki olur Yaranmis respublikani Boyuk Britaniya ve Fransa musteqil olaraq taniuir Buna baxmayaraq xarici dovletler ona herbi yardim gostermekden imtina edirler Enomoto sulh anlasmasi imzalamaq isteyi ile Imperator Meyciye petisiya gonderir ustelik adanin samuray adet eneneleri cercivesinde inkisaf etdirilmesine icaze isteyir Ancaq redd cavabi alir 1868 1869 illerin qis aylarinda usyancilar imperator quvvelerinin hucumunun olacagini bilerek seheri eyaxinliginda mudafie sebekesi qururlar Respublikamin esas quclendirilmis merkezi Hokadatenin cenubunda yerlesen Qorekaku olur Usyancilarin ordusu 4 briqadaya bolunmusdu Her briqadanin basinda fransiz zabitleri dururdu Her briqada ise oz novbesinde iki yarimbriqadalara bolunmusdur Yarim briqadalara ise yapon zabitleri rehberlik edirdiler Miyako yaxinligindaki deniz doyusu Ezo Respublikasinin flaqman gemisi Kaiten 9 mart 1869 ilde Yaponiya Imperiya donanmasi Tokionu terk edir ve 20 mart tarixinde seherine catir Donanmanin flaqman gemisi olan zirehli Kotesu gemisinden basqa Kasuqa freqati uc elede boyuk olmayan korvet ve uc neqliyyat gemisi limana daxil olur Dusmen donanmasinin gelmesi xeberi usyancilara catdiqdan sonra onlar gozlenilmez zerbe edirmek fikrine dusurler Usyancilarin planina gore onlarin uc gemisi Kaiten Ezo Respublikasinin flaqman gemisi Banrui ve Takao buxtaya basqa olkenin bayragi altinda dacil olacaq ve gozlenilmez hucumla Kotesu gemisini ele kecirecekler Hucum erefesinde Ezo Respublikasinin donsnmasi firtinaya dusur Takao gemisinin sag muherriki zedelenir bu sebebden onun sureti azalir Banrui gemisini ise firtina aciq denize aparir Gemi doyusde istirak etmeden Hokkaydoya qayitmali olur 6 may tarixinde Kaiten limana ABS bayragi altinda daxil olur Kotesu gemisine yaxinlasdiqdan sonra Kaiten gemisinin ekipaji Ezo Respublikasinin bayragini qaldiraraq adordaj etmek isteyirler Doyus zamani Kaiten terefinden uc gemi agir zerbe alsada Kotesu gemisini ele kecirmek cedhi iflasa ugrayir Artiq doyusde ustunluk imperiya donanmasinin terefine kecir Kaiten geri cekilmeli olur Takao ise doyuse gecikir Muherrik nasazligi sibebinden iperator donanmasi terefinden ele kecirilir Ezo Respublika Donanmasinin Miyako yaxinliginda meglubiyyeti usyancilar ucun agir neticelere getirib cixarir Usyancilar Kotesu gemisini neytrallasdira bilmemis ustelik Takao gemisinin itirilmesi ile neticelenmisdir Respublika donanmasinin sonraki Hakodate deniz doyusundeki meglubiyyetine sebeb olmusdur Bu ise oz novbesinde imperator ordusunun adaya maneesiz daxil olmasina imkan vermisdir Hakodate doyusu Hakodate buxtasinda deniz doyusu may 1869 il On planda Iperiya donanmasinin Kotesu ve Kasuqa gemileri 4 aprelde 7 minlik Hokkaydo adasina cixarilir Imperiya ordusu qisa muddet erzinde usyancilarin quvvelerini darmadagin ederek respublikanin son istinadgahi olan Qoreqaku muhasireye alir Mayda fransiz herbi ekspertleri usyancilari heyatin umidine buraxaraq oradan ide Fransaya qacmali olurlar Hakodate buxtasinda deniz doyusu 4 may tarixinde Iperator donanmasi Kotesu Kasuqa Hirui Teybo Yeharu ve Mosun gemileri ile Hakodate buxtasinda guclendirilmis menteqeleri ates zerbeleri ile darmadagin edir Sonra ise usyancilarin donanmasina hucuma kecir Buna qeder artiq Ezo Respublikasi donanmasi Kaie Maru Sinsoku ve Kanrin Maru itirmisdi Bu zaman usyancilarin elinde yalniz Kaiten Banruy Tiedaqata Seqei veMikahogemileri qalmisdir Yaponiya Imperiya donanmasi 7 may tarixinde Hakodate buxtasindaki deniz doyusunu