Taciklər (tac. Тоҷик, dəri تاجيک) — Tacikistanda, İranda, Əfqanıstanda və Özbəkistanda kompakt halda yaşayan xalq. Tərkibinə 10 etnik qrup daxildir və sayları təxminən 18–25 milyon nəfərdir.
Ümumi sayı | |||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
18-25 mln (2020) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Yaşadığı ərazilər | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Dili | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Dini | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Qohum xalqlar | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Məskunlaşma və sayları
Əfqanıstanda
5 iyun — 5 iyul 1979-cu il ümumölkə əhali siyahıyaalınmasına əsasən Əfqanıstan əhalisi 15.6 milyon nəfər olmuş, onun 3.5 milyon nəfərini taciklər təşkil etmişdir.
MKİ-nin 2012-ci ilin iyul ayına olan məlumatına əsasən 30.419.928 nəfərlik Əfqanıstan əhalisinin 27 %-i, yəni təxminən 8.213 milyon nəfəri etnik taciklərdən ibarətdir.Britannika Ensiklopediyasına əsasən taciklər Əfqanıstan əhalisinin 20 %-ni təşkil edirlər.Əfqanıstan İslam Respublikasının Mərkəzi Statistika Təşkilatının məlumatlarına əsasən 2012-ci ilin əvvəlinə ölkə əhalisinin cəmi sayının 25.500.100 nəfər olduğu ehtimal edilir.MKİ-nin və Britannika Ensiklopediyasının Əfqanıstanda taciklərin ümumi əhali içərisindəki nisbətinə dair verdiyi məlumatlar və Əfqanıstan İslam Respublikasının Mərkəzi Statistika Təşkilatının 2012-ci ilin əvvəlinə olan Əfqanıstanın ümumi əhalisi haqqında verdiyi məlumatlar nəzərə alınarsa, bu ölkədə ən az 5.1 milyon nəfər, ən çoxu isə 6.885 milyon nəfər tacik yaşadığı ehtimal olunur.
Tacikistanda
21–30 sentyabr 2010-cu il ümumtacikistan əhali siyahıyaalınmasına əsasən 7.564.502 nəfər olan ölkə əhalisinin 6.373.834 nəfəri və ya 84,26 %-i etnik taciklərdən ibarətdir. Tacikistan Respublikasının Prezidenti yanında Tacikistan Statistika Agentliyinin təqdim etdiyi rəsmi məlumatlara əsasən Tacikistan əhalisi 1 yanvar 2012-ci il tarixinə 7.800.500, 5 fevral 2013-cü il tarixinə isə 8 milyon nəfərdir. Taciklərin Tacikistan əhalisi içərisindəki 2010-ci il siyahıyaalınması zamanı müəyyən edilmiş nisbəti əsas götürülərsə 2013-cü ilin fevral ayına Tacikistanda 6.74 milyon tacik yaşamaqdadır.
Özbəkistanda
"Açıq cəmiyyət" İnstitutu 2013-02-22 at the Wayback Machine nun (ing. Open Society Foundations) maliyyə dəstəyi ilə hazırlanmış və 2002-ci ildə çap olunmuş, 2000-ci ilə aid məlumatları əks etdirən 452 səhifəlik "Özbəkistanın etnik atlası" kitabının Taciklər kiçik başlığında (səhifə 195–202) verilən məlumata əsasən 24.430.192 nəfərlik Özbəkistan əhalisinin 1.165.713 nəfəri və ya 4,77 %-i taciklərdən ibarətdir. 1 yanvar 2013-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən Özbəkistan Respublikasının əhalisi 29994.6 min nəfər olmuşdur. Əgər taciklərin ümumi ölkə əhalisi içərisindəki nisbəti 2000-ci ildəki vəziyyətinə uyğun qəbul edilərsə 2013-cü ilin əvvəlinə Özbəkistanda təxminən 1.431 milyon tacik əsilli əhali yaşamaqdadır.
İranda
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarı (ing. United Nations High Commissioner for Refugees - UNHCR) yanında Əcnəbilər və Xarici İmmiqrantlarla İşlər Bürosunun (ing. Bureau for Aliens and Foreign Immigrant Affairs - BAFIA) məlumatlarına əsasən 2006-cı il ümumiran əhali siyahıyaalınmasının yekunlarına görə İranda yaşayan və rəsmən qeydiyyatda olan Əfqanıstan vətəndaşı qaçqınların ümumi sayı 1.211.171 nəfər olmuş, onların 39 %-ni etnik həzaralar, 22 %-ni etnik taciklər, 9 %-ni etnik puştunlar, 10 %-ni isə digər (əsasən türkmənlərə, özbəklərə və bəluclara) etnik qruplara mənsub insanlar təşkil etmişdir.
