Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Feyzulla Mirzə Qovanlı-Qacar (15 dekabr 1872, Şuşa – 1920, Bakı) — Qacar şahzadəsi, çar ordusunun və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli ordusunun hərbçisi, general-mayor. Qacar sülaləsinin varisi.
| Feyzulla Mirzə Qovanlı-Qacar | |
|---|---|
| Feyzulla Mirzə Şəfi Mirzə oğlu Qovanlı-Qacar | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 15 dekabr 1872 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1920 |
| Vəfat yeri | Nargin adası, Bakı, Azərbaycan SSR |
| Vəfat səbəbi | güllələnmə |
| Vətəndaşlığı | |
| Atası | Şəfi xan Qacar |
| Təhsili |
|
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Rusiya imperiyası |
| Qoşun növü | süvari |
| Rütbəsi | general-mayor |
| Komandanlıq edib |
|
| Döyüşlər | |
| Təltifləri | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Şahzadə Mirzə Feyzulla Qacar 1872-ci ilin dekabrın 15-də Azərbaycanın Şuşa şəhərində anadan olub. İranda taxt-tac sahibi olan Qacarlar soyundan olan Şəfi xan Qacarın (1853–1909) tək oğlu idi.
Ümumi təhsilini Tiflis müdavim korpusunda alıb. Hərbi xidmətə 1891-ci ilin avqustun 30 Nikolayevsk süvari peşə məktəbinə təhkim olaraq başlayıb. Peşə məktəbini bitirdikdən sonra 1893-cü ilin avqusutun 7-i kornet rütbəsində 43-cü Tver draqun alayına göndərilir.
Hərbi karyerasının başlanğıcı
1899-cu ilin martın 15-i leytenant rütbəsi alır. 1901-ci ilin 20 noyabrında alayın silahdar və sıraxarici komanda rəisi vəzifəsinə təyin olunur. 1903-cü ilin martın 15-də qərargah rotmistri rütbəsini alır.
Rus-yapon müharibəsi
Rus-yapon müharibəsi başladıqdan sonra 43-cü Tver draqun alayının qərargah rotmistri Feyzulla Mirzə Qacar 1904-cü ilin martın sonunda podyesaul rütbəsi alaraq polkovnik Hüseyn Xan Naxçıvanski tərəfindən yeni formalaşdırılan 2-ci Dağıstan atlı alayına göndərilir.
Alayın tərkibində döyüş əməliyyatlarında, həmçinin 1905-ci ilin yanvarın 14-də baş vermiş məşhur 2-ci Dağıstan atlı alayının süvari sırası ilə Landunqou kəndi yaxınlığında yapon batareyasına hücumunda iştirak edib. Birinci yüz döyüşçünü yapon batareyasının üstünə aparan Feyzulla Mirzə Qacar sağ ayağından ağır yaralanır.
1912-ci ilin aprelin 8 general-mayor Hüseyn Xan Naxçıvanskinin Rus imperatorunun hərbi-səhra kanselyariyasının rəisi knyaz V.N. Orlova məktubundan:
 | Onu (şahzadə Qacarı) döyüş keyfiyyətləri baxımından da görkəmli sayıram: bir çox işlərdə iştirak edərək dəfələrlə şücaət və igidlik sərgiləyib. Xüsusən də Sandepu yaxınlığında gedən döyüşlərdə fərqlənib, 1905-ci ilin yanvarın 15 müvəqqəti olaraq 100 hərbçiyə rəhbərlik edərkən Landunqou kəndinin yanında Dağıstan alayının atlı hücumunda iştirak edib və ayağından ağır yaralanıb. |  |
1904-cü ilin noyabrın 3-də "İgidliyə görə" yazısı olan 4-cü dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni ilə təltif edilib.
Yaponiya ilə müharibə zamanı "müxtəlif fərqlənmələrə" görə 1905-ci ilin yanvarın 9-u qılınc və bantlı 3-cü dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeninə layiq görülüb. 1905-ci ilin iyulun 11-dən avqustun 10-dək Bensixu ərazisində döyüş fərqlənmələrinə görə qılınc və bantlı 3-cü dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni ilə təltif edilib. "Yaponlara qarşı işlərdə fərqlənmələrə" görə 1905-ci ilin yanvarın 14-də yasavul rütbəsi alıb.