qalibiyyetle bitirir 17 may 1869 ilde donanmasini ve esgerlerini itiren Ezo Respublikasi teslim olur 18 mayda ise qalani imoerator ordusuna tehvil verir Respublika oz fealiyyetini tamamen 27 iyun 1869 ilde dayandirir Samuray usyaninin bitmesi ve Bosin muharibesinin sona catmasi demek idi Neticeleri16 yasli imperator Meyci Kiotodan Tokioya gederken Imperatorun Ikinci fransiz herbi misiyasina bas cekmesi 1872 ilve onun terefdarlari zamani Imperator quvvelerinin Vosin muharibesinde qalibiyyeti yuxari daireler qanunvericilik inzibati maliye senaye siyaset tehsil din ve yaponlarin diger heyati ehemiyyetli sahelerine oz tesirini gosterdi 1868 ci ilde aparati Kiotodan Tokio seherine kocurulur Vetendas muharibesinin fesqlenmis simalari olan ve Tosa kyazliqlarinin rehberleri mesul vezifeye teyin olunurlar Sequnatin bir cox kecmis yuksek cinli memurlari Impetor administrasiyasina daxil olurlar 1871 ci ile qeder artiq knyazlarin herbi ve siyasi hakimiyyetine son qoyulurdu Knyazliqlar ise prefekturalara cevrilirdi Prefekturallarin rehberleri imperator terefinden teyin edilirdi Ehemiyyetli islahatlardan biri Samuray qaydalarinin legvi olmusdur Kecmis samuraylar memurlara cevrilir ve ya diger sehsul vezifelere cevrilirdi Artiq orduya butun tebeqelerin numayendeleri cagrilirdi Imperator tehsil islahati heyata kecirir Ilk evvel fransiz tehsil sistemi tetbiq olunsada sonradan alman tehsil sistemine kecilir Orta tehsil icbari elan edilir 1880 1890 illerde konfutsicilik ve sintoizm ustelik imperator medeniyyeti butun tehsil muessiselerinde tedris olunur Bir cox telebeler Avropa ve Amerikanin ali tehsil mekteblerine gorderilir ve ya xaricden olkeye mutexesisler devet edilir Yeni hokumet iqtisadiyyatin inkisafina xususi diqqet yetirir ve esasen iri kompaniyalarin yaradilmasina ehemiyyet verirdi 1869 cu ilde imperatorun emri ile Tokioda Bosin muharibesinde helak olmus esgelerin xatiresine abidesi insa edilir Imperator hokumeti Sakoku siyasetinden imtina edir ve Yaponiyanin modernlesdirilmesine baslanilir Imperator xarici olkelerle imzalanmis beraber huquqlu olmayan muqavileleri deyismeyi ve diger olkelerle elaqelerin qurulmasina sey gosterirdi Meydzinin hakimiyyetinen evvellerinde Yaponiya ile Fransa arasinda munasibetler olduqca soyuq olmusdur Sebib ise fransizlarin sequnatlara verdiyi destekle elaqedar olmusdur 1974 cu ilde Yaponiyaya ikinci 1884 cu ilde ise ucuncu fransiz herbi misiyasi teskil olunur Iki olke arasinda munasobetler istilesir 1886 ci ilde fransiz muhendisler tikintisinde feal istirak edirler 1868 ilde imperator qebul edir Burada butun yapon ehalisinin huquqi baximdan beraberlesdirilmesine soz verilirdi Butun edilmis islahatlar oz eksini tapirdi Konstutsiya 1889 cu ilde qebul edilir Samuraylar islahatlarin neticesinde butun huquqlarindan mehrum olurlar Bu ise oz novbesinde bir sira samuray usyanlarina sebeb olur 1874 ilde Saqa prefekturasinda 1876 ilde ise erazisinde usyanlar bas verir 1877 ilde kecmis samuraylar Sayqo Takamorinin basciligi ile Sasum usyanina baslayirlar Usyan ugursuzluqla neticelenir Hokade doyusu Sagda imperator quvveleri solda usyancilar IncesentdeBosin muharibesi yapon incesenetine ve oz tesirini gostermisdir Muharibe ile elaqedar kitablar yazilmis seriallar ve kinolar cekilmis tablolar tesvir edilmisdir Hetta 2003 cu meshur yapon yazicisi Samurayin sonuncu qilinci yap 壬生義士伝 みぶぎしでん romani esasinda rejisor Ken Vatanabe serial cekmisdir Anime janrinda cekilmis meshur Rurouni Kenshin serialinda