Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əmrulla Saleh (dəri və puşt. امرالله صالح; 15 oktyabr, 1972-ci il, Pəncşir vilayəti) — Əfqanıstan dövlət xadimi, siyasətçi, Əfqanıstanın Birinci Vitse-prezidenti (2020-2021), Əfqanıstan Daxili İşlər Naziri (2018-2019), Milli Təhlükəsizlik İdarəsinin rəisi (2004-2010).
| Əmrulla Saleh | |
|---|---|
| dəri və puşt. امرالله صالح | |
 | |
 | |
Vəzifədədir | |
| 17 avqust 2021-ci ildən | |
| Əvvəlki | Əşrəf Qəni |
| |
Vəzifədədir | |
| 19 fevral, 2020-ci ildən | |
| Əvvəlki | Əbdül Rəşid Dostum |
| |
| 23 dekabr 2018 – 19 yanvar 2019 | |
| Əvvəlki | Veys Əhməd Barmak |
| Sonrakı | Məsud Əndərabi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 15 oktyabr, 1972 |
| Doğum yeri | Pəncşir vilayəti |
| Milliyyəti | tacik |
| Vətəndaşlığı |  Əfqanıstan |
| Təhsili | Kliri Uniersiteti (ABŞ) |
| İxtisası | Dövlət qulluqçusu, siyasətçi |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Dini | islam |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
17 Avqust 2021-ci ildə keçmiş prezident Əşrəf Qəni ölkədən qaçdıqdan sonra Əmrulla Saleh özünü prezident vəzifəsini icra edən elan etdi və Taliban yaraqlılarına müqavimət göstərməyə çağırdı.Əhməd Məsudla birlikdə Pəncşir Müqavimətini təşkil etmişdir.
Həyatı
Əmrulla Saleh 15 oktyabr 1972-ci ildə Pəncşir vilayətidə anadan olub. Milliyətcə tacikdir. Siyasətçinin uşaqlıq və gənclik illəri haqqında demək olar ki, heç nə məlum deyil.
1980-ci illərdə Pakistanda yaşamış və təhsil almışdır. 1990-cı ildə Əfqanıstan müxalif qüvvələrinə qoşulmuş, Pakistanda hərbi təlim keçmişdir. O, Mücahidlərin səhra komandiri Əhməd Şah Məsudun başçılığı ilə müharibələrdə iştirak etmişdir. Şimal İttifaqının üzvü olaraq Əmrulla Saleh onun liderliyinə namizəd olmuşdur.
1990-cı illərin ikinci yarısında Saleh, Əfqanıstan diasporası ilə birlikdə Rusiyada nəşr olunan "Haft Ruz" həftəlik qəzetində çalışdığı Moskvada yaşamışdır.
1997-ci ildə Əhməd Şah Məsud Salehi Tacikistanın Düşənbədəki Əfqanıstan səfirliyində Şimali İttifaqın beynəlxalq əlaqələr şöbəsinin müdiri təyin etdi. Orada qeyri-hökumət (humanitar) təşkilatların koordinatoru və xarici kəşfiyyat xidmətləri ilə əlaqələrdə ortaq olaraq çalışdı. Şimal Alyansının liderinin xarici nümayəndələrlə danışıqlarında şəxsi tərcüməçisi kimi çıxış etdi.
1999 cu ildə Saleh Miçiqan Klear Universitetində (Cleary Universiteti, Michigan, ABŞ) təhsil almağa başladı. ABŞ-də 11 sentyabr 2001-ci il terror hücumlarından sonra, Şimal İttifaqının Taliban terror hərəkatına qarşı kəşfiyyat əməliyyatında iştirak etdi.
2001-2002-ci illərdə Hindistan-Pakistan münaqişəsi zamanı Pakistanda qeyri-hökumət təşkilatında tərcüməçi olaraq çalışmışdır.
2004-cü ildə Əfqanıstan Prezidenti Həmid Kərzai onu Milli Təhlükəsizlik İdarəsinin rəisi təyin etdi. Əmrulla Saleh vəzifədə olarkən bir sıra struktur islahatları etdi və Əfqanıstan kəşfiyyatını yenidən qurdu. Qərb ölkələri onu Nazirlər Kabinetinin ən səlahiyyətli nümayəndələrindən biri hesab edirdilər. 2010-cu ilin iyununda vəzifəsindən azad edildi.
2010-cu ilin sonunda demokratik və Taliban əleyhinə Milli Hərəkat yaratdı.
Həmid Kərzainin Talibanla bağlı siyasətini tənqid edirdi.
