Bağır Kərbəlayı Ələsgər oğlu Rzayev və ya Məmmədbağır Rzayev və ya Məmmədbağır Rzayev və ya Bağır bəy Rzayev (1891, İrəvan – 1927) — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin baş katibi, Araz Türk Cümhuriyyətinin inzibati naziri, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvü, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Şurasının üzvü, Zaqafqaziya Seyminin və Zaqafqaziya Seyminin Müsəlman fraksiyası üzvü.
Bağır bəy Rzayev | |
---|---|
Məhəmmədbağır Kərbəlayı Ələsgər oğlu R(i)zayev | |
19 yanvar 1920 – 16 fevral 1920 | |
Əvvəlki | Mehdi bəy Hacınski |
Sonrakı | Rza bəy Qaraşarlı |
15 may 1919 – 27 aprel 1920 | |
Fraksiya | Sosialistlər fraksiyası |
Əvvəlki | Məhəmməd Məhərrəmov |
7 dekabr 1918 – 28 yanvar 1919 | |
Fraksiya | Sosialistlər fraksiyası |
Sonrakı | İbrahim Əbilov |
3 noyabr 1918 – ? | |
27 may 1918 – 7 dekabr 1918 | |
Fraksiya | Müsəlman Sosialist Bloku |
23 fevral 1918 – 26 may 1918 | |
Fraksiya | Müsəlman fraksiyası |
Qrup | Müsəlman Sosialist Bloku |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1891 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1927 |
Partiya |
|
Təhsili |
|
Həyatı
Bağır bəy Rzayev 1893-cü ildə İrəvan şəhərində anadan olmuşdu. 1903–1912-ci illərdə İrəvan gimnaziyasında oxumuşdur. 1911-ci ildə Moskva Universitetinin hüquq fakültəsinə daxil olmuşdu.
Aprel işğalından sonra mühacirət həyatı yaşamış daha sonra Azərbaycana geri dönmüşdür. 1927-ci ildə siyasi təzyiqlərə dözməmiş, özünü öldürmüşdü.
Siyasi fəaliyyəti
Rusiya imperiyası və keçid dövrü
Bağır Rzayev Müsəlman Sosialist Blokunun üzvü olaraq Zaqafqaziya Seyminə üzv seçilmiş, burada müsəlman fraksiyasının və Müsəlman Sosialist Bloku qrupunun üzvü olmuşdur.
27 may 1918-ci il tarixində Müsəlman Sosialist Bloku sıralarından Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Şurasının üzvü seçilmişdir.
Nəriman bəy Nərimanbəyli və Mir Hidayət bəy Seyidovla birgə İrəvan Milli Komitəsinin üzvü idi.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövrü
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Şurasının 1 iyun 1918 tarixli sayca 3-cü və Tiflis Canişin Sarayında baş tutan iclasında Bağır bəy Rzayev İrəvana göndəriləcək nümayəndə heyəti ilə bağlı müzakirələrdə belə fikir bildirmişdir:
Mən əminəm ki, İrəvan quberniyasına sizlərdən heç kim getməyəcək. Oraya biz İrəvanlılar—mən və Seyidov gedəcəyik. Sizdən bir xahiş edirik: Öz Azərbaycanınızın müstəqilliyini təmin edib, bizi—Ermənistan Respublikasının ərazisində qalanları yaddan çıxarmayın. |
Bağır bəy Rzayev 7 dekabr 1918-ci il tarixində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Şurasının sıralarından birbaşa Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti üzvlüyünə qəbul olunmuşdur. Parlamentin 15 dekabr 1918 tarixli sayca 2-ci iclasında üzvlüyü səsə qoyularaq təsdiqlənmişdir. O, parlamentdə Sosialistlər fraksiyasını təmsil etmişdir.
28 yanvar 1919-cu ildə Bağır bəy Rzayev parlamentdən xaric edilir və əvəzinə İbrahim Əbilov üzv seçilir.
