Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Açıq cəmiyyət və onun düşmənləri — 1938–1943-cü illərdə İkinci Dünya müharibəsi zamanı Karl Popper tərəfindən yazılmış siyasi fəlsəfəyə dair ikicildlik əsər. İlk dəfə 1945-ci ildə Londonda nəşr edilmişdir. SSRİ -də nəşr olunmamış, ilk dəfə 1992-ci ildə Rusiyada nəşr edilmişdir.
| Açıq cəmiyyət və onun düşmənləri | |
 | |
| Başlıq | The Open Society and Its Enemies |
|---|---|
| Əsas mövzu | Açıq Cəmiyyət |
| Janr | esse, fəlsəfə |
| Müəllif | Karl Popper |
| Nəşriyyat | Routledge |
| Yayımlanma yeri | London |
| Mənşə ölkəsi | |
| Adın və ya əsərin dili | ingilis dili |
| Yayımlanma tarixi | 1945 |
Müəllif Platonun, Hegelin və Marksın əsərlərini tənqid edir, onları teleoloji historisizm nəzəriyyələri adlandırır və onların müəlliflərini totalitarizmin ideoloji əsasını təşkil etməkdə ittiham edir .
Quruluşu
Rus dilindəki nəşrinə olan ön sözdə Popper yazır :
Hitlerin doğma Avstriyaya hücumu haqqında öyrəndiyim gün bu kitabı yazmağa qərar verdim […]. Kitab nasizm və kommunizmə — 1939-cu il paktının bir müddətlik müttəfiq etdiyi Hitler və Stalinə qarşı yönəlmişdi. Bu kitabda hitlerizmin yaranmasına səbəb olan tarixi izləmək qərarına gəldim və siniflər baxımından düşünən ilk siyasi ideoloq olan böyük filosof Platonun təlimlərinə müraciət etdim […]. Stalin fiquru məni Karl Marksın fəlsəfəsini öyrənməyə yönəltdi. Marksizmi tənqid edərkən mən özümü də müəyyən dərəcədə tənqid edirdim, çünki ilk gəncliyimdə marksist, hətta kommunist olmuşdum. (Bu təlimi rədd edəndə isə heç 17 yaşım yox idi.)
Kitab iki cilddən ibarətdir:
- I cild. "Platonun cazibəsi"
- II cild. "Yalançı peyğəmbərlər dövrü: Hegel, Marks və digər kahinlər"
Popper Platonun sosial dəyişikliklərlə bağlı təhlilini bəyənir, Platonu böyük sosioloq adlandırır, lakin Popper Platonun ideal cəmiyyəti nəyin təşkil etməsi ilə bağlı fikirlərini rədd edir. O , Afina demokratiyasını "açıq cəmiyyət"in sələfi hesab edir. Birinci cildin son fəslində Popper belə nəticəyə gəlir ki, liberal demokratiya islahatların zorakılıq və qan tökülmədən aparılmasına imkan verən yeganə idarəetmə formasıdır.
İkinci cild Hegel və Marksın fəlsəfəsinin tənqidinə həsr olunub. Popper bu filosofların fikirlərini XX əsrdə meydana çıxan totalitarizmin ideoloji əsası hesab edir.
Marks haqqında
Sosializmin gəlişi
Marks hesab edirdi ki, kapitalizm daxilində istehsal vasitələrinin getdikcə azalan kapitalistlərin əlində cəmləşməsi mövcuddur. Muzdlu işçilərlə kapitalistlər arasında artan ziddiyyətlər sosial inqilaba səbəb olmalıdır. Popperin fikrincə, inqilabdan sonra onun rəhbərləri — Leninist qvardiya və Stalinist nomenklatura yeni hakim sinfə, yeni aristokratiyaya çevrildi. Popper hesab edirdi ki, zorakılıqdan istifadə etmək olmaz. Bu gün Marksın irəli sürdüyü bir sıra tələblər Qərb demokratiyasında tam şəkildə həyata keçirilib — mütərəqqi vergi, əmlak vərəsəliyinə böyük vergi, pulsuz təhsil imkanı, uşaq əməyi qadağandır. Lakin bununla yanaşı, Marksın torpaq mülkiyyətinin və istehsal vasitələrinə xüsusi mülkiyyətin müsadirə edilməsi tələbləri həyata keçirilmədi.
Sosial inqilab
Marksın fikrincə, kapitalizmdən sosializmə keçid həm sülh yolu ilə, həm də qorxuya ehtiyac olmayan zorakılıq yolu ilə mümkündür. Popper bu tövsiyəni səhv hesab edir və göstərir ki, zorakılıqdan istifadə yalnız tiranlığı devirərək demokratiyanı bərqərar etdikdə haqlıdır.