2017-ci ilin mart ayında Əfqanıstan Prezidenti Əşrəf Qəni Əmrulla Salehi təhlükəsizlik sektoru islahatları naziri təyin etdi, lakin 3 ay sonra ölkədəki təhlükəsizlik vəziyyətinin pisləşməsi səbəbindən yaranan siyasi böhran fonunda istefa verdi.
2018 -ci ilin dekabrında Əmrulla Saleh daxili işlər naziri vəzifəsini icra etdi, lakin 2019-cu ilin yanvarında Əşrəf Qəninin birinci müavini olaraq prezident seçkisi kampaniyasına qatılmaq üçün istefa verdi.
2020-ci ilin aprelindən Əfqanıstanın Birinci vitse-prezidenti vəzifəsində çalışıb.
Talibana müqavimət
2021-ci ilin iyulunda Əfqanıstandakı Amerika qoşunlarının geri çəkilməsi fonunda hökumət qüvvələri ilə Taliban silahlılar arasında qarşıdurma yenidən başladı. Taliban ölkənin çox hissəsini ələ keçirdi. 15 avqust 2021-ci ildə Kabilə girərək Prezident Sarayını nəzarətə götürdülər.
Kabil Taliban nəzarətinə keçdikdən sonra, 13 avqust 2021-ci ildə Salehin ofisi, davam edən Taliban hücumu zamanı Tacikistanda gizləndiyi barədə şayiələri təkzib etdi. 15 avqustda Salehin, prezident Əşrəf Qəni ilə birlikdə ölkəni təyyarə ilə tərk edənlər arasında olduğu bildirildi. Daha sonra Saleh öz Twitter səhifəsində "heç vaxt Talibanla eyni tavanda olmayacağını" bildirdi. Pakistanı bu qrupu dəstəkləməkdə günahlandırdı.
17 avqust 2021-ci ildə Saleh, Əfqanıstan Konstitusiyasının 60-cı və 67-ci maddələrinə uyğun olaraq prezidentin ölümü, ölkəni tərk etməsi və ya vəzifəsini içra edə bilməməsi şəraitində özünü Əfqanıstanın müvəqqəti prezidenti elan etdi. Bundan əvvəl o, Twitter hesabında ABŞ prezidenti Co Bayden və NATO -nu da tənqid edərək, - "Əfqanıstanda @POTUS ilə mübahisə etməyin heç bir faydası yoxdur. Qoy onu həzm etsin. Sübut etməliyik ki, Əfqanıstan Vyetnam deyil və Taliban hətta Vietnam Kongu kimi deyil. ABŞ / NATO -dan fərqli olaraq ruhumuzu itirmirik və qarşıda böyük imkanlar görürük. Yararsız xəbərdarlıqlar bitdi. Müqavimətə qoşulun" -demişdir.
Saleh Taliban üçün ən əhəmiyyətli rəqiblərdən biri hesab olunur. Onun həyatına bir neçə sui-qəsdlər təşkil edilmişdir. Sonuncu sui-qəsd 9 sentyabr 2020-ci ildə baş vermişdir.
Şəxsi həyatı
Əmrulla Saleh evlidir və beş övladı var. Dari, Puştu və İngilis dillərini mükəmməl bilir. ABŞ vətəndaşlığı var.
İstinadlar
- "Вице-президент счел себя главой Афганистана и призвал к войне с талибами". РБК (rus). 2021-08-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-17.
- "Afghan VP's Office Quashes 'Fleeing' Rumours Amid Taliban Takedown, Calls it 'Propaganda by Pakistan'". News18 (ingilis). 13 August 2021. 17 August 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 24 August 2021.
- Farmer, Ben. "Ashraf Ghani flees Afghanistan, leaving Taliban poised to create a government". The Telegraph (ingilis). 2021-08-15. ISSN 0307-1235. 2021-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-15.
- ""I will never, ever bow to Taliban': Afghanistan's first Vice President Amrullah Saleh". The Economic Times. 16 August 2021. 17 August 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 24 August 2021.
- "Вице-президент Афганистана объявил себя временным главой государства". РИА Новости (rus). 20210817T1717. 2021-08-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.
- "Afghanistan's first VP Amrullah Saleh declares himself caretaker president". Hindustan Times (ingilis). 2021-08-17. 2021-08-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-17.
- Nigam, Aanchal. "Ex-Afghan VP calls it 'futile' to argue with US Prez Biden; 'won't lose spirit like NATO'". RepublicWorld. 2021-08-17. 2021-08-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.