Rusiyada
14–25 oktyabr 2010-cu il əhali siyahıyaalınmasına əsasən Rusiya FR-da 200.303 nəfər etnik tacik yaşamaqdadır.
Qırğızıstanda
1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən Qırğızıstannın 5.551.888 nəfər əhalisinin 48.033 nəfəri etnik taciklərdən ibarətdir.
Almaniyada
Almaniya Federativ Respublikası İqtisadi əməkdaşlıq və İnkişaf Nazirliyinin (alm. Bundesministerium für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung) 2005-ci ilin əvvəlinə olan məlumatlarına əsasən AFR-da təxminən 100 min nəfər Əfqanıstan kökənli əhali yaşayır. Onlar Əfqanıstan və AFR vətəndaşlarıdır. Almaniya Federal Statistika Ofisinin (alm. Statistisches Bundesamt, qısa: alm. Destatis) 31 dekabr 2004-cü il tarixinə olan məlumatlara əsasən AFR-də yaşayan Əfqanıstan vətəndaşlarının sayı 57.933 nəfərdir (31.321 nəfəri kişilər, 26.612 nəfəri qadınlar). Onlardan 7.476 nəfəri AFR-də, 50.457 nəfəri isə digər ölkələrdə doğulmuşdur.
Ukraynada
5–14 dekabr 2001-c il siyahıyaalınmasına əsasən Ukraynanın 48.240.902 nəfərlik əhalisinin 4.255 nəfərini etnik taciklər təşkil edir.
İstinadlar
- 8,776 mln 2013-10-05 at the Wayback Machine+7,234 mln 2013-08-06 at the Wayback Machine
- Country Factfiles. — Afghanistan, page 153. // Atlas. Fourth Edition. Editors: Ben Hoare, Margaret Parrish. Publisher: Jonathan Metcalf. First published in Great Britain in 2001 by Dorling Kindersley Limited. London: Dorling Kindersley, 2010, 432 pages. "Population: 28.1 million Religions: Sunni Muslim 84%, Shi'a Muslim 15%, other 1% Ethnic Mix: Pashtun 38%, Tajik 25%, Hazara 19%, Uzbek, Turkmen, other 18%"
- Özbekistan devletinin 1989 yılındaki verilerine göre Özbekistan nüfusunun [1] 2010-03-16 at the Wayback Machine 4,7%-ni taciklər təşkil edir və 2016-cı ildə Özbəkistan əhalisi [2] 2016-12-30 at the Wayback Machine 31,977,000 nəfərdir. Bu məlumatlara görə Özbəkistanda təxminən 1 milyon 502 min 919 tacik yaşayır.
- Joshua Project - Ethnic People Groups of Iran 2012-11-13 at the Wayback Machine
- GTZ: Migration and development – Afghans in Germany 2007-09-27 at the Wayback Machine: estimate for Tajiks based on total of 100,000 Afghans in Germany.
- 中华人民共和国国家统计局: 2-1 全国各民族分年龄、性别的人口 2015-09-24 at the Wayback Machine
- This figure only includes Tajiks from Afghanistan. The population of people with descent from Afghanistan in Canada is 48,090 according to Canada's 2006 Census.. Tajiks make up an estimated 33% of the population of Afghanistan. The Tajik population in Canada is estimated form these two figures. Ethnic origins, 2006 counts, for Canada 2013-07-23 at the Wayback Machine.
- "First, Second, and Total Responses to the Ancestry Question by Detailed Ancestry Code: 2000". 2017-01-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-03-05.
- 8,776 mln 2013-10-05 at the Wayback Machine+7,234 mln 2013-08-06 at the Wayback Machine
- . 2009-03-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-07.
