Beynəlxalq kosmik hüquq — insanların kosmosla əlaqədar olan fəaliyyətlərini tənzimləyən bütün hüquqi institutlardır. Kosmik hüquq, ümumi beynəlxalq hüquq kimi, müxtəlif beynəlxalq müqavilələrdən, konvensiyalardan, BMT-nin GKO qətnamələrindən və beynəlxalq təşkilatların qaydaları və qanunlarından ibarətdir. “Kosmos Qanunu” termini, BMT-nin fəaliyyətləri nəticəsində qanuni qüvvəyə minmiş beş ayrı beynəlxalq müqaviləni və bu müqavilələrin müəyyən etdiyi bütün qayda və qanunları əhatə edir. Bundan əlavə, bir çox dövlət kosmik qanunla əlaqəli fəaliyyətlərini tənzimləyən “Milli Kosmik Qanunları”nıda tətbiq etmişdir. Kosmik hüquq çərçivəsində nəzərdən keçirilən bəzi vacib məsələlər arasında; Yer üzündə və kosmosda ətraf mühitin mühafizəsi, kosmik obyektlərin vurduğu ziyana görə məsuliyyət, mübahisələrin həlli, astronavtların xilası ilə bağlı fəaliyyətlər, kosmosdakı potensial təhlükələr barədə məlumat mübadiləsi, kosmik texnologiyaların istifadəsi və beynəlxalq əməkdaşlıq qaydalarını nümunə göstərmək mümkündür. Bu sahə həm də kosmosla əlaqəli fəaliyyətlərin əsas prinsiplərini müəyyənləşdirmişdir. Bu prinsiplər arasında kosmosun bütün bəşəriyyətin xidmətində olan bir ərazi kimi tərifi, dövlətlər arasında ayrı-seçkilik qoyulmadan kosmosun kəşfi və istifadəsi, həmçinin kosmik məkanın suverenliyi kimi əsas prinsiplər mövcuddur.
İnkişafı
Kosmosun kəşfi və hökumətlər tərəfindən istifadəsi 1957-ci ildə ilk süni peykin kosmosa buraxılması ilə başlamışdır.Kosmik yarış adlanan bu dövrün başlanğıcı ilə, digər ölkələr kosmosun dinc məqsədlər üçün istifadə olunduğundan əmin olmaq üçün mübahisələrə başladılar. Bu müzakirələr ABŞ və SSRİ-nin bu məsələnin müzakirə və qərar qəbul edilməsi məqsədi ilə Birləşmiş Millətlər Təşkilatına təqdim etməsi ilə nəticələndi.Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisinin 18 dekabr 1958-ci il tarixli və 1348 (XIII) saylı kosmosa dair ilk qətnaməsində kosmosun dinc məqsədlər üçün istifadəsinin vacibliyi vurğulanmış və bu məqsədlə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının kosmosun dinc məqsədlər üçün istifadə edilməsinə dair xüsusi komitəsinin yaradılmasına qərar verilmişdir. Bu komitə 1959-cu ildə fəaliyyətə başlamışdır. 1962-ci ildə “hüquq alt komitəsi” və “elm və texnologiya alt komitəsi" olmaqla iki alt komitəyə bölündü. Komitə, kosmosla əlaqəli hüquqi və texniki məsələlərin Birləşmiş Millətlər Təşkilatı qarşısında müzakirə edilərək qərar veriləcəyi ilk platforma olaraq yaradılmışdır.
İstinadlar
- Gabrynowicz, Joanne Irene. "Space law: Its Cold War origins and challenges in the era of globalization". Suffolk University Law Review. 2021-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-17 – Law Journal Library vasitəsilə.
- "Space Law". United Nations Office for Outer Space Affairs. 2022-01-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-17.
- "What Is Space Law?". Legal Career Path. 2021-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-17.
- "Committee on the Peaceful Uses of Outer Space and its Subcommittees". United Nations Office for Outer Space Affairs. 2022-09-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-17.
- robert.wickramatunga. "The Outer Space Treaty". www.unoosa.org (ingilis). 2022-09-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-04.
- "Sputnik". history.nasa.gov. 2004-11-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-01.
- Finch, Michael J. "Limited Space: Allocating the Geostationary Orbit". HeinOnline. 2018-12-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-17.
- Kleiman, Matthew J. "Space Law 101: An Introduction to Space Law". www.americanbar.org (ingilis). 2013-08-27. 2018-12-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-03.
- Jacques, Arnould. Icarus' Second Chance: The Basis and Perspectives of Space Ethics. 2011-09-15. ISBN . 2022-06-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-17.
