Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Glis glis (lat. Glis glis) — Glis cinsinə aid heyvan növüdür.
| Süleysin | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Dəstəüstü: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: ???: Süleysin | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Xarici görünüşü
Xarici görünüşcə sincaba oxşayır. Lakin qulaqlarının kənarları sincabın qulaqlarından fərqli olaraq dəyirmi şəkildə olub, uclarında uzun tüklərdən ibarət qotazlar olmur. Bədənin uzunluğu 186 mm, quyruğun uzunluğu 161 mm, qulağın uzunluğu 23 mm, pəncənin uzunluğu isə 32 mm-ə qədərdir. Çəkisi 174 q-dır. Əmcəklərinin sayı 10 ədəddir. Bel hissəsinin tük örtüyü bozumtul-qonur, qarın hissəsininki isə ağ rəngdədir. Quyruğu uzun və tüklüdür. Bu tüklər sanki hər tərəfdə yana daranmışdır.
Yayılması
Süleysinin arealı Avropanın əksər hissəsini, Kiçik Asiyanı və Şimalı İranı və Qafqazı əhatə edir. Zaqafqaziya miqyasında Azərbaycanda və Gürcüstanda geniş yayılmışdır. Azərbaycan ərazisində əsas etibari ilə Talışın, Böyük və Kiçik Qafqazın aran və dağ meşələrində yayılmışdır. Bununla yanaşı süleysinlərə həmçinin Kür, Qabırrıçay, Alazan və Araz çaylarının tuqay meşələrində və eləcə də aran rayonlarının meyvə bağlarında təsadüf etmək olar. Azərbaycanda bu növün iki yarımnövü G.G. orientalis Nehring (1902), G.g.caspicus Satunin (1905) yaylmışdır. Birinci yarımnöv Böyük və Kiçik Qafqazda, ikinci yarımnöv isə Talış meşələrində yaşayır.
Sayı
Əsas yemlərinin məhsuldarlğından asılı olaraq süleysinin sayı dəyişkən olub əlverişli yerlərdə hər hektarda 30 - 35 fərdi keçə bilər.
Həyat tərzi
Süleysin ağaclarda yaşayır. Əsas etibarilə fıstıq, palıd, qoz, fındıq, alma, armud və başqa meyvələr bitən meşə və bağlarda yayılmışdır. Əsas yemini qeyd olunan ağacların meyvələri təşkil edir. Bundan başqa, süleysin ağacların cavan budaqları və cücülərlə də qidalanır. Yuvalarını ağacların koğuş və yarıqlarında, eləcə də meşə və bağlara yaxın olan tikintilərin daşları arasında qurur. Süleysinin qış yuxusu çox uzun müddət davam edir. Azərbaycanda onun qış yuxusu təxminən 7 – 8 ay çəkir. Qış yuxusu sentyabrın axırlarında və yaxud oktyabrın əvvəllərində başlayır, may-iyun aylarına isə qurtarır. Yaxşı mühafizə edilən tək-tək və ya 4-6 fərddən ibarət qruplarla qışlayır. İldə iki dəfə çoxalır. Balavermə iyun-iyul və avqust aylarında müşahidə olunur. Hər dəfə dişi fərd 5-8 bala verir. 20-25 gün davam edir. Süleysin qoz və fındıq bağlarına, meyvəçiliyə və bəzi yerlərdə üzümçülüyə olduqca ziyan vurur.
Ədəbiyyat
- Алекперов Х.М. Млекопитающие юго-западного Азербайджана, Изд-во АН Азерб. ССР, 1966.
- Айрапетьянц А.Э., 1983. Сони. Л.: ЛГУ, 191 с.
- Громов И.М., Ербаева М.А., 1995. Млекопитающие фауны России и сопредельных территорий. Зайцеобразные и грызуны. СПб, 522 с.
- Россолимо О.Л., Потапова Е.Г. и др., 2001. Сони (Myoxidae) мировой фауны. М.: изд. МГУ, 229 с.