Müharibə bitdikdən sonra 1906-cı ilin martın 21-də rotmistr rütbəsində 43-cü Tver draqun alayına qaytarılır.Noyabrın 16-da 4-cü eskadronun komandiri təyin edilir. 1907-ci ilin yanvarın 28-i İranın 3-cü dərəcəli Aslan və Günəş ordeni taxmasına icazə verilir. Yanvarın 29-dan alay məhkəməsinin üzvü olur.
1912-ci ilin avqustun 26-da xidmətində fərqlənmələrə görə polkovnik-leytenant rütbəsi alır.
Çarın 1913-cü ilin aprelin 18-i verdiyi əmri ilə polkovnik-leytenant Feyzulla Mirzə Qacar 10-cu Novqorod Virtemberq kralı alayına təhkim edilir. Orada kiçik qərargah zabiti vəzifəsində çalışıb.
Birinci Dünya Müharibəsi
1914-cü ilin noyabrın 27-də şahzadə Mirzə Feyzulla Qacar Qafqaz yerli süvari alayına təhkim edilmək üçün Lvova general-leytenant Hüseyn Xan Naxçıvanskinin rəhbərlik etdiyi 2-ci kavaleriya korpusuna göndərilir.
1914-cü ilin avqusutun 31-də baş vermiş döyüşdə "fərqləndiyinə görə" 1915-ci ilin yanvarın 5-də polkovnik rütbəsinə layiq görülür. Yanvarın 31-isə Cənub-Qərb cəbhəsinin baş komandanı, artilleriya generalı N.İ.İvanovun əmri ilə qılınclı 2-ci dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordəni ilə mükafatlandırılır.
Ali əmr ilə Qafqaz yerli süvari diviziyasının (məşhur "Vəhşi diviziya") Tatar ssüvari alayına təhkim edilmiş şahzadə Mirzə Feyzulla Qacar Çeçen süvari alayının komandiri təyin olunur.
Martın 17-də Rostoki kəndinin yaxınlığında baş vermiş döyüşə görə qılınc və bantlı 4-cü dərəcəli Müqəddəs Vladimir ordeni ilə təltif edilir. Sentyabrın 9 isə Kuskovçı kəndinin yaxınlığında baş vermiş döyüşə görə qılınclı 2-cü dərəcəli Müqəddəs Anna ordeninə layiq görülür.
1915-ci ilin oktyabrın 17-də şahzadə Mirzə Feyzulla Qacar 4-cü dərəcəli Müqəddəs Qalib Georgi ordeni ilə təltif edilir.
Orden təqdimatından:
| | 1915-ci ilin fevralın 15-i öz təşəbbüsü ilə, yalnız bir zabitə malik 400-lük Uman kazak alayına rəhbərlik edərək, güclü tüfəng və pulemyot atəşi altında onu rəşadətli hücuma sövq edir, iki dəfə döyüş meydanından qaçmaq istəyən kazakları geri qaytarır və qəti addımlar sayəsində Brin kəndini tutmağa müvəffəq olur. | |
1916-cı ilin dekabrın 9-da Rumıniyanın Vali-Salçi kəndinin yaxınlığındakı döyüşdə ağır yaralanır və Rusiyaya təhliyyə edilir.
1917-ci ilin fevralın 17-də ordu sıralarına qayıdaraq çeçen alayına rəhbərlik edir. 1917-ci ilin mayın 17-də general-mayor rütbəsi alır, mayın 30-u isə Qafqaz yerli süvari alayının 2-ci briqadasının komandiri təyin edilir.
Ali baş komandan, infanteriya generalı L.Kornilovun 21 avqust tarixində verdiyi qərara əsasən Qafqaz yerli süvari diviziyası iki atlı diviziyadan ibarət Qafqaz yerli süvari korpusuna dəyişdirilməyə başlanılır. Bu məqsədlə korpusun tərkibinə Dağıstan və osetin süvarı alayı əlavə edilir. Sentyabrın 30-u Mirzə Feyzulla Qacar 1-ci Qafqaz yerli süvari divizyasının rəisi təyin edilir.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində xidməti
1918-ci ilin yaz və yayını Azərbaycan korpusunda xidmət edib. Azərbaycan korpusu buraxıldıqdan sonra onun hissələri yeni gəlmiş Türkiyənin 5-ci Qafqaz və 15-ci Çanaqqala diviziyaları ilə Nuri Paşanın rəhbərlik etdiyi yeni yaradılmış Qafqaz İslam Ordusunun tərkibinə qatılır.