- Gorove, Stephen. "The Geostationary Orbit: Issues of Law and Policy". The American Journal of International Law. 73 (3). 1979: 444–461. doi:10.2307/2201144. JSTOR 2201144.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Beynelxalq kosmik huquq insanlarin kosmosla elaqedar olan fealiyyetlerini tenzimleyen butun huquqi institutlardir Kosmik huquq umumi beynelxalq huquq kimi muxtelif beynelxalq muqavilelerden konvensiyalardan BMT nin GKO qetnamelerinden ve beynelxalq teskilatlarin qaydalari ve qanunlarindan ibaretdir Kosmos Qanunu termini BMT nin fealiyyetleri neticesinde qanuni quvveye minmis bes ayri beynelxalq muqavileni ve bu muqavilelerin mueyyen etdiyi butun qayda ve qanunlari ehate edir Bundan elave bir cox dovlet kosmik qanunla elaqeli fealiyyetlerini tenzimleyen Milli Kosmik Qanunlari nida tetbiq etmisdir Kosmik huquq cercivesinde nezerden kecirilen bezi vacib meseleler arasinda Yer uzunde ve kosmosda etraf muhitin muhafizesi kosmik obyektlerin vurdugu ziyana gore mesuliyyet mubahiselerin helli astronavtlarin xilasi ile bagli fealiyyetler kosmosdaki potensial tehlukeler barede melumat mubadilesi kosmik texnologiyalarin istifadesi ve beynelxalq emekdasliq qaydalarini numune gostermek mumkundur Bu sahe hem de kosmosla elaqeli fealiyyetlerin esas prinsiplerini mueyyenlesdirmisdir Bu prinsipler arasinda kosmosun butun beseriyyetin xidmetinde olan bir erazi kimi terifi dovletler arasinda ayri seckilik qoyulmadan kosmosun kesfi ve istifadesi hemcinin kosmik mekanin suverenliyi kimi esas prinsipler movcuddur InkisafiKosmosun kesfi ve hokumetler terefinden istifadesi 1957 ci ilde ilk suni peykin kosmosa buraxilmasi ile baslamisdir Kosmik yaris adlanan bu dovrun baslangici ile diger olkeler kosmosun dinc meqsedler ucun istifade olundugundan emin olmaq ucun mubahiselere basladilar Bu muzakireler ABS ve SSRI nin bu meselenin muzakire ve qerar qebul edilmesi meqsedi ile Birlesmis Milletler Teskilatina teqdim etmesi ile neticelendi Birlesmis Milletler Teskilatinin Bas Meclisinin 18 dekabr 1958 ci il tarixli ve 1348 XIII sayli kosmosa dair ilk qetnamesinde kosmosun dinc meqsedler ucun istifadesinin vacibliyi vurgulanmis ve bu meqsedle Birlesmis Milletler Teskilatinin kosmosun dinc meqsedler ucun istifade edilmesine dair xususi komitesinin yaradilmasina qerar verilmisdir Bu komite 1959 cu ilde fealiyyete baslamisdir 1962 ci ilde huquq alt komitesi ve elm ve texnologiya alt komitesi olmaqla iki alt komiteye bolundu Komite kosmosla elaqeli huquqi ve texniki meselelerin Birlesmis Milletler Teskilati qarsisinda muzakire edilerek qerar verileceyi ilk platforma olaraq yaradilmisdir IstinadlarGabrynowicz Joanne Irene Space law Its Cold War origins and challenges in the era of globalization Suffolk University Law Review 2021 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 17 Law Journal Library vasitesile Space Law United Nations Office for Outer Space Affairs 2022 01 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 17 What Is Space Law Legal Career Path 2021 12 09 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 17 Committee on the Peaceful Uses of Outer Space and its Subcommittees United Nations Office for Outer Space Affairs 2022 09 02 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 17 robert wickramatunga The Outer Space Treaty www unoosa org ingilis 2022 09 08 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 04 Sputnik history nasa gov 2004 11 18 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 01 Finch Michael J Limited Space Allocating the Geostationary Orbit HeinOnline 2018 12 04 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 17 Kleiman Matthew J Space Law 101 An Introduction to Space Law www americanbar org ingilis 2013 08 27 2018 12 04 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 03 Jacques Arnould Icarus Second Chance The Basis and Perspectives of Space Ethics 2011 09 15 ISBN 9783709107126 2022 06 08 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 17 Gorove Stephen The Geostationary Orbit Issues of Law and Policy The American Journal of International Law 73 3 1979 444 461 doi 10 2307 2201144 JSTOR 2201144