Balear adaları — İspaniyaya bağlı beş böyük və onları əhatə edən bir neçə kiçik adadan ibarət olan muxtar birlik. İspan dili ilə birlikdə katalan dili də bu bölgənin rəsmi dildir. Bölgəni ən böyük adaları Malyorka, Minorka, , və .
Balear adaları | |||||
---|---|---|---|---|---|
Illes Balears Islas Baleares | |||||
| |||||
| |||||
Ölkə | |||||
İnzibati mərkəz | Palma-de-Malyorka | ||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Sahəsi |
| ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəsmi sayt | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarix
Tarixi mənbələrə görə, 2600 ildir ki, insanların buralarda yaşadığı bilinməkdədir. Tarixdə müxtəlif zamanlarda Balear Adaları romalıların, kartacalıların, əlcəzairlilərin və ispanların idarəsində qalmışdır. E.ə. 122-ci ildə adalar romalıların əlinə keçmiş, 466-cı ildə vandallar hakim olmuşdur. Vandallarla Şərq Roma İmperatorluğu arasında davam edən mübarizədən sonra , adalar Şərqi Roma İmperatorluğuna daxil oldu. Səkkizinci əsrdə adalar , Ərəblərin əlinə keçdi. Balear Adaları 903'te edilən müqvilədə Əməvi Dövlətinə daxil oldu. 400 ilə yaxın Müsəlmanların əlində qaldı. 1230'da Aragonların hücumuna uğrayaraq zəbt edildi. İngilislər buraları hər nə qədər əldə etməyə çalışdısa da müvəffəq ola bilmədi. 1802də edilən son bir razılaşmaqla İspaniyaya bağlı bir əyalət halına gəldi. Hələ də də İspaniyanın bir əyaləti vəziyyətindədir. Ticarət və strateji istiqamətdən Qərb Aralıq dənizinin son dərəcə əhəmiyyətli takımadalarındandır .
Coğrafiya
Balear adaları, geoloji quruluş olaraq Sierra Nevada Dağlarının davamıdır. Bu adalar əhəmiyyətli dəniz çöküntüsüyle bir-birindən ayrılıb su üzünə çıxmış qisimlərdir.
Balear adalarının əhəmiyyətli adaları Minorka , Malyorka , , İbiza və . Bu adaların ətrafında kiçik adalar vardır.
Ümumiyyətlə yüksəkliklər də azdır. Yalnız Mayorka adasındakı dağların yüksəkliyi 1400 metri tapmaqdadır. çoxdur. Xüsusilə Ejderha Mağaralar çox məşhurdur. Bunların içində yazın konsert verilən salonları belə vardır.
İqlim və bitki örtüyü
Balear Adalarında Aralıq dənizi iqlimi görülər. Iqlim olduqca yumuşaktır.Kışı yağışlı , yayları isə olduqca istidir. İqlim baxımından adalar arasında fərqlilik vardır. Minorka'da qoruyucu yüksək dağlar olmadığı üçün , qışda daha soyuq və yağışlı , yaz mövsümündə digər adalardan daha çox hiss istilik vardır.Mayorka 'ya yanvar və mart aylarında iki-üç həftə qar yağar. Digər adalara nadir qar yağar. Adalarda ən çox istilik iyul və avqust aylarında olur.
Balear adalarının düzlərində az da olsa otlaq sahələr vardır. Tepe olan yerlər Əkinçilik əlverişli deyil . Minorka'nın açıq şimal sahələri bəstəboy tipi ağaclarla örtülüdür. Bağlı qalan cənub dərələri , bəzi çamlıklar və yarı tropik bitki örtüyünə malikdir. Adaların sahil seqmentlərində Aralıq dənizi tipi ağaclara rast gəlinər.
Təbii qaynaqlar
Adaların ən əhəmiyyətli mədən leri ; , mərmər , dəmir , mis , qalay dır. Faydalı qazıntıların müəyyən bir qismi idarə , digər qismi ixrac edilir.