- Minority Rights Group International (MRG): Afghanistan: Minorities, Conflict and the Search for Peace 2013-07-19 at the Wayback Machine
- Central Intelligence Agency — CİA — The World Factbook: South Asia :: Afghanistan 2016-07-09 at the Wayback Machine
- Tajik (people) 2011-11-25 at the Wayback Machine — Britannica Online Encyclopedia
- Central Statistics Organization of Afghanistan (CSO) :Settled Population of Afghanistan by Civil Division, Urban, Rural and Sex 2012–13 2012-09-18 at the Wayback Machine
- Сайти расмии Агентии омори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон: Ҷилди 3. Ҳайати миллӣ ва донистани забонҳо, шаҳрвандии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон 2017-01-13 at the Wayback Machine
- Сайти расмии Агентии омори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон: Шумораи аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳолати 1 январи соли 2012 2012-10-14 at the Wayback Machine
- Сайти расмии Агентии омори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон: Навигарӣ: Агентии омори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон корҳои бозҳисокунии аҳолиро оид ба муайян намудани санаи таваллуди 8 миллионаи аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба анҷом расонид 2013-04-20 at the Wayback Machine
- Uluslararası "TÜRKEL" Gazetesi: Численность постоянного населения составила 29,994 млн. человек 2022-03-27 at the Wayback Machine---yayınlanma tarihi: 22 şubat 2013
- Посольство Республики Узбекистан в Кыргызстане: Численность постоянного населения составила 29,994 млн. человек 2014-08-14 at the Wayback Machine Источник: газета UzDaily: Численность постоянного населения составила 29,994 млн. человек 2016-08-23 at the Wayback Machine
- Encyclopædia Iranica :AFGHANISTAN xiv. AFGHAN REFUGEES IN IRAN 2022-05-17 at the Wayback Machine
- Портал "Всероссийская перепись населения 2010 года" — Окончательные итоги Всероссийской переписи населения 2010 года :Национальный состав населения Российской Федерации 2013-12-04 at the Wayback Machine
- Национальный статистический комитет Кыргызской Республики: 5.01.00.03 Национальный состав населения 2013-11-13 at the Wayback Machine
- Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit Arxivləşdirilib 2022-08-10 at the Wayback Machine (Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit Arxivləşdirilib 2022-08-14 at the Wayback Machine): Egyptian, Afghan, and Serbian diaspora communities in Germany: How do they contribute to their country of origin?
- Population statistics of Eastern Europe: Ethnic composition of Ukraine 2001 Arxivləşdirilib 2012-05-26 at Archive.today
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tacikler tac Toҷik deri تاجيک Tacikistanda Iranda Efqanistanda ve Ozbekistanda kompakt halda yasayan xalq Terkibine 10 etnik qrup daxildir ve saylari texminen 18 25 milyon neferdir Tacikler tac Toҷik deri تاجيک Umumi sayi18 25 mln 2020 Yasadigi erazilerEfqanistan 9 5 mln 2020 Tacikistan 7 54 mln 2020 Ozbekistan 1 502 919 2016 Iran 0 438 mln 2012 Rusiya 0 2 mln 2010 Almaniya 0 09 mln 2005 Qirgizistan 0 048 mln 2012 CXR 0 051 mln 2010 Kanada 0 016 mln 2006 Ukrayna 0 004 2001 ABS 0 0009 2000 DiliTacik dili Fars diliDiniIslamQohum xalqlarIrandilli xalqlar UygurlarMeskunlasma ve saylariEfqanistanda Esas meqale Efqanistan ehalisi 5 iyun 5 iyul 1979 cu il umumolke ehali siyahiyaalinmasina esasen Efqanistan ehalisi 15 6 milyon nefer olmus onun 3 5 milyon neferini tacikler teskil etmisdir MKI nin 2012 ci ilin iyul ayina olan melumatina esasen 30 419 928 neferlik Efqanistan ehalisinin 27 i yeni texminen 8 213 milyon neferi etnik taciklerden ibaretdir Britannika Ensiklopediyasina esasen tacikler Efqanistan ehalisinin 20 ni teskil edirler Efqanistan Islam Respublikasinin Merkezi Statistika Teskilatinin melumatlarina esasen 2012 ci ilin evveline olke ehalisinin cemi sayinin 25 500 100 nefer