Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əmir Kazım mirzə Bəhmən mirzə oğlu Qovanlı-Qacar (1 may 1853, Şuşa – 1920, Gəncə) — general-mayor.
| Əmir Kazım mirzə Qovanlı-Qacar | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1 may 1853 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1920 |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili |
|
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Qoşun növü | süvari |
| Rütbəsi | general-mayor |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |    |
Həyatı
Əmir Kazım mirzə Bəhmən mirzə oğlu 1853-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. İlk təhsilini Tiflis gimnaziyasında almış, 20 yaşında isə Peterburqdakı Nikolayev süvari məktəbini bitirmişdir. 1873-ildə kornet-zabit rütbəsində Əmir Kazım hərbi xidmət üçün Qafqaz Əlahiddə ordusunun ordusunun 44-cü Nijeqorod alayına göndərilmişdir. Ən yaxşı süvari zabitləri sırasinda mayor Əmir Kazım mirzə 1881-ci ildə imperator III Aleksandrın tacqoyma mərasimində iştirak etmişdi. Süvari podpolkovniki Əmir Kazım mirzə 1895-ci ildə eskadronun komandiri təyin olunur. XX yüzilin ikinci ilində alay komandirinin birinci müavini kimi yüksək vəzifəyə təyin edilən polkovnik Əmir Kazım mirzə 1910-cu ildə general mayor rütbəsinə ucaldılmışdı. Əmir Kazım Mirzə Gövhər xanımla ailə qurmuşdu. Darab mirzə, Davud mirzə adlı oğulları, Mənicə xanım, Ziba xanım, Leyla xanım və Aliyə xanım adlı qızları vardı.
Mədəni fəaliyyəti
Əmir Kazım Mirzə təkcə hərbçi deyildi. O, xalqımızın maariflənməsində də yaxından iştirak etmiş, Tiflisdə və ayrı-ayrı qəzalarda ibtidai məktəblərin açılmasına maddi cəhətdən kömək göstərmiş və kasıb balalarını öz xərcinə oxutmuşdur. 1910-cu ildən Qafqaz Müsəlmanları Xeyriyyə Cəmiyyətinin fəxri üzvü olmuşdur. Onun həyat yoldaşı Gövhər xanım Ağa Ələkbər qızı İsmayılova-Qacar (1862–1927) 1905-ci ildə yaradılmış xeyriyyə cəmiyyətin sədri idi. Onun ən böyük xidmətlərindən biri 1912-ci ildə Tiflisdə Azərbaycan dram cəmiyyətinin təsisi və tamaşa binasinin açılmasinda yaxından iştirak olmuşdur. 1911-ci ildə dramuturq M.F. Axundovun yüzillik yubileyi də general-mayor Əmir Kazım mirzə Qovanlı-Qacarın sədrliyi ilə keçmişdi. 1913-cü ildə "Molla Nəsrəddin" jurnalı daha bir məhkəməyə çəkiləndə, onun müdafiəsinə qalxanlar arasında Əmir Kazım Mirzə Qacar da vardı.
Mükafatları
25 il 44-cü Nijeqorod alayında qüsursuz xidmət edən Əmir Kazım imperiyanın yüksək orden və medalları ilə təltif olunmuşdu.1877–78-ci illərdə olan Rus-Osmanlı müharibəsində onun dördüncü dərəcəli "Müqəddəs Stanislav" ordenləri ilə mükafatlandırılmışdi. 1895-ci ildə o, Buxara əmirliyinin üçüncü dərəcəli "Parlayan ulduz" ordeni ilə mükafatlandırılır. XIX yüzilin 70-ci illərindən hərbi xidmətə sürətlə irəliləyən igid zabit Əmir Kazım mirzəni hökumət səxavətlə təltif etmişdir. O, 1879-cu ildə üçüncü dərəcəli "Müqəddəs Anna", ikinci dərəcəli "Müqəddəs Stanislav" (qilincla birgə) , 1881-ci ildə ikinci dərəcəli "Müqəddəs Anna", altı il sonra üçüncü və dördüncü dərəcəli "Müqəddəs Vladimir" 1890-cı ildə isə İranın dördüncü dərəcəli məşhur "Şiri-Xorşid" ordenləri ilə mükafatlandırılmışdır. Əmir Kazım mirzə 25 il orduda qüsursuz xidmət etdiyinə görə, üstündə tuncdan tökülmüş atlı fiquru olan stolüstü saatla mükafatlandırılıb. Saatın üstündə "Əmir Kazım mirzəyə əla xidmətinə görə" sözləri yazilib. 44-cü Nijeqorod alayinin marşını çalan saat indidə işləyir. Bu qiymətli hədiyyə general Əmir Kazım mirzəyə 1898-ci il, dekabrin 16-da verilmişdi.