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Glis glis lat Glis glis Glis cinsine aid heyvan novudur SuleysinElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Sinif MemelilerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Yarimsinif Vehsi heyvanlarKlad EuteriyalarInfrasinif PlasentalilarMaqndeste Desteustu EuarxontoqlireslerKlad Klad Klad Deste GemiricilerYarimdeste SincabkimilerFesile SuleysunlerYarimfesile Cins Glis SuleysinBeynelxalq elmi adiGlis glis L 1766Sekil axtarisiITIS 951305NCBI 41261EOL 327942FW 131651Xarici gorunusuXarici gorunusce sincaba oxsayir Lakin qulaqlarinin kenarlari sincabin qulaqlarindan ferqli olaraq deyirmi sekilde olub uclarinda uzun tuklerden ibaret qotazlar olmur Bedenin uzunlugu 186 mm quyrugun uzunlugu 161 mm qulagin uzunlugu 23 mm pencenin uzunlugu ise 32 mm e qederdir Cekisi 174 q dir Emceklerinin sayi 10 ededdir Bel hissesinin tuk ortuyu bozumtul qonur qarin hissesininki ise ag rengdedir Quyrugu uzun ve tukludur Bu tukler sanki her terefde yana daranmisdir YayilmasiSuleysinin areali Avropanin ekser hissesini Kicik Asiyani ve Simali Irani ve Qafqazi ehate edir Zaqafqaziya miqyasinda Azerbaycanda ve Gurcustanda genis yayilmisdir Azerbaycan erazisinde esas etibari ile Talisin Boyuk ve Kicik Qafqazin aran ve dag meselerinde yayilmisdir Bununla yanasi suleysinlere hemcinin Kur Qabirricay Alazan ve Araz caylarinin tuqay meselerinde ve elece de aran rayonlarinin meyve baglarinda tesaduf etmek olar Azerbaycanda bu novun iki yarimnovu G G orientalis Nehring 1902 G g caspicus Satunin 1905 yaylmisdir Birinci yarimnov Boyuk ve Kicik Qafqazda ikinci yarimnov ise Talis meselerinde yasayir SayiEsas yemlerinin mehsuldarlgindan asili olaraq suleysinin sayi deyisken olub elverisli yerlerde her hektarda 30 35 ferdi kece biler Heyat terziSuleysin agaclarda yasayir Esas etibarile fistiq palid qoz findiq alma armud ve basqa meyveler biten mese ve baglarda yayilmisdir Esas yemini qeyd olunan agaclarin meyveleri teskil edir Bundan basqa suleysin agaclarin cavan budaqlari ve cuculerle de qidalanir Yuvalarini agaclarin kogus ve yariqlarinda elece de mese ve baglara yaxin olan tikintilerin daslari arasinda qurur Suleysinin qis yuxusu cox uzun muddet davam edir Azerbaycanda onun qis yuxusu texminen 7 8 ay cekir Qis yuxusu sentyabrin axirlarinda ve yaxud oktyabrin evvellerinde baslayir may iyun aylarina ise qurtarir Yaxsi muhafize edilen tek tek ve ya 4 6 ferdden ibaret qruplarla qislayir Ilde iki defe coxalir Balaverme iyun iyul ve avqust aylarinda musahide olunur Her defe disi ferd 5 8 bala verir 20 25 gun davam edir Suleysin qoz ve findiq baglarina meyveciliye ve bezi yerlerde uzumculuye olduqca ziyan vurur EdebiyyatAlekperov H M Mlekopitayushie yugo zapadnogo Azerbajdzhana Izd vo AN Azerb SSR 1966 Ajrapetyanc A E 1983 Soni L LGU 191 s Gromov I M Erbaeva M A 1995 Mlekopitayushie fauny Rossii i sopredelnyh territorij Zajceobraznye i gryzuny SPb 522 s Rossolimo O L Potapova E G i dr 2001 Soni Myoxidae mirovoj fauny M izd MGU 229 s IstinadlarMammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0 Azerbaycanin heyvanlar alemi III hisse Onurgalilar Baki Elm nesriyyati 2004Xarici kecidlerhttp www bbc co uk nature life Edible dormouse 2017 04 06 at the Wayback Machine http animaldiversity org accounts Glis glis