oldugu ehtimal edilir MKI nin ve Britannika Ensiklopediyasinin Efqanistanda taciklerin umumi ehali icerisindeki nisbetine dair verdiyi melumatlar ve Efqanistan Islam Respublikasinin Merkezi Statistika Teskilatinin 2012 ci ilin evveline olan Efqanistanin umumi ehalisi haqqinda verdiyi melumatlar nezere alinarsa bu olkede en az 5 1 milyon nefer en coxu ise 6 885 milyon nefer tacik yasadigi ehtimal olunur Tacikistanda Esas meqale Tacikistan ehalisi 21 30 sentyabr 2010 cu il umumtacikistan ehali siyahiyaalinmasina esasen 7 564 502 nefer olan olke ehalisinin 6 373 834 neferi ve ya 84 26 i etnik taciklerden ibaretdir Tacikistan Respublikasinin Prezidenti yaninda Tacikistan Statistika Agentliyinin teqdim etdiyi resmi melumatlara esasen Tacikistan ehalisi 1 yanvar 2012 ci il tarixine 7 800 500 5 fevral 2013 cu il tarixine ise 8 milyon neferdir Taciklerin Tacikistan ehalisi icerisindeki 2010 ci il siyahiyaalinmasi zamani mueyyen edilmis nisbeti esas goturulerse 2013 cu ilin fevral ayina Tacikistanda 6 74 milyon tacik yasamaqdadir Ozbekistanda Ozbekistanda TaciklerEsas meqale Ozbekistan ehalisi Aciq cemiyyet Institutu 2013 02 22 at the Wayback Machine nun ing Open Society Foundations maliyye desteyi ile hazirlanmis ve 2002 ci ilde cap olunmus 2000 ci ile aid melumatlari eks etdiren 452 sehifelik Ozbekistanin etnik atlasi kitabinin Tacikler kicik basliginda sehife 195 202 verilen melumata esasen 24 430 192 neferlik Ozbekistan ehalisinin 1 165 713 neferi ve ya 4 77 i taciklerden ibaretdir 1 yanvar 2013 ci il tarixine olan resmi melumata esasen Ozbekistan Respublikasinin ehalisi 29994 6 min nefer olmusdur Eger taciklerin umumi olke ehalisi icerisindeki nisbeti 2000 ci ildeki veziyyetine uygun qebul edilerse 2013 cu ilin evveline Ozbekistanda texminen 1 431 milyon tacik esilli ehali yasamaqdadir Iranda Esas meqale Iran ehalisi Birlesmis Milletler Teskilatinin Qacqinlar uzre Ali Komissari ing United Nations High Commissioner for Refugees UNHCR yaninda Ecnebiler ve Xarici Immiqrantlarla Isler Burosunun ing Bureau for Aliens and Foreign Immigrant Affairs BAFIA melumatlarina esasen 2006 ci il umumiran ehali siyahiyaalinmasinin yekunlarina gore Iranda yasayan ve resmen qeydiyyatda olan Efqanistan vetendasi qacqinlarin umumi sayi 1 211 171 nefer olmus onlarin 39 ni etnik hezaralar 22 ni etnik tacikler 9 ni etnik pustunlar 10 ni ise diger esasen turkmenlere ozbeklere ve beluclara etnik qruplara mensub insanlar teskil etmisdir Rusiyada 14 25 oktyabr 2010 cu il ehali siyahiyaalinmasina esasen Rusiya FR da 200 303 nefer etnik tacik yasamaqdadir Qirgizistanda Esas meqale Qirgizistan ehalisi 1 yanvar 2012 ci il tarixine olan resmi melumata esasen Qirgizistannin 5 551 888 nefer ehalisinin 48 033 neferi etnik taciklerden ibaretdir Almaniyada Almaniya Federativ Respublikasi Iqtisadi emekdasliq ve Inkisaf Nazirliyinin alm Bundesministerium fur wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung 2005 ci ilin evveline olan melumatlarina esasen AFR da texminen 100 min nefer Efqanistan kokenli ehali yasayir Onlar Efqanistan ve AFR vetendaslaridir Almaniya Federal Statistika Ofisinin alm Statistisches Bundesamt qisa alm Destatis 31 dekabr 2004 cu il tarixine olan melumatlara esasen AFR de yasayan Efqanistan vetendaslarinin sayi 57 933 neferdir 31 321 neferi kisiler 26 612 neferi qadinlar Onlardan 7 476 neferi AFR de 50 457 neferi ise diger olkelerde dogulmusdur Ukraynada 5 14 dekabr 2001 c il siyahiyaalinmasina esasen Ukraynanin 48 240 902 neferlik ehalisinin 4 255 neferini etnik tacikler teskil edir Istinadlar8 776 mln 2013 10 05 at the Wayback Machine 7 234 mln 2013 08 06 at the Wayback Machine Country Factfiles Afghanistan page 153 Atlas Fourth Edition Editors Ben Hoare Margaret Parrish Publisher Jonathan Metcalf First published in Great Britain in 2001 by Dorling Kindersley Limited London Dorling Kindersley 2010 432 pages ISBN 