Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Azərbaycan Televiziyası və ya qısa adı ilə AzTV— Azərbaycanın ilk milli televiziya kanalı. Dövlət (hökumət) nəzarətində və idarəçiliyində olan televiziya kanalıdır.
AzTV | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Yayım ərazisi | Azerspace-1 peykinin əhatə dairəsi |
Dil | Azərbaycan dili Xarici dillər (azərbaycanca subtitr ilə) |
Baş qərargah | Mehdi Hüseyn küçəsi 1, Bakı, Azərbaycan |
Yaranma tarixi | 14 fevral 1956 |
Sahibi | Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri QSC |
Rəhbərlik | Rövşən Məmmədov (2019 — hal-hazırda) |
Keçmiş adları | Bakı televiziya studiyası (1958-1968) AzTV 1 (1992-2005) |
Qardaş kanallar | Naxçıvan TV (1963-2003) AzTV 2 (1992-2005) İdman TV Mədəniyyət TV Azərbaycan Radiosu Beynəlxalq Radio |
Sayt | aztv.az |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Başlanğıc
Azərbaycan televiziyası radiodan 30 il sonra – 1956-cı il fevralın 14 — də fəaliyyətə başlayıb. Bakıda televiziya mərkəzi üçün binanın inşasına 1954-cü ildə başlanıldı. Tikintidən ötrü yer Bakının ən hündür məkanlarından birində – Mehdi Hüseyn 1 adlanacaq ünvanda seçilmişdi. Azərbaycanlı inşaatçı və mütəxəssislərin moskvalı, leninqradlı həmkarları ilə birgə ucaltdıqları və müvafiq avadanlıqla təchiz etdikləri telemərkəzin binası 1955-ci ilin sonunda təhvil verildi. 1956-cı ilin fevralına qədər Bakı studiyasının ara-sıra sınaq verilişləri yayımlanırdı. İlk veriliş günü ekranda gənc aktrisa Nəcibə Məlikova göründü. Çıxışını "Göstərir Bakı!" kəlməsi ilə açan Nəcibə Məlikova tamaşaçıları televiziyanın fəaliyyətə başlaması münasibətilə təbrik etdi. Həmin gün ekranda "Bəxtiyar" bədii filmi nümayiş etdirildi.
Bakı studiyası əvvəlcə həftədə iki, sonra üç dəfə 2 saatlıq proqramla efirə çıxırdı. İlk mərhələdə televiziya sahəsində mütəxəssislər olmadığından burada işləməyə radio, qəzet və teatr əməkdaşları dəvət edilirdilər. Televiziyada proqramlaşdırma, şəbəkə və model haqqında anlayış yox idi. Buna görə də yeni kütləvi informasiya vasitəsi təsviri retranslyator kimi fəaliyyət göstərirdi. Televiziya işçiləri hər gün toplaşaraq tamaşaçılara nəyi göstərməyi qərara alırdılar. Seçim isə zəngin deyildi: klassik və estrada musiqisindən ibarət konsertlər, bədii filmlər, teatr tamaşaları, ictimai-siyasi mövzuda müsahibələr, əmək qabaqcıllarının çıxışları nümayiş etdirilir, diktor qəzetlərdən 15 dəqiqəlik qısa xəbərlər oxuyurdu. 1957-ci ildən Azərbaycan televiziyası efirə həftədə 5 dəfə çıxmağa başladı və verilişlərin gündəlik həcmi 2 saat 20 dəqiqəyə çatdırıldı. 1962-ci ildə gündəlik efirə çıxan proqramların həcmi 7 saatadək artmışdı. 70-ci illərdən etibarən Azərbaycan televiziyasının gündəlik veriliş və proqramlarının yayım həcmi 10 saata, 80-ci illərdə 18 saata çatdırıldı. 2005-ci ilin yanvarından isə televiziya 24 saatlıq fasiləsiz yayıma keçdi.
Televiziyanın statusu
1956-cı ildə Bakı televiziya studiyası və Radioinformasiya idarəsi ayrılıqda fəaliyyət göstərirdi. 1957-ci ilin oktyabrında Mədəniyyət nazirliyinin tabeliyindən çıxarılan televiziya qurumu Radioinformasiya idarəsi ilə birləşdirildi və Respublika Nazirlər Soveti yanında Dövlət Radio və Televiziya Verilişləri Komitəsi adlandırıldı. 1970-ci ildə televiziya Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi statusu aldı. 1991-ci ildə komitə şirkətə çevrildi. 2003-cü ilin iyun ayından Azərbaycan Dövlət Televiziyasının tərkibində olan Naxçıvan Televiziyası müstəqil yayımçı kimi fəaliyyət göstərməyə başladı. 2005-ci ildən isə Azərbaycan Prezidentinin sərəncamı ilə şirkət "Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinə çevrildi.
İlk diktorlar
1956-cı ilin mayında ekranda ilk diktorlar göründülər. Onların arasında Tamara Gözəlova, Nailə Mehdibəyova, Sevda Qənizadə, Sara Manafova, Rəna Nəsirova, Rəxşan Aslanova, Sima Xasıyeva və Nizami Məmmədov var idi.
Sonradan televiziyada istedadlı diktorlar nəsli meydana gəldi: Roza Tağıyeva, Rafiq Hüseynov, Ofelya Sənani, Şərqiyyə Hüseynova, Sabir Ələsgərov, Hicran Hüseynov, Həqiqət Əsgərova, Natəvan Hacıyeva, Tamilla Ələkbərova, Davud Əhmədov, Gülşən Əkbərova, Nərgiz Cəlilova, Ülkər Quliyeva, Aygül Qaradağlı, Dilarə Səlim, Rafiq Həşimov və başqaları.
Teleqüllə
1956-cı ildə teleqüllənin inşası hələ başa çatmamışdı. Ona görə də Bakı studiyasının ötürücüsü 44 metrlik adi neft buruğunda quraşdırılmışdı. 1957-ci ildə hündürlüyü 180 metr olan qüllə istifadəyə verildi. O zaman qüllənin vasitəsilə ötürülən verilişlərə yalnız paytaxtda və onun ətrafında baxmaq mümkün idi. 1960-cı ildə Bakı–Ağstafa radiorele xəttinin istismara verilməsi ilə televiziya retranslyasiya stansiyaları Göyçay–Gəncə–Ağstafa məntəqələrində fəaliyyətə başladı. Bunun nəticəsində Azərbaycanın əksər rayon mərkəzlərində və yaşayış yerlərində televiziyaya baxmaq mümkün oldu. 1961-ci ildə Gəncədə, Göyçayda və Şuşada güclü televiziya stansiyalarının işə düşməsi Bakıdan yayılan verilişləri Göygöl, Goranboy, Yevlax, Mingəçevir, Ağcabədi və Dağlıq Qarabağda maneəsiz qəbul etməyə imkan verdi. 1962-ci ilin yanvarında Naxçıvanda qurulan kiçik televiziya stansiyasının sayəsində Muxtar Respublikanın da əhalisi televiziya verilişlərini izləyə bildi. 1963-cü il martın 12-də işə düşən Naxçıvan studiyası öz proqramlarını bu stansiyanın vasitəsi ilə yerli əhaliyə nümayiş etdirməyə başladı. 1964-cü il yanvarın 31-də Bakı–Moskva radiorele xəttinin istifadəyə verilməsi ilə Azərbaycan əhalisi Moskvadakı Mərkəzi televiziyanın proqramlarına, "Intervideniye" və "Evrovidenie"nin verilişlərinə baxmaq imkanı əldə etdi.
Proqram saatının artırılması, qabaqcıl texnologiyanın rabitə və telekommunikasiya sistemində tətbiq olunması yeni teleqüllənin ucaldılmasını tələb edirdi. 1979-cu ildə Rabitə Nazirliyi Bakıda 310 metrlik teleqüllənin tikilməsi üçün fəaliyyətə başladı. Təməli 1981-ci ildə qoyulan yeni televiziya qülləsi 1996-cı il iyunun 7-də istifadəyə verildi. 2004-cü ilin fevralından başlayaraq AzTV-nin proqramlarının Avropa ölkələrində daha keyfiyyətli yayımı təmin edildi. Bu məqsədlə Teleradio İstehsalat Birliyinin mütəxəssisləri teleqüllə kompleksində yeni rəqəmsal TV – Up-link stansiyasını quraşdırdılar. İndi Azərbaycan televiziyasının verilişləri həmin stansiyadan Avropaya "Hot Bird", Şimali Amerikaya "Galaxy 25", Asiyaya isə "Azerspace-1" peykləri vasitəsilə yayılır.
2007-ci ildə Avropaya yayımın texniki müvafiqliyinə görə Azərbaycan Televiziyası "Avropa keyfiyyəti" medalına layiq görülmüşdür. 6 noyabr 2013-cü ildə 16:9 təsvir formatlı yayıma keçmişdir. "Azərbaycan Televiziyası 2020-ci ildən HD formatına tam keçəcək. Proqramların yeni server sistemindən yayımlanması üçün lazımi avadalıqlar alınıb. Bu, 63 illik Azərbaycan Televiziyası tarixində böyük bir mərhələdir". Bu fikirləri "Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sədri Rövşən Məmmədov Bədii Şuranın növbəti iclasında səsləndirib. Qeyd edib ki, verilişlərin daha da effektiv hazırlanması üçün 10-dan çox montaj kompüteri alınıb.
Həmçinin diqqətə çatdırılıb ki, yaxın günlərdə "Baku s Nadejdoy", "Hüquq və mən" verilişləri efirə çıxacaq. İclasda Bədii Şura üzvləri Azərbaycan Televiziyası, "Mədəniyyət" kanalı və "İdman TV"-də nümayiş olunan proqramlarla bağlı fikir mübadiləsi aparıblar, təklif və iradlarını bildiriblər.
Bədii Şuranın növbəti iclası 2020-ci ilin yanvar ayında keçirilmişdir.
31 may 2021-ci ildən etibarən Azərbaycan Televiziyası, İdman TV və "Mədəniyyət" kanalı HD yayıma başlayıb.
Böyük vəsait tələb edən bu proses Prezident İlham Əliyevin 2019-cu ildə imzaladığı "Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi ilə bağlı tədbirlər haqqında sərəncamına əsasən həyata keçirilidi.
Tamaşaçı üçün, bəlkə də, sadə görünən televiziyanın modenləşdirilməsi prosesi texniki heyətə yuxusuz gecələr, böyük zəhmət, yüksək peşəkarlıq hesabına başa gəldi.
"Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" QSC-nin Texniki İstehsalat Birliyinin Direktoru Elnur Əlizadə bildirib ki, texniki personal bir neçə gün boyunca gərgin çalışıb: "Texniki personal dünən, bu gün, ümumiyyətlə bu proses boyunca çox gərgin əmək sərf edib. Bundan sonra da hədəflərimiz texniki bazamızı möhkəmlətməkdir".
Baş mühəndis Yolçu Əliyev qeyd edib ki, bu, hələ başlanğıcdır: "Bizdə 3 kanal olduğu üçün çətin idi, amma görüləcək işlər bundan sonra başlayır".
28 yanvar 2022-ci ildə "Azerspace-1" peykində HD yayım formatına keçib.
