Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycan ərazisində daş dövrü Qarabağ, Qazax, Lerik, Qobustan və Naxçıvan kimi ərazilərdə öyrənilib. Daş materialları ilk dəfə Məmədəli Hüseynovun rəhbərlik etdiyi arxeoloji ekspedisiya zamanı Ağstafa rayonunun Qıraq Kəsəmən kəndi yaxınlığında yerləşən Şorsu dərəsində aşkar edilib. Ekspedisiya nəticəsində insanların iki milyon il əvvəl bu ərazidə məskunlaşdığı üzə çıxıb. Daş dövründə iki növ insan var mövcud olmuşdur: Homo neandertalensis və Homo sapiens.
Paleolit
Alt paleolit
Aşel mədəniyyəti haqlı olaraq Quruçay mədəniyyətinin inkişafının ikinci mərhələsi hesab olunur. Aşel mədəniyyətinin nümunələri indiki Qazax rayonu ərazisində aşkar edilmişdir. Heyvan qalıqlarının tapılması da bunu göstərir. Aşel dövründə insanların əsas məşğuliyyəti ovçuluq olmuşdur. Alətlər əsasən kvars, çaxmaqdaşı, bazalt, əhəngdaşı, xalsedon və s.-dən hazırlanırdı
Orta Paleolit
Orta Paleolit dövrü 100 min il əvvəldən 35 min il əvvələ qədər davam etmişdir. Bu dövr tarixə “Mustye dövrü” kimi düşdü. Qarabağ (Azıx, Tağlar və Zar mağaraları), Qazax ( Damcılı mağarası) və Naxçıvan (Qazma mağarası) rayonlarında aşkar edilmiş maddi mədəniyyət abidələri əsasında orta paleolit dövründə yaşayan qədim insanların həyat tərzi tədqiq edilmişdir. Burada orta paleolit dövrünə aid daş və heyvan sümüklərindən hazırlanmış 2000-dən çox uclu alət tapılmışdır. Bu dövrdə Mil ovalığından Ceyrançöl düzünə qədər Kiçik Qafqazın cənub yamaclarında əhalinin məskunlaşması başlandı. Bu dövrdə qədim insanların əsas məşğuliyyəti ovçuluq və yığıcılıq idi.
Üst paleolit
Üst Paleolit 40-35 min il əvvəldən 12 min il əvvələ qədər davam etmişdir. Üst Paleolit dövrünə aid əmək alətləri Damcılı və Zar mağaralarında, eləcə də Qobustan ərazisində tapılmışdır. Ovçuluğun intensiv inkişafı kişilər və qadınlar arasında əmək bölgüsünə səbəb oldu. Kişilər ovla, qadınlar isə yanğına nəzarət edir, tikiş tikir, uşaqlara qulluq edir və ev təsərrüfatını idarə edirdilər.
Mezolit
Təxminən 12 min il əvvəl üst paleolit mezolit ilə (e.ə. 12-8 min il) əvəz olundu. Bu dövr Damcılı mağarasında (Qazax rayonu) və Qobustan ərazisində tapılmış daş alətlər və heyvan sümükləri əsasında öyrənilmişdi. Mezolit dövrü gündəlik istifadədə 1-2 sm ölçüdə mikrolit daşlarının görünməsi ilə xarakterizə olunur. İnsanlar əvvəlcə heyvanları əhliləşdirməyə başladılar. Qobustanda aparılan araşdırmalara görə balıqçılıq burada mühüm rol oynayıb.
Neolit
Arxeoloji tədqiqatlara görə eramızdan əvvəl 7-6 minilliklərdə mezolit neolitlə əvəz edilmişdir. Neolit dövrünün aqrar inqilabı ilə əlaqədar olaraq insanlar əkinçilik üçün əlverişli şəraiti olan ərazilərdə məskunlaşmağa başladılar. Neolit dövrünə aid maddi-mədəniyyət nümunələri Damcılı mağarası, Qobustan, I Kültəpə (Naxçıvan) yaşayış məntəqəsi, Şomutəpə, Töyrətəpə, Hacı Ələmxanlıtəpə və digər yaşayış məntəqələrində aşkar edilmişdir. Göytəpə Şomutəpə mədəniyyəti ilə əlaqəli neolit arxeoloji abidəsidir və Cənubi Qafqazda erkən neolit dövrünün ən böyük yaşayış məskənidir. Keramika nümunələri Qobustan və I Kültəpədə aşkar edilmişdir
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Archeology of Azerbaijan" (PDF). 2020-01-11 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-02-04.
- "Stone Age in Azerbaijan" (PDF). 2020-06-19 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-02-04.
- "Гуручайская культура" (PDF). 2020-10-21 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-02-04.
- "UNESCO World Heritage Sites In Azerbaijan" (ingilis). WorldAtlas. 2019-07-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-02-04.
- "Nakhchivan: Development of paleolithic and neolithic periods" (ingilis). Foreign Policy News. 2020-02-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-02-04.
- Гусейнов М. Древний палеолит Азербайджана (по материалам пещерных стоянок). ТекНур. 2010.