Xarici keçidlər
- Gall, Carlotta. "Afghan Leader Removes Chief Of Intelligence". The New York Times. 5 February 2004. İstifadə tarixi: 29 January 2010.
- Schroen, Gary C. Afterward // First In: An Insider's Account of How the CIA Spearheaded the War on Terror in Afghanistan. Random House, Inc. 2005. ISBN .
- "Биография Амруллы Салеха". РИА Новости. 2021-08-17.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Emrulla Saleh deri ve pust امرالله صالح 15 oktyabr 1972 ci il Pencsir vilayeti Efqanistan dovlet xadimi siyasetci Efqanistanin Birinci Vitse prezidenti 2020 2021 Efqanistan Daxili Isler Naziri 2018 2019 Milli Tehlukesizlik Idaresinin reisi 2004 2010 Emrulla Salehderi ve pust امرالله صالحEfqanistan Prezidenti selahiyyetlerini icra edenVezifededir17 avqust 2021 ci ildenEvvelkiEsref QeniEfqanistanin Birinci vitse PrezidentiVezifededir19 fevral 2020 ci ildenEvvelkiEbdul Resid DostumEfqanistanin Daxili Isler Naziri23 dekabr 2018 19 yanvar 2019EvvelkiVeys Ehmed BarmakSonrakiMesud EnderabiSexsi melumatlarDogum tarixi 15 oktyabr 1972Dogum yeri Pencsir vilayetiMilliyyeti tacikVetendasligi EfqanistanTehsili Kliri Uniersiteti ABS Ixtisasi Dovlet qulluqcusu siyasetciFealiyyeti siyasetciDini islam Vikianbarda elaqeli mediafayllar 17 Avqust 2021 ci ilde kecmis prezident Esref Qeni olkeden qacdiqdan sonra Emrulla Saleh ozunu prezident vezifesini icra eden elan etdi ve Taliban yaraqlilarina muqavimet gostermeye cagirdi Ehmed Mesudla birlikde Pencsir Muqavimetini teskil etmisdir HeyatiEmrulla Saleh 15 oktyabr 1972 ci ilde Pencsir vilayetide anadan olub Milliyetce tacikdir Siyasetcinin usaqliq ve genclik illeri haqqinda demek olar ki hec ne melum deyil 1980 ci illerde Pakistanda yasamis ve tehsil almisdir 1990 ci ilde Efqanistan muxalif quvvelerine qosulmus Pakistanda herbi telim kecmisdir O Mucahidlerin sehra komandiri Ehmed Sah Mesudun basciligi ile muharibelerde istirak etmisdir Simal Ittifaqinin uzvu olaraq Emrulla Saleh onun liderliyine namized olmusdur 1990 ci illerin ikinci yarisinda Saleh Efqanistan diasporasi ile birlikde Rusiyada nesr olunan Haft Ruz heftelik qezetinde calisdigi Moskvada yasamisdir 1997 ci ilde Ehmed Sah Mesud Salehi Tacikistanin Dusenbedeki Efqanistan sefirliyinde Simali Ittifaqin beynelxalq elaqeler sobesinin mudiri teyin etdi Orada qeyri hokumet humanitar teskilatlarin koordinatoru ve xarici kesfiyyat xidmetleri ile elaqelerde ortaq olaraq calisdi Simal Alyansinin liderinin xarici numayendelerle danisiqlarinda sexsi tercumecisi kimi cixis etdi 1999 cu ilde Saleh Miciqan Klear Universitetinde Cleary Universiteti Michigan ABS tehsil almaga basladi ABS de 11 sentyabr 2001 ci il terror hucumlarindan sonra Simal Ittifaqinin Taliban terror herekatina qarsi kesfiyyat emeliyyatinda istirak etdi 2001 2002 ci illerde Hindistan Pakistan munaqisesi zamani Pakistanda qeyri hokumet teskilatinda tercumeci olaraq calismisdir 2004 cu ilde Efqanistan Prezidenti Hemid Kerzai onu Milli Tehlukesizlik Idaresinin reisi teyin etdi Emrulla Saleh vezifede olarken bir sira struktur islahatlari etdi ve Efqanistan kesfiyyatini yeniden qurdu Qerb olkeleri onu Nazirler Kabinetinin en selahiyyetli numayendelerinden biri hesab edirdiler 2010 cu ilin iyununda vezifesinden azad edildi 2010 cu ilin sonunda demokratik ve Taliban eleyhine Milli Herekat yaratdi Hemid Kerzainin Talibanla bagli siyasetini tenqid edirdi 2017 ci ilin mart ayinda Efqanistan Prezidenti Esref Qeni Emrulla Salehi tehlukesizlik sektoru islahatlari naziri teyin etdi lakin 3 ay sonra olkedeki tehlukesizlik veziyyetinin pislesmesi sebebinden yaranan siyasi bohran