Texniki imkanları
1956-cı il sentyabrın 2-nə qədər Bakı studiyası artıq 100-ə qədər bədii film göstərmişdi. Bakılılar televiziya ilə "Sovet Azərbaycanı", "Elm və texnika", "Xarici xronika", "Pioner" adlı kino jurnallarına baxa bilirdilər. Moskvadan və SSRİ-nin digər 13 respublikasından ölkəmizə qonaq gələn sənət adamları tez-tez Bakı studiyasından çıxış edirdilər. İlk dövrdə Bakı studiyası 30 kvadrat metrlik iki otaqdan ibarət idi. Yarıdan bölünmüş otaqların birində kino aparatları quraşdırılmışdı, o birindən isə diktorların və kiçik musiqi qruplarının çıxışları efirə verilirdi. Studiyada yalnız 1 studiya telekamerası, eləcə də kinofilmlər və diapozitivlər nümayiş etdirmək üçün kinoproyeksiya zalında iki kamera yerləşdirilmişdi. Üç kameradan biri diktor, yaxud çıxışçı, digər ikisi isə film üçün idi. Studiyadakı kamera sıradan çıxdıqda, diktorun təsviri və mətni kinoproyeksiya otağından verilirdi. 1957-ci il iyunun 9-da ilk dəfə Respublika Stadionundan futbol oyunu translyasiya edildi. Stadiondan reportajı radiojurnalist Valid Sənani aparırdı. İyunun 28-də isə həmin stadiondan tələbə və gənclərin festivalı göstərildi. Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı, Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı, Azərbaycan Dövlət Filarmoniyası və digər konsert salonlarından birbaşa yayımlara başlanıldı.
1958-ci ildə Leninqraddan (indiki Sankt-Peterburq) o dövr üçün müasir texniki vasitə sayılan səkkiz kanallı avadanlıq alındı, televiziya mərkəzində yenidənqurma işləri başlanıldı. 60-cı illərin ortalarından studiyalarda yeni texnologiya tətbiq edildi. 1965-ci ildən çəkiliş pavilyonunda istifadə olunan KMZI-4 videoyazı texnikası tamaşaların videomaqnit lentinə köçürülməsinə şərait yaratdı. 1970-ci ilə qədər yerli efir məkanında video texnikasının olmaması televiziyanın inkişafını ləngidirdi. Yalnız 1970–1972-ci illərdə çəkilişlər kinokameranın 16 millimetrlik lenti ilə aparıldıqdan sonra informasiya proqramlarında reportajların göstərilməsinə başlanıldı. 1971-ci ildə istifadəyə verilən təkmilləşdirilmiş "Kadr-2" video sistemi isə montaj üçün əlverişli şərait yaratdı.
1970-ci ildən Moskva televiziyası proqramları rəngli yayımlamağa başladı. Azərbaycan televiziyası isə 1973-cü ildən yalnız Bakıda rəngli yayıma keçə bildi. 70-ci illərin ortalarından KADR-3R videmaqnitofonundan istifadəyə başlanılması keyfiyyətli elektron montajına şərait yaratdı. 1970–1980-ci illərdə videotexnika efirə yol açdı.
1985-ci ildə Azərbaycan Televiziyası texniki təchizatına, film istehsalı və müxtəlif proqramlarla Mərkəzi televiziyadakı çıxışlarına görə SSRİ-də 4-cü yerə çıxdı.
1981-ci ildən 1991-ci ilə qədərki vaxtı əhatə edən dövrdə o zaman üçün ən qabaqcıl sayılan texniki vasitələr televiziya məkanına yol açdı. Texniki imkanların genişlənməsi verilişlərin keyfiyyətini ildən-ilə yüksəltdi, yeni formalar axtarıb tapmaqda kömək etdi. Video kameralarının vasitəsilə çəkilişlər aparmaq, montaj etmək, həm də birbaşa efirə çıxmaq mümkün oldu.
Verilişlər
İlk illərdə "Azərbaycan bəstəkarlarının portretləri", "Ədəbiyyat və incəsənət", "Azərbaycan ədəbiyyatının klassikləri", "Görkəmli səhnə ustaları", "Bakının teatr və konsert salonlarında", "Lenin mükafatı laureatları", "Məktəb və həyat", "Xalq drujinaçısı", "Bizim qonaqlarımız", "Festival qarşısında" və s. bu kimi verilişlər efirə çıxırdı.
1958-ci ildən başlayaraq proqramlarda publisistik janra üstünlük verildi, reportajların sayı artdı. Bayram tədbirlərindən, iclaslardan, görüşlərdən birbaşa yayımlar reportajları zənginləşdirən amilə çevrildi.
60-cı illərin sonundan proqramların texniki təminatının yaxşılaşdırılması ilə yanaşı, maraqlı müəllif və rejissor axtarışları da nəzərə çarpırdı.
Azərbaycan televiziyası xəbərlər buraxılışını 1960-cı ildən efirə verməyə başlayıb. Ilk dövrdə bu veriliş "Günün yenilikləri" adlanırdı. Həmin ilin aprelindən informasiya buraxılışı "Son xəbərlər" adı ilə həftədə 5 dəfə efirdə göstərildi. İri həcmli xəbərlər proqramının nümayişi isə Mərkəzi Televiziyanın "Время" ("Zaman") informasiya proqramının yaranışından sonraya təsadüf edir. 1967-ci ildə "Günün ekranı" xəbərlər proqramı efirə çıxdı. Bu proqram ölkədə və dünyada cərəyan edən ən mühüm hadisələri, rəsmi məlumatları və görüşləri tamaşaçılara çatdırırdı.
1960–70-ci illərdə yerli televiziyada "Odlar diyarı", "Dostluq", "Zaman və biz", "Yaddaş: Tarixin səsi" "Sənayemizin üfüqləri", "Tələbə klubu", "Şən və hazırcavablar klubu" kimi verilişlər yaranmışdı.
1960-cı il dekabrın 31-də ilk dəfə "Sizinlə birlikdə" Yeni il proqramı nümayiş olundu. Canlı efirdə 2 saatdan artıq davam edən verilişdə musiqi, müsahibə, təbriklər, səhnəcik, bir neçə müəssisədən çəkilmiş süjet və söhbətlərdən istifadə edildi. Proqramın müəllifi və rejissoru Kərim Kərimov, aparıcısı isə xalq artisti Möhsün Sənani idi.
70-ci illərin sonunda ekranda "İnsan və qanun", "Ədəbiyyat və zaman" "Valideynlər, sizin üçün", "Hünər", "Tələbə klubu" "Sağlamlıq", "İncəsənət", "Hekayə axşamı", "Yumoristik novellalar", "Necəsən, gənc dost?", "Yeddinci qitə", "Yaşıdlar", "Məktəblilərin rəqs salonu", "Kamillik" kimi maraqla izlənən verilişlər vardı.
70–80-ci illərdə televiziya jurnalistikası sahəsində Ələkbər Abbasov, Tofiq Axundov, Zeynal Məmmədli, Nadir Abdullayev, Qərib Əhmədli, Telman Qafarov, Tamilla Aşumova, Nadejda İsmayılova, Telli Əliyeva, Tofiq Abbasov, Ilqar Qasımov, Osman Mirzəyev, Samir Əsgərxanov, Famil Ismayılov kimi jurnalistlər fəaliyyət göstərirdilər. Onlar yeni forma və üslub nümayiş etdirməyə çalışırdılar.
80-ci illərdə Azərbaycan televiziyasında 50 adda veriliş yayımlanırdı. Onların arasında "Günün ekranı", "Aşkarlıq", "Sizin istəyinizlə", "Arzular", "Səhər görüşləri", "Komediyalar aləminə səyahət", "Dialoq", "Dalğa", "Açıq-aşkar", "Aktual söhbət", "Publisist", "Inam", "Dünyaya pəncərə" "Çay dəstgahı" və s. verilişlər var idi. Vaqif Səmədoğlunun "Caz aləmində", Mehdi Məmmədovun "Rampa", Xudu Məmmədovun "Evrika", Kamal Abdullanın "Qoşma", Ayaz Salayevin "Retro" Aleksandr Qriç və Intiqam Qasımzadənin "Bayatı" ədəbi almanaxı kimi verilişlər tamaşaçılar arasında böyük rəğbət doğurmuşdu.
80-ci illərdə AzTV-də İdman verilişləri baş redaksiyası yaradıldı. AzTV-də futbol oyunlarından reportajlar hazırlayan şərhçi nəsli yetişdi. Onların arasında Çingiz Ismayılov, Aydın Əliyev, Aqşin Kazımzadə, Ələkbər Abbasov, Nicat Rəhimov kimi idman jurnalistləri var idi. Bundan başqa, efirə "Şahmat məktəbi", "Səhər gimnastikası" adlı proqramlar çıxdı. Gimnastika hərəkətləri tanınmış pianoçular Gülarə Əliyeva və Zaur Rzayevin ifası ilə müşayiət olunurdu. Zaman ötdükcə AzTV səhər idman proqramlarını təkmilləşdirdi. Mərkəzi televiziyada olduğu kimi, studiyaya müxtəlif gimnast qrupları dəvət edilirdi. Keçən əsrin sonlarında isə hətta aerobika məşğələləri təşkil olundu. Səhər gimnastikasına maraq bu gün də nəzərə alınır və "Səhər" proqramında gimnastika hərəkətlərinə həsr olunmuş ayrıca bölüm həftə ərzində tamaşaçılara təqdim olunur.
Hazırda İdman redaksiyası "Şahmat klubu", "İdman icmalı" və digər proqramlarla tamaşaçıların idmana olan marağını əhatə etməyə çalışır.
Sədrləri
- 1956-cı ildə Bakı televiziya studiyasına Ənvər Əlibəyli, Radioinformasiya idarəsinə isə İsrafil Nəzərov rəhbərlik edirdilər.
- 1957-ci il mayın 16-da Teymur Əliyev Dövlət Radio və Televiziya Verilişləri Komitəsinin sədri, Nəsir Imanquliyev isə sədrin birinci müavini təyin edildi.
- 1965-ci ildə T. Əliyev Azərbaycan KP MK-da işə keçdiyi üçün Teleradio Komitəsinin sədri Ənvər Əlibəyli oldu.
- 1969-cu ildə qəfildən dünyasını dəyişən Ənvər Əlibəylini İmran Mirzəyev əvəz etdi. Onun sədrliyi 11 ay çəkdi.
- 1970-ci ilin yanvarında Teleradio Komitəsinin sədri vəzifəsinə Bakı Ali Partiya Məktəbinin kafedra müdiri Qurban Yusifzadə təyin edildi. O, bu vəzifəni 1982-ci ilə qədər icra etdi.
- 1983-cü ildə sədr vəzifəsinə Elşad Quliyev təyin olundu. 1990-cı il 20 Yanvar hadisəsindən sonra Quliyev vəzifəsindən istefa verdi.
- 1990-cı il yanvarın 27-də onu Qeysər Xəlilov əvəzlədi. O, bu vəzifəni 1991-ci ilin noyabrına qədər icra etdi.
- 1991-ci ilin noyabrından 1992-ci il martın 6-na kimi Teleradio Şirkətinə Məmməd Murad rəhbərlik etdi.
- 1992-ci il martın 7-də Elşad Quliyev yenidən Teleradio Şirkətinə sədr təyin olundu və o, 1992-ci il mayın 14-nə qədər bu quruma başçılıq etdi.
- 1992-ci il martın 14-də hakimiyyətə 1 günlük müddətə qayıtmış Ayaz Mütəllibov Şirkət rəhbərliyinə yenidən Məmməd Muradı qaytardı, amma o, həmin postda yalnız 1 gün qala bildi.
- 1992-ci il mayın ortalarında hakimiyyətə gəlmiş Xalq Cəbhəsi Teleradio Şirkətinə şair Məmməd İsmayılı sədr təyin etdi.