- "Zardabli I." (PDF). 2018-04-25 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-02-04.
- "Technological Development of the Neolithic Pottery at Göytepe (West Azerbaijan)".
- "Neolit in the South Caucasus" (PDF). 2021-08-30 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-02-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan erazisinde das dovru Qarabag Qazax Lerik Qobustan ve Naxcivan kimi erazilerde oyrenilib Das materiallari ilk defe Memedeli Huseynovun rehberlik etdiyi arxeoloji ekspedisiya zamani Agstafa rayonunun Qiraq Kesemen kendi yaxinliginda yerlesen Sorsu deresinde askar edilib Ekspedisiya neticesinde insanlarin iki milyon il evvel bu erazide meskunlasdigi uze cixib Das dovrunde iki nov insan var movcud olmusdur Homo neandertalensis ve Homo sapiens PaleolitAlt paleolit Asel medeniyyeti haqli olaraq Qurucay medeniyyetinin inkisafinin ikinci merhelesi hesab olunur Asel medeniyyetinin numuneleri indiki Qazax rayonu erazisinde askar edilmisdir Heyvan qaliqlarinin tapilmasi da bunu gosterir Asel dovrunde insanlarin esas mesguliyyeti ovculuq olmusdur Aletler esasen kvars caxmaqdasi bazalt ehengdasi xalsedon ve s den hazirlanirdi Orta Paleolit Orta Paleolit dovru 100 min il evvelden 35 min il evvele qeder davam etmisdir Bu dovr tarixe Mustye dovru kimi dusdu Qarabag Azix Taglar ve Zar magaralari Qazax Damcili magarasi ve Naxcivan Qazma magarasi rayonlarinda askar edilmis maddi medeniyyet abideleri esasinda orta paleolit dovrunde yasayan qedim insanlarin heyat terzi tedqiq edilmisdir Burada orta paleolit dovrune aid das ve heyvan sumuklerinden hazirlanmis 2000 den cox uclu alet tapilmisdir Bu dovrde Mil ovaligindan Ceyrancol duzune qeder Kicik Qafqazin cenub yamaclarinda ehalinin meskunlasmasi baslandi Bu dovrde qedim insanlarin esas mesguliyyeti ovculuq ve yigiciliq idi Ust paleolit Ust Paleolit 40 35 min il evvelden 12 min il evvele qeder davam etmisdir Ust Paleolit dovrune aid emek aletleri Damcili ve Zar magaralarinda elece de Qobustan erazisinde tapilmisdir Ovculugun intensiv inkisafi kisiler ve qadinlar arasinda emek bolgusune sebeb oldu Kisiler ovla qadinlar ise yangina nezaret edir tikis tikir usaqlara qulluq edir ve ev teserrufatini idare edirdiler MezolitTexminen 12 min il evvel ust paleolit mezolit ile e e 12 8 min il evez olundu Bu dovr Damcili magarasinda Qazax rayonu ve Qobustan erazisinde tapilmis das aletler ve heyvan sumukleri esasinda oyrenilmisdi Mezolit dovru gundelik istifadede 1 2 sm olcude mikrolit daslarinin gorunmesi ile xarakterize olunur Insanlar evvelce heyvanlari ehlilesdirmeye basladilar Qobustanda aparilan arasdirmalara gore baliqciliq burada muhum rol oynayib NeolitArxeoloji tedqiqatlara gore eramizdan evvel 7 6 minilliklerde mezolit neolitle evez edilmisdir Neolit dovrunun aqrar inqilabi ile elaqedar olaraq insanlar ekincilik ucun elverisli seraiti olan erazilerde meskunlasmaga basladilar Neolit dovrune aid maddi medeniyyet numuneleri Damcili magarasi Qobustan I Kultepe Naxcivan yasayis menteqesi Somutepe Toyretepe Haci Elemxanlitepe ve diger yasayis menteqelerinde askar edilmisdir Goytepe Somutepe medeniyyeti ile elaqeli neolit arxeoloji abidesidir ve Cenubi Qafqazda erken neolit dovrunun en boyuk yasayis meskenidir Keramika numuneleri Qobustan ve I Kultepede askar edilmisdirHemcinin baxAzerbaycan tarixi Azerbaycan arxeologiyasi Das dovru Azerbaycan qedim dovrdeIstinadlar Archeology of Azerbaijan PDF 2020 01 11 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 02 04 Stone Age in Azerbaijan PDF 2020 06 19 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 02 04 Guruchajskaya kultura PDF 2020 10 21 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 02 04 UNESCO World Heritage Sites In Azerbaijan ingilis WorldAtlas 2019 07 25 tarixinde Istifade tarixi 2020 02 04 Nakhchivan Development of paleolithic and neolithic periods ingilis Foreign Policy News 2020 02 04 tarixinde Istifade tarixi 2020 02 04 Gusejnov M Drevnij paleolit Azerbajdzhana po materialam peshernyh stoyanok TekNur 2010 Zardabli I PDF 2018 04 25 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 02 04 Technological Development of the Neolithic Pottery at Goytepe West Azerbaijan Neolit in the South Caucasus PDF 2021 08 30 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 02 04