Bağır bəy Rzayev 15 may 1919-cu il tarixində üzvlükdən çıxan Məhəmməd Məhərrəmovun əvəzinə Sosialistlər fraksiyası tərəfindən parlament üzvlüyünə namizəd göstərilərək üzv seçilir.
Bağır bəy Parlamentin 17 iyul 1919 tarixli iclasında isə Zəngəzur qəzasında və İrəvan quberniyasında qaçqınların vəziyyəti ilə bağlı belə fikir bildirmişdir:
Bir il əvvəl İrəvanda 22 min müsəlman yaşayırdı. Şəhərə tək-tək qayıdanlar evlərini və əşyalarını dağıdılmış görürlər. |
Bağır bəy parlamentin tərtibat və ləvazim, mərkəzi seçki komissiyalarına üzv seçilmişdir. O həmçinin parlamentin 22 aprel 1920 tarixli sayca yüz qırx üçüncü iclasında qanun layihəsi komissiyasına da üzv seçilmişdir. Parlamentin 16 fevral 1920 tarixli sayca yüz iyirmi beçinci iclasında tərtibat və ləvazim komissiyası üzvlüyünə Bağır Rzayevin əvəzinə Şəfi bəy Rüstəmbəyli üzv seçilmişdir.
Parlamentin 19 yanvar 1920 tarixli sayca yüz on doqquzuncu iclasında baş katibliyə seçkilər keçirilmiş və tək namizəd olaraq baş katib Sosialistlər fraksiyasının namizədi Bağır Rzayev seçilmişdir. Parlamentin 16 fevral 1920 tarixli sayca yüz iyirmi beşinci iclasında isə Bağır Rzayev baş katib postundan istefa verdi.
Məmmədhəsən Hacınski rəhbərliyində qurulması planlaşdırılan 6-cı hökumətdə sosialistlər daxili, xarici işlər və hərbi nazirlik postlarına Camo bəy Hacınski, Aslan bəy Səfikürdski və Bağır bəy Rzayevi irəli sürmüş, lakin hökumət qurula bilməmişdir.
Araz Türk Respublikasında
Bağır bəy həmçinin 3 noyabr 1918-ci il tarixində qurulan Araz Türk Respublikasının Nazirlər Şurasında inzibati nazir (mülki nazir) postunu tutmuşdur.
Mənbə
Ədəbiyyat
- Oqtay Əsədov, Rafael Cəbrayılov. Azərbaycan Respublikasının Parlamenti (PDF). Bakı. 2008.
- Yaqub Mahmudov. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası (PDF). 1 (Lider nəşriyyatı). Bakı. 2004. səh. 440. ISBN .
- Yaqub Mahmudov. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası (PDF). 2 (Lider nəşriyyatı). Bakı. 2004. səh. 472. ISBN .
- Nəsiman Yaqublu. Cümhuriyyət qurucuları (PDF). Bakı: “NURLAR” Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi. 2018. səh. 504.
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918–1920), Parlament (Stenoqrafik hesabatlar). I kitab (PDF). Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı. AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI NAZİRLƏR KABİNETİNİ YANINDA BAŞ ARXİV İDARƏSİ. 1998. səh. 976.
- (PDF). Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı. AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI NAZİRLƏR KABİNETİNİ YANINDA BAŞ ARXİV İDARƏSİ. 1998. səh. 992.
- Lətif Şüküroğlu. Cümhuriyyət hökuməti repressiya məngənəsində. 2. Bakı. 2000.
İstinadlar
- Fərrux Rüstəmov. İrəvan Müəllimlər Seminariyası və onun məzunları (PDF). Bakı: Elm və təhsil. 2022. səh. 188. ISBN .
- "Arxivlənmiş surət". 2018-05-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-30.
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 324. ISBN .
- Müsəlman Milli Komitələri // Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 234. ISBN .