Cumhuriyyət illərində fəaliyyəti
Cümhuriyyət qurulandan bir az sonra – 1918-ci il dekabrın 1-də Əmir Kazım Mirzə hərbi nazir Səməd bəy Mehmandarova bir raport yazır. Şəmistan Nəzirlinin bildirdiyinə görə, həmin raport Respublika Yeni Tarix Mərkəzi Dövlət Arxivində saxlanılır. O, raportda döyüş xidmətlərini sadalayır. 34 il hərbi xidmətdə olduğunu, az müddət istefada olsa da, hərbi işi yadırğamadığını, müasir hərbi ədəbiyyatı daim izlədiyini, "hərbi qulluğun müasir tələblərinə uyğun olaraq xidmət borclarını icra etmək bacarığına və gərəkli fiziki qüvvəyə malik olduğunu" yazır. Azərbaycanın hər hansı bir hərbi idarəsində iş istəyir: "Zati-aliləri, bu, Vətənin keçdiyi bu ağır vaxtda öz xalqıma xeyir verər, həm də ailəmin zəifləmiş iqtisadi vəziyyətini yaxşılaşdırardı". Onu ordu quruculuğuna cəlb edirlər. Səməd bəy Mehmandarovun əmri ilə Əmir Kazım Mirzə Gəncənin komendantı təyin olunur.
Ölümü
Aprel çevrilişindən sonra Əmir Kazım Mirzə Qacar Gəncə üsyanında fəal iştirak edir, əsir düşür və 1920-cu ildə fövqəladə komissar Tixarelinin əmri ilə Gəncə şəhərində öldürülür. Onun kürəkəni Cahangir Qayıbov (Qafqaz müftisi Mirzə Hüseyn Qayıbovun oğlu) da 1937-ci ildə Tiflis fövqəladə komissiyasının əmri ilə güllələnmişdir.
Ölümündən sonra Məhəmməd Əmin Rəsulzadə "Azərbaycan Cümhuriyyəti" əsərində Əmir Kazım Mirzə Qacarı da xatırlayır və onu "istiqlal şəhidi" adlandırır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti Ensiklopediyası II cild. Bakı: "Lider" nəşriyyat. 2005.
- Süleymanov, Mehman. Azərbaycan ordusu (1919-1920). Bakı: "Hərbi"nəşriyyatı. 1998.
- . 2017-02-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-01-15.
- . 2019-01-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-01-15.
- Çingizoğlu, Ənvər. Qacarlar və Qacar kəndi. Bakı: Şuşa nəşriyyatı. 2008.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Emir Kazim mirze Behmen mirze oglu Qovanli Qacar 1 may 1853 Susa 1920 Gence general mayor Emir Kazim mirze Qovanli QacarSexsi melumatlarDogum tarixi 1 may 1853 1853 05 01 Dogum yeri Susa Susa qezasi Samaxi quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1920Vefat yeri Gence Gence qezasiTehsili Nikolayev Suvari Mektebi d Herbi fealiyyetiQosun novu suvariRutbesi general mayorDoyusler Rus turk muharibesi Gence usyaniTeltifleriHeyatiEmir Kazim mirze Behmen mirze oglu 1853 cu ilde Susa seherinde anadan olmusdu Ilk tehsilini Tiflis gimnaziyasinda almis 20 yasinda ise Peterburqdaki Nikolayev suvari mektebini bitirmisdir 1873 ilde kornet zabit rutbesinde Emir Kazim herbi xidmet ucun Qafqaz Elahidde ordusunun ordusunun 44 cu Nijeqorod alayina gonderilmisdir En yaxsi suvari zabitleri sirasinda mayor Emir Kazim mirze 1881 ci ilde imperator III Aleksandrin tacqoyma merasiminde istirak etmisdi Suvari podpolkovniki Emir Kazim mirze 1895 ci ilde eskadronun komandiri teyin olunur XX yuzilin ikinci ilinde alay komandirinin birinci muavini kimi yuksek vezifeye teyin edilen polkovnik Emir Kazim mirze 1910 cu ilde general mayor rutbesine ucaldilmisdi Emir Kazim Mirze Govher xanimla aile qurmusdu Darab mirze Davud mirze adli ogullari Menice xanim Ziba xanim Leyla xanim ve Aliye xanim adli qizlari vardi Medeni fealiyyetiEmir Kazim Mirze tekce herbci deyildi O xalqimizin maariflenmesinde de yaxindan istirak etmis Tiflisde ve ayri ayri qezalarda ibtidai mekteblerin acilmasina maddi cehetden komek gostermis ve kasib balalarini oz xercine oxutmusdur 1910 cu ilden Qafqaz Muselmanlari Xeyriyye Cemiyyetinin