Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əbdülqaffar Krımi (tam adı əl-Həcc Abd əl-Qaffar ibn əl-Həcc Həsən-əfəndi kırım-tatar. Əbdülqaffar Qırımiy , عبد الغفار قريمى — krım tatar qazısı, şair, 18-ci əsr tarixçisi.
| Əbdülqaffar Krımi | |
|---|---|
| krımtat. عبد الغفار قريمى | |
| Fəaliyyəti | alim |
Bioqrafiya
O, Krım alimlərinin (üləma) kateqoriyasına aid idi. O, məşhur Qızıl Orda üləma - Krım alimləri kateqoriyasına aid idi. O, məşhur Qızıl Orda sərkərdəsi Mamayın ailəsindən, Qıyat qəbiləsindən olan Alaçinin oğludur. Mamayın arvadı, Bərdibəy xanın qızı Biysulu vasitəsilə Əbdülqaffar Krıminin şəcərəsi Batı xana, onun vasitəsilə isə Çingiz xana qədər uzanır.
Fiqh və hədisşünaslığa dair bir sıra traktatların müəllifi olan Qarasuvbazarlı qazı 1735-ci ilin əvvəlində Məkkə və Mədinəni də ziyarət etmişdir.
"Qafuri" təxəllüsü ilə şeirlər yazmışdır. O, müasirləri tərəfindən Krımda dövrünün ən yaxşı sufi şairlərindən biri kimi tanınıb.
Amma o, daha çox tarixçi kimi tanınır. 1747-ci ildə xanın əmriylə Əbdülqaffar Kırımi Sucuqqala qalasına sürgün edildi. Burada o, “Ümdət-ül-əxbar il-mötəbər” və başqa dini-tarixi əsərlər yazmışdır. 1748-ci ildə Krıma qayıtmışdır. O, qalanı “etibarsız yer” kimi təsvir etmişdir.
“Ümdətül-əxbar” (Xəbərin əsası) adlı kitabında İslam tarixini yazmışdır (1748). Qızıl Orda və Krım xanlığının tarixinin təqdimatına da kitablarında yer vermişdir. "Ümdətül-əxbar" əsərində o dövrlər üçün çoxlu sayda mənbələrdən istifadə etmişdir. Məsələn, Quran təfsirləri, o cümlədən Abdullah Bəyzavinin təfsirləri, hədis kitabları, o cümlədən Buxari və Müslimin topluları, Firdovsinin “Şahnamə”si, Təbərinin, Mirxondun, Hafiz Əbrunun və başqalarının tarixi əsərləri, Yaqut Həməvinin coğrafi əsərləri və Məsudinin əsərlərinə istinad etmişdir. Faktiki Kırım mənbələrindən o, Xeyrəddin-zadə Məhəmməd Şirininin bu günə qədər gəlib çatmamış əsərlərinə istinad etmişdir. Əbdülqaffar Kırıminin mənbələri arasında Ötəmiş Hacının salnaməsi və Qızıl Orda tarixşünaslıq ənənəsinə əsaslanan bəzi digər mənbələr mühüm yer tutur.
"Ümdət ət-təvarix” (Salnamələrin əsası) türk tarixçisi Nəcib Asim tərəfindən 1924-25-ci illərdə İstanbulda nəşr edilmişdir.
İstinadlar
- Seytaqayev N. S. Qarasulu alim Əbdülqaffar Krımi və onun tarixi əsəri (tarixi, problemləri və tədqiqat perspektivləri) // Bəkir Çoban-zadə dünyası. 2013.
- Q. Abdullayeva. "Əbdülqaffar Krımi - 18-ci əsrin tarixçisi". 2014-07-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-29.
- Seytaqayev N. S. http://www.academia.edu/11513360/ (#bare_url_missing_title).
- Dərin Paşaoğlu D. Hacı Əbdülqaffar Krımi ibn Həsən Əfəndi. 2015.
- Mustakimov İ. M. "Dəftər-i Çingiz-namə"nin bir siyahısı haqqında. 2009.