- 1993-cü ildə Məmməd İsmayılı Babək Məmmədov əvəz etdi. O, 1996-cı il sentyabrın 5-də tutduğu vəzifədən azad edildi.
- 1996-cı ilin sentyabrında Teleradio Şirkətinin sədri Nizami Xudiyev təyin edildi. 2006-cı ilin iyununda ölkə prezidenti Ilham Əliyevin əmri ilə N. Xudiyev "Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sədri vəzifəsindən azad edildi.
- 2006-cı il avqustun 16-da prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə "Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sədri Arif Alışanov təyin edildi. 2019-cu il yanvarın 15-də prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə "Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sədri seçdiyi Arif Alışanov vəzifədən azad edildi.
- 2019-cu il yanvarın 15-də prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə "Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sədri "Həftə" analitik-informasiya proqramının, "Günün nəbzi" və "Əsas məsələ" tok-şousunun teleaparıcısı Rövşən Məmmədov təyin edildi.
Teleteatr
1956-cı ilin iyulunda Nəriman Nərimanovun "Şamdan bəy" əsərindən rejissor Rauf Kazımovskinin ekran quruluşu verdiyi bir neçə epizod göstərildi. Daha sonra Məhərrəm Əliyevin "Sən gözəlsən", Süleyman Sani Axundovun "Laçın yuvası" pyesi və Mehdi Hüseynin "Səhər" romanı əsasında hazırlanmış tamaşalar təqdim edildi.
1960-cı illərin ortalarında "Şəlalə" televiziya teatrı yaradıldı. Həmin dövrdə Adil Isgəndərov, Məhərrəm Haşımov, Rauf Kazımovski, Ağəli Dadaşov, Arif Babayev, Kamil Rüstəmbəyov, Lütvi Məmmədbəyov, Ağakişi Kazımov, Ismət Səfərəlibəyov, Tahir Tahirov, Kərim Kərimov kimi rejissorlar ekranda sanballı tamaşalar yaratmaqla televiziya teatrının inkişafına xidmət göstərdilər.
Bir sıra ekspertlərin televiziya incəsənətinin "Paqanini"si adlandırdıqları Arif Babayev isə tamaşanı televiziya üslubunda hazırlayan ilk rejissor sayılır. O, bunun əsasını Konstantin Paustovskinin povesti üzrə hazırladığı "Qar" teletamaşası ilə qoydu.
Rauf Kazımovskinin 1975-ci ildə M. F. Axundovun əsəri əsasında çəkdiyi "Aldanmış kəvakib" tamaşası ictimaiyyət arasında böyük maraq doğurdu.
70–80-ci illərdə Azərbaycan televiziyasında Bünyad Məmmədov, Ramiz Həsənoğlu (Mirzəyev), Tariyel Vəliyev və digər rejissorlar öz fəaliyyətləri ilə diqqəti cəlb etdilər. Ramiz Həsənoğlu Anarın "Ötən ilin son gecəsi", "Mən, sən, o və telefon", "Dindirir əsr bizi", Ruhəngiz Qasımovanın "Yollar kəsişəndə", Hüseyn Cavidin "Topal Teymur", Rauf və Zəminə Hacıyevlərin "Ordan-burdan", Anarın "Evləri köndələn yar", Vaqif Səmədoğlunun "Yaşıl eynəkli adam" əsərlərinə quruluş verdi. Tariyel Vəliyevin Aslan Qəhrəmanovun əsərləri əsasında çəkdiyi "Səni axtarıram", "Bağışla", "Səndən xəbərsiz" tamaşa serialı cəmiyyətdə maraq doğurdu.
80-ci illərdə İlyas Əfəndiyevin "Sən həmişə mənimləsən", "Atayevlər ailəsi", Mehdi Hüseynin "Alov", M. Cavaxişvilinin "Günahsız Abdulla", I. Məlikzadənin "Qatarda", Aleksey Dudarevin "Astana", M. Süleymanlının "Kökdən düşmüş piano", Karlo Qoldoninin "Mehmanxana sahibəsi", Aleksey Arbuzovun "Köhnə dəbli komediya" kimi tamaşalara da ekran həyatı verildi.
1993-cü ildə televiziya teatrının inkişaf etdirilməsi məqsədilə "Sabah" yaradıcılıq birliyi yaradıldı. Birliyə rejissor Ramiz Həsənoğlu rəhbər təyin olundu. "Sabah" ilkin olaraq Cəlil Məmmədquluzadənin "Kamança" pyesinin motivləri əsasında televiziya tamaşası hazırladı. Daha sonra "Ac həriflər", "Anamın kitabı", "Yurd yeri", "6№-li palata", "Məhbus", "Şəkilçi", "Bala, başa bəla", "Kral ölür", "Gecə", "Qayalarda qalan səs", "Yarımştat", "Kleopatra", "Fatehlərin divanı", "Nigarançılıq", "Dədə Qorqud", "Yumurta", "Nekroloq", "Dəvətnamə" kimi populyarlıq qazanan əsərlərə quruluş verildi.
"Azərbaycantelefilm" Yaradıcılıq Birliyi
Artıq 1958-ci ildən başlayaraq Bakı Televiziyasında çalışan rejissor və operatorlar sənədli televiziya filmləri çəkməyə başladılar. 1960-cı ildə kinorejissor Kamil Rüstəmbəyov Səməd Vurğunun eyniadlı poemasının ssenarisi əsasında "Aygün" bədii televiziya filminin çəkilişinə başladı. Filmin operatoru Əlihüseyn Hüseynov, rəssamı Fikrət Əhmədov, bəstəkarı Zakir Bağırov, səs operatoru Ağahüseyn Kərimov idi. Film ilk dəfə 1961-ci ildə Bakı televiziyasında nümayiş etdirildi. Kamil Rüstəmbəyov Azərbaycan kino tarixinə ilk bədii televiziya filminin rejissoru kimi daxil oldu.
1965-ci ildə rejissor Rasim Ismayılov "Danışan işıqlar" adlı ilk cizgi televiziya filmini çəkdi. Filmin operatoru Vaqif Behbudov, rəssamı Rafiz Ismayılov, bəstəkarı Ruhəngiz Qasımova idi.
1968-ci ildə fəaliyyətə başlayan "Ekran" yaradıcılıq birliyi həmin illərdə bədii, sənədli, portret, çizgi filmlərinin yaradılmasında mühüm rol oynadı. Birliyinin baş redaktoru Firudin Ağayev, baş rejissoru Rüfət Şabanov olmuşdular. 1973-cü ildə bu qurumun adı dəyişdirilərək "Azərbaycantelefilm" Yaradıcılıq Birliyi oldu.
Daha sonra "Xəzərdə möcüzə", "Üzeyir Hacıbəyov", "Xalq nəğməkarı", "Toğrul Nərimanbəyov", "Dənizdə şüa" və s. filmlər yarandı. Telefilmin ilk dövrlərində yaradıcılıq uğurlarının qazanılmasında A. Babayev, K. Rüstəmbəyov, R. Kazımovski, N. Həsənov, N. Şıxəliyev, A. Çeçikov, S. Əliyev, I. Kərimov, A. Qazıyev, E. Ibrahimov kimi rejissor, ssenarist, kinooperator və səs rejissorlarının rolu olmuşdur.
Rauf Kazımovski "Bəşir Səfəroğlu" və "Aktrisanın təbəssümü", Arif Qazıyev "Toy" etnoqrafiya, F. Əmirov, Q. Qarayev, Z. Xanlarova haqqında portret, Teymur Bəkirzadə T. Salahov haqqında "Axtarış həvəsi", Ramiz Axundov "Bu, Səttar Bəhlulzadədir" qısametrajlı, Nazim Abbasov "Müşfiq" filmlərini lentə aldılar. Daha sonra "Buxta üzərində günəş", "Abşeron mahnıları", "Bakı arxipelaqı", "Həyat romansı", "Şövkətin mahnıları" kimi filmlər yaradıldı.
Rejissor Nazim Rzayevin Xəzərin ekologiyasından bəhs edən "İnsan Xəzəri xilas edir" filmi 1969-cu ildə Klaypeda, 1970-ci ildə isə Riqada keçirilmiş sənədli televiziya filmləri festivalında xüsusi mükafatlara layiq görüldü.
1970-ci ildə Heydər Əliyevin göstərişi ilə televiziyanın maddi-texniki təchizat bazasını möhkəmləndirmək məqsədilə kinokompleks inşa olundu. Kinobazanın mövcudluğu çoxlu sayda sənədli televiziya filmlərinin çəkilişinə şərait yaratdı.
Müstəqillik dövründə ölkəmizin ekran salnaməsini yaradan "İşğal", "Qaçqınlar", "Azərbaycan faciəsi" kimi sənədli filmlər çəkildi. Hər üç filmin rejissoru Nazim Abbas oldu. Heydər Əliyev, Süleyman Dəmirəl kimi siyasi xadimlərə, Şövkət Ələkbərova, Xəlil Rza, Cövdət Hacıyev kimi sənətkarlara həsr olunmuş portret filmlər çəkildi.
2008-ci ilə kimi Birlikdə 800 saat həcmindən çox sənədli televiziya filmləri istehsal olunub. Müxtəlif janrlarda hazırlanmış bu televiziya filmlərinin əksəriyyəti kinolentə çəkilib, qalan hissəsi isə videolentə alınıb. Hazırda televiziyanın fondunda xalqımızın tarixinə, etnoqrafiyasına, mədəniyyətinə, incəsənətinə, elm və sənət xadimlərinə həsr olunmuş yüzlərlə sənədli televiziya filmləri qorunub saxlanılır.
2019-cu ilə kimi burada 1500 saat həcmindən çox sənədli televiziya filmləri istehsal olunmuşdur. Müxtəlif janrlarda olan bu televiziya filmlərinin əksəriyyəti kinolentə çəkilmiş, qalan hissəsi isə videolentə alınmışdır.
Müstəqilliyə aparan yol
1988-ci ildə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin başlanması Azərbaycan televiziyası üçün əsl sınağa çevrildi. Kommunist Partiyasının nəzarəti altında fəaliyyət göstərdiyindən və SSRİ daxilində başlayan münaqişəyə hazır olmadığından Azərbaycan televiziyası informasiya siyasətini qura bilmirdi. Separatçıların Xankəndidə keçirdiyi fasiləsiz mitinqlər barədə qısa xəbəri Azərbaycan televiziyası yalnız 10 gündən sonra – hökumətin icazəsi ilə "Qarabağda yaranmış vəziyyət" adı altında efirə verdi. Bakıda başlayan kütləvi nümayişlər zamanı da meydandan birbaşa yayıma TV iki gün gec başladı. Bu isə AzTV rəhbərliyinin Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi Əbdürrəhman Vəzirovun iradəsinin əleyhinə çıxması nəticəsində mümkün oldu. Azərbaycan televiziyasının əməkdaşları da xalqla birlikdə Qorbaçovun addımlarına qarşı çıxaraq Azərbaycan Konstitusiyasına, beynəlxalq hüquq normalarına əməl edilməsini, erməni separatçılarının qanunsuz hərəkətlərinin qarşısının alınmasını tələb edirdi. Azərbaycan televiziyası ilə çıxış edən siyasi icmalçılar Kremlin Azərbaycana qarşı apardığı siyasətin mahiyyətini, respublikamızda yaranmış idarəolunmaz ictimai-siyasi vəziyyəti, xalqın haqlı tələblər irəli sürdüyünü cəsarətlə dilə gətirirdilər. Moskvadan gələn emissarların Azərbaycan televiziyası vasitəsilə Kremlin Bakıya qoşun yeritməyəcəyi və fövqəladə vəziyyət elan etməyəcəyi barədə vədlərinə baxmayaraq, 1990-cı il yanvarın 19-da saat 19:26-da Azərbaycan televiziyasının enerji bloku partladıldı.