fonunda istefa verdi 2018 ci ilin dekabrinda Emrulla Saleh daxili isler naziri vezifesini icra etdi lakin 2019 cu ilin yanvarinda Esref Qeninin birinci muavini olaraq prezident seckisi kampaniyasina qatilmaq ucun istefa verdi 2020 ci ilin aprelinden Efqanistanin Birinci vitse prezidenti vezifesinde calisib Talibana muqavimetEmrulla Saleh 2011 ci ilde beynelxalq konfransda 2021 ci ilin iyulunda Efqanistandaki Amerika qosunlarinin geri cekilmesi fonunda hokumet quvveleri ile Taliban silahlilar arasinda qarsidurma yeniden basladi Taliban olkenin cox hissesini ele kecirdi 15 avqust 2021 ci ilde Kabile girerek Prezident Sarayini nezarete goturduler Kabil Taliban nezaretine kecdikden sonra 13 avqust 2021 ci ilde Salehin ofisi davam eden Taliban hucumu zamani Tacikistanda gizlendiyi barede sayieleri tekzib etdi 15 avqustda Salehin prezident Esref Qeni ile birlikde olkeni teyyare ile terk edenler arasinda oldugu bildirildi Daha sonra Saleh oz Twitter sehifesinde hec vaxt Talibanla eyni tavanda olmayacagini bildirdi Pakistani bu qrupu desteklemekde gunahlandirdi 17 avqust 2021 ci ilde Saleh Efqanistan Konstitusiyasinin 60 ci ve 67 ci maddelerine uygun olaraq prezidentin olumu olkeni terk etmesi ve ya vezifesini icra ede bilmemesi seraitinde ozunu Efqanistanin muveqqeti prezidenti elan etdi Bundan evvel o Twitter hesabinda ABS prezidenti Co Bayden ve NATO nu da tenqid ederek Efqanistanda POTUS ile mubahise etmeyin hec bir faydasi yoxdur Qoy onu hezm etsin Subut etmeliyik ki Efqanistan Vyetnam deyil ve Taliban hetta Vietnam Kongu kimi deyil ABS NATO dan ferqli olaraq ruhumuzu itirmirik ve qarsida boyuk imkanlar goruruk Yararsiz xeberdarliqlar bitdi Muqavimete qosulun demisdir Saleh Taliban ucun en ehemiyyetli reqiblerden biri hesab olunur Onun heyatina bir nece sui qesdler teskil edilmisdir Sonuncu sui qesd 9 sentyabr 2020 ci ilde bas vermisdir Sexsi heyatiEmrulla Saleh evlidir ve bes ovladi var Dari Pustu ve Ingilis dillerini mukemmel bilir ABS vetendasligi var Istinadlar Vice prezident schel sebya glavoj Afganistana i prizval k vojne s talibami RBK rus 2021 08 17 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 17 Afghan VP s Office Quashes Fleeing Rumours Amid Taliban Takedown Calls it Propaganda by Pakistan News18 ingilis 13 August 2021 17 August 2021 tarixinde Istifade tarixi 24 August 2021 Farmer Ben Ashraf Ghani flees Afghanistan leaving Taliban poised to create a government The Telegraph ingilis 2021 08 15 ISSN 0307 1235 2021 08 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 15 I will never ever bow to Taliban Afghanistan s first Vice President Amrullah Saleh The Economic Times 16 August 2021 17 August 2021 tarixinde Istifade tarixi 24 August 2021 Vice prezident Afganistana obyavil sebya vremennym glavoj gosudarstva RIA Novosti rus 20210817T1717 2021 08 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 18 Afghanistan s first VP Amrullah Saleh declares himself caretaker president Hindustan Times ingilis 2021 08 17 2021 08 17 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 17 Nigam Aanchal Ex Afghan VP calls it futile to argue with US Prez Biden won t lose spirit like NATO RepublicWorld 2021 08 17 2021 08 17 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 18 Xarici kecidlerGall Carlotta Afghan Leader Removes Chief Of Intelligence The New York Times 5 February 2004 Istifade tarixi 29 January 2010 Schroen Gary C Afterward First In An Insider s Account of How the CIA Spearheaded the War on Terror in Afghanistan Random House Inc 2005 ISBN 0 89141 872 5 Biografiya Amrully Saleha RIA Novosti 2021 08 17