- Sosialistlər fraksiyası // Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 350. ISBN .
- Sosialistlər fraksiyası // Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 351. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bagir Kerbelayi Elesger oglu Rzayev ve ya Memmedbagir Rzayev ve ya Memmedbagir Rzayev ve ya Bagir bey Rzayev 1891 Irevan 1927 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin bas katibi Araz Turk Cumhuriyyetinin inzibati naziri Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Milli Surasinin uzvu Zaqafqaziya Seyminin ve Zaqafqaziya Seyminin Muselman fraksiyasi uzvu Bagir bey RzayevMehemmedbagir Kerbelayi Elesger oglu R i zayevAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin bas katibi19 yanvar 1920 16 fevral 1920EvvelkiMehdi bey HacinskiSonrakiRza bey QarasarliAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu15 may 1919 27 aprel 1920FraksiyaSosialistler fraksiyasiEvvelkiMehemmed Meherremov7 dekabr 1918 28 yanvar 1919FraksiyaSosialistler fraksiyasiSonrakiIbrahim EbilovAraz Turk Cumhuriyyetinin inzibati naziri3 noyabr 1918 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Milli Surasinin uzvu27 may 1918 7 dekabr 1918FraksiyaMuselman Sosialist BlokuZaqafqaziya Seyminin uzvu23 fevral 1918 26 may 1918FraksiyaMuselman fraksiyasiQrupMuselman Sosialist BlokuSexsi melumatlarDogum tarixi 1891Dogum yeri Irevan Irevan qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1927Partiya Muselman Sosialist Bloku 1917 1918 Tehsili Irevan kisi gimnaziyasi Moskva Dovlet Universitetinin Huquq fakultesi d HeyatiBagir bey Rzayev 1893 cu ilde Irevan seherinde anadan olmusdu 1903 1912 ci illerde Irevan gimnaziyasinda oxumusdur 1911 ci ilde Moskva Universitetinin huquq fakultesine daxil olmusdu Aprel isgalindan sonra muhaciret heyati yasamis daha sonra Azerbaycana geri donmusdur 1927 ci ilde siyasi tezyiqlere dozmemis ozunu oldurmusdu Siyasi fealiyyetiRusiya imperiyasi ve kecid dovru Bagir Rzayev Muselman Sosialist Blokunun uzvu olaraq Zaqafqaziya Seymine uzv secilmis burada muselman fraksiyasinin ve Muselman Sosialist Bloku qrupunun uzvu olmusdur 27 may 1918 ci il tarixinde Muselman Sosialist Bloku siralarindan Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Milli Surasinin uzvu secilmisdir Neriman bey Nerimanbeyli ve Mir Hidayet bey Seyidovla birge Irevan Milli Komitesinin uzvu idi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti dovru Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Milli Surasinin 1 iyun 1918 tarixli sayca 3 cu ve Tiflis Canisin Sarayinda bas tutan iclasinda Bagir bey Rzayev Irevana gonderilecek numayende heyeti ile bagli muzakirelerde bele fikir bildirmisdir Men eminem ki Irevan quberniyasina sizlerden hec kim getmeyecek Oraya biz Irevanlilar men ve Seyidov gedeceyik Sizden bir xahis edirik Oz Azerbaycaninizin musteqilliyini temin edib bizi Ermenistan Respublikasinin erazisinde qalanlari yaddan cixarmayin Bagir bey Rzayev 7 dekabr 1918 ci il tarixinde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Milli Surasinin siralarindan birbasa Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamenti uzvluyune qebul olunmusdur Parlamentin 15 dekabr 1918 tarixli sayca 2 ci iclasinda uzvluyu