Əhali və ictimai həyat
Əhalinin 80 %-dən çoxu Malyorkada yaşar. Bütün Balear adalarının əhalisinin 1/3 ' ü isə başşehir ' da iqamət edər. Majorca və Minorka 'da yaşayanların çoxu şəhərlilərin . İbiza və 'da yaşayan xalqın 1/3' ü köylülerdir . Əhali sıxlığı bölgə bölgə dəyişər. Bəzi yerlərdə kvadrat metrə 38 adam düşər. Adalarda dərhal dərhal hər millətdən azlıqlar mövcuddur.
İdarə: Bütün adaların paytaxtı və İspaniyanın bir əyaləti vəziyyətindədir. Palma eyni zamanda hərbi və dini mərkəzdir. Majorca cəmiyyəti üç bölgəyə ayrılmışdır. Məhəlli idarə bölmələr vasitəsiylə həyata keçirilir. Majorca 52 , Minorka 7 , İbiza isə 6 köməkçi bölgəyə ayrılır .
İqtisadiyyat
və İbiza adalarında ağac Minorka'da ən keyfiyyətli portağal növləri yetişdirilir. Hububatlardan paxlalılar və heyvan yemləri , badam , əncir , zeytun və şaftalı yetişdirilməsi ilə bağçılıq irəli bir səviyyədədir.
Bütün adalarda bəslənən heyvanların ən əhəmiyyətlisi qoyun və keçi dir. Məhsulların və heyvanların marketinq yeri İbiza'dır . Badam , əncir , şaftalı , portağal , balıq ixrac edilir. Toyuqçuluq kifayət qədər həyata keçirilir. İbiza'da çox köhnədən bəri dəniz duzu əldə edilir . İldə 70.000 ton işlənərək ixrac edilir.
Balear Adalarında iqlimin çox yaxşı olmasından , İngiltərə və Avropa ölkələrindən çox miqdarda turist gəlir. Xüsusilə tətillərini burada keçirirlər.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Balear Adaları Muxtar Birliyi hökuməti rəsmi saytı
- archINFORM (alm.). 1994.
- Población por provincias, edad (grupos quinquenales), Españoles/Extranjeros, Sexo y Año. İspaniya Milli Statistika İnstitutu, 1856.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Balear adalari Ispaniyaya bagli bes boyuk ve onlari ehate eden bir nece kicik adadan ibaret olan muxtar birlik Ispan dili ile birlikde katalan dili de bu bolgenin resmi dildir Bolgeni en boyuk adalari Malyorka Minorka ve Balear adalariIlles Balears Islas BalearesBayraq Gerb d 39 30 sm e 3 00 s u Olke IspaniyaInzibati merkez Palma de MalyorkaTarixi ve cografiyasiSahesi 4 991 66 km EhalisiEhalisi 1 173 008 nef 2021 Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixTarixi menbelere gore 2600 ildir ki insanlarin buralarda yasadigi bilinmekdedir Tarixde muxtelif zamanlarda Balear Adalari romalilarin kartacalilarin elcezairlilerin ve ispanlarin idaresinde qalmisdir E e 122 ci ilde adalar romalilarin eline kecmis 466 ci ilde vandallar hakim olmusdur Vandallarla Serq Roma Imperatorlugu arasinda davam eden mubarizeden sonra adalar Serqi Roma Imperatorluguna daxil oldu Sekkizinci esrde adalar Ereblerin eline kecdi Balear Adalari 903 te edilen muqvilede Emevi Dovletine daxil oldu 400 ile yaxin Muselmanlarin elinde qaldi 1230 da Aragonlarin hucumuna ugrayaraq zebt edildi Ingilisler buralari her ne qeder elde etmeye calisdisa da muveffeq ola bilmedi 1802de edilen son bir razilasmaqla Ispaniyaya bagli bir eyalet halina geldi Hele de de Ispaniyanin bir eyaleti veziyyetindedir Ticaret ve strateji istiqametden Qerb Araliq