Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əbu Səid Mehmed Əfəndi (1593, Konstantinopol – iyun 1662, Konstantinopol) — Osmanlı dövlət xadimi, şair, müdərris, qazı və şeyxülislam. Şeyxülislam Xoca Sadəttin Əfəndinin nəvəsi, şeyxülislam Mehmed Əsad Əfəndinin oğlu və şeyxülislam Əbusəidzadə Feyzullah Əfəndinin atasıdır. Səid təxəllüsü ilə şeirlər yazmışdır.
| Əbu Səid Mehmed Əfəndi | |
|---|---|
| Əvvəlki | Zəkəriyazadə Yəhya Əfəndi |
| Sonrakı | Muid Əhməd Əfəndi |
| 3 sentyabr 1651 – 16 avqust 1652 | |
| Əvvəlki | Qaraçələbizadə Əbdüləziz Əfəndi |
| Sonrakı | Bahai Mehmed Əfəndi |
| 2 yanvar 1654 – 11 may 1655 | |
| Əvvəlki | Bahai Mehmed Əfəndi |
| Sonrakı | Hüsamzadə Əbdürrəhman Əfəndi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1593/1594 |
| Doğum yeri | İstanbul, Osmanlı imperiyası |
| Vəfat tarixi | İyun 1662 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | hakim |
| Atası | Xocasadəttinzadə Mehmed Əsad Əfəndi |
| Uşağı | Əbusəidzadə Feyzullah Əfəndi |
Həyatı
1593-cü ildə (bəzi mənbələrə görə 1594) İstanbulda dünyaya gəlmişdir. Mədrəsə təhsilini tamamladıqdan sonra 1613–1621-ci illər ərzində Rüstəm Paşa, Mihrimah Sultan, Sahn-ı Səman, Şahzadəbaşı və Süleymaniyyə mədrəsələrində müdərris olaraq xidmət göstərdi. Ardından 1621-ci ildə Dəməşq, 1623-cü ildə Bursa, 1624 və 1627-ci ildə İstanbul, 1629-cu idə Anadolu və 1630-cu ildə Rumeli başqazısı olaraq təyin edildi. Bir müddət sonra vəzifəsindən alındıqdan sonra 1640-cı ildə yenidən Rumeli başqazısı seçildi. 27 fevral 1644 tarixində Şeyxülislam Zəkəriyazadə Yəhya Əfəndinin vəfatı səbəbilə şeyxülislamlığa gətirildi. İki il bu vəzifədə qaldıqdan sonra 16 yanvar 1646-cı ildə şeyxülislamlıqdan azad edildi. 3 sentyabr 1651-ci ildə ikinci dəfə şeyxülislam seçildi. Bu əsnada Balizadə Mustafa Əfəndi Anadolu başqazısı seçilmiş, buna etiraz edən və bu vəzifəni özünə layiq görən İstanbul qazısı Əsad Əfəndi ilə divan məclisi əsnasında dalaşmışdır. Çox sərt xasiyyəti olan Əbu Səid Əfəndinin bu hərəkəti üləmalar arasında narazılığa səbəb olmuş, bu səbəblə 16 avqust 1652 tarixində vəzifədən alınmışdır.
Buna baxmayaraq 2 il sonra üçüncü dəfə şeyxülislam seçilən Əbu Səid Əfəndi yenə dövlət idarəsinə qarışmağa başladı. Sədrəzəm Qoca Dərviş Paşanın vəzifədən alınıb yerinə İbşir Mustafa Paşanın gətirilməsində önəmli rol oyasa da, bu hərəkəti onun vəzifədən getməsinə səbəb oldu. İbşir Mustafa Paşaya qarşı çıxan üsyan əsnasında sədrəzəmlə birlikdə şeyxülislam Əbu Səid Əfəndinin də kəlləsi istənilirdi. Bu əsnada üsyançılar şeyxülislamın köşkünə hücum edib, ulu babası Həsən Can dövründən toplanan bütün ailə xəzinəsini talan etdilər. Çətin vəziyyətdə qalan IV Mehmed İbşir Mustafa Paşanı üsyançılara təslim etsə də, üləmaların etirazı ilə şeyxülislamın canını bağışladı və vəzifədən azad edərək Çanaqqalaya sürgün etdi. Bir müddət sonra paytaxta geri çağırılsa da, ömrü buna icazə vermədi. 1662-ci ili iyun ayında vəfat etdi. Cənazəsi Əyyub Sultan məscidindəki ailə məzarlığına dəfn olunmuşdur.