Azərbaycan televiziyasının yayımını yalnız yanvarın 28-də bərpa etmək mümkün oldu. Qara kostyumda və qalstuksuz efirə çıxan diktor Rafiq Hüseynov 138 dinc sakinin qətlə yetirilməsi ilə əlaqədar Azərbaycan xalqına başsağlığı verdi,
lakin televiziya hərbçilərin nəzarəti altında fəaliyyət göstərdiyi üçün efirə yalnız hərbi senzorun "qayçı"ladığı məlumatlar, veriliş və proqramlar gedirdi. Bu cür vəziyyət 1991-ci ilin sentyabrına qədər davam etdi. Moskvada baş verən QKÇP-dən sonra isə prezident Ayaz Mütəllibov Sovet Ordusunun dəstəyindən məhrum oldu və postsovet məkanında respublikaların müstəqil dövlətə çevrilməsi qarşısıalınmaz proses halı aldı.
1991-ci il oktyabrın 18-də Azərbaycan dövlət müstəqilliyini elan etdi. Azərbaycan televiziyası əyalət telekanalından müstəqil dövlətin əsas televiziyasına çevrildi.
Müstəqilliyin çətin yollarında Azərbaycan Televiziyası da itkiyə məruz qaldı. 1991-ci il noyabrın 20-də Qarabağın Qarakənd kəndi yaxınlığında Azərbaycan rəsmilərinin içərisində olduğu vertolyot partladılarkən Azərbaycan televiziyasının jurnalisti Alı Mustafayev, operatoru Fəxrəddin Şahbazov və 19 yaşlı işıqçısı Arif Hüseynzadə də həlak oldular. Daha sonra ilk addımlarını Azərbaycan televiziyasında atan reportyor Çingiz Mustafayev cəbhə bölgəsində aldığı güllədən dünyasını dəyişdi.
1991-ci ilin sonlarında telekanalda Rusiya teleməkanında gedən proseslərin təsiri altında islahatlar aparıldı: redaksiyaları studiyalar, diktorları isə aparıcılar əvəz etdi; "24 saat" İnformasiya proqramının məzmun və formasında dəyişikliklər edildi; "1000 saniyə" adlı gecə informasiya proqramı, "215 KL təqdim edir", "Xoş gördük", "Qulp" və sair verilişlər efirə çıxdı.
1992-ci ilin əvvəlindən ölkədə ictimai-siyasi vəziyyətin ağırlaşması, Dağlıq Qarabağda və ətraf rayonlarda hərbi əməliyyatların miqyasının genişləndirilməsi, Rusiya hərbçilərinin bilavasitə iştirakı ilə Xocalı soyqırımının törədilməsi, Şuşanın işğalı, Laçının gözlənilən işğalı, 1992-ci il mayın 15-də Ayaz Mütəllibovun AXC hakimiyyəti ilə əvəzlənməsi AzTV daxilində gedən proseslərə də öz təsirini göstərdi. Təkcə onu demək kifayətdir ki, 1991-ci ilin sonundan 1992-ci il mayın sonuna qədər olan müddətdə AzTV-də 4 sədr dəyişdirilmişdi.
Bu dövrdə müxtəlif siyasi qüvvələrin tələbi ilə efir vaxtı istənilən an dayandırılır və bəyanatlar verilirdi. 1993-cü il martın sonunda televiziyada baş nazir Pənah Hüseynlə AMİP təmsilçilərinin debatı zamanı Daxili işlər naziri İsgəndər Həmidovun birbaşa efirə gələrək müxalifət nümayəndələrini və televiziya əməkdaşlarını təhqir etdi. Bu hadisə ictimaiyyətin böyük narazılığına səbəb oldu. 1992–1993-cü illərdə hərbi-vətənpərvərlik ideyalarına, eləcə də milli dəyərlərə bəsit yanaşma tərzi televiziyanın nüfuzunun getdikcə aşağı düşməsinə gətirib çıxardı.[]
1993-cü il iyunun 4-də Gəncədə cərəyan edən hadisələr zamanı əhalinin düzgün məlumatlandırılması baxımından televiziya çox mühüm rol oynadı. Məlum hadisələr zamanı Bakıya dəvət olunmuş Heydər Əliyev müsahibələrinin, bəyanatlarının, Milli Məclisin iclaslarının canlı yayımına üstünlük verdi. "Talış–Muğan Muxtar Respublikası" separatizmi, 1994-cü il oktyabr, 1995-ci il mart hadisələri zamanı da Heydər Əliyev Azərbaycan televiziyası vasitəsilə ictimaiyyətlə birbaşa ünsiyyət qurdu. 1994-cü il oktyabrın 4-də Heydər Əliyevin televiziya ilə xalqa müraciət etməsi nəticəsində yüzlərlə insan, o cümlədən müxalifətçilər də Prezident Aparatının qarşısına yığışdılar. Ertəsi gün Azərbaycan televiziyasının səyyar kameraları Azadlıq meydanında davam edən mitinqi bütün ölkəyə yayımladı.
Televiziyada yeni verilişlər yaradılmağa başlandı: "Postskriptum", "Bura Vətəndir", "Milli qəhrəmanlarımız", "Bakı studiyası təqdim edir", "Həyat", "Gizli və aşkar", "TV kuryer", "Məmləkətim", "Avtoqraf" və s.
2006-cı ildə ölkə başçısının fərmanı ilə Azərbaycan televiziyasının rəhbərliyində dəyişiklik edilməsi televiziyanın həyatında mühüm mərhələnin başlanmasına təkan verdi. Ekranda dəyişiklik öncə "Xəbərlər", "Günün nəbzi" və "Həftə" analitik-informasiya proqramlarında özünü göstərdi. Azərbaycan televiziyasının xarici ölkələrdəki müxbir məntəqələrinin sayı artırıldı. Hazırda onlar Kanada, Rusiya, İran, Türkiyə, Ukrayna və Qazaxıstanda fəaliyyət göstərirlər.
2007-ci il isə Azərbaycan televiziyası üçün yeniliklər ili oldu: ciddi kadr islahatları aparıldı, yeni proqramlar, verilişlər, tamaşalar meydana gəldi, gənc aparıcı və reportyorlar müsabiqə yolu ilə işə cəlb edildilər, planlı şəkildə efirə və kanalın infrastrukturuna kapital qoyuluşu həyata keçirilməkdədir. AzTV yenidən Azərbaycan teleməkanında ən peşəkar televiziya olmağa və televiziya dəbinin qanunvericisinə çevrilməyə çalışır.
Hazırda Azərbaycan televiziyasında rəngarəng mövzularda tok-şoular, portret verilişləri, musiqili-əyləncəli proqramlar, televiziya tamaşaları, sənədli filmlər nümayiş etdirilir. Tamaşaçıların rəğbətini qazanan verilişlər sırasında "Telesəhər", "Günə davam", "Düşən pullar", "Texnoxəbər", "Oralar", "Döyüşçü", "Sözümüz imzamızdır", "Əsrlər, nəsillər", "Qazan-Manqal", "Obyektiv", "Parlament saatı", "Çöl adamı", "1aztv", "Kinoman", "Görüş yeri", "2x2" və digərlərini göstərmək olar.
Nailiyyətlər
Azərbaycan teleradiosuna peşəkar televiziyaçılardan və menecerlərdən ibarət komanda rəhbərlik edir. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan televiziya və radiosunun yarıməsrlik yubileyi ərəfəsində bir çox telejurnalist və rejissor müxtəlif dövlət mükafatlarına — fəxri adlara, orden və medallara layiq görüldülər.
Yalnız 2006–2007-ci illərdə göstərdiyi fəaliyyətə görə Azərbaycan televiziyası müxtəlif dövlət strukturlarının, ictimai təşkilatların mükafat və diplomlarına layiq görülüb.
Türkiyənin Yıldırım bələdiyyəsinin təşkil etdiyi Aşıqlar bayramının, Uluslararası Yunus Əmrə kültür və sənət həftəsinin işıqlandırılmasına, Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri çərçivəsində İğdır vilayətinin inkişafı ilə bağlı "Gələcəyə aparan yol" sənədli filminin ərsəyə gəlməsində əhəmiyyətli xidmətlərinə görə AzTV Yıldırım və İğdır bələdiyyələrinin, Əskişəhər valiliyinin rəsmi təşəkkürünü qazanıb.
Teleməkanda yeri
Azərbaycan televiziyası ölkə teleməkanının formalaşmasında böyük rol oynayıb. Televiziya məkanının Birincisinin izi müstəqillik dövründə yaradılan bütün telekanalların fəaliyyətində özünü qabarıq şəkildə göstərib.
1991-ci ildə məhz Azərbaycan televiziyası rəhbərliyinin təşəbbüsü ilə ölkə teleməkanında ilk özəl studiya kimi tarixə düşən, milli qəhrəman Çingiz Mustafayevin yaradıcısı olduğu "215 KL" adlı qrup fəaliyyətə başladı. Həmin studiya Azərbaycan televiziyasının tərkibində və onun daxili vəsaiti hesabına yaradılmışdı.
Hazırda özəl kanallardan biri sayılan ANS TV də Nazirlər Sovetinin qərarı ilə məhz Azərbaycan televiziyasının binasında müstəqil studiya kimi fəaliyyətə başladı. 1991-ci ilin noyabr ayının 26-da bu studiyanın ilk proqramı olan "Xəbərçi" Azərbaycan televiziyasının proqramları tərkibində efirə çıxdı. Yalnız 1994-cü ilin mayında ANS müstəqil kanala çevrildi.
Sonrakı illərdə Azərbaycan televiziya və radiosunda yetişən peşəkar televiziyaçılar Space TV, Lider TV, İTV kanallarının yaradılması prosesində yaxından iştirak etmişlər.
Studiya və birlikləri
Televiziya haqqında çəkilən film
Azərbacanda televiziyanın yaranma tarixi ilə bağlı 2010-cu ildə ANS TV "Dövlət güzgüsü" adlı sənədli film hazırlanaraq efirə verilmişdir. Filmin müəllifi ANS TV-nin əməkdaşı Namiq Hüseynov dur.
Kanalın fəaliyyətinə münasibət
"Azərbaycan Televiziyası"nın fəaliyyətinə tənqidi münasibət də mövcuddur. İsmayıl İsmayılovun fikrincə, AzTV birmənalı şəkildə dövlət hakimiyyətinin maraqlarını ifadə edir, bu telekanalın xəbər siyasətində heç bir balans yoxdur. Həmçinin televiziyanın bir qrup sabiq işçisi mətbuat konfransı keçirərək AzTV-də yaradıcı mühitin yoxluğu və maaşın azlığı barədə şikayət etmişlər. AzTV-nin Müəllif Proqramları və Xüsusi Layihələr Departamentinin keçmiş əməkdaşı Tahir Əliyev sənədli filmlər çəkdiyini, filmlərin keyfiyyətinə, sənətkarlıq işinə diqqət verilmədiyini, yalnız xronometraja (nə uzunluğunda lent işlənməsi) önəm verilməsini normal saymadığını vurğulayıb. O, AzTV sistemində maaş olmadığını deyib və rəhbərliyin bu addımı yaşlı işçiləri uzaqlaşdırmaq üçün atdığını bildirib.[]
Həmçinin bax
İstinadlar
- "President.az – R.R.Məmmədovun "Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sədri təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2021-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-02-06.