sese qoyularaq tesdiqlenmisdir O parlamentde Sosialistler fraksiyasini temsil etmisdir 28 yanvar 1919 cu ilde Bagir bey Rzayev parlamentden xaric edilir ve evezine Ibrahim Ebilov uzv secilir Bagir bey Rzayev 15 may 1919 cu il tarixinde uzvlukden cixan Mehemmed Meherremovun evezine Sosialistler fraksiyasi terefinden parlament uzvluyune namized gosterilerek uzv secilir Bagir bey Parlamentin 17 iyul 1919 tarixli iclasinda ise Zengezur qezasinda ve Irevan quberniyasinda qacqinlarin veziyyeti ile bagli bele fikir bildirmisdir Bir il evvel Irevanda 22 min muselman yasayirdi Sehere tek tek qayidanlar evlerini ve esyalarini dagidilmis gorurler Bagir bey parlamentin tertibat ve levazim merkezi secki komissiyalarina uzv secilmisdir O hemcinin parlamentin 22 aprel 1920 tarixli sayca yuz qirx ucuncu iclasinda qanun layihesi komissiyasina da uzv secilmisdir Parlamentin 16 fevral 1920 tarixli sayca yuz iyirmi becinci iclasinda tertibat ve levazim komissiyasi uzvluyune Bagir Rzayevin evezine Sefi bey Rustembeyli uzv secilmisdir Parlamentin 19 yanvar 1920 tarixli sayca yuz on doqquzuncu iclasinda bas katibliye seckiler kecirilmis ve tek namized olaraq bas katib Sosialistler fraksiyasinin namizedi Bagir Rzayev secilmisdir Parlamentin 16 fevral 1920 tarixli sayca yuz iyirmi besinci iclasinda ise Bagir Rzayev bas katib postundan istefa verdi Memmedhesen Hacinski rehberliyinde qurulmasi planlasdirilan 6 ci hokumetde sosialistler daxili xarici isler ve herbi nazirlik postlarina Camo bey Hacinski Aslan bey Sefikurdski ve Bagir bey Rzayevi ireli surmus lakin hokumet qurula bilmemisdir Araz Turk Respublikasinda Bagir bey hemcinin 3 noyabr 1918 ci il tarixinde qurulan Araz Turk Respublikasinin Nazirler Surasinda inzibati nazir mulki nazir postunu tutmusdur MenbeEdebiyyat Oqtay Esedov Rafael Cebrayilov Azerbaycan Respublikasinin Parlamenti PDF Baki 2008 Yaqub Mahmudov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi PDF 1 Lider nesriyyati Baki 2004 seh 440 ISBN 9952 417 14 2 Yaqub Mahmudov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi PDF 2 Lider nesriyyati Baki 2004 seh 472 ISBN 9952 417 44 4 Nesiman Yaqublu Cumhuriyyet quruculari PDF Baki NURLAR Nesriyyat Poliqrafiya Merkezi 2018 seh 504 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti 1918 1920 Parlament Stenoqrafik hesabatlar I kitab PDF Baki Azerbaycan nesriyyati AZERBAYCAN RESPUBLIKASI NAZIRLER KABINETINI YANINDA BAS ARXIV IDARESI 1998 seh 976 PDF Baki Azerbaycan nesriyyati AZERBAYCAN RESPUBLIKASI NAZIRLER KABINETINI YANINDA BAS ARXIV IDARESI 1998 seh 992 Letif Sukuroglu Cumhuriyyet hokumeti repressiya mengenesinde 2 Baki 2000 Istinadlar Ferrux Rustemov Irevan Muellimler Seminariyasi ve onun mezunlari PDF Baki Elm ve tehsil 2022 seh 188 ISBN 978 9952 5455 010 Arxivlenmis suret 2018 05 14 tarixinde Istifade tarixi 2018 04 30 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 324 ISBN 9952 417 44 4 Muselman Milli Komiteleri Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 234 ISBN 9952 417 44 4 Sosialistler fraksiyasi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 350 ISBN 9952 417 44 4 Sosialistler fraksiyasi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 351 ISBN 9952 417 44 4