Kapitalizm və onun taleyi
Marks kapitalizmi tarixən məhdud formasiya və buna görə də məhv olmağa məhkum hesab edirdi. Eyni zamanda islah edilən kapitalizm onun əmək və kapital arasındakı daxili ziddiyyətlərini aradan qaldıra bilməz. Bu tendensiyanın qarşısını almaq üçün Qərb əsas iqtisadi göstəricilərin dövlət tənzimlənməsindən istifadə etməyə başladı. Həmkarlar ittifaqlarının fəaliyyəti fəhlələrin vəziyyətini yaxşılaşdırır. Marksın dövründən hər yerdə işçilərin əmək haqqı və həyat səviyyəsi yüksəldi, iş saatları azaldıldı, sənaye təhlükəsizliyi yaxşılaşdırıldı. Bütün bunlar Marksın proqnozlarına ziddir. Fridrix Engels ömrünün sonunda İngiltərədə proletariatın getdikcə daha çox işçi aristokratiyasına çevrildiyini anladı və marksistləri dəstəkləmək istəmədi. Con Keyns iqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi sistemini, işsizlikdən sığortanı təklif etdi. Bu gün fəhlələr inqilab planlaşdırmaqdansa, maaşlar üzərində sövdələşməyə daha çox meyillidirlər.
Tənqidi
Amerikalı filosof Sidni Huk Popperin kitabını "azadlıq sevgisini [və] açıq cəmiyyətin mövcudluğunu təhdid edən tarixçi fikirləri", "incə mübahisəli və şiddətlə yazılmış tənqid" kimi qiymətləndirmişdir . Huk Popperin tarixçiliyi tənqidini "faydasız qaynar hava" adlandırır, lakin Huk etiraf edir ki, tarixçilik "cəmiyyətin inkişafında alternativlərə, tarixi prosesdə çoxsaylı səbəbli proseslərin fəaliyyətinə və insan ideallarının müəyyən edilməsində roluna biganədir. gələcək." Huk iddia edir ki, Popper "Popperin məqsədlərinə xidmət edən zaman Platonu çox hərfi oxuyur və Popper Platonun sözlərinin "əsl" mənası olduğuna çox əmindir, Platonun mətnləri isə birmənalı deyil." Bundan əlavə, Huk Popperin Hegelə münasibətini "tamamilə təhqiramiz" və "açıq-aşkar yalan" adlandırır və qeyd edir ki, " Hitlerin "Mein Kampf" əsərində Hegelə bir dənə də olsun istinad yoxdur".
İstinadlar
- http://www.free-ebooks.net/ebook/The-Open-Society-and-Its-Enemies.
- http://philpapers.org/rec/POPTOS-2.
- [libking.ru/books/sci-/sci-philosophy/146896-karl-popper-otkrytoe-obshchestvo-i-ego-vragi.html "Письмо моим русским читателям"]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aciq cemiyyet ve onun dusmenleri 1938 1943 cu illerde Ikinci Dunya muharibesi zamani Karl Popper terefinden yazilmis siyasi felsefeye dair ikicildlik eser Ilk defe 1945 ci ilde Londonda nesr edilmisdir SSRI de nesr olunmamis ilk defe 1992 ci ilde Rusiyada nesr edilmisdir Aciq cemiyyet ve onun dusmenleriBasliqThe Open Society and Its EnemiesEsas movzuAciq CemiyyetJanresse felsefeMuellifKarl PopperNesriyyatRoutledgeYayimlanma yeriLondonMense olkesi Birlesmis KralliqAdin ve ya eserin diliingilis diliYayimlanma tarixi1945 Muellif Platonun Hegelin ve Marksin eserlerini tenqid edir onlari teleoloji historisizm nezeriyyeleri adlandirir ve onlarin muelliflerini totalitarizmin ideoloji esasini teskil etmekde ittiham edir QurulusuRus dilindeki nesrine olan on sozde Popper yazir Hitlerin dogma Avstriyaya hucumu haqqinda oyrendiyim gun bu kitabi yazmaga qerar verdim Kitab nasizm ve kommunizme 1939 cu il paktinin bir muddetlik muttefiq etdiyi Hitler ve Staline qarsi yonelmisdi Bu kitabda hitlerizmin yaranmasina sebeb olan tarixi izlemek qerarina geldim ve sinifler baximindan dusunen ilk siyasi ideoloq olan boyuk filosof Platonun telimlerine muraciet etdim Stalin fiquru meni Karl Marksin felsefesini oyrenmeye yoneltdi Marksizmi tenqid ederken men ozumu de mueyyen derecede tenqid edirdim cunki ilk gencliyimde marksist hetta kommunist olmusdum Bu telimi redd edende ise hec 17 yasim yox idi Kitab iki cildden ibaretdir I cild Platonun cazibesi II cild Yalanci peygemberler dovru Hegel Marks ve diger