- "Azərbaycan televizyası". 2022-10-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-13.
- . www.trt.net.tr. 14 fevral 2020. Archived from the original on 2022-10-18.
- "AzTV-nin yaranmasından 67 il keçir - FOTO". 2023-04-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-09.
- . news.milli.az. 14 Fevral 2016. Archived from the original on 2016-02-15.
- . sia.az. Archived from the original on 2022-10-19.
- . www.trt.net.tr. Archived from the original on 2022-10-19.
- . az.trend.az. Archived from the original on 2022-10-19.
- . medeniyyet.az. Archived from the original on 2022-10-19.
- modern.az. Archived from the original on 2021-04-23.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-09-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-16.
- . azertag.az. 25 yanvar 2022. Archived from the original on 2022-04-13.
- . aztv.az. 31 may 2022. Archived from the original on 19 October 2022.
- . president.az. Archived from the original on 2022-02-03.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-31.
- . report.az. 27 yanvar 2022. Archived from the original on 2022-08-27.
- . xalqqazeti.com. 14 fevral 2021. Archived from the original on 2021-02-13.
- . modern.az. 14 Fevral 2020. Archived from the original on 2022-10-13.
- "Bu gün Azərbaycan Televiziyasının yaranmasından 66 il ötür". insanoid.com. 13 oktyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib.
- "Rövşən Məmmədov "Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" QSC-nin sədri təyin edildi". 2021-05-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-25.
- . www.anl.az. 14 fevral 2022. Archived from the original on 2022-10-19.
- . oneclick.az. Archived from the original on 2022-10-13.
- . 2015-05-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-11-29.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Azerbaycan Televiziyasi ve ya qisa adi ile AzTV Azerbaycanin ilk milli televiziya kanali Dovlet hokumet nezaretinde ve idareciliyinde olan televiziya kanalidir AzTVOlke AzerbaycanYayim erazisi Azerspace 1 peykinin ehate dairesiDil Azerbaycan dili Xarici diller azerbaycanca subtitr ile Bas qerargah Mehdi Huseyn kucesi 1 Baki AzerbaycanYaranma tarixi 14 fevral 1956Sahibi Azerbaycan Televiziya ve Radio Verilisleri QSCRehberlik Rovsen Memmedov 2019 hal hazirda Kecmis adlari Baki televiziya studiyasi 1958 1968 AzTV 1 1992 2005 Qardas kanallar Naxcivan TV 1963 2003 AzTV 2 1992 2005 Idman TV Medeniyyet TV Azerbaycan Radiosu Beynelxalq RadioSayt aztv az Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiBaslangic Azerbaycan televiziyasi radiodan 30 il sonra 1956 ci il fevralin 14 de fealiyyete baslayib Bakida televiziya merkezi ucun binanin insasina 1954 cu ilde baslanildi Tikintiden otru yer Bakinin en hundur mekanlarindan birinde Mehdi Huseyn 1 adlanacaq unvanda secilmisdi Azerbaycanli insaatci ve mutexessislerin moskvali leninqradli hemkarlari ile birge ucaltdiqlari ve muvafiq avadanliqla techiz etdikleri telemerkezin binasi 1955 ci ilin sonunda tehvil verildi 1956 ci ilin fevralina qeder Baki studiyasinin ara sira sinaq verilisleri yayimlanirdi Ilk verilis gunu ekranda genc aktrisa Necibe Melikova gorundu Cixisini Gosterir Baki kelmesi ile acan Necibe Melikova tamasacilari televiziyanin fealiyyete baslamasi munasibetile tebrik etdi Hemin gun ekranda Bextiyar bedii filmi numayis etdirildi AzTV nin binasi Baki studiyasi evvelce heftede iki sonra uc defe 2 saatliq proqramla efire cixirdi Ilk merhelede televiziya sahesinde mutexessisler olmadigindan burada islemeye radio qezet ve teatr emekdaslari devet edilirdiler Televiziyada proqramlasdirma sebeke ve model haqqinda anlayis yox idi Buna gore de yeni kutlevi informasiya vasitesi tesviri retranslyator kimi fealiyyet gosterirdi Televiziya iscileri her gun toplasaraq tamasacilara neyi gostermeyi qerara alirdilar Secim ise zengin deyildi klassik ve estrada musiqisinden ibaret konsertler bedii filmler teatr tamasalari ictimai siyasi movzuda musahibeler emek qabaqcillarinin cixislari numayis etdirilir diktor qezetlerden 15 deqiqelik qisa xeberler oxuyurdu 1957 ci ilden Azerbaycan televiziyasi efire heftede 5 defe cixmaga basladi ve verilislerin gundelik hecmi 2 saat 20 deqiqeye catdirildi 1962 ci ilde gundelik efire cixan proqramlarin hecmi 7 saatadek artmisdi 70 ci illerden etibaren Azerbaycan televiziyasinin gundelik verilis ve proqramlarinin yayim hecmi 10 saata 80 ci illerde 18 saata catdirildi 2005 ci ilin yanvarindan ise televiziya 24 saatliq fasilesiz yayima kecdi Televiziyanin statusu 1956 ci ilde Baki televiziya studiyasi ve Radioinformasiya idaresi ayriliqda fealiyyet gosterirdi 1957 ci ilin oktyabrinda Medeniyyet nazirliyinin tabeliyinden cixarilan televiziya qurumu Radioinformasiya idaresi ile birlesdirildi ve Respublika Nazirler Soveti yaninda Dovlet Radio ve Televiziya Verilisleri Komitesi adlandirildi 1970 ci ilde televiziya Dovlet Televiziya ve Radio Verilisleri Komitesi statusu aldi 1991 ci ilde komite sirkete cevrildi 2003 cu ilin iyun ayindan Azerbaycan Dovlet Televiziyasinin terkibinde olan Naxcivan Televiziyasi musteqil yayimci kimi fealiyyet gostermeye basladi 2005 ci ilden ise Azerbaycan Prezidentinin serencami ile sirket Azerbaycan Televiziya ve Radio Verilisleri Qapali Sehmdar Cemiyyetine cevrildi Ilk diktorlar Gultekin Cabbarli efirde 1956 1956 ci ilin mayinda ekranda ilk diktorlar gorunduler Onlarin arasinda Tamara Gozelova Naile Mehdibeyova Sevda Qenizade Sara Manafova Rena Nesirova Rexsan Aslanova Sima Xasiyeva ve Nizami Memmedov var idi Sonradan televiziyada istedadli diktorlar nesli meydana geldi Roza Tagiyeva Rafiq Huseynov Ofelya Senani Serqiyye Huseynova Sabir Elesgerov Hicran Huseynov Heqiqet Esgerova Natevan Haciyeva Tamilla Elekberova Davud Ehmedov Gulsen Ekberova Nergiz Celilova Ulker Quliyeva Aygul Qaradagli Dilare Selim Rafiq Hesimov ve basqalari Telequlle Esas meqale Baki Televiziya Qullesi 1956 ci ilde telequllenin insasi hele basa catmamisdi Ona gore de Baki studiyasinin oturucusu 44 metrlik adi neft burugunda qurasdirilmisdi 1957 ci ilde hundurluyu 180 metr olan qulle istifadeye verildi O zaman qullenin vasitesile oturulen verilislere yalniz paytaxtda ve onun etrafinda baxmaq mumkun idi 1960 ci ilde Baki Agstafa radiorele xettinin istismara verilmesi ile televiziya retranslyasiya stansiyalari Goycay Gence Agstafa menteqelerinde fealiyyete basladi Bunun neticesinde Azerbaycanin ekser rayon merkezlerinde ve yasayis yerlerinde televiziyaya baxmaq mumkun oldu 1961 ci ilde Gencede Goycayda ve Susada guclu televiziya stansiyalarinin ise dusmesi Bakidan yayilan verilisleri Goygol Goranboy Yevlax Mingecevir Agcabedi ve Dagliq Qarabagda maneesiz qebul etmeye imkan verdi 1962 ci ilin yanvarinda Naxcivanda qurulan kicik televiziya stansiyasinin sayesinde Muxtar Respublikanin da ehalisi televiziya verilislerini izleye bildi 1963 cu il martin 12 de ise dusen Naxcivan studiyasi oz proqramlarini bu stansiyanin vasitesi ile yerli ehaliye numayis etdirmeye basladi 1964 cu il yanvarin 31 de Baki Moskva radiorele xettinin istifadeye verilmesi ile Azerbaycan ehalisi Moskvadaki Merkezi televiziyanin proqramlarina Intervideniye ve Evrovidenie nin verilislerine baxmaq imkani elde etdi Proqram saatinin artirilmasi qabaqcil texnologiyanin rabite ve telekommunikasiya sisteminde tetbiq olunmasi yeni telequllenin ucaldilmasini teleb edirdi 1979 cu ilde Rabite Nazirliyi Bakida 310 metrlik telequllenin tikilmesi ucun fealiyyete basladi Temeli 1981 ci ilde qoyulan yeni televiziya qullesi 1996 ci il iyunun 7 de istifadeye verildi 2004 cu ilin fevralindan baslayaraq AzTV nin proqramlarinin Avropa olkelerinde daha keyfiyyetli yayimi temin edildi Bu meqsedle Teleradio Istehsalat Birliyinin mutexessisleri telequlle kompleksinde yeni reqemsal TV Up link stansiyasini qurasdirdilar Indi Azerbaycan televiziyasinin verilisleri hemin stansiyadan Avropaya Hot Bird Simali Amerikaya Galaxy 25 Asiyaya ise Azerspace 1 peykleri vasitesile yayilir 2007 ci ilde Avropaya yayimin texniki muvafiqliyine gore Azerbaycan Televiziyasi Avropa keyfiyyeti medalina layiq gorulmusdur 6 noyabr 2013 cu ilde 16 9 tesvir formatli yayima kecmisdir Azerbaycan Televiziyasi 2020 ci ilden HD formatina tam kececek Proqramlarin yeni server sisteminden yayimlanmasi ucun lazimi avadaliqlar alinib Bu 63 illik Azerbaycan Televiziyasi tarixinde boyuk bir merheledir Bu fikirleri Azerbaycan Televiziya ve Radio Verilisleri Qapali Sehmdar Cemiyyetinin sedri Rovsen Memmedov Bedii Suranin novbeti iclasinda seslendirib Qeyd edib ki verilislerin daha da effektiv hazirlanmasi ucun 10 dan cox montaj komputeri alinib Hemcinin diqqete catdirilib ki yaxin gunlerde Baku s Nadejdoy Huquq ve men verilisleri efire cixacaq Iclasda Bedii Sura uzvleri Azerbaycan Televiziyasi Medeniyyet kanali ve Idman TV de numayis olunan proqramlarla bagli fikir mubadilesi apariblar teklif ve iradlarini bildiribler Bedii Suranin novbeti iclasi 2020 ci ilin yanvar ayinda kecirilmisdir 31 may 2021 ci ilden etibaren Azerbaycan Televiziyasi Idman TV ve Medeniyyet kanali HD yayima baslayib Boyuk vesait teleb eden bu proses Prezident Ilham Eliyevin 2019 cu ilde imzaladigi