General-mayor Mirzə Feyzulla Qacar kavaleriya inspektoru vəzifəsinə təyin edilir. 1918-ci ilin dekabrın 23-ü Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli ordusunun süvari diviziyasının komandiri təyin edilir. 1919-cu ilin yanvarın 9-u AXC-nin Hərbiyyə naziri artilleriya genearlı Mehmandarovun əmri ilə Gəncə qarnizonunun komandiri təyin edilir.
Məlumatlara görə, Azərbaycanın sovet işğalına uğramasından sonra və Gəncədə baş vermiş antisovet üsyanın yatırılmasından sonra Mirzə Feyzulla Qacar bolşeviklər tərəfindən güllələnir.
Ailəsi
Feyzulla Mirzə Xurşid xanım Naxçıvanski ilə ailə qurmuşdu.
Ədəbiyyat
- Ənvər Çingizoğlu. Qacarlar və Qacar kəndi, Bakı, "Şuşa", 2008, 334 səh.
- Şəmistan Nəzirli. — 1920-ci ildə Qarabağ döyüşləri. Bakı, 2009, bax. səh 228–230 2016-03-09 at the Wayback Machine.
- "Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı — Nargində güllələnmiş Azərbaycan generalı Feyzulla Mirzə Qacar Qovanlı
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- İsmayılov, Eldar. Георгиевские кавалеры — азербайджанцы. Moskva. 2005.
- Нагдалиев, Фархад. Нахичеванские в Российской Империи. Москва. 2006.
- Разведчик. 1279. 1915.
- "Каспий", 26 февраля 1916 г., № 45
- Залесский, К. А. Кто был кто в Первой мировой войне. 2003.
- Государственный архив Азербайджанской Республики. ф.2898, оп.1, д.23, л.29
Qeydlər
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Feyzulla Mirze Qovanli Qacar 15 dekabr 1872 Susa 1920 Baki Qacar sahzadesi car ordusunun ve Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Milli ordusunun herbcisi general mayor Qacar sulalesinin varisi Feyzulla Mirze Qovanli QacarFeyzulla Mirze Sefi Mirze oglu Qovanli QacarSexsi melumatlarDogum tarixi 15 dekabr 1872 1872 12 15 Dogum yeri Susa Susa qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1920Vefat yeri Nargin adasi Baki Azerbaycan SSRVefat sebebi gullelenmeVetendasligi Rusiya imperiyasi AXCAtasi Sefi xan QacarTehsili Nikolayev Suvari Mektebi d Herbi fealiyyetiMensubiyyeti Rusiya imperiyasiQosun novu suvariRutbesi general mayorKomandanliq edib Cecen atli alayi d Doyusler Rus yapon muharibesi Birinci Dunya muharibesiTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSahzade Mirze Feyzulla Qacar 1872 ci ilin dekabrin 15 de Azerbaycanin Susa seherinde anadan olub Iranda taxt tac sahibi olan Qacarlar soyundan olan Sefi xan Qacarin 1853 1909 tek oglu idi Umumi tehsilini Tiflis mudavim korpusunda alib Herbi xidmete 1891 ci ilin avqustun 30 Nikolayevsk suvari pese mektebine tehkim olaraq baslayib Pese mektebini bitirdikden sonra 1893 cu ilin avqusutun 7 i kornet rutbesinde 43 cu Tver draqun alayina gonderilir Herbi karyerasinin baslangici1899 cu ilin martin 15 i leytenant rutbesi alir 1901 ci ilin 20 noyabrinda alayin silahdar ve siraxarici komanda reisi vezifesine teyin olunur 1903 cu ilin martin 15 de qerargah rotmistri rutbesini alir Rus yapon muharibesiSahzade Mirze Feyzulla Qacar 1905 ci ilde Rus yapon muharibesi basladiqdan sonra 43 cu Tver draqun alayinin qerargah rotmistri Feyzulla Mirze Qacar 1904 cu ilin martin sonunda podyesaul rutbesi alaraq polkovnik Huseyn Xan Naxcivanski terefinden yeni formalasdirilan 2 ci Dagistan atli alayina gonderilir Alayin terkibinde doyus emeliyyatlarinda hemcinin 1905 ci ilin yanvarin 14 