Ədəbiyyat
- Mustakimov İ., Bayazitova R. Uluq-Məhəmmədxanın siyasi tərcümeyi-halına // (Əsrlərin əks-sədası): elmi sənəd. jurnal - 2005. - No 2. - ISSN 2073-7483. 20 aprel 2019-cu il tarixində orijinaldan .
- Seytaqayev N. C. Qarasulu alim Əbdülqaffar Krımi və onun tarixi əsəri (tarixi, problemləri və tədqiqat perspektivləri)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebdulqaffar Krimi tam adi el Hecc Abd el Qaffar ibn el Hecc Hesen efendi kirim tatar Ebdulqaffar Qirimiy عبد الغفار قريمى krim tatar qazisi sair 18 ci esr tarixcisi Ebdulqaffar Krimikrimtat عبد الغفار قريمىFealiyyeti alimBioqrafiyaO Krim alimlerinin ulema kateqoriyasina aid idi O meshur Qizil Orda ulema Krim alimleri kateqoriyasina aid idi O meshur Qizil Orda serkerdesi Mamayin ailesinden Qiyat qebilesinden olan Alacinin ogludur Mamayin arvadi Berdibey xanin qizi Biysulu vasitesile Ebdulqaffar Kriminin seceresi Bati xana onun vasitesile ise Cingiz xana qeder uzanir Fiqh ve hedissunasliga dair bir sira traktatlarin muellifi olan Qarasuvbazarli qazi 1735 ci ilin evvelinde Mekke ve Medineni de ziyaret etmisdir Qafuri texellusu ile seirler yazmisdir O muasirleri terefinden Krimda dovrunun en yaxsi sufi sairlerinden biri kimi taninib Amma o daha cox tarixci kimi taninir 1747 ci ilde xanin emriyle Ebdulqaffar Kirimi Sucuqqala qalasina surgun edildi Burada o Umdet ul exbar il moteber ve basqa dini tarixi eserler yazmisdir 1748 ci ilde Krima qayitmisdir O qalani etibarsiz yer kimi tesvir etmisdir Umdetul exbar Xeberin esasi adli kitabinda Islam tarixini yazmisdir 1748 Qizil Orda ve Krim xanliginin tarixinin teqdimatina da kitablarinda yer vermisdir Umdetul exbar eserinde o dovrler ucun coxlu sayda menbelerden istifade etmisdir Meselen Quran tefsirleri o cumleden Abdullah Beyzavinin tefsirleri hedis kitablari o cumleden Buxari ve Muslimin toplulari Firdovsinin Sahname si Teberinin Mirxondun Hafiz Ebrunun ve basqalarinin tarixi eserleri Yaqut Hemevinin cografi eserleri ve Mesudinin eserlerine istinad etmisdir Faktiki Kirim menbelerinden o Xeyreddin zade Mehemmed Sirininin bu gune qeder gelib catmamis eserlerine istinad etmisdir Ebdulqaffar Kiriminin menbeleri arasinda Otemis Hacinin salnamesi ve Qizil Orda tarixsunasliq enenesine esaslanan bezi diger menbeler muhum yer tutur Umdet et tevarix Salnamelerin esasi turk tarixcisi Necib Asim terefinden 1924 25 ci illerde Istanbulda nesr edilmisdir IstinadlarSeytaqayev N S Qarasulu alim Ebdulqaffar Krimi ve onun tarixi eseri tarixi problemleri ve tedqiqat perspektivleri Bekir Coban zade dunyasi 2013 Q Abdullayeva Ebdulqaffar Krimi 18 ci esrin tarixcisi 2014 07 04 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 29 Seytaqayev N S http www academia edu 11513360 bare url missing title Derin Pasaoglu D Haci Ebdulqaffar Krimi ibn Hesen Efendi 2015 Mustakimov I M Defter i Cingiz name nin bir siyahisi haqqinda 2009 EdebiyyatMustakimov I Bayazitova R Uluq Mehemmedxanin siyasi tercumeyi halina Esrlerin eks sedasi elmi sened jurnal 2005 No 2 ISSN 2073 7483 20 aprel 2019 cu il tarixinde orijinaldan Seytaqayev N C Qarasulu alim Ebdulqaffar Krimi ve onun tarixi eseri tarixi problemleri ve tedqiqat perspektivleri