Azerbaycan Televiziya ve Radio Verilisleri Qapali Sehmdar Cemiyyetinin maddi texniki bazasinin mohkemlendirilmesi ile bagli tedbirler haqqinda serencamina esasen heyata kecirilidi Tamasaci ucun belke de sade gorunen televiziyanin modenlesdirilmesi prosesi texniki heyete yuxusuz geceler boyuk zehmet yuksek pesekarliq hesabina basa geldi Azerbaycan Televiziya ve Radio Verilisleri QSC nin Texniki Istehsalat Birliyinin Direktoru Elnur Elizade bildirib ki texniki personal bir nece gun boyunca gergin calisib Texniki personal dunen bu gun umumiyyetle bu proses boyunca cox gergin emek serf edib Bundan sonra da hedeflerimiz texniki bazamizi mohkemletmekdir Bas muhendis Yolcu Eliyev qeyd edib ki bu hele baslangicdir Bizde 3 kanal oldugu ucun cetin idi amma gorulecek isler bundan sonra baslayir 28 yanvar 2022 ci ilde Azerspace 1 peykinde HD yayim formatina kecib Texniki imkanlari 1956 ci il sentyabrin 2 ne qeder Baki studiyasi artiq 100 e qeder bedii film gostermisdi Bakililar televiziya ile Sovet Azerbaycani Elm ve texnika Xarici xronika Pioner adli kino jurnallarina baxa bilirdiler Moskvadan ve SSRI nin diger 13 respublikasindan olkemize qonaq gelen senet adamlari tez tez Baki studiyasindan cixis edirdiler Ilk dovrde Baki studiyasi 30 kvadrat metrlik iki otaqdan ibaret idi Yaridan bolunmus otaqlarin birinde kino aparatlari qurasdirilmisdi o birinden ise diktorlarin ve kicik musiqi qruplarinin cixislari efire verilirdi Studiyada yalniz 1 studiya telekamerasi elece de kinofilmler ve diapozitivler numayis etdirmek ucun kinoproyeksiya zalinda iki kamera yerlesdirilmisdi Uc kameradan biri diktor yaxud cixisci diger ikisi ise film ucun idi Studiyadaki kamera siradan cixdiqda diktorun tesviri ve metni kinoproyeksiya otagindan verilirdi 1957 ci il iyunun 9 da ilk defe Respublika Stadionundan futbol oyunu translyasiya edildi Stadiondan reportaji radiojurnalist Valid Senani aparirdi Iyunun 28 de ise hemin stadiondan telebe ve genclerin festivali gosterildi Azerbaycan Dovlet Akademik Milli Dram Teatri Azerbaycan Dovlet Akademik Opera ve Balet Teatri Azerbaycan Dovlet Filarmoniyasi ve diger konsert salonlarindan birbasa yayimlara baslanildi 1958 ci ilde Leninqraddan indiki Sankt Peterburq o dovr ucun muasir texniki vasite sayilan sekkiz kanalli avadanliq alindi televiziya merkezinde yenidenqurma isleri baslanildi 60 ci illerin ortalarindan studiyalarda yeni texnologiya tetbiq edildi 1965 ci ilden cekilis pavilyonunda istifade olunan KMZI 4 videoyazi texnikasi tamasalarin videomaqnit lentine kocurulmesine serait yaratdi 1970 ci ile qeder yerli efir mekaninda video texnikasinin olmamasi televiziyanin inkisafini lengidirdi Yalniz 1970 1972 ci illerde cekilisler kinokameranin 16 millimetrlik lenti ile aparildiqdan sonra informasiya proqramlarinda reportajlarin gosterilmesine baslanildi 1971 ci ilde istifadeye verilen tekmillesdirilmis Kadr 2 video sistemi ise montaj ucun elverisli serait yaratdi 1970 ci ilden Moskva televiziyasi proqramlari rengli yayimlamaga basladi Azerbaycan televiziyasi ise 1973 cu ilden yalniz Bakida rengli yayima kece bildi 70 ci illerin ortalarindan KADR 3R videmaqnitofonundan istifadeye baslanilmasi keyfiyyetli elektron montajina serait yaratdi 1970 1980 ci illerde videotexnika efire yol acdi 1985 ci ilde Azerbaycan Televiziyasi texniki techizatina film istehsali ve muxtelif proqramlarla Merkezi televiziyadaki cixislarina gore SSRI de 4 cu yere cixdi 1981 ci ilden 1991 ci ile qederki vaxti ehate eden dovrde o zaman ucun en qabaqcil sayilan texniki vasiteler televiziya mekanina yol acdi Texniki imkanlarin genislenmesi verilislerin keyfiyyetini ilden ile yukseltdi yeni formalar axtarib tapmaqda komek etdi Video kameralarinin vasitesile cekilisler aparmaq montaj etmek hem de birbasa efire cixmaq mumkun oldu Verilisler Ilk illerde Azerbaycan bestekarlarinin portretleri Edebiyyat ve incesenet Azerbaycan edebiyyatinin klassikleri Gorkemli sehne ustalari Bakinin teatr ve konsert salonlarinda Lenin mukafati laureatlari Mekteb ve heyat Xalq drujinacisi Bizim qonaqlarimiz Festival qarsisinda ve s bu kimi verilisler efire cixirdi 1958 ci ilden baslayaraq proqramlarda publisistik janra ustunluk verildi reportajlarin sayi artdi Bayram tedbirlerinden iclaslardan goruslerden birbasa yayimlar reportajlari zenginlesdiren amile cevrildi 60 ci illerin sonundan proqramlarin texniki teminatinin yaxsilasdirilmasi ile yanasi maraqli muellif ve rejissor axtarislari da nezere carpirdi Azerbaycan televiziyasi xeberler buraxilisini 1960 ci ilden efire vermeye baslayib Ilk dovrde bu verilis Gunun yenilikleri adlanirdi Hemin ilin aprelinden informasiya buraxilisi Son xeberler adi ile heftede 5 defe efirde gosterildi Iri hecmli xeberler proqraminin numayisi ise Merkezi Televiziyanin Vremya Zaman informasiya proqraminin yaranisindan sonraya tesaduf edir 1967 ci ilde Gunun ekrani xeberler proqrami efire cixdi Bu proqram olkede ve dunyada cereyan eden en muhum hadiseleri resmi melumatlari ve gorusleri tamasacilara catdirirdi 1960 70 ci illerde yerli televiziyada Odlar diyari Dostluq Zaman ve biz Yaddas Tarixin sesi Senayemizin ufuqleri Telebe klubu Sen ve hazircavablar klubu kimi verilisler yaranmisdi 1960 ci il dekabrin 31 de ilk defe Sizinle birlikde Yeni il proqrami numayis olundu Canli efirde 2 saatdan artiq davam eden verilisde musiqi musahibe tebrikler sehnecik bir nece muessiseden cekilmis sujet ve sohbetlerden istifade edildi Proqramin muellifi ve rejissoru Kerim Kerimov aparicisi ise xalq artisti Mohsun Senani idi 70 ci illerin sonunda ekranda Insan ve qanun Edebiyyat ve zaman Valideynler sizin ucun Huner Telebe klubu Saglamliq Incesenet Hekaye axsami Yumoristik novellalar Necesen genc dost Yeddinci qite Yasidlar Mekteblilerin reqs salonu Kamillik kimi maraqla izlenen verilisler vardi 70 80 ci illerde televiziya jurnalistikasi sahesinde Elekber Abbasov Tofiq Axundov Zeynal Memmedli Nadir Abdullayev Qerib Ehmedli Telman Qafarov Tamilla Asumova Nadejda Ismayilova Telli Eliyeva Tofiq Abbasov Ilqar Qasimov Osman Mirzeyev Samir Esgerxanov Famil Ismayilov kimi jurnalistler fealiyyet gosterirdiler Onlar yeni forma ve uslub numayis etdirmeye calisirdilar 80 ci illerde Azerbaycan televiziyasinda 50 adda verilis yayimlanirdi Onlarin arasinda Gunun ekrani Askarliq Sizin isteyinizle Arzular Seher gorusleri Komediyalar alemine seyahet Dialoq Dalga Aciq askar Aktual sohbet Publisist Inam Dunyaya pencere Cay destgahi ve s verilisler var idi Vaqif Semedoglunun Caz aleminde Mehdi Memmedovun Rampa Xudu Memmedovun Evrika Kamal Abdullanin Qosma Ayaz Salayevin Retro Aleksandr Qric ve Intiqam Qasimzadenin Bayati edebi almanaxi kimi verilisler tamasacilar arasinda boyuk regbet dogurmusdu 80 ci illerde AzTV de Idman verilisleri bas redaksiyasi yaradildi AzTV de futbol oyunlarindan reportajlar hazirlayan serhci nesli yetisdi Onlarin arasinda Cingiz Ismayilov Aydin Eliyev Aqsin Kazimzade Elekber Abbasov Nicat Rehimov kimi idman jurnalistleri var idi Bundan basqa efire Sahmat mektebi Seher gimnastikasi adli proqramlar cixdi Gimnastika hereketleri taninmis pianocular Gulare Eliyeva ve Zaur Rzayevin ifasi ile musayiet olunurdu Zaman otdukce AzTV seher idman proqramlarini tekmillesdirdi Merkezi televiziyada oldugu kimi studiyaya muxtelif gimnast qruplari devet edilirdi Kecen esrin sonlarinda ise hetta aerobika mesgeleleri teskil olundu Seher gimnastikasina maraq bu gun de nezere alinir ve Seher proqraminda gimnastika hereketlerine hesr olunmus ayrica bolum hefte erzinde tamasacilara teqdim olunur Hazirda Idman redaksiyasi Sahmat klubu Idman icmali ve diger proqramlarla tamasacilarin idmana olan maragini ehate etmeye calisir Sedrleri 1956 ci ilde Baki televiziya studiyasina Enver Elibeyli Radioinformasiya idaresine ise Israfil Nezerov rehberlik edirdiler 1957 ci il mayin 16 da Teymur Eliyev Dovlet Radio ve Televiziya Verilisleri Komitesinin sedri Nesir Imanquliyev ise sedrin birinci muavini teyin edildi 1965 ci ilde T Eliyev Azerbaycan KP MK da ise kecdiyi ucun Teleradio Komitesinin sedri Enver Elibeyli oldu 1969 cu ilde qefilden dunyasini deyisen Enver Elibeylini Imran Mirzeyev evez etdi Onun sedrliyi 11 ay cekdi 1970 ci ilin yanvarinda Teleradio Komitesinin sedri vezifesine Baki Ali Partiya Mektebinin kafedra mudiri Qurban Yusifzade teyin edildi O bu vezifeni 1982 ci ile qeder icra etdi 1983 cu ilde sedr vezifesine Elsad Quliyev teyin olundu 1990 ci il 20 Yanvar hadisesinden sonra Quliyev vezifesinden istefa verdi 1990 ci il yanvarin 27 de onu Qeyser Xelilov evezledi O bu vezifeni 1991 ci ilin noyabrina qeder icra etdi 1991 ci ilin noyabrindan 1992 ci il martin 6 na kimi Teleradio Sirketine Memmed Murad rehberlik etdi 1992 ci il martin 7 de Elsad Quliyev yeniden Teleradio Sirketine sedr teyin olundu ve o 1992 ci il mayin 14 ne qeder bu quruma basciliq etdi 1992 ci il martin 14 de hakimiyyete 1 gunluk muddete qayitmis Ayaz Mutellibov Sirket rehberliyine yeniden Memmed Muradi qaytardi amma o hemin postda yalniz 1 gun qala bildi 1992 ci il mayin ortalarinda hakimiyyete gelmis Xalq Cebhesi Teleradio Sirketine sair Memmed Ismayili sedr teyin etdi 1993 cu ilde Memmed Ismayili