Bosin muharibesi dovru ve sonrasi tesvir edilmisdir MenbeBosin muharibesi 2007 11 07 at the Wayback Machine yap The Battle of Ezo 2007 03 04 at the Wayback Machine National Archives of Japan Boshinshoyo Kinki oyobi Gunki Shinzu precise reproduction of Imperial Standard and the colors used by Government Army during Boshin War 1868 2008 04 03 at the Wayback MachineIstinadlarHagiwara Kōichi Illustrated life of Saigō Takamori and Okubo Toshimichi st 50 Kniga Samuraya Sankt Peterburg Evraziya 2008 S 568 ISBN 978 5 8071 0300 9 The technology of Edo 見て楽しむ江戸のテクノロジー 2006 ISBN 4 410 13886 3 Hagiwara Kōichi Illustrated life of Saigō Takamori and Okubo Toshimichi st 34 Jansen Marius B 2002 The Making of Modern Japan st 303 305 Hagiwara Kōichi 2004 図説 西郷隆盛と大久保利通 st 34 35 Polak Christian 2002 日仏交流の黄金期 st 53 55 Yaponca 2006 09 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 01 26 Keene Donald 2005 Emperor of Japan Meiji and His World st 165 166 Satow Ernest 1968 A Diplomat in Japan st 282 Satow Ernest 1968 A Diplomat in Japan st 286 Keene Donald 2005 Emperor of Japan Meiji and His World Keene st 120 121 Keene Donald 2005 Emperor of Japan Meiji and His World st 124 Keene Donald 2005 Emperor of Japan Meiji and His World st 125 Keene Donald 2005 Emperor of Japan Meiji and His World str 126 127 Hagiwara Kōichi 2004 図説 西郷隆盛と大久保利通 seh 42 Hagiwara Kōichi 2004 図説 西郷隆盛と大久保利通 str 43 45 J David 1997 Japan A documentary history The late Tokugawa period to the Present Schencking J Charles 2005 Making Waves Politics Propaganda And The Emergence Of The Imperial Japanese Navy ISBN 0 8047 4977 9 Polak Christian 2002 日仏交流の黄金期 st 75 Polak Christian et al 1988 函館の幕末 維新 End of the Bakufu and Restoration in Hakodate st 77 Le Monde Illustre 583 13 iyun 1868 Hazirda Kosyu adlanir ve erazisine daxil edilir Ōtori Keisuke Nanka Kikō Kyu Bakufu 1 1898 st 21 Abe Akira Utsunomiya han in Hanshi Daijiten Tom 2 1989 st 189 Kikuchi Akira Shinsengumi Hyakuichi no Nazo 2000 st 217 Nagakura Shinpachi Shinsengumi Tenmatsu ki 2003 st 180 Yamakawa Kenjirō Aizu Boshin Senshi 1931 st 235 amakawa Kenjirō Aizu Boshin Senshi 1931 st 236 Mori Mayumi Shōgitai Ibun st 123 Polak Christian et al 1988 函館の幕末 維新 End of the Bakufu and Restoration in Hakodate st 81 Bolitho Harold 1974 Treasures among Men The Fudai Daimyo in Tokugawa Japan st 246 Polak Christian 2002 日仏交流の黄金期 st 79 91 Adachi Yoshio 阿達義雄 Kaishō Suneru to Boshin Niigata kōbōsen 怪商スネルと戊辰新潟攻防戦 Niigata Toyano Shuppan 鳥屋野出版 1985 Noguchi Shinichi Aizu han Tokyo Gendai Shokan 2005 ISBN 4 7684 7102 1 Zhurnal Yaponiya segodnya Statya Nash putevoditel po zapadnoj okraine Tohoku Nomer za yanvar a Black John R 1881 Young Japan Yokohama and Yedo st 240 241 Polak Christian et al 1988 函館の幕末 維新 End of the Bakufu and Restoration in Hakodate st 85 89 Hillsborough Romulus 2005 Shinsengumi The Shogun s Last Samurai Corps Tuttle Publishing ISBN 0 8048 3627 2 Ballard C B Vice Admiral G A The Influence of the Sea on the Political History of Japan Polak Christian et al 1988 函館の幕末 維新 End of the Bakufu and Restoration in Hakodate Tōgō Shrine and Tōgō Association 東郷神社 東郷会 Gordon Andrew 2003 A Modern History of Japan st 64 65 Jansen Marius B 2002 The Making of Modern Japan st 348 9 Biryulyov I M Novaya istoriya Prosveshenie Kiev 1999 BBC News 15 avgusta 2005 goda 2020 08 28 tarixinde Istifade tarixi 2016 01 16 Keene Donald 2005 Emperor of Japan Meiji and His World st 142 Jansen Marius B 2002 The Making of Modern Japan st 367 368