Batimetriya — su hövzələrinin dib relyefinin tədqiq olunmasıdır. Dünya okeanı və qapalı su hövzələri, həmçinin çay və su anbarları üzrə dib relyefinin tədqiq olunması daim aktual olub. Batimetriya termini yunancadan "dərinlik" və "ölçü" sözlərinin birləşməsindən yaranıb (bathus və metron). Topoqrafiya xəritələrində relyefin təsviri üsulu olaraq izohipslər istifadə edilirsə (horizontallar), batimetriya xəritələrində bu anlayış izobat olaraq ifadə olunur.
Müasir dövrümüzdə Batimetriya tədqiqatları ilə paralel SONAR çəkilişləri də yerinə yetirilir.
Batial çöküntülər
Dəniz və okeanların batial zonasında (sahəsində) çökən vulkanik lillərdən, dərinlik qumlarından və çınqıl daşlarından ibarət, əsasən göy, yaşıl, qırmızı və boz rəngli çöküntülər. Batial çöküntülərin tərkibində terrigen materiallar üstünlük təşkil edir. Batial çöküntülər dünya okeanı dibi sahəsinin 15,4%-ni örtür, əsasən materik yamaclarında yayılmışdır. Batial çöküntüləri — əksərən materik yamac hüdudunda, qismən isə şelfin daha dərin hissələrində, 200 m-dən 2000 m-ə qədər dərinlikdə toplanan dəniz çöküntüləri.
Batimetrik xəritə
Batimetrik xəritə-izabatın köməyi ilə tərtib edilən sualtı relyefi əks etdirir. Sualtı relyefin rəngləri dərinlik pillələri üzrə verilir.
Batimetriya
Batimetriya-(yun. bathus dərin+metreo — ölçürəm) — xüsusi cihazlarla (lota, exolota və digər dərinlik ölçənlərlə) dəniz və okeanlann dərinliyinin ölçülməsi.
Batimetrik vilayət
Batimetrik vilayət okean və ya dənizlərin dib hissəsi və ona qovuşan su qatları. Ayrı-ayrı batimetrik vilayət adətən (bəzən şərti olaraq) aşağıdakı dərinliklərlə səciyyələnirlər: şelf 0–200 m (500–600 m-ə qədər), qitə yamacı (batial vilayət) 200–500m-dən 2000–3000 m və daha artıq, hemipelagik 2000 m-dən 4000–5000 m qədər, abissal 4000–5000 m-dən 6000 m qədər, ultraabissal 6000m-dən dərin. Batimetrik vilayət hər biri, dərinlik fərqlərilə yanaşı, həm də dibin morfologiyası, məskunlaşan orqanizmlərin, çökmə tiplərinin müxtəliflyi ilə fərqlənir.
Batitermoqraf
Batitermoqraf (yun. bathos — dərinlik, therme — istilik və grapho — yazıram) — okeanın yuxarı qatlarında müxtəlif dərinliklərdə birbaşa suyun temperaturunu ölçmək üçün cihaz. Cihaz 200–400 m-ə qədər dərinliyə enə bilir.
Batometr
Batometr- laboratoriya tədqiqat məqsədilə dəniz və s. su hövzələrindən istənilən dərinlikdən su nümunələri götürmək üçün cihaz. Dəniz batometr üzərində xüsusi termometr bərkidilən silindr formalı bürünc.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Qərib Məmmədov, Mahmud Xəlilov. Ensiklopedik ekoloji lüğət, Bakı 2008
Mənbə
- Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006. 679.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Batimetriya su hovzelerinin dib relyefinin tedqiq olunmasidir Dunya okeani ve qapali su hovzeleri hemcinin cay ve su anbarlari uzre dib relyefinin tedqiq olunmasi daim aktual olub Batimetriya termini yunancadan derinlik ve olcu sozlerinin birlesmesinden yaranib bathus ve metron Topoqrafiya xeritelerinde relyefin tesviri usulu olaraq izohipsler istifade edilirse horizontallar batimetriya xeritelerinde bu anlayis izobat olaraq ifade olunur Muasir dovrumuzde Batimetriya tedqiqatlari ile paralel SONAR cekilisleri de yerine yetirilir Batial cokuntulerDeniz ve okeanlarin batial zonasinda sahesinde coken vulkanik lillerden derinlik qumlarindan ve cinqil daslarindan ibaret esasen goy yasil qirmizi ve boz rengli cokuntuler Batial cokuntulerin terkibinde terrigen materiallar ustunluk teskil edir Batial cokuntuler dunya okeani dibi sahesinin 15 4 ni ortur esasen materik yamaclarinda yayilmisdir Batial cokuntuleri ekseren materik yamac hududunda qismen ise selfin daha derin hisselerinde 200 m den 2000 m e qeder derinlikde toplanan deniz cokuntuleri Batimetrik xeriteBatimetrik xerite izabatin komeyi ile tertib edilen sualti relyefi eks etdirir Sualti relyefin rengleri derinlik pilleleri uzre verilir BatimetriyaBatimetriya yun bathus derin metreo olcurem xususi cihazlarla lota exolota ve diger derinlik olcenlerle deniz ve okeanlann derinliyinin olculmesi Batimetrik vilayetBatimetrik vilayet okean ve ya denizlerin dib hissesi ve ona qovusan su qatlari Ayri ayri batimetrik vilayet adeten bezen serti olaraq asagidaki derinliklerle seciyyelenirler self 0 200 m 500 600 m e qeder qite yamaci batial vilayet 200 500m den 2000 3000 m ve daha artiq hemipelagik 2000 m den 4000 5000 m qeder abissal 4000 5000 m den 6000 m qeder ultraabissal 6000m den derin Batimetrik vilayet her biri derinlik ferqlerile yanasi hem de dibin morfologiyasi meskunlasan orqanizmlerin cokme tiplerinin muxteliflyi ile ferqlenir BatitermoqrafBatitermoqraf yun bathos derinlik therme istilik ve grapho yaziram okeanin yuxari qatlarinda muxtelif derinliklerde birbasa suyun temperaturunu olcmek ucun cihaz Cihaz 200 400 m e qeder derinliye ene bilir BatometrBatometr laboratoriya tedqiqat meqsedile deniz ve s su hovzelerinden istenilen derinlikden su numuneleri goturmek ucun cihaz Deniz batometr uzerinde xususi termometr berkidilen silindr formali burunc Hemcinin baxBatial zonaIstinadlarQerib Memmedov Mahmud Xelilov Ensiklopedik ekoloji luget Baki 2008MenbeGeologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006 679