Babek Memmedov evez etdi O 1996 ci il sentyabrin 5 de tutdugu vezifeden azad edildi 1996 ci ilin sentyabrinda Teleradio Sirketinin sedri Nizami Xudiyev teyin edildi 2006 ci ilin iyununda olke prezidenti Ilham Eliyevin emri ile N Xudiyev Azerbaycan Televiziya ve Radio Verilisleri Qapali Sehmdar Cemiyyetinin sedri vezifesinden azad edildi 2006 ci il avqustun 16 da prezident Ilham Eliyevin serencami ile Azerbaycan Televiziya ve Radio Verilisleri Qapali Sehmdar Cemiyyetinin sedri Arif Alisanov teyin edildi 2019 cu il yanvarin 15 de prezident Ilham Eliyevin serencami ile Azerbaycan Televiziya ve Radio Verilisleri Qapali Sehmdar Cemiyyetinin sedri secdiyi Arif Alisanov vezifeden azad edildi 2019 cu il yanvarin 15 de prezident Ilham Eliyevin serencami ile Azerbaycan Televiziya ve Radio Verilisleri Qapali Sehmdar Cemiyyetinin sedri Hefte analitik informasiya proqraminin Gunun nebzi ve Esas mesele tok sousunun teleaparicisi Rovsen Memmedov teyin edildi Teleteatr 1956 ci ilin iyulunda Neriman Nerimanovun Samdan bey eserinden rejissor Rauf Kazimovskinin ekran qurulusu verdiyi bir nece epizod gosterildi Daha sonra Meherrem Eliyevin Sen gozelsen Suleyman Sani Axundovun Lacin yuvasi pyesi ve Mehdi Huseynin Seher romani esasinda hazirlanmis tamasalar teqdim edildi 1960 ci illerin ortalarinda Selale televiziya teatri yaradildi Hemin dovrde Adil Isgenderov Meherrem Hasimov Rauf Kazimovski Ageli Dadasov Arif Babayev Kamil Rustembeyov Lutvi Memmedbeyov Agakisi Kazimov Ismet Seferelibeyov Tahir Tahirov Kerim Kerimov kimi rejissorlar ekranda sanballi tamasalar yaratmaqla televiziya teatrinin inkisafina xidmet gosterdiler Bir sira ekspertlerin televiziya incesenetinin Paqanini si adlandirdiqlari Arif Babayev ise tamasani televiziya uslubunda hazirlayan ilk rejissor sayilir O bunun esasini Konstantin Paustovskinin povesti uzre hazirladigi Qar teletamasasi ile qoydu Rauf Kazimovskinin 1975 ci ilde M F Axundovun eseri esasinda cekdiyi Aldanmis kevakib tamasasi ictimaiyyet arasinda boyuk maraq dogurdu 70 80 ci illerde Azerbaycan televiziyasinda Bunyad Memmedov Ramiz Hesenoglu Mirzeyev Tariyel Veliyev ve diger rejissorlar oz fealiyyetleri ile diqqeti celb etdiler Ramiz Hesenoglu Anarin Oten ilin son gecesi Men sen o ve telefon Dindirir esr bizi Ruhengiz Qasimovanin Yollar kesisende Huseyn Cavidin Topal Teymur Rauf ve Zemine Haciyevlerin Ordan burdan Anarin Evleri kondelen yar Vaqif Semedoglunun Yasil eynekli adam eserlerine qurulus verdi Tariyel Veliyevin Aslan Qehremanovun eserleri esasinda cekdiyi Seni axtariram Bagisla Senden xebersiz tamasa seriali cemiyyetde maraq dogurdu 80 ci illerde Ilyas Efendiyevin Sen hemise menimlesen Atayevler ailesi Mehdi Huseynin Alov M Cavaxisvilinin Gunahsiz Abdulla I Melikzadenin Qatarda Aleksey Dudarevin Astana M Suleymanlinin Kokden dusmus piano Karlo Qoldoninin Mehmanxana sahibesi Aleksey Arbuzovun Kohne debli komediya kimi tamasalara da ekran heyati verildi 1993 cu ilde televiziya teatrinin inkisaf etdirilmesi meqsedile Sabah yaradiciliq birliyi yaradildi Birliye rejissor Ramiz Hesenoglu rehber teyin olundu Sabah ilkin olaraq Celil Memmedquluzadenin Kamanca pyesinin motivleri esasinda televiziya tamasasi hazirladi Daha sonra Ac herifler Anamin kitabi Yurd yeri 6 li palata Mehbus Sekilci Bala basa bela Kral olur Gece Qayalarda qalan ses Yarimstat Kleopatra Fatehlerin divani Nigaranciliq Dede Qorqud Yumurta Nekroloq Devetname kimi populyarliq qazanan eserlere qurulus verildi Azerbaycantelefilm Yaradiciliq Birliyi Artiq 1958 ci ilden baslayaraq Baki Televiziyasinda calisan rejissor ve operatorlar senedli televiziya filmleri cekmeye basladilar 1960 ci ilde kinorejissor Kamil Rustembeyov Semed Vurgunun eyniadli poemasinin ssenarisi esasinda Aygun bedii televiziya filminin cekilisine basladi Filmin operatoru Elihuseyn Huseynov ressami Fikret Ehmedov bestekari Zakir Bagirov ses operatoru Agahuseyn Kerimov idi Film ilk defe 1961 ci ilde Baki televiziyasinda numayis etdirildi Kamil Rustembeyov Azerbaycan kino tarixine ilk bedii televiziya filminin rejissoru kimi daxil oldu 1965 ci ilde rejissor Rasim Ismayilov Danisan isiqlar adli ilk cizgi televiziya filmini cekdi Filmin operatoru Vaqif Behbudov ressami Rafiz Ismayilov bestekari Ruhengiz Qasimova idi 1968 ci ilde fealiyyete baslayan Ekran yaradiciliq birliyi hemin illerde bedii senedli portret cizgi filmlerinin yaradilmasinda muhum rol oynadi Birliyinin bas redaktoru Firudin Agayev bas rejissoru Rufet Sabanov olmusdular 1973 cu ilde bu qurumun adi deyisdirilerek Azerbaycantelefilm Yaradiciliq Birliyi oldu Daha sonra Xezerde mocuze Uzeyir Hacibeyov Xalq negmekari Togrul Nerimanbeyov Denizde sua ve s filmler yarandi Telefilmin ilk dovrlerinde yaradiciliq ugurlarinin qazanilmasinda A Babayev K Rustembeyov R Kazimovski N Hesenov N Sixeliyev A Cecikov S Eliyev I Kerimov A Qaziyev E Ibrahimov kimi rejissor ssenarist kinooperator ve ses rejissorlarinin rolu olmusdur Rauf Kazimovski Besir Seferoglu ve Aktrisanin tebessumu Arif Qaziyev Toy etnoqrafiya F Emirov Q Qarayev Z Xanlarova haqqinda portret Teymur Bekirzade T Salahov haqqinda Axtaris hevesi Ramiz Axundov Bu Settar Behlulzadedir qisametrajli Nazim Abbasov Musfiq filmlerini lente aldilar Daha sonra Buxta uzerinde gunes Abseron mahnilari Baki arxipelaqi Heyat romansi Sovketin mahnilari kimi filmler yaradildi Rejissor Nazim Rzayevin Xezerin ekologiyasindan behs eden Insan Xezeri xilas edir filmi 1969 cu ilde Klaypeda 1970 ci ilde ise Riqada kecirilmis senedli televiziya filmleri festivalinda xususi mukafatlara layiq goruldu 1970 ci ilde Heyder Eliyevin gosterisi ile televiziyanin maddi texniki techizat bazasini mohkemlendirmek meqsedile kinokompleks insa olundu Kinobazanin movcudlugu coxlu sayda senedli televiziya filmlerinin cekilisine serait yaratdi Musteqillik dovrunde olkemizin ekran salnamesini yaradan Isgal Qacqinlar Azerbaycan faciesi kimi senedli filmler cekildi Her uc filmin rejissoru Nazim Abbas oldu Heyder Eliyev Suleyman Demirel kimi siyasi xadimlere Sovket Elekberova Xelil Rza Covdet Haciyev kimi senetkarlara hesr olunmus portret filmler cekildi 2008 ci ile kimi Birlikde 800 saat hecminden cox senedli televiziya filmleri istehsal olunub Muxtelif janrlarda hazirlanmis bu televiziya filmlerinin ekseriyyeti kinolente cekilib qalan hissesi ise videolente alinib Hazirda televiziyanin fondunda xalqimizin tarixine etnoqrafiyasina medeniyyetine incesenetine elm ve senet xadimlerine hesr olunmus yuzlerle senedli televiziya filmleri qorunub saxlanilir 2019 cu ile kimi burada 1500 saat hecminden cox senedli televiziya filmleri istehsal olunmusdur Muxtelif janrlarda olan bu televiziya filmlerinin ekseriyyeti kinolente cekilmis qalan hissesi ise videolente alinmisdir Musteqilliye aparan yol 1988 ci ilde Dagliq Qarabag munaqisesinin baslanmasi Azerbaycan televiziyasi ucun esl sinaga cevrildi Kommunist Partiyasinin nezareti altinda fealiyyet gosterdiyinden ve SSRI daxilinde baslayan munaqiseye hazir olmadigindan Azerbaycan televiziyasi informasiya siyasetini qura bilmirdi Separatcilarin Xankendide kecirdiyi fasilesiz mitinqler barede qisa xeberi Azerbaycan televiziyasi yalniz 10 gunden sonra hokumetin icazesi ile Qarabagda yaranmis veziyyet adi altinda efire verdi Bakida baslayan kutlevi numayisler zamani da meydandan birbasa yayima TV iki gun gec basladi Bu ise AzTV rehberliyinin Azerbaycan KP MK nin birinci katibi Ebdurrehman Vezirovun iradesinin eleyhine cixmasi neticesinde mumkun oldu Azerbaycan televiziyasinin emekdaslari da xalqla birlikde Qorbacovun addimlarina qarsi cixaraq Azerbaycan Konstitusiyasina beynelxalq huquq normalarina emel edilmesini ermeni separatcilarinin qanunsuz hereketlerinin qarsisinin alinmasini teleb edirdi Azerbaycan televiziyasi ile cixis eden siyasi icmalcilar Kremlin Azerbaycana qarsi apardigi siyasetin mahiyyetini respublikamizda yaranmis idareolunmaz ictimai siyasi veziyyeti xalqin haqli telebler ireli surduyunu cesaretle dile getirirdiler Moskvadan gelen emissarlarin Azerbaycan televiziyasi vasitesile Kremlin Bakiya qosun yeritmeyeceyi ve fovqelade veziyyet elan etmeyeceyi barede vedlerine baxmayaraq 1990 ci il yanvarin 19 da saat 19 26 da Azerbaycan televiziyasinin enerji bloku partladildi Azerbaycan televiziyasinin yayimini yalniz yanvarin 28 de berpa etmek mumkun oldu Qara kostyumda ve qalstuksuz efire cixan diktor Rafiq Huseynov 138 dinc sakinin qetle yetirilmesi ile elaqedar Azerbaycan xalqina bassagligi verdi lakin televiziya herbcilerin nezareti altinda fealiyyet gosterdiyi ucun efire yalniz herbi senzorun qayci ladigi melumatlar verilis ve proqramlar gedirdi Bu cur veziyyet 1991 ci ilin sentyabrina qeder davam etdi Moskvada bas veren QKCP den sonra ise prezident Ayaz Mutellibov Sovet Ordusunun desteyinden mehrum oldu ve postsovet mekaninda respublikalarin musteqil dovlete cevrilmesi qarsisialinmaz proses hali aldi 1991 ci il oktyabrin 18 de Azerbaycan dovlet musteqilliyini elan etdi Azerbaycan televiziyasi eyalet telekanalindan musteqil dovletin esas televiziyasina cevrildi Musteqilliyin cetin yollarinda Azerbaycan Televiziyasi da itkiye meruz qaldi 1991 ci il noyabrin 20 de Qarabagin