kahinler Popper Platonun sosial deyisikliklerle bagli tehlilini beyenir Platonu boyuk sosioloq adlandirir lakin Popper Platonun ideal cemiyyeti neyin teskil etmesi ile bagli fikirlerini redd edir O Afina demokratiyasini aciq cemiyyet in selefi hesab edir Birinci cildin son feslinde Popper bele neticeye gelir ki liberal demokratiya islahatlarin zorakiliq ve qan tokulmeden aparilmasina imkan veren yegane idareetme formasidir Ikinci cild Hegel ve Marksin felsefesinin tenqidine hesr olunub Popper bu filosoflarin fikirlerini XX esrde meydana cixan totalitarizmin ideoloji esasi hesab edir Marks haqqindaSosializmin gelisi Marks hesab edirdi ki kapitalizm daxilinde istehsal vasitelerinin getdikce azalan kapitalistlerin elinde cemlesmesi movcuddur Muzdlu iscilerle kapitalistler arasinda artan ziddiyyetler sosial inqilaba sebeb olmalidir Popperin fikrince inqilabdan sonra onun rehberleri Leninist qvardiya ve Stalinist nomenklatura yeni hakim sinfe yeni aristokratiyaya cevrildi Popper hesab edirdi ki zorakiliqdan istifade etmek olmaz Bu gun Marksin ireli surduyu bir sira telebler Qerb demokratiyasinda tam sekilde heyata kecirilib mutereqqi vergi emlak vereseliyine boyuk vergi pulsuz tehsil imkani usaq emeyi qadagandir Lakin bununla yanasi Marksin torpaq mulkiyyetinin ve istehsal vasitelerine xususi mulkiyyetin musadire edilmesi telebleri heyata kecirilmedi Sosial inqilab Marksin fikrince kapitalizmden sosializme kecid hem sulh yolu ile hem de qorxuya ehtiyac olmayan zorakiliq yolu ile mumkundur Popper bu tovsiyeni sehv hesab edir ve gosterir ki zorakiliqdan istifade yalniz tiranligi devirerek demokratiyani berqerar etdikde haqlidir Kapitalizm ve onun taleyi Marks kapitalizmi tarixen mehdud formasiya ve buna gore de mehv olmaga mehkum hesab edirdi Eyni zamanda islah edilen kapitalizm onun emek ve kapital arasindaki daxili ziddiyyetlerini aradan qaldira bilmez Bu tendensiyanin qarsisini almaq ucun Qerb esas iqtisadi gostericilerin dovlet tenzimlenmesinden istifade etmeye basladi Hemkarlar ittifaqlarinin fealiyyeti fehlelerin veziyyetini yaxsilasdirir Marksin dovrunden her yerde iscilerin emek haqqi ve heyat seviyyesi yukseldi is saatlari azaldildi senaye tehlukesizliyi yaxsilasdirildi Butun bunlar Marksin proqnozlarina ziddir Fridrix Engels omrunun sonunda Ingilterede proletariatin getdikce daha cox isci aristokratiyasina cevrildiyini anladi ve marksistleri desteklemek istemedi Con Keyns iqtisadiyyatin dovlet tenzimlenmesi sistemini issizlikden sigortani teklif etdi Bu gun fehleler inqilab planlasdirmaqdansa maaslar uzerinde sovdelesmeye daha cox meyillidirler TenqidiAmerikali filosof Sidni Huk Popperin kitabini azadliq sevgisini ve aciq cemiyyetin movcudlugunu tehdid eden tarixci fikirleri ince mubahiseli ve siddetle yazilmis tenqid kimi qiymetlendirmisdir Huk Popperin tarixciliyi tenqidini faydasiz qaynar hava adlandirir lakin Huk etiraf edir ki tarixcilik cemiyyetin inkisafinda alternativlere tarixi prosesde coxsayli sebebli proseslerin fealiyyetine ve insan ideallarinin mueyyen edilmesinde roluna biganedir gelecek Huk iddia edir ki Popper Popperin meqsedlerine xidmet eden zaman Platonu cox herfi oxuyur ve Popper Platonun sozlerinin esl menasi olduguna cox emindir Platonun metnleri ise birmenali deyil Bundan elave Huk Popperin Hegele munasibetini tamamile tehqiramiz ve aciq askar yalan adlandirir ve qeyd edir ki Hitlerin Mein Kampf eserinde Hegele bir dene de olsun istinad yoxdur Istinadlarhttp www free ebooks net ebook The Open Society and Its Enemies http philpapers org rec POPTOS 2 libking ru books sci sci philosophy 146896 karl popper otkrytoe obshchestvo i ego vragi html Pismo moim russkim chitatelyam