Alazan-Həftəran vadisi (digər adları: Alazan vadisi; Alazan–Əyriçay vadisi; Qanıx-Əyriçay vadisi) (gürc. ალაზნის ვაკე;) — Azərbaycan və Gürcüstan ərazisində dağlararası çökəklik. Azərbaycanda və Gürcüstanda Böyük Qafqazın cənub ətəyi boyunca Əyriçay və Qanıxçay (Alazan) arasında yerləşən vadi. Uzunluğu 200–225 km, eni 20–40 km, dəniz səviyyəsindən hündürlüyü 200-450 metrdir. Rayonun iqtisadiyyatının əsasını üzümçülük və turizm təşkil edir
Orta əsrlərdə bu ərazidə Qafqaz Albaniyasının Hereti vilayəti yerləşirdi.
Etnik və dil müxtəlifliyi ilə fərqlənir. Gürcülər və azərbaycanlılarla yanaşı burada saxurlar, ingiloylar avarlar, ruslar, osetinlər də məskunlaşıblar.
Gürcüstan ərazisində olan yaşayış məntəqələri: Laqodexi, Kvareli, Snori.
Azərbaycan ərazisində olan yaşayış məntəqələri: Balakən rayonu, Zaqatala rayonu, Qax rayonu.
Heyvanat aləmi
Hazırda vadidə meşələrin 80- 90%-nin qınlıb yerində yaşayış məntəqələrinin salınması və ya kənd təsərrüfatında işlədilən kimyəvi maddələr, brokonyerlik və digər səbəblərdən hçyvanat aləminin kəsgin azalmasına gətirib çıxarmışdır. Hazırda burada tirandaza (oxlu kirpi), yarasalar, safsar, çaqqal, canavar, tülkü, süleysin, , kərtənkələlər, ilanlar və s. rast gəlinir. 1942-ci ildə Amerikadan gətirib İsmayıllı rayonunda meşəyə bupaxılan çəkisi 7-8 kq olan və olduqca tez çoxalan yırtıcı məməli heyvan - yenot Böyük Qafqazın cənub yamacı rayonlarında yayılaraq kiçik həşəratlardan tutmuş, quşlarla, məməli heyvanlarla və meyvələrlə qidalanır. Turac, qırqovul, bildirçin və s. quşların sayının azalmasında yenotlar əsas yer tutur. sində olduqca çoxlu quş növləri, vəhşi bal anları, bir çox gecə və gündüz kəpənək növləri geniş yayılmışdır.
İstinadlar
- Алазан-Һәфтәран вадиси // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 211.
- "C запада Шеки, как мы уже знаем, граничил с Санарией, т.е. Кахетским княжеством. Приблизительную линию гранцы в IХ - первой половине Х века можно представить по данным грузинских историков: в Алазанской долине она проходила немного западнее сел. Веджини и Гавази (Ахалсопели); на Иорском плато − немного восточное Гареджийского монастжря и сел. Бодбе. С востока Шаки граничил с маленьким царством Кабалой. Так как местоположение Кабалы, древный столицы Алвании, известно (около сел. Чухур_Кабала Куткашенского р-на Аз. ССР), то приблизительно можно считат, что граница между Кабалой и Шаки проходила где-то р. Алджиган-чая (Гюрджа-даг? - хребет и гора)... На севере границей служил, конечно, Кавказский хребет, причем, нет сомнения, что и юго-западный район Дагестана входил в состав этого царства. Что касается южной границы, то, можно было бы предположить, что она проходила по Куре." ,- Д.Л.Мусхелишвили, Из исторической географии восточной Грузии (Шаки и Гогорена), Тбилиси, 1982, c. 37
- Məmmədov Q.Ş., Xəlilov M.Y. Ekologiya və ətraf mühit Bakı 2003
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alazan Hefteran vadisi diger adlari Alazan vadisi Alazan Eyricay vadisi Qanix Eyricay vadisi gurc ალაზნის ვაკე Azerbaycan ve Gurcustan erazisinde daglararasi cokeklik Azerbaycanda ve Gurcustanda Boyuk Qafqazin cenub eteyi boyunca Eyricay ve Qanixcay Alazan arasinda yerlesen vadi Uzunlugu 200 225 km eni 20 40 km deniz seviyyesinden hundurluyu 200 450 metrdir Rayonun iqtisadiyyatinin esasini uzumculuk ve turizm teskil edirVadinin Kaxetiden olan hissesinden goruntu Orta esrlerde bu erazide Qafqaz Albaniyasinin Hereti vilayeti yerlesirdi Etnik ve dil muxtelifliyi ile ferqlenir Gurculer ve azerbaycanlilarla yanasi burada saxurlar ingiloylar avarlar ruslar osetinler de meskunlasiblar Gurcustan erazisinde olan yasayis menteqeleri Laqodexi Kvareli Snori Azerbaycan erazisinde olan yasayis menteqeleri Balaken rayonu Zaqatala rayonu Qax rayonu Heyvanat alemiHazirda vadide meselerin 80 90 nin qinlib yerinde yasayis menteqelerinin salinmasi ve ya kend teserrufatinda isledilen kimyevi maddeler brokonyerlik ve diger sebeblerden hcyvanat aleminin kesgin azalmasina getirib cixarmisdir Hazirda burada tirandaza oxlu kirpi yarasalar safsar caqqal canavar tulku suleysin kertenkeleler ilanlar ve s rast gelinir 1942 ci ilde Amerikadan getirib Ismayilli rayonunda meseye bupaxilan cekisi 7 8 kq olan ve olduqca tez coxalan yirtici memeli heyvan yenot Boyuk Qafqazin cenub yamaci rayonlarinda yayilaraq kicik heseratlardan tutmus quslarla memeli heyvanlarla ve meyvelerle qidalanir Turac qirqovul bildircin ve s quslarin sayinin azalmasinda yenotlar esas yer tutur sinde olduqca coxlu qus novleri vehsi bal anlari bir cox gece ve gunduz kepenek novleri genis yayilmisdir IstinadlarAlazan Һәftәran vadisi Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә I ҹild A Balzak Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1976 S 211 C zapada Sheki kak my uzhe znaem granichil s Sanariej t e Kahetskim knyazhestvom Priblizitelnuyu liniyu grancy v IH pervoj polovine H veka mozhno predstavit po dannym gruzinskih istorikov v Alazanskoj doline ona prohodila nemnogo zapadnee sel Vedzhini i Gavazi Ahalsopeli na Iorskom plato nemnogo vostochnoe Garedzhijskogo monastzhrya i sel Bodbe S vostoka Shaki granichil s malenkim carstvom Kabaloj Tak kak mestopolozhenie Kabaly drevnyj stolicy Alvanii izvestno okolo sel Chuhur Kabala Kutkashenskogo r na Az SSR to priblizitelno mozhno schitat chto granica mezhdu Kabaloj i Shaki prohodila gde to r Aldzhigan chaya Gyurdzha dag hrebet i gora Na severe granicej sluzhil konechno Kavkazskij hrebet prichem net somneniya chto i yugo zapadnyj rajon Dagestana vhodil v sostav etogo carstva Chto kasaetsya yuzhnoj granicy to mozhno bylo by predpolozhit chto ona prohodila po Kure D L Mushelishvili Iz istoricheskoj geografii vostochnoj Gruzii Shaki i Gogorena Tbilisi 1982 c 37 Memmedov Q S Xelilov M Y Ekologiya ve etraf muhit Baki 2003