Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bahəddin Şakir (türk. Bahaddin Şakir; 1874, Konstantinopol – 17 aprel 1922, Berlin) — Türkiyə həkimi, türk millətçisi siyasətçisi və erməni soyqırımının memarlarından biri. Hökumətdə nazir və ya millət vəkili olmamasına baxmayaraq, "İttihat və Tərəqqi" Mərkəzi Komitəsində güclü nüfuz sahibi idi və partiyanı dəstəkləyən "" jurnalının müdiri idi. O, "İttihat və Tərəqqi"də "Həkimlər Qrupu"nun üç mühüm adından biri idi (digər ikisi Doktor Nazım və Doktor Rüsuhi Dikmən olmuşdur). O, "İttihat və Tərəqqi"nin pantürkist və turançı qanadının bir hissəsi idi.
| Bahəddin Şakir | |
|---|---|
| türk. Bahaeddin Şakir | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1874 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 17 aprel 1922 |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | güllə yarası[d] |
| Dəfn yeri | |
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Hərbi xidmət | |
| Döyüşlər | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şakir Birinci Dünya müharibəsi zamanı "Təşkilati Məxsusə"nin liderliyində idi. O, əmin müharibənin sonunda "İttihat və Tərəqqi"nin digər üzvləri ilə birlikdə əvvəlcə , sonra isə Britaniya hökuməti tərəfindən həbs edilmişdir. Şakir bəşəriyyətə qarşı cinayətlərə görə hərbi mühakimə olunana qədər Maltaya sürgün edilmiş və daha sonra Britaniya tərəfindən türk millətçi qüvvələrinin saxladığı girovlarla mübadilə edilmişdir. 17 aprel 1922-ci ildə Berlində Camal Əzmi ilə birlikdə sui-qəsd nəticəsində öldürülmüşdür.
Erkən həyatı
Bahəddin Şakir Osmanlı imperiyasının (indiki Bolqarıstanın bir hissəsi) anadan olmuşdur.
Şakir 1894-cü ildə Hərbi Tibb Məktəbini tibb kapitanı kimi bitirdikdən sonra Fransada tibbi hüquq təhsili almışdır. 1900-cü ildə həmin məktəbdə feldşer olmuşdur. O, ilə birlikdə tədqiqat sahəsinin qabaqcılları olmuşdular. Şakir xəstəxanadakı vəzifəsindən əlavə Şahzadə Yusif İzzəddinin özəl həkimi idi. Əhməd Rza və "İttihad və Tərəqqi"nin üzvləri ilə əlaqələr qurmuşdur. O, buna görə Ərzincana sürgün edilmişdir. "İttihad və Tərəqqi"yə yardım göndərdiyini görən səlahiyyətlilər Şakiri həbs edərək Trabzona sürgün etmişdir. O, 1905-ci ildə Misirə, oradan da Parisə qaçmışdır. Parisdə Doktor Nazimlə tanış olmuş və Əhməd Rza ilə yenidən əlaqə saxlamışdır. Sürgündə olan müddətdə "" jurnalında məqalələr yazmışdır.
Bahəddin Şakir Osmanlı imperiyası daxilində "İttihad və Tərəqqi"nin dirçəlməsində mühüm rol oynamışdır. O, gizli şəkildə Konstantinopola getmiş və təşkilat üçün yeni bir daxili mərkəz üçün infrastruktur qurmuşdur. 1906-cı ildə ""ni təsis edilmişdir və bu, 1907-ci ildə "İttihad və Tərəqqi" ilə birləmiş, onun daxili inqilabi fəaliyyət mərkəzinə çevrilmişdir.
İkinci Məşrutiyyət dövrü
1908-ci ildə İkinci Məşrutiyyət monarxiyasının elan edilməsindən sonra Şakir Konstantinopola və Hərbi Tibb Məktəbində əvvəlki vəzifəsinə qayıtmışdır. O, Türkiyənin məhkəmə tibbi üzrə müəllif hüququ ilə qorunan ilk dərsliyini yazmışdır. 1909-cu ildə hərbi və mülki tibb fakültələrinin birləşdirilməsi ilə qurulan Heydərpaşa Tibb Fakültəsində bu mövzu üzrə professor olmuşdur. Növbəti il Şakir tibb fakültəsinin dekanı təyin edilmişdir. O, bu dövrdə "" üçün məqalələr yazmağa davam etmişdir. Bu arada o, "Əli Kamal işi" və "Qanuni əsasımızı pozanlar" adlı kitablarında imzasız formada rəqiblərini sərt şəkildə tənqid edərək jurnalistika fəaliyyətini davam etdirmişdir.
Bahəddin Şakir Birinci Balkan müharibəsində Bolqarıstan tərəfindən mühasirəyə alınan Ədirnə xəstəxanasında baş həkim vəzifəsində çalışmışdır. O, əsir götürülmüş və şəhər təslim olduqdan sonra sərbəst buraxılmışdır.
Şakir daha sonra 1913-cü ildə yaradılmış "Təşkilati Məxsusə" adlı gizli təşkilatın siyasi şöbəsinin müdiri təyin edilmişdir. Həmin il Səhiyyə Baş İdarəsi nəzdində yaradılmış Məhkəmə Tibb Müdirliyinə təyin olunmuşdur.
Sui-qəsdi
1919-cu ilin payızında Erməni İnqilab Federasiyası ("Daşnaksutyun") Erməni soyqırımının icraçılarına qarşı kampaniya aparmaq qərarına gəlmişdir. "Nemezis" əməliyyatı çərçivəsində Berlində olan Camal Əzmi və Şakiri öldürmək vəzifəsi Aram Yerqanyan və həvalə edilmişdi. 17 aprel 1922-ci ildə Şirakyan və Yerqanyan ailələri ilə birlikdə ""də gəzərkən Əzmi və Şakirlə qarşılaşmışdılar. Şirakyan Əzmini öldürməyə və Şakiri yaralamağa nail olmuşdu. Yerqanyan dərhal Şakirin arxasınca qaçaraq onu başından güllə ilə öldürmüşdür. Sui-qəsdçilər heç vaxt saxlanılmamışdır.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France Bahattin Şakir // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #130303127 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- "The Armenian Genocide: The First Modern Islamic-Jihad Ethnic Cleansing". Journal of Security Studies and Global Politics. Islamabad, Pakistan. 3 (1): 121−125. 2018. ISSN 2519-9609.
- Granovsky, Súlim. "Armenian Genocide: The Silenced Extermination" (PDF). Raoul Wallenberg Foundation. 2024-01-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-31.
- McCullagh, Francis. The Fall of Abd-ul-Hamid. London: Methuen & Co. Ltd. 1910. səh. 19.
- Hanioğlu, 2008
- "Two 'Young Turks' Murdered in Berlin Assassins of Azmy Bey and Chakir Escape, but 15 Armenians Are Arrested. Financed from America German Police Say These Acts of Vengeance Have Their Inspiration Here" (PDF). The New York Times. 18 April 1922. 3 March 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 25 May 2013. - NYT preview page 2024-05-31 at the Wayback Machine
- Berberyan, Nazaret. ՏԱՐԵԴԱՐՁՆԵՐ- Արշաւիր Շիրակեան Հայ ժողովուրդի Արդարահատոյց Բազուկը. (erməni). 13 April 2010. 16 December 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 25 May 2013.
- Derogy, Jacques. Resistance and revenge: the Armenian assassination of the Turkish leaders responsible for the 1915 massacres and deportations. Transaction Publishers. 1990. səh. 61. ISBN .
Əlavə ədəbiyyat
- . "A Hundred Years Ago: The Assassination of Mehmet Talaat (15 March 1921) and the Berlin Criminal Proceedings against Soghomon Tehlirian (2/3 June 1921): Background, Context, Effect" (PDF). . 5 (1). 2020: 67–90. doi:10.51442/ijags.0009. ISSN 1829-4405.
- . A Brief History of the Late Ottoman Empire (ingilis). Princeton. 2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Baheddin Sakir turk Bahaddin Sakir 1874 Konstantinopol 17 aprel 1922 Berlin Turkiye hekimi turk milletcisi siyasetcisi ve ermeni soyqiriminin memarlarindan biri Hokumetde nazir ve ya millet vekili olmamasina baxmayaraq Ittihat ve Tereqqi Merkezi Komitesinde guclu nufuz sahibi idi ve partiyani destekleyen jurnalinin mudiri idi O Ittihat ve Tereqqi de Hekimler Qrupu nun uc muhum adindan biri idi diger ikisi Doktor Nazim ve Doktor Rusuhi Dikmen olmusdur O Ittihat ve Tereqqi nin panturkist ve turanci qanadinin bir hissesi idi Baheddin Sakirturk Bahaeddin SakirSexsi melumatlarDogum tarixi 1874Dogum yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiVefat tarixi 17 aprel 1922 1922 04 17 Vefat yeri Berlin Prussiya d Veymar RespublikasiVefat sebebi gulle yarasi d Defn yeri BerlinPartiya Ittihad ve TereqqiFealiyyeti siyasetciHerbi xidmetDoyusler Birinci Dunya muharibesi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Sakir Birinci Dunya muharibesi zamani Teskilati Mexsuse nin liderliyinde idi O emin muharibenin sonunda Ittihat ve Tereqqi nin diger uzvleri ile birlikde evvelce sonra ise Britaniya hokumeti terefinden hebs edilmisdir Sakir beseriyyete qarsi cinayetlere gore herbi muhakime olunana qeder Maltaya surgun edilmis ve daha sonra Britaniya terefinden turk milletci quvvelerinin saxladigi girovlarla mubadile edilmisdir 17 aprel 1922 ci ilde Berlinde Camal Ezmi ile birlikde sui qesd neticesinde oldurulmusdur Erken heyatiBaheddin Sakir Osmanli imperiyasinin indiki Bolqaristanin bir hissesi anadan olmusdur Sakir 1894 cu ilde Herbi Tibb Mektebini tibb kapitani kimi bitirdikden sonra Fransada tibbi huquq tehsili almisdir 1900 cu ilde hemin mektebde feldser olmusdur O ile birlikde tedqiqat sahesinin qabaqcillari olmusdular Sakir xestexanadaki vezifesinden elave Sahzade Yusif Izzeddinin ozel hekimi idi Ehmed Rza ve Ittihad ve Tereqqi nin uzvleri ile elaqeler qurmusdur O buna gore Erzincana surgun edilmisdir Ittihad ve Tereqqi ye yardim gonderdiyini goren selahiyyetliler Sakiri hebs ederek Trabzona surgun etmisdir O 1905 ci ilde Misire oradan da Parise qacmisdir Parisde Doktor Nazimle tanis olmus ve Ehmed Rza ile yeniden elaqe saxlamisdir Surgunde olan muddetde jurnalinda meqaleler yazmisdir Baheddin Sakir Osmanli imperiyasi daxilinde Ittihad ve Tereqqi nin dircelmesinde muhum rol oynamisdir O gizli sekilde Konstantinopola getmis ve teskilat ucun yeni bir daxili merkez ucun infrastruktur qurmusdur 1906 ci ilde ni tesis edilmisdir ve bu 1907 ci ilde Ittihad ve Tereqqi ile birlemis onun daxili inqilabi fealiyyet merkezine cevrilmisdir Ikinci Mesrutiyyet dovruBaheddin Sakirin portreti jurnali 1909 cu il oktyabr sayi 1908 ci ilde Ikinci Mesrutiyyet monarxiyasinin elan edilmesinden sonra Sakir Konstantinopola ve Herbi Tibb Mektebinde evvelki vezifesine qayitmisdir O Turkiyenin mehkeme tibbi uzre muellif huququ ile qorunan ilk dersliyini yazmisdir 1909 cu ilde herbi ve mulki tibb fakultelerinin birlesdirilmesi ile qurulan Heyderpasa Tibb Fakultesinde bu movzu uzre professor olmusdur Novbeti il Sakir tibb fakultesinin dekani teyin edilmisdir O bu dovrde ucun meqaleler yazmaga davam etmisdir Bu arada o Eli Kamal isi ve Qanuni esasimizi pozanlar adli kitablarinda imzasiz formada reqiblerini sert sekilde tenqid ederek jurnalistika fealiyyetini davam etdirmisdir Baheddin Sakir Birinci Balkan muharibesinde Bolqaristan terefinden muhasireye alinan Edirne xestexanasinda bas hekim vezifesinde calismisdir O esir goturulmus ve seher teslim olduqdan sonra serbest buraxilmisdir Sakir daha sonra 1913 cu ilde yaradilmis Teskilati Mexsuse adli gizli teskilatin siyasi sobesinin mudiri teyin edilmisdir Hemin il Sehiyye Bas Idaresi nezdinde yaradilmis Mehkeme Tibb Mudirliyine teyin olunmusdur Sui qesdi1919 cu ilin payizinda Ermeni Inqilab Federasiyasi Dasnaksutyun Ermeni soyqiriminin icracilarina qarsi kampaniya aparmaq qerarina gelmisdir Nemezis emeliyyati cercivesinde Berlinde olan Camal Ezmi ve Sakiri oldurmek vezifesi Aram Yerqanyan ve hevale edilmisdi 17 aprel 1922 ci ilde Sirakyan ve Yerqanyan aileleri ile birlikde de gezerken Ezmi ve Sakirle qarsilasmisdilar Sirakyan Ezmini oldurmeye ve Sakiri yaralamaga nail olmusdu Yerqanyan derhal Sakirin arxasinca qacaraq onu basindan gulle ile oldurmusdur Sui qesdciler hec vaxt saxlanilmamisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France Bahattin Sakir BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Deutsche Nationalbibliothek Record 130303127 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 The Armenian Genocide The First Modern Islamic Jihad Ethnic Cleansing Journal of Security Studies and Global Politics Islamabad Pakistan 3 1 121 125 2018 ISSN 2519 9609 Granovsky Sulim Armenian Genocide The Silenced Extermination PDF Raoul Wallenberg Foundation 2024 01 16 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 05 31 McCullagh Francis The Fall of Abd ul Hamid London Methuen amp Co Ltd 1910 seh 19 Hanioglu 2008 Two Young Turks Murdered in Berlin Assassins of Azmy Bey and Chakir Escape but 15 Armenians Are Arrested Financed from America German Police Say These Acts of Vengeance Have Their Inspiration Here PDF The New York Times 18 April 1922 3 March 2016 tarixinde PDF Istifade tarixi 25 May 2013 NYT preview page 2024 05 31 at the Wayback Machine Berberyan Nazaret ՏԱՐԵԴԱՐՁՆԵՐ Արշաւիր Շիրակեան Հայ ժողովուրդի Արդարահատոյց Բազուկը ermeni 13 April 2010 16 December 2013 tarixinde Istifade tarixi 25 May 2013 Derogy Jacques Resistance and revenge the Armenian assassination of the Turkish leaders responsible for the 1915 massacres and deportations Transaction Publishers 1990 seh 61 ISBN 9781412833165 Elave edebiyyat A Hundred Years Ago The Assassination of Mehmet Talaat 15 March 1921 and the Berlin Criminal Proceedings against Soghomon Tehlirian 2 3 June 1921 Background Context Effect PDF 5 1 2020 67 90 doi 10 51442 ijags 0009 ISSN 1829 4405 A Brief History of the Late Ottoman Empire ingilis Princeton 2008