denizinin son derece ehemiyyetli takimadalarindandir CografiyaBalear adalari geoloji qurulus olaraq Sierra Nevada Daglarinin davamidir Bu adalar ehemiyyetli deniz cokuntusuyle bir birinden ayrilib su uzune cixmis qisimlerdir Balear adalarinin ehemiyyetli adalari Minorka Malyorka Ibiza ve Bu adalarin etrafinda kicik adalar vardir Umumiyyetle yukseklikler de azdir Yalniz Mayorka adasindaki daglarin yuksekliyi 1400 metri tapmaqdadir coxdur Xususile Ejderha Magaralar cox meshurdur Bunlarin icinde yazin konsert verilen salonlari bele vardir Iqlim ve bitki ortuyuBalear Adalarinda Araliq denizi iqlimi goruler Iqlim olduqca yumusaktir Kisi yagisli yaylari ise olduqca istidir Iqlim baximindan adalar arasinda ferqlilik vardir Minorka da qoruyucu yuksek daglar olmadigi ucun qisda daha soyuq ve yagisli yaz movsumunde diger adalardan daha cox hiss istilik vardir Mayorka ya yanvar ve mart aylarinda iki uc hefte qar yagar Diger adalara nadir qar yagar Adalarda en cox istilik iyul ve avqust aylarinda olur Balear adalarinin duzlerinde az da olsa otlaq saheler vardir Tepe olan yerler Ekincilik elverisli deyil Minorka nin aciq simal saheleri besteboy tipi agaclarla ortuludur Bagli qalan cenub dereleri bezi camliklar ve yari tropik bitki ortuyune malikdir Adalarin sahil seqmentlerinde Araliq denizi tipi agaclara rast geliner Tebii qaynaqlarAdalarin en ehemiyyetli meden leri mermer demir mis qalay dir Faydali qazintilarin mueyyen bir qismi idare diger qismi ixrac edilir Ehali ve ictimai heyatEhalinin 80 den coxu Malyorkada yasar Butun Balear adalarinin ehalisinin 1 3 u ise bassehir da iqamet eder Majorca ve Minorka da yasayanlarin coxu seherlilerin Ibiza ve da yasayan xalqin 1 3 u koylulerdir Ehali sixligi bolge bolge deyiser Bezi yerlerde kvadrat metre 38 adam duser Adalarda derhal derhal her milletden azliqlar movcuddur Idare Butun adalarin paytaxti ve Ispaniyanin bir eyaleti veziyyetindedir Palma eyni zamanda herbi ve dini merkezdir Majorca cemiyyeti uc bolgeye ayrilmisdir Mehelli idare bolmeler vasitesiyle heyata kecirilir Majorca 52 Minorka 7 Ibiza ise 6 komekci bolgeye ayrilir Iqtisadiyyatve Ibiza adalarinda agac Minorka da en keyfiyyetli portagal novleri yetisdirilir Hububatlardan paxlalilar ve heyvan yemleri badam encir zeytun ve saftali yetisdirilmesi ile bagciliq ireli bir seviyyededir Butun adalarda beslenen heyvanlarin en ehemiyyetlisi qoyun ve keci dir Mehsullarin ve heyvanlarin marketinq yeri Ibiza dir Badam encir saftali portagal baliq ixrac edilir Toyuqculuq kifayet qeder heyata kecirilir Ibiza da cox kohneden beri deniz duzu elde edilir Ilde 70 000 ton islenerek ixrac edilir Balear Adalarinda iqlimin cox yaxsi olmasindan Ingiltere ve Avropa olkelerinden cox miqdarda turist gelir Xususile tetillerini burada kecirirler Hemcinin baxMalyorka MinorkaXarici kecidlerBalear Adalari Muxtar Birliyi hokumeti resmi saytiarchINFORM alm 1994 Poblacion por provincias edad grupos quinquenales Espanoles Extranjeros Sexo y Ano Ispaniya Milli Statistika Institutu 1856