Mənbə
- Şeyhî, Vekāyiu’l-fuzalâ, I, 295–297;
- Naîmâ, Târih, III, 46, 457; IV, 62, 170;
- Muhibbî, Hulâsatü’l-eser, I, 127–128;
- Devhatü’l-meşâyih, s. 50–52;
- Sicill-i Osmânî, I, 187;
- İlmiyye Salnâmesi, s. 450–453;
- Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, III/1, bk. İndeks; III/2, s. 465–466, 472.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebu Seid Mehmed Efendi 1593 Konstantinopol iyun 1662 Konstantinopol Osmanli dovlet xadimi sair muderris qazi ve seyxulislam Seyxulislam Xoca Sadettin Efendinin nevesi seyxulislam Mehmed Esad Efendinin oglu ve seyxulislam Ebuseidzade Feyzullah Efendinin atasidir Seid texellusu ile seirler yazmisdir Ebu Seid Mehmed Efendi38 Osmanli seyxulislamiEvvelkiZekeriyazade Yehya EfendiSonrakiMuid Ehmed Efendi3 sentyabr 1651 16 avqust 1652EvvelkiQaracelebizade Ebduleziz EfendiSonrakiBahai Mehmed Efendi45 Osmanli seyxulislami2 yanvar 1654 11 may 1655EvvelkiBahai Mehmed EfendiSonrakiHusamzade Ebdurrehman EfendiSexsi melumatlarDogum tarixi 1593 1594Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi Iyun 1662Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiFealiyyeti hakimAtasi Xocasadettinzade Mehmed Esad EfendiUsagi Ebuseidzade Feyzullah EfendiHeyati1593 cu ilde bezi menbelere gore 1594 Istanbulda dunyaya gelmisdir Medrese tehsilini tamamladiqdan sonra 1613 1621 ci iller erzinde Rustem Pasa Mihrimah Sultan Sahn i Seman Sahzadebasi ve Suleymaniyye medreselerinde muderris olaraq xidmet gosterdi Ardindan 1621 ci ilde Demesq 1623 cu ilde Bursa 1624 ve 1627 ci ilde Istanbul 1629 cu ide Anadolu ve 1630 cu ilde Rumeli basqazisi olaraq teyin edildi Bir muddet sonra vezifesinden alindiqdan sonra 1640 ci ilde yeniden Rumeli basqazisi secildi 27 fevral 1644 tarixinde Seyxulislam Zekeriyazade Yehya Efendinin vefati sebebile seyxulislamliga getirildi Iki il bu vezifede qaldiqdan sonra 16 yanvar 1646 ci ilde seyxulislamliqdan azad edildi 3 sentyabr 1651 ci ilde ikinci defe seyxulislam secildi Bu esnada Balizade Mustafa Efendi Anadolu basqazisi secilmis buna etiraz eden ve bu vezifeni ozune layiq goren Istanbul qazisi Esad Efendi ile divan meclisi esnasinda dalasmisdir Cox sert xasiyyeti olan Ebu Seid Efendinin bu hereketi ulemalar arasinda naraziliga sebeb olmus bu sebeble 16 avqust 1652 tarixinde vezifeden alinmisdir Buna baxmayaraq 2 il sonra ucuncu defe seyxulislam secilen Ebu Seid Efendi yene dovlet idaresine qarismaga basladi Sedrezem Qoca Dervis Pasanin vezifeden alinib yerine Ibsir Mustafa Pasanin getirilmesinde onemli rol oyasa da bu hereketi onun vezifeden getmesine sebeb oldu Ibsir Mustafa Pasaya qarsi cixan usyan esnasinda sedrezemle birlikde seyxulislam Ebu Seid Efendinin de kellesi istenilirdi Bu esnada usyancilar seyxulislamin koskune hucum edib ulu babasi Hesen Can dovrunden toplanan butun aile xezinesini talan etdiler Cetin veziyyetde qalan IV Mehmed Ibsir Mustafa Pasani usyancilara teslim etse de ulemalarin etirazi ile seyxulislamin canini bagisladi ve vezifeden azad ederek Canaqqalaya surgun etdi Bir muddet sonra paytaxta geri cagirilsa da omru buna icaze vermedi 1662 ci ili iyun ayinda vefat etdi Cenazesi Eyyub Sultan mescidindeki aile mezarligina defn olunmusdur MenbeSeyhi Vekayiu l fuzala I 295 297 Naima Tarih III 46 457 IV 62 170 Muhibbi Hulasatu l eser I 127 128 Devhatu l mesayih s 50 52 Sicill i Osmani I 187 Ilmiyye Salnamesi s 450 453 Uzuncarsili Osmanli Tarihi III 1 bk Indeks III 2 s 465 466 472