Kaya ayıcası (lat. Arctia caja) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pulcuqluqanadlılar dəstəsinin erebidlər fəsiləsinin ayıca cinsinə aid heyvan növü.
Kaya ayıcası | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Tipüstü: Ranqsız: Ranqsız: Tip: Klad: Yarımtip: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: Budaq: İnfrasinif: Ranqsız: Dəstəüstü: Ranqsız: Dəstə: Yarımdəstə: Klad: Klad: Klad: İnfradəstə: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Kaya ayıcası | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təsviri
Qanadları açılmış halda 65 – 68 mm-dir. Ön qanadlar tünd qəhvəyi rəngdədir, azacıq qırmızıya çalır. Üzərində sarımtıl-ağ rəngdə zolaqlar var. Qanadın zirvəsinə yaxın eninə yerləşən sarğı enli, ona birləşən və digər ucu qanadın daxiin kənarına doğru uzanan zolaq isə ensizdir. Buradan qanadın əsasına doğru uzanan zolaq qanadın əsasına birləşir və burada bir neçə yerə haçalanır. Arxa qanadlar açıq qırmızı rəngdədir, əsasına yaxın bir böyük qara ləkə, yanlarında isə iki kiçik qara ləkə vardır. Qanadın kənarında 1 kiçik, 2 böyük qara naxış yerləşir. Döşün üzəri ön qanadın rəngində tüklərlə örtülüdür. Qarıncığı arxa qanadın rəngindədir, qırmızıdır.
- ♂
- ♂ △
Yayılması
Avropa, Ön Asiya, Qafqaz, Orta Asiya, Qazaxıstan, Sibirdən Sakit okeanın sahillərinə qədər, Şimali Çin, Koreya, Tibet və Himalay, Yaponiya, Şimali Amerika, Azərbaycanda isə Quba-Xaçmaz, Şəki-Zaqatala bölgəsi, Lənkəran, Dağlıq Qarabağ və Naxçıvan MR-da yayılmışdır.
Həyat tərzi
Dağətəyi və dağ meşələrinin açıqlığında, tuqay meşələrində. Həyat tərzi ətraflı öyrənilmişdir. Tırtılı müxtəlif yaşlarda qışlayır. Əsasən ot bitkiləri və bir çox kol bitkiləri ilə qidalanır. Tozağacı, söyüd, moruq, çiyələk, böyürtkən və çuğundura zərər verir. Kəpənəyi iyun, iyul və avqust aylarında uçur. 2 nəsil verir.
Sayı
Azsaylıdır. Naxçıvandan 3 kəpənəyi tutulmuşdur.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Yaşadığı biotopların əkin üçün istifadə olunması, tuqay meşələrinin qırılması, həvəskar kolleksiyaçılar tərəfindən toplanması.
Qorunması üçün məsləhət görülən tədbirlər
Yaşayış yerlərində yasaqlıq təşkil etmək, biologiyasını ətraflı öyrənmək, süni surətdə artıraraq təbiətə buraxmaq lazımdır.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kaya ayicasi lat Arctia caja heyvanlar aleminin bugumayaqlilar tipinin heseratlar sinfinin pulcuqluqanadlilar destesinin erebidler fesilesinin ayica cinsine aid heyvan novu Kaya ayicasiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Ranqsiz IlkagizlilarTipustu TuleyenlerRanqsiz PanarthropodaRanqsiz Tip BugumayaqlilarKlad Yarimtip AltiayaqlilarSinif HeseratlarRanqsiz Yarimsinif QanadlilarBudaq Infrasinif YeniqanadlilarRanqsiz Ranqsiz Tam cevrilme ile inkisaf eden heseratlarDesteustu Ranqsiz Deste PulcuqluqanadlilarYarimdeste XortumcuqlularKlad Klad Klad Infradeste Klad Klad Klad Klad Klad Fesileustu Fesile ErebidlerYarimfesile Triba Yarimtriba Cins AyicaNov Kaya ayicasiBeynelxalq elmi adiArctia caja L 1758Sekil axtarisiITIS 188662NCBI 289281EOL 51859959TesviriQanadlari acilmis halda 65 68 mm dir On qanadlar tund qehveyi rengdedir azaciq qirmiziya calir Uzerinde sarimtil ag rengde zolaqlar var Qanadin zirvesine yaxin enine yerlesen sargi enli ona birlesen ve diger ucu qanadin daxiin kenarina dogru uzanan zolaq ise ensizdir Buradan qanadin esasina dogru uzanan zolaq qanadin esasina birlesir ve burada bir nece yere hacalanir Arxa qanadlar aciq qirmizi rengdedir esasina yaxin bir boyuk qara leke yanlarinda ise iki kicik qara leke vardir Qanadin kenarinda 1 kicik 2 boyuk qara naxis yerlesir Dosun uzeri on qanadin renginde tuklerle ortuludur Qarincigi arxa qanadin rengindedir qirmizidir YayilmasiAvropa On Asiya Qafqaz Orta Asiya Qazaxistan Sibirden Sakit okeanin sahillerine qeder Simali Cin Koreya Tibet ve Himalay Yaponiya Simali Amerika Azerbaycanda ise Quba Xacmaz Seki Zaqatala bolgesi Lenkeran Dagliq Qarabag ve Naxcivan MR da yayilmisdir Heyat terziDageteyi ve dag meselerinin aciqliginda tuqay meselerinde Heyat terzi etrafli oyrenilmisdir Tirtili muxtelif yaslarda qislayir Esasen ot bitkileri ve bir cox kol bitkileri ile qidalanir Tozagaci soyud moruq ciyelek boyurtken ve cugundura zerer verir Kepeneyi iyun iyul ve avqust aylarinda ucur 2 nesil verir SayiAzsaylidir Naxcivandan 3 kepeneyi tutulmusdur Mehdudlasdirici amillerYasadigi biotoplarin ekin ucun istifade olunmasi tuqay meselerinin qirilmasi heveskar kolleksiyacilar terefinden toplanmasi Qorunmasi ucun meslehet gorulen tedbirlerYasayis yerlerinde yasaqliq teskil etmek biologiyasini etrafli oyrenmek suni suretde artiraraq tebiete buraxmaq lazimdir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 Hemcinin bax