Qarakend kendi yaxinliginda Azerbaycan resmilerinin icerisinde oldugu vertolyot partladilarken Azerbaycan televiziyasinin jurnalisti Ali Mustafayev operatoru Fexreddin Sahbazov ve 19 yasli isiqcisi Arif Huseynzade de helak oldular Daha sonra ilk addimlarini Azerbaycan televiziyasinda atan reportyor Cingiz Mustafayev cebhe bolgesinde aldigi gulleden dunyasini deyisdi 1991 ci ilin sonlarinda telekanalda Rusiya telemekaninda geden proseslerin tesiri altinda islahatlar aparildi redaksiyalari studiyalar diktorlari ise aparicilar evez etdi 24 saat Informasiya proqraminin mezmun ve formasinda deyisiklikler edildi 1000 saniye adli gece informasiya proqrami 215 KL teqdim edir Xos gorduk Qulp ve sair verilisler efire cixdi 1992 ci ilin evvelinden olkede ictimai siyasi veziyyetin agirlasmasi Dagliq Qarabagda ve etraf rayonlarda herbi emeliyyatlarin miqyasinin genislendirilmesi Rusiya herbcilerinin bilavasite istiraki ile Xocali soyqiriminin toredilmesi Susanin isgali Lacinin gozlenilen isgali 1992 ci il mayin 15 de Ayaz Mutellibovun AXC hakimiyyeti ile evezlenmesi AzTV daxilinde geden proseslere de oz tesirini gosterdi Tekce onu demek kifayetdir ki 1991 ci ilin sonundan 1992 ci il mayin sonuna qeder olan muddetde AzTV de 4 sedr deyisdirilmisdi Bu dovrde muxtelif siyasi quvvelerin telebi ile efir vaxti istenilen an dayandirilir ve beyanatlar verilirdi 1993 cu il martin sonunda televiziyada bas nazir Penah Huseynle AMIP temsilcilerinin debati zamani Daxili isler naziri Isgender Hemidovun birbasa efire gelerek muxalifet numayendelerini ve televiziya emekdaslarini tehqir etdi Bu hadise ictimaiyyetin boyuk naraziligina sebeb oldu 1992 1993 cu illerde herbi vetenperverlik ideyalarina elece de milli deyerlere besit yanasma terzi televiziyanin nufuzunun getdikce asagi dusmesine getirib cixardi menbe gosterin 1993 cu il iyunun 4 de Gencede cereyan eden hadiseler zamani ehalinin duzgun melumatlandirilmasi baximindan televiziya cox muhum rol oynadi Melum hadiseler zamani Bakiya devet olunmus Heyder Eliyev musahibelerinin beyanatlarinin Milli Meclisin iclaslarinin canli yayimina ustunluk verdi Talis Mugan Muxtar Respublikasi separatizmi 1994 cu il oktyabr 1995 ci il mart hadiseleri zamani da Heyder Eliyev Azerbaycan televiziyasi vasitesile ictimaiyyetle birbasa unsiyyet qurdu 1994 cu il oktyabrin 4 de Heyder Eliyevin televiziya ile xalqa muraciet etmesi neticesinde yuzlerle insan o cumleden muxalifetciler de Prezident Aparatinin qarsisina yigisdilar Ertesi gun Azerbaycan televiziyasinin seyyar kameralari Azadliq meydaninda davam eden mitinqi butun olkeye yayimladi Televiziyada yeni verilisler yaradilmaga baslandi Postskriptum Bura Vetendir Milli qehremanlarimiz Baki studiyasi teqdim edir Heyat Gizli ve askar TV kuryer Memleketim Avtoqraf ve s 2006 ci ilde olke bascisinin fermani ile Azerbaycan televiziyasinin rehberliyinde deyisiklik edilmesi televiziyanin heyatinda muhum merhelenin baslanmasina tekan verdi Ekranda deyisiklik once Xeberler Gunun nebzi ve Hefte analitik informasiya proqramlarinda ozunu gosterdi Azerbaycan televiziyasinin xarici olkelerdeki muxbir menteqelerinin sayi artirildi Hazirda onlar Kanada Rusiya Iran Turkiye Ukrayna ve Qazaxistanda fealiyyet gosterirler 2007 ci il ise Azerbaycan televiziyasi ucun yenilikler ili oldu ciddi kadr islahatlari aparildi yeni proqramlar verilisler tamasalar meydana geldi genc aparici ve reportyorlar musabiqe yolu ile ise celb edildiler planli sekilde efire ve kanalin infrastrukturuna kapital qoyulusu heyata kecirilmekdedir AzTV yeniden Azerbaycan telemekaninda en pesekar televiziya olmaga ve televiziya debinin qanunvericisine cevrilmeye calisir Hazirda Azerbaycan televiziyasinda rengareng movzularda tok soular portret verilisleri musiqili eylenceli proqramlar televiziya tamasalari senedli filmler numayis etdirilir Tamasacilarin regbetini qazanan verilisler sirasinda Teleseher Gune davam Dusen pullar Texnoxeber Oralar Doyuscu Sozumuz imzamizdir Esrler nesiller Qazan Manqal Obyektiv Parlament saati Col adami 1aztv Kinoman Gorus yeri 2x2 ve digerlerini gostermek olar Nailiyyetler Azerbaycan teleradiosuna pesekar televiziyacilardan ve menecerlerden ibaret komanda rehberlik edir Tesadufi deyil ki Azerbaycan televiziya ve radiosunun yarimesrlik yubileyi erefesinde bir cox telejurnalist ve rejissor muxtelif dovlet mukafatlarina fexri adlara orden ve medallara layiq gorulduler Yalniz 2006 2007 ci illerde gosterdiyi fealiyyete gore Azerbaycan televiziyasi muxtelif dovlet strukturlarinin ictimai teskilatlarin mukafat ve diplomlarina layiq gorulub Turkiyenin Yildirim belediyyesinin teskil etdiyi Asiqlar bayraminin Uluslararasi Yunus Emre kultur ve senet heftesinin isiqlandirilmasina Turkiye Azerbaycan munasibetleri cercivesinde Igdir vilayetinin inkisafi ile bagli Geleceye aparan yol senedli filminin erseye gelmesinde ehemiyyetli xidmetlerine gore AzTV Yildirim ve Igdir belediyyelerinin Eskiseher valiliyinin resmi tesekkurunu qazanib Telemekanda yeri Azerbaycan televiziyasi olke telemekaninin formalasmasinda boyuk rol oynayib Televiziya mekaninin Birincisinin izi musteqillik dovrunde yaradilan butun telekanallarin fealiyyetinde ozunu qabariq sekilde gosterib 1991 ci ilde mehz Azerbaycan televiziyasi rehberliyinin tesebbusu ile olke telemekaninda ilk ozel studiya kimi tarixe dusen milli qehreman Cingiz Mustafayevin yaradicisi oldugu 215 KL adli qrup fealiyyete basladi Hemin studiya Azerbaycan televiziyasinin terkibinde ve onun daxili vesaiti hesabina yaradilmisdi Hazirda ozel kanallardan biri sayilan ANS TV de Nazirler Sovetinin qerari ile mehz Azerbaycan televiziyasinin binasinda musteqil studiya kimi fealiyyete basladi 1991 ci ilin noyabr ayinin 26 da bu studiyanin ilk proqrami olan Xeberci Azerbaycan televiziyasinin proqramlari terkibinde efire cixdi Yalniz 1994 cu ilin mayinda ANS musteqil kanala cevrildi Sonraki illerde Azerbaycan televiziya ve radiosunda yetisen pesekar televiziyacilar Space TV Lider TV ITV kanallarinin yaradilmasi prosesinde yaxindan istirak etmisler Studiya ve birlikleriAzerbaycantelefilm Sabah yaradiciliq birliyiTeleviziya haqqinda cekilen filmAzerbacanda televiziyanin yaranma tarixi ile bagli 2010 cu ilde ANS TV Dovlet guzgusu adli senedli film hazirlanaraq efire verilmisdir Filmin muellifi ANS TV nin emekdasi Namiq Huseynov dur Kanalin fealiyyetine munasibet Azerbaycan Televiziyasi nin fealiyyetine tenqidi munasibet de movcuddur Ismayil Ismayilovun fikrince AzTV birmenali sekilde dovlet hakimiyyetinin maraqlarini ifade edir bu telekanalin xeber siyasetinde hec bir balans yoxdur Hemcinin televiziyanin bir qrup sabiq iscisi metbuat konfransi kecirerek AzTV de yaradici muhitin yoxlugu ve maasin azligi barede sikayet etmisler AzTV nin Muellif Proqramlari ve Xususi Layiheler Departamentinin kecmis emekdasi Tahir Eliyev senedli filmler cekdiyini filmlerin keyfiyyetine senetkarliq isine diqqet verilmediyini yalniz xronometraja ne uzunlugunda lent islenmesi onem verilmesini normal saymadigini vurgulayib O AzTV sisteminde maas olmadigini deyib ve rehberliyin bu addimi yasli iscileri uzaqlasdirmaq ucun atdigini bildirib menbe gosterin Hemcinin baxAzerbaycan televiziya kanallarinin siyahisi Azerbaycan Televiziya ve Radio Akademiyasi Azerbaycan Televiziya ve Radiosunun Sesyazma Evi Musiqi kollektivleriIstinadlar President az R R Memmedovun Azerbaycan Televiziya ve Radio Verilisleri Qapali Sehmdar Cemiyyetinin sedri teyin edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami 2021 09 21 tarixinde Istifade tarixi 2020 02 06 Azerbaycan televizyasi 2022 10 08 tarixinde Istifade tarixi 2022 10 13 www trt net tr 14 fevral 2020 Archived from the original on 2022 10 18 AzTV nin yaranmasindan 67 il kecir FOTO 2023 04 09 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 09 news milli az 14 Fevral 2016 Archived from the original on 2016 02 15 sia az Archived from the original on 2022 10 19 www trt net tr Archived from the original on 2022 10 19 az trend az Archived from the original on 2022 10 19 medeniyyet az Archived from the original on 2022 10 19 modern az Archived from the original on 2021 04 23 Arxivlenmis suret 2021 09 17 tarixinde Istifade tarixi 2019 12 16 azertag az 25 yanvar 2022 Archived from the original on 2022 04 13 aztv az 31 may 2022 Archived from the original on 19 October 2022 president az Archived from the original on 2022 02 03 Arxivlenmis suret 2021 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 31 report az 27 yanvar 2022 Archived from the original on 2022 08 27 xalqqazeti com 14 fevral 2021 Archived from the original on 2021 02 13 modern az 14 Fevral 2020 Archived from the original on 2022 10 13 Bu gun Azerbaycan Televiziyasinin yaranmasindan 66 il otur insanoid com 13 oktyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Rovsen Memmedov Azerbaycan Televiziya ve Radio Verilisleri QSC nin sedri teyin edildi 2021 05 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 25 www anl az 14 fevral 2022 Archived from the original on 2022 10 19 oneclick az Archived from the original on 2022 10 13 2015 05 31 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 11 29