Safsar (lat. Vormela peregusna) — Dələlər fəsiləsinə aid növ.
Safsar | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Safsar | ||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
|
Xarici görünüşü
Digər dələkimilərdən əlvan rənglərinə görə fərqlənir. Başın üz hissəsində ağ-qara maskası vardır. Gözlərinin ətrafı boyunca qara, onun üstündə isə geniş ağ zolaq gedir. Qulaqları nisbətən geniş və uzundur, quyruğu tüklüdür. Belinin sarı tonunda dəyirmi qara xallar səpələnmişdir. Ölçüləri xırdadır, uzun bədənə, qısa ayaqlara malikdir.
Yayılması
Cənub-şərqi Avropa, Balkanlar, Kiçik və Ön Asiya, Qafqaz, Orta Asiya, Tyan-Şan. Azərbaycanda arealı dağətəyi və mərkəzi düzənlik əraziləri, Zuvand yaylasını, Şirvan şəhərini və Naxçıvanı əhatə edir.
Yaşayış yerləri və həyat tərzi
Yaşayış yerləri arid və semiarid lanşaftları əhatə edir. Yuva qurmur, qum siçanlarının yuvasından istifadə edir. Qidasını əsasən, qum siçanları və digər gəmiricilər təşkil edir. Cütləşməsi yazda baş verir, 3-8 adətən isə 3-4 bala doğur.
Məhdudlaşdırıcı amillər
2 əsas amil safsarın sayının azalmasına səbəb olur:
- düzən ərazilərin kənd təsərrüfatı məqsədləri üçün mənimsənilməsi, bununla da yaşayış yerlərinin azalması
- safsarın qidasını təşkil edən qum siçanları və digər gəmiricilərə qarşı Dövlət Taun Əleyhinə Stansiyaları tərəfindən zəhərli maddələrdən istifadə edərək kütləvi mübarizə aparılması.
Tətbiq olunmuş və lazımi mühafizə tədbirləri
İUCN siyahısına salınmışdır. Növün yaşayış yerləri Türyançay, Korçay, İlisu, Şirvan qoruqlarında, Ağgöl, Abşeron Milli Parklarında, Zuvand, Ordubad, Qax, Korçay, Şəmkir yasaqlıqlarında mühafizə olunur. - Mövcud XMOTƏ-lərin mühafizə rejimini, texniki təchizatını və infrastrukturunu gücləndirmək, - Qobustan massivində yeni XMOTƏ yaratmaq, - Növün müasir metodlarla genişmiqyaslı tədqiqatını və monitorinqini aparmaq
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2003.
- Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p.
- . 2015-05-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-13.
- Azərbaycanın Qırmızı Kitabı, II cild, Bakı, 2013
- Hacıyev D.V. Azərbaycanın heyvanlar aləmi. Bakı: Elm, 2000, s. 567 – 568;
- IUCN 2008. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. <www.iucnredlist.org>.
Ədəbiyyat
- Azərbaycanın Qırmızı Kitabı, II cild, Bakı, 2013
- Hacıyev D.V. Azərbaycanın heyvanlar aləmi. Bakı: Elm, 2000, s. 567 – 568;
Xarici keçidlər
- Hacıyev D.V. 2000. Azərbaycanın heyvanlar aləmi. Bakı. Elm. Səh. 567-568.
- IUCN 2008. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. <www.iucnredlist.org>.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Safsar lat Vormela peregusna Deleler fesilesine aid nov SafsarElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir SafsarBeynelxalq elmi adiVormela peregusna Gueldenst 1770 Sekil axtarisiITIS 621958NCBI 300627EOL 328043FW 367289Xarici gorunusuDiger delekimilerden elvan renglerine gore ferqlenir Basin uz hissesinde ag qara maskasi vardir Gozlerinin etrafi boyunca qara onun ustunde ise genis ag zolaq gedir Qulaqlari nisbeten genis ve uzundur quyrugu tukludur Belinin sari tonunda deyirmi qara xallar sepelenmisdir Olculeri xirdadir uzun bedene qisa ayaqlara malikdir YayilmasiCenub serqi Avropa Balkanlar Kicik ve On Asiya Qafqaz Orta Asiya Tyan San Azerbaycanda areali dageteyi ve merkezi duzenlik erazileri Zuvand yaylasini Sirvan seherini ve Naxcivani ehate edir Yasayis yerleri ve heyat terziYasayis yerleri arid ve semiarid lansaftlari ehate edir Yuva qurmur qum sicanlarinin yuvasindan istifade edir Qidasini esasen qum sicanlari ve diger gemiriciler teskil edir Cutlesmesi yazda bas verir 3 8 adeten ise 3 4 bala dogur Mehdudlasdirici amiller2 esas amil safsarin sayinin azalmasina sebeb olur duzen erazilerin kend teserrufati meqsedleri ucun menimsenilmesi bununla da yasayis yerlerinin azalmasi safsarin qidasini teskil eden qum sicanlari ve diger gemiricilere qarsi Dovlet Taun Eleyhine Stansiyalari terefinden zeherli maddelerden istifade ederek kutlevi mubarize aparilmasi Tetbiq olunmus ve lazimi muhafize tedbirleriIUCN siyahisina salinmisdir Novun yasayis yerleri Turyancay Korcay Ilisu Sirvan qoruqlarinda Aggol Abseron Milli Parklarinda Zuvand Ordubad Qax Korcay Semkir yasaqliqlarinda muhafize olunur Movcud XMOTE lerin muhafize rejimini texniki techizatini ve infrastrukturunu guclendirmek Qobustan massivinde yeni XMOTE yaratmaq Novun muasir metodlarla genismiqyasli tedqiqatini ve monitorinqini aparmaqIstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2003 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0 2015 05 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 09 13 Azerbaycanin Qirmizi Kitabi II cild Baki 2013 Haciyev D V Azerbaycanin heyvanlar alemi Baki Elm 2000 s 567 568 IUCN 2008 2008 IUCN Red List of Threatened Species lt www iucnredlist org gt EdebiyyatAzerbaycanin Qirmizi Kitabi II cild Baki 2013 Haciyev D V Azerbaycanin heyvanlar alemi Baki Elm 2000 s 567 568 Xarici kecidlerHaciyev D V 2000 Azerbaycanin heyvanlar alemi Baki Elm Seh 567 568 IUCN 2008 2008 IUCN Red List of Threatened Species lt www iucnredlist org gt Hemcinin bax