9781405350396 Population 28 1 million Religions Sunni Muslim 84 Shi a Muslim 15 other 1 Ethnic Mix Pashtun 38 Tajik 25 Hazara 19 Uzbek Turkmen other 18 Ozbekistan devletinin 1989 yilindaki verilerine gore Ozbekistan nufusunun 1 2010 03 16 at the Wayback Machine 4 7 ni tacikler teskil edir ve 2016 ci ilde Ozbekistan ehalisi 2 2016 12 30 at the Wayback Machine 31 977 000 neferdir Bu melumatlara gore Ozbekistanda texminen 1 milyon 502 min 919 tacik yasayir Joshua Project Ethnic People Groups of Iran 2012 11 13 at the Wayback Machine GTZ Migration and development Afghans in Germany 2007 09 27 at the Wayback Machine estimate for Tajiks based on total of 100 000 Afghans in Germany 中华人民共和国国家统计局 2 1 全国各民族分年龄 性别的人口 2015 09 24 at the Wayback Machine This figure only includes Tajiks from Afghanistan The population of people with descent from Afghanistan in Canada is 48 090 according to Canada s 2006 Census Tajiks make up an estimated 33 of the population of Afghanistan The Tajik population in Canada is estimated form these two figures Ethnic origins 2006 counts for Canada 2013 07 23 at the Wayback Machine First Second and Total Responses to the Ancestry Question by Detailed Ancestry Code 2000 2017 01 16 tarixinde Istifade tarixi 2013 03 05 8 776 mln 2013 10 05 at the Wayback Machine 7 234 mln 2013 08 06 at the Wayback Machine 2009 03 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 03 07 Minority Rights Group International MRG Afghanistan Minorities Conflict and the Search for Peace 2013 07 19 at the Wayback Machine Central Intelligence Agency CIA The World Factbook South Asia Afghanistan 2016 07 09 at the Wayback Machine Tajik people 2011 11 25 at the Wayback Machine Britannica Online Encyclopedia Central Statistics Organization of Afghanistan CSO Settled Population of Afghanistan by Civil Division Urban Rural and Sex 2012 13 2012 09 18 at the Wayback Machine Sajti rasmii Agentii omori nazdi Prezidenti Ҷumҳurii Toҷikiston Ҷildi 3 Ҳajati millӣ va donistani zabonҳo shaҳrvandii aҳolii Ҷumҳurii Toҷikiston 2017 01 13 at the Wayback Machine Sajti rasmii Agentii omori nazdi Prezidenti Ҷumҳurii Toҷikiston Shumorai aҳolii Ҷumҳurii Toҷikiston ba ҳolati 1 yanvari soli 2012 2012 10 14 at the Wayback Machine Sajti rasmii Agentii omori nazdi Prezidenti Ҷumҳurii Toҷikiston Navigarӣ Agentii omori nazdi Prezidenti Ҷumҳurii Toҷikiston korҳoi bozҳisokunii aҳoliro oid ba muajyan namudani sanai tavalludi 8 millionai aҳolii Ҷumҳurii Toҷikiston ba anҷom rasonid 2013 04 20 at the Wayback Machine Uluslararasi TURKEL Gazetesi Chislennost postoyannogo naseleniya sostavila 29 994 mln chelovek 2022 03 27 at the Wayback Machine yayinlanma tarihi 22 subat 2013 Posolstvo Respubliki Uzbekistan v Kyrgyzstane Chislennost postoyannogo naseleniya sostavila 29 994 mln chelovek 2014 08 14 at the Wayback Machine Istochnik gazeta UzDaily Chislennost postoyannogo naseleniya sostavila 29 994 mln chelovek 2016 08 23 at the Wayback Machine Encyclopaedia Iranica AFGHANISTAN xiv AFGHAN REFUGEES IN IRAN 2022 05 17 at the Wayback Machine Portal Vserossijskaya perepis naseleniya 2010 goda Okonchatelnye itogi Vserossijskoj perepisi naseleniya 2010 goda Nacionalnyj sostav naseleniya Rossijskoj Federacii 2013 12 04 at the Wayback Machine Nacionalnyj statisticheskij komitet Kyrgyzskoj Respubliki 5 01 00 03 Nacionalnyj sostav naseleniya 2013 11 13 at the Wayback Machine Deutsche Gesellschaft fur Technische Zusammenarbeit Arxivlesdirilib 2022 08 10 at the Wayback Machine Deutsche Gesellschaft fur Internationale Zusammenarbeit Arxivlesdirilib 2022 08 14 at the Wayback Machine Egyptian Afghan and Serbian diaspora communities in Germany How do they contribute to their country of origin Population statistics of Eastern Europe Ethnic composition of Ukraine 2001 Arxivlesdirilib 2012 05 26 at Archive today Etnik qrup ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin