Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycanda narçılıq — Azərbaycan Respublikasında narın istehsalı ilə məşğul olan kənd təsərrüfatı sahəsi.
Azərbaycanda ümumi nar bağının sahəsi 24.000 hektara yaxın təşkil edir. Azərbaycanda nar istehsal edən iqtisadi rayonlar sırasında Gəncə-Qazax və Aran iqtisadi rayonunda Çəhrayı gülöyşə, Bala Mürsəl, Azərbaycan gülöyşəsi, Nazik qabıq, Vələs, İri gilə və sair sortlar becərilir.
Ən yaxşı nar sortları meyvəsinin kütləsi 800-1000 qrama, orta çəkisi isə 200-400 qrama çatır. Narın homoloji sortlarının məhsuldarlığı da eyni deyildir. Nar sortlarından Məhsəti, Bala Mürsəl və Qırmızı qabıq sortları ən yüksək məhsuldarlığa malikdir. Sortlar üzrə onların məhsuldarlığı 100-160 sentner təşkil edir. Azərbaycanda 70-ə yaxın nar sortları mövcuddur.
Azərbaycanda olan nar sortları
Azərbaycanda ən çox rast gəlinən nar sortları aşağıdakılardır.
- Bala Mürsəl - Bu sort Şirvan zonasında çox yayılmışdır. Ağacı orta boylu, budaqları sallaq, tikanları çox azdır. Meyvəsi böyük olur, 400-500 qrama çatır. Meyvənin qabığı qalın, rəngi parlaq və tünd moruğudur. Meyvənin içərisində olan arakəsmə pərdələri qalındır. Dənələri böyük, qırmızıdır, sıralıdır, dadı meyxoşdur.
- Azərbaycan gülöyşəsi - Bu sort Şirvan, Qarabağ və Gəncə zonalarında əkilib - becərilir. Ağacın çətiri topşəkillidir, budaqları sıxdır və dik qalxır. Meyvənin qabığı nazik, dənələri iri, tumlari xırda və nazikdir. Dadı şirin və meyxoşdur.
- Vələs - Bu sort Abşeron yarımadası, Göyçay, Ağsu rayonlarında çoxluq təşkil edir. Rəngi tünd qırmızı parlaq, qabığı isə qalın olur. Dadı turşa-şirin zərifdir. Şirəsi tünd moruğu rənglidir. Soyuducuda saxladıqda qabığı qurumur və büzüşmür.
- Qırmızı qabıq - Bu sort Gəncə-Qazax iqtisadi zonasında çoxluq təşkil edir. Forması yastı-girdə, orta kütləsi 200-250 q, rəngi parlaq, qırmızı rəngli, qabığı nazik olur. Oktyabr ayının ikinci yarısı və ya sonu yığılır.
- Məhsəti - Abşeron yarımadası və Göyçay rayonu ərazində əkilib becərilir. Yumru və ya yastı-yumru formalı, rəngi parlaq, tünd moruğu, qabığı orta qalınlıqdadır. Şirəsi tünd moruğu rəngli olur. Sentyabr ayının birinci yarısı yığılır.
- Şah nar - Sortun yayıldığı zonalar əsasən Ağdam, Göyçay rayonlarıdır. Yumru və ya yastı yumru, azacıq qabırğalı formalı, orta kütləsi 330-350 q, əsas rəngi sarı, örtücü rəngi solğun qırmızıdan tünd qırmızıya qədərdir. Qabığı orta qalınlıqda və ya qalın, çox sıx, parlaq, qabıqaltı nöqtələr solğun rəngli olur.
Azərbaycanın unikal iqliminə görə burada demək olar ki, bütün nar növləri becərilir. Ölkənin bağlarında hər il 40 min tona yaxın şirin nar yığılır. Narın 65 faizi yeməli, tərkibindəki şirəsi isə 84%-ə qədər ola bilər. Nar dənələrinin pulpasında çoxlu minerallar, amin turşuları və vitaminlər var. Əsl nar şirəsi zəngin tünd qırmızı rəngdədir, günəş işığında yarı şəffafdır. Azərbaycan milli mətbəxində nar müxtəlif xörəklərdə istifadə olunur.
Ənənə
Azərbaycanın bəzi bölgələrində fərqli bir ənənə var: Toy korteji zamanı bəy gəlini yeni evinin astanasında qarşılamalı və ona nar atmalıdır. Gəlin tutsa, evdə hökmranlıq edəcək, əks halda ərinə itaətkarlıqla itaət etməli olacaq.
Fenq Şui-yə görə, nar güclü ailənin simvoludur. Özünüzdə və ətrafınızdakı dünyada harmoniya axtarışına əsaslanan böyük tarazlıq nəzəriyyəsinə inanırsınızsa, evinizdə nar şəkli olmalıdır. Məsələn, ailənin yeni üzvünü gözləyirsinizsə və doğuşun sağlam keçməsini istəyirsinizsə, mənzilin şimal hissəsinə ortadan bölünmüş şirəli nar qoyun
Bir çox azərbaycanlı rəssamlar öz yaradıcılıqlarında nar mövzusuna müraciət ediblər. Onlardan biri də görkəmli Azərbaycan rəssamı Toğrul Nərimanbəyovdur ki, onun yaradıcılıq simvolunu əminliklə nar adlandırmaq olar. Nar mövzusunda ilk əsərlərdən biri "Göyçay bağlarında" adlanır.
Tədbirlər
Azərbaycanda narçılıq sahəsində ən böyük tədbirlərdən biri "Nar bayramı"dır. Bu bayram ilk dəfə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və Göyçay Rayon İcra Hakimiyyətinin birgə təşəbbüsü ilə 3 noyabr 2006-cı ildə Göyçayda keçirilmişdir.
Nar 2015-ci ildə ilk Avropa Oyunlarının simvolu oldu. Azərbaycan təbiətinin və mədəni irsinin simvolu kimi Ceyran və Nar təsvirləri 2015-ci ildə Bakıda keçirilən Avropa Oyunlarının rəsmi talismanları kimi təqdim edilib.
Ceyran qonaqlara Azərbaycanın zəngin irsinə nəzər salmağı təklif etməklə Oyunların mədəniyyət elçisi olub. Qafqaz dağlarından tutmuş Xəzər dənizinin sahillərinədək Ceyran qonaqlara ölkə boyu bələdçilik edib və onlara Azərbaycanın gözəlliklərini nümayiş etdirib. Ceyran ölkədə təbii gözəlliyin, zərifliyin və saflığın simvolu və Azərbaycanda qorunan heyvan növlərindən biridir.
Nar günəşi sevən, Göyçay şəhərində bitən meyvədir. Həyat eşqi və enerji ilə aşıb-daşan Nar yeni idman növlərində iştirak etməyi sevir və Avropa Oyunları tədbirinə qoşulacaq. Nar Azərbaycan folklorunda birliyi tərənnüm edir və rəngarəng Bakı 2015 brendində əks olunaraq artıq şəhərimizdə geniş şəkildə nümayiş etdirilib.
Bakı 2015-in əməliyyatlar üzrə baş direktoru Saymon Kleq deyib: "Bizim simvollar ilk Avropa Oyunları üçün çox əhəmiyyətlidir və onları Bakı 2015 ailəsində salamlamağa çox şadıq. Ceyran Oyunların və Azərbaycanın zəngin irsinin zərif mədəniyyət elçisi olacaq. Nar Oyunların enerjisini, həyəcanını və əyləncəsini təmsil edir və idman sahələrində keçirilən yarışlarda iştirak edəcək".
Təşkilatlar
Azərbaycanda narçılıq sahəsində fəaliyyət göstərən bir sıra təşkilatlar var ki, onlardan Azərbaycan Nar İstehsalçıları və İxracatçıları Assosiasiyası 2016-cı ildə yaradılmışdır.