fexri uzvu olmusdur Onun heyat yoldasi Govher xanim Aga Elekber qizi Ismayilova Qacar 1862 1927 1905 ci ilde yaradilmis xeyriyye cemiyyetin sedri idi Onun en boyuk xidmetlerinden biri 1912 ci ilde Tiflisde Azerbaycan dram cemiyyetinin tesisi ve tamasa binasinin acilmasinda yaxindan istirak olmusdur 1911 ci ilde dramuturq M F Axundovun yuzillik yubileyi de general mayor Emir Kazim mirze Qovanli Qacarin sedrliyi ile kecmisdi 1913 cu ilde Molla Nesreddin jurnali daha bir mehkemeye cekilende onun mudafiesine qalxanlar arasinda Emir Kazim Mirze Qacar da vardi Mukafatlari25 il 44 cu Nijeqorod alayinda qusursuz xidmet eden Emir Kazim imperiyanin yuksek orden ve medallari ile teltif olunmusdu 1877 78 ci illerde olan Rus Osmanli muharibesinde onun dorduncu dereceli Muqeddes Stanislav ordenleri ile mukafatlandirilmisdi 1895 ci ilde o Buxara emirliyinin ucuncu dereceli Parlayan ulduz ordeni ile mukafatlandirilir XIX yuzilin 70 ci illerinden herbi xidmete suretle irelileyen igid zabit Emir Kazim mirzeni hokumet sexavetle teltif etmisdir O 1879 cu ilde ucuncu dereceli Muqeddes Anna ikinci dereceli Muqeddes Stanislav qilincla birge 1881 ci ilde ikinci dereceli Muqeddes Anna alti il sonra ucuncu ve dorduncu dereceli Muqeddes Vladimir 1890 ci ilde ise Iranin dorduncu dereceli meshur Siri Xorsid ordenleri ile mukafatlandirilmisdir Emir Kazim mirze 25 il orduda qusursuz xidmet etdiyine gore ustunde tuncdan tokulmus atli fiquru olan stolustu saatla mukafatlandirilib Saatin ustunde Emir Kazim mirzeye ela xidmetine gore sozleri yazilib 44 cu Nijeqorod alayinin marsini calan saat indide isleyir Bu qiymetli hediyye general Emir Kazim mirzeye 1898 ci il dekabrin 16 da verilmisdi Cumhuriyyet illerinde fealiyyetiCumhuriyyet qurulandan bir az sonra 1918 ci il dekabrin 1 de Emir Kazim Mirze herbi nazir Semed bey Mehmandarova bir raport yazir Semistan Nezirlinin bildirdiyine gore hemin raport Respublika Yeni Tarix Merkezi Dovlet Arxivinde saxlanilir O raportda doyus xidmetlerini sadalayir 34 il herbi xidmetde oldugunu az muddet istefada olsa da herbi isi yadirgamadigini muasir herbi edebiyyati daim izlediyini herbi qullugun muasir teleblerine uygun olaraq xidmet borclarini icra etmek bacarigina ve gerekli fiziki quvveye malik oldugunu yazir Azerbaycanin her hansi bir herbi idaresinde is isteyir Zati alileri bu Vetenin kecdiyi bu agir vaxtda oz xalqima xeyir verer hem de ailemin zeiflemis iqtisadi veziyyetini yaxsilasdirardi Onu ordu quruculuguna celb edirler Semed bey Mehmandarovun emri ile Emir Kazim Mirze Gencenin komendanti teyin olunur OlumuAprel cevrilisinden sonra Emir Kazim Mirze Qacar Gence usyaninda feal istirak edir esir dusur ve 1920 cu ilde fovqelade komissar Tixarelinin emri ile Gence seherinde oldurulur Onun kurekeni Cahangir Qayibov Qafqaz muftisi Mirze Huseyn Qayibovun oglu da 1937 ci ilde Tiflis fovqelade komissiyasinin emri ile gullelenmisdir Olumunden sonra Mehemmed Emin Resulzade Azerbaycan Cumhuriyyeti eserinde Emir Kazim Mirze Qacari da xatirlayir ve onu istiqlal sehidi adlandirir Hemcinin baxMehemmed Mirze Qacar Feyzulla mirze Qovanli QacarIstinadlarAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider nesriyyat 2005 Suleymanov Mehman Azerbaycan ordusu 1919 1920 Baki Herbi nesriyyati 1998 2017 02 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 01 15 2019 01 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 01 15 Cingizoglu Enver Qacarlar ve Qacar kendi Baki Susa nesriyyati 2008 Xarici kecidler