Xarici əlaqələr
Azərbaycan narı hər il Rusiya, Belarus, Kanada, Yeni Zelandiya, Gürcüstan, BƏƏ, Cənubi Koreya və başqa ölkələrə ixrac olunur.
Hələ XX əsrin 20-ci illərinin əvvəllərində Göyçay qəzasından aparılmış tinglərlə ABŞ-nin Kaliforniya ştatında böyük plantasiyalar salınmışdır.
Hazırda da müxtəlif ölkələr Azərbaycanda narçılıq təcrübəsini öyrənməyə çalışırlar. Məsələn, 2017-ci ildə Kolumbiya Respublikasının xarici işlər naziri Azərbaycanda səfərdə olarkən narçılıq təsərrüfatları ilə tanış olmaq və öz ölkəsində bu cür təsərrüfatlar yaratmaq imkanlarını öyrənmək məqsədilə Kürdəmir rayonunda olmuşdur.
Mükafatlar
2018-ci ildə Azərbaycan Nar İstehsalçıları və İxracatçıları Assosiasiyası tərəfindən Azərbaycan Respublikasında narçılığın inkişafında xidməti və əməyi olan şəxslərin təltif edilməsi məqsədilə təsis edilmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- . 2014-11-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-11-27.
- "Bakı-2015 Avropa Olimpiya Oyunlarının simvolları təqdim olundu- — Ceyran və Nar". 2022-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-03-05.
- . 2015-01-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-02-11.
- "Ceyran və Nar Avropa Oyunlarının rəsmi simvolları elan olunub". 2015-06-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-03-05.
- "Ceyran və Nar Bakı 2015 Avropa Oyunlarının simvoludur". amerikaninsesi.org. 25 noyabr 2014. 2021-06-25 tarixində . İstifadə tarixi: 16 iyun 2021.
- Assosiasiyalar: Azərbaycan Nar İstehsalçıları və İxracatçıları Assosiasiyası 2020-09-20 at the Wayback Machine. azpromo.az (az.)
- Azərbaycanda narçılıq sahəsində zəngin təcrübə Kolumbiya nümayəndə heyətində böyük maraq oyadıb 2023-06-29 at the Wayback Machine. azertag.az, 17.06.2017 (az.)
- "Azərbaycan Narı" döş nişanı təsis edildi – Foto 2019-05-04 at the Wayback Machine. azerbaycan24.com, 28.12.2018 (az.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycanda narciliq Azerbaycan Respublikasinda narin istehsali ile mesgul olan kend teserrufati sahesi Azerbaycanda umumi nar baginin sahesi 24 000 hektara yaxin teskil edir Azerbaycanda nar istehsal eden iqtisadi rayonlar sirasinda Gence Qazax ve Aran iqtisadi rayonunda Cehrayi guloyse Bala Mursel Azerbaycan guloysesi Nazik qabiq Veles Iri gile ve sair sortlar becerilir En yaxsi nar sortlari meyvesinin kutlesi 800 1000 qrama orta cekisi ise 200 400 qrama catir Narin homoloji sortlarinin mehsuldarligi da eyni deyildir Nar sortlarindan Mehseti Bala Mursel ve Qirmizi qabiq sortlari en yuksek mehsuldarliga malikdir Sortlar uzre onlarin mehsuldarligi 100 160 sentner teskil edir Azerbaycanda 70 e yaxin nar sortlari movcuddur Azerbaycanda olan nar sortlariNar meyvesi Azerbaycanda en cox rast gelinen nar sortlari asagidakilardir Bala Mursel Bu sort Sirvan zonasinda cox yayilmisdir Agaci orta boylu budaqlari sallaq tikanlari cox azdir Meyvesi boyuk olur 400 500 qrama catir Meyvenin qabigi qalin rengi parlaq ve tund morugudur Meyvenin icerisinde olan arakesme perdeleri qalindir Deneleri boyuk qirmizidir siralidir dadi meyxosdur Azerbaycan guloysesi Bu sort Sirvan Qarabag ve Gence zonalarinda ekilib becerilir Agacin cetiri topsekillidir budaqlari sixdir ve dik qalxir Meyvenin qabigi nazik deneleri iri tumlari xirda ve nazikdir Dadi sirin ve meyxosdur Veles Bu sort Abseron yarimadasi Goycay Agsu rayonlarinda coxluq teskil edir Rengi tund qirmizi parlaq qabigi ise qalin olur Dadi tursa sirin zerifdir Siresi tund morugu renglidir Soyuducuda saxladiqda qabigi qurumur ve buzusmur Qirmizi qabiq Bu sort Gence Qazax iqtisadi zonasinda coxluq teskil edir Formasi yasti girde orta kutlesi 200 250 q rengi parlaq qirmizi rengli qabigi nazik olur Oktyabr ayinin ikinci yarisi ve ya sonu yigilir Mehseti Abseron yarimadasi ve Goycay rayonu erazinde ekilib becerilir Yumru ve ya yasti yumru formali rengi parlaq tund morugu qabigi orta qalinliqdadir Siresi tund morugu rengli olur Sentyabr ayinin birinci yarisi yigilir Sah nar Sortun yayildigi zonalar esasen Agdam Goycay rayonlaridir Yumru ve ya yasti yumru azaciq qabirgali formali orta kutlesi 330 350 q esas rengi sari ortucu rengi solgun qirmizidan tund qirmiziya qederdir Qabigi orta qalinliqda ve ya qalin cox six parlaq qabiqalti noqteler solgun rengli olur Azerbaycanin unikal iqlimine gore burada demek olar ki butun nar novleri becerilir Olkenin baglarinda her il 40 min tona yaxin sirin nar yigilir Narin 65 faizi yemeli terkibindeki siresi ise 84 e qeder ola biler Nar denelerinin pulpasinda coxlu minerallar amin tursulari ve vitaminler var Esl nar siresi zengin tund qirmizi rengdedir gunes isiginda yari seffafdir Azerbaycan milli metbexinde nar muxtelif xoreklerde istifade olunur EneneNar meyvesi Azerbaycanin bezi bolgelerinde ferqli bir enene var Toy korteji zamani bey gelini yeni evinin astanasinda qarsilamali ve ona nar atmalidir Gelin tutsa evde hokmranliq edecek eks halda erine itaetkarliqla itaet etmeli olacaq Fenq Sui ye gore nar guclu ailenin simvoludur Ozunuzde ve etrafinizdaki dunyada harmoniya axtarisina esaslanan boyuk tarazliq nezeriyyesine inanirsinizsa evinizde nar sekli olmalidir Meselen ailenin yeni uzvunu gozleyirsinizse ve dogusun saglam kecmesini isteyirsinizse menzilin simal hissesine ortadan bolunmus sireli nar qoyun Bir cox azerbaycanli ressamlar oz yaradiciliqlarinda nar movzusuna muraciet edibler Onlardan biri de gorkemli Azerbaycan ressami Togrul Nerimanbeyovdur ki onun yaradiciliq simvolunu eminlikle nar adlandirmaq olar Nar movzusunda ilk eserlerden biri Goycay baglarinda adlanir TedbirlerCeyran ve Nar2011 ci il Nar bayrami nda hazirlanmis stendlerden biri Azerbaycanda narciliq sahesinde en boyuk tedbirlerden biri Nar bayrami dir Bu bayram ilk defe Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet ve Turizm Nazirliyi ve Goycay Rayon Icra Hakimiyyetinin birge tesebbusu ile 3 noyabr 2006 ci ilde Goycayda kecirilmisdir Nar 2015 ci ilde ilk Avropa Oyunlarinin simvolu oldu Azerbaycan tebietinin ve medeni irsinin simvolu kimi Ceyran ve Nar tesvirleri 2015 ci ilde Bakida kecirilen Avropa Oyunlarinin resmi talismanlari kimi teqdim edilib Ceyran qonaqlara Azerbaycanin zengin irsine nezer salmagi teklif etmekle Oyunlarin medeniyyet elcisi olub Qafqaz daglarindan tutmus Xezer denizinin sahillerinedek Ceyran qonaqlara olke boyu beledcilik edib ve onlara Azerbaycanin gozelliklerini numayis etdirib Ceyran olkede tebii gozelliyin zerifliyin ve safligin simvolu ve Azerbaycanda qorunan heyvan novlerinden biridir Nar gunesi seven Goycay seherinde biten meyvedir Heyat esqi ve enerji ile asib dasan Nar yeni idman novlerinde istirak etmeyi sevir ve Avropa Oyunlari tedbirine qosulacaq Nar Azerbaycan folklorunda birliyi terennum edir ve rengareng Baki 2015 brendinde eks olunaraq artiq seherimizde genis sekilde numayis etdirilib Baki 2015 in emeliyyatlar uzre bas direktoru Saymon Kleq deyib Bizim simvollar ilk Avropa Oyunlari ucun cox ehemiyyetlidir ve onlari Baki 2015 ailesinde salamlamaga cox sadiq Ceyran Oyunlarin ve Azerbaycanin zengin irsinin zerif medeniyyet elcisi olacaq Nar Oyunlarin enerjisini heyecanini ve eylencesini temsil edir ve idman sahelerinde kecirilen yarislarda istirak edecek TeskilatlarAzerbaycanda narciliq sahesinde fealiyyet gosteren bir sira teskilatlar var ki onlardan Azerbaycan Nar Istehsalcilari ve Ixracatcilari Assosiasiyasi 2016 ci ilde yaradilmisdir Xarici elaqelerAzerbaycan nari her il Rusiya Belarus Kanada Yeni Zelandiya Gurcustan BEE Cenubi Koreya ve basqa olkelere ixrac olunur Hele XX esrin 20 ci illerinin evvellerinde Goycay qezasindan aparilmis tinglerle ABS nin Kaliforniya statinda boyuk plantasiyalar salinmisdir Hazirda da muxtelif olkeler Azerbaycanda narciliq tecrubesini oyrenmeye calisirlar Meselen 2017 ci ilde Kolumbiya Respublikasinin xarici isler naziri Azerbaycanda seferde olarken narciliq teserrufatlari ile tanis olmaq ve oz olkesinde bu cur teserrufatlar yaratmaq imkanlarini oyrenmek meqsedile Kurdemir rayonunda olmusdur Mukafatlar2018 ci ilde Azerbaycan Nar Istehsalcilari ve Ixracatcilari Assosiasiyasi terefinden Azerbaycan Respublikasinda narciligin inkisafinda xidmeti ve emeyi olan sexslerin teltif edilmesi meqsedile Azerbaycan Nari dos nisani tesis edilmisdir Hemcinin baxVikikitabda Narciliq movzusuna dair metn var Adi nar Nar siresi Nar sorbasi Nar bayrami Azerbaycan medeniyyetinde nar Azerbaycan Nar Istehsalcilari ve Ixracatcilari AssosiasiyasiIstinadlar 2014 11 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 11 27 Baki 2015 Avropa Olimpiya Oyunlarinin simvollari teqdim olundu Ceyran ve Nar 2022 08 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 03 05 2015 01 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 02 11 Ceyran ve Nar Avropa Oyunlarinin resmi simvollari elan olunub 2015 06 03 tarixinde Istifade tarixi 2022 03 05 Ceyran ve Nar Baki 2015 Avropa Oyunlarinin simvoludur amerikaninsesi org 25 noyabr 2014 2021 06 25 tarixinde Istifade tarixi 16 iyun 2021 Assosiasiyalar Azerbaycan Nar Istehsalcilari ve Ixracatcilari Assosiasiyasi 2020 09 20 at the Wayback Machine azpromo az az Azerbaycanda narciliq sahesinde zengin tecrube Kolumbiya numayende heyetinde boyuk maraq oyadib 2023 06 29 at the Wayback Machine azertag az 17 06 2017 az Azerbaycan Nari dos nisani tesis edildi Foto 2019 05 04 at the Wayback Machine azerbaycan24 com 28 12 2018 az