de bas vermis meshur 2 ci Dagistan atli alayinin suvari sirasi ile Landunqou kendi yaxinliginda yapon batareyasina hucumunda istirak edib Birinci yuz doyuscunu yapon batareyasinin ustune aparan Feyzulla Mirze Qacar sag ayagindan agir yaralanir 1912 ci ilin aprelin 8 general mayor Huseyn Xan Naxcivanskinin Rus imperatorunun herbi sehra kanselyariyasinin reisi knyaz V N Orlova mektubundan Onu sahzade Qacari doyus keyfiyyetleri baximindan da gorkemli sayiram bir cox islerde istirak ederek defelerle sucaet ve igidlik sergileyib Xususen de Sandepu yaxinliginda geden doyuslerde ferqlenib 1905 ci ilin yanvarin 15 muveqqeti olaraq 100 herbciye rehberlik ederken Landunqou kendinin yaninda Dagistan alayinin atli hucumunda istirak edib ve ayagindan agir yaralanib 1904 cu ilin noyabrin 3 de Igidliye gore yazisi olan 4 cu dereceli Muqeddes Anna ordeni ile teltif edilib Yaponiya ile muharibe zamani muxtelif ferqlenmelere gore 1905 ci ilin yanvarin 9 u qilinc ve bantli 3 cu dereceli Muqeddes Stanislav ordenine layiq gorulub 1905 ci ilin iyulun 11 den avqustun 10 dek Bensixu erazisinde doyus ferqlenmelerine gore qilinc ve bantli 3 cu dereceli Muqeddes Anna ordeni ile teltif edilib Yaponlara qarsi islerde ferqlenmelere gore 1905 ci ilin yanvarin 14 de yasavul rutbesi alib Muharibe bitdikden sonra 1906 ci ilin martin 21 de rotmistr rutbesinde 43 cu Tver draqun alayina qaytarilir Noyabrin 16 da 4 cu eskadronun komandiri teyin edilir 1907 ci ilin yanvarin 28 i Iranin 3 cu dereceli Aslan ve Gunes ordeni taxmasina icaze verilir Yanvarin 29 dan alay mehkemesinin uzvu olur 1912 ci ilin avqustun 26 da xidmetinde ferqlenmelere gore polkovnik leytenant rutbesi alir Carin 1913 cu ilin aprelin 18 i verdiyi emri ile polkovnik leytenant Feyzulla Mirze Qacar 10 cu Novqorod Virtemberq krali alayina tehkim edilir Orada kicik qerargah zabiti vezifesinde calisib Birinci Dunya Muharibesi1914 cu ilin noyabrin 27 de sahzade Mirze Feyzulla Qacar Qafqaz yerli suvari alayina tehkim edilmek ucun Lvova general leytenant Huseyn Xan Naxcivanskinin rehberlik etdiyi 2 ci kavaleriya korpusuna gonderilir 1914 cu ilin avqusutun 31 de bas vermis doyusde ferqlendiyine gore 1915 ci ilin yanvarin 5 de polkovnik rutbesine layiq gorulur Yanvarin 31 ise Cenub Qerb cebhesinin bas komandani artilleriya generali N I Ivanovun emri ile qilincli 2 ci dereceli Muqeddes Stanislav ordeni ile mukafatlandirilir Ali emr ile Qafqaz yerli suvari diviziyasinin meshur Vehsi diviziya Tatar ssuvari alayina tehkim edilmis sahzade Mirze Feyzulla Qacar Cecen suvari alayinin komandiri teyin olunur Mirze Feyzulla Qacar sagdan 5 ci Vehsi diviziyanin zabitleri arasinda Martin 17 de Rostoki kendinin yaxinliginda bas vermis doyuse gore qilinc ve bantli 4 cu dereceli Muqeddes Vladimir ordeni ile teltif edilir Sentyabrin 9 ise Kuskovci kendinin yaxinliginda bas vermis doyuse gore qilincli 2 cu dereceli Muqeddes Anna ordenine layiq gorulur 1915 ci ilin oktyabrin 17 de sahzade Mirze Feyzulla Qacar 4 cu dereceli Muqeddes Qalib Georgi ordeni ile teltif edilir Orden teqdimatindan 1915 ci ilin fevralin 15 i oz tesebbusu ile yalniz bir zabite malik 400 luk Uman kazak alayina rehberlik ederek guclu tufeng ve pulemyot atesi altinda onu resadetli hucuma sovq edir iki defe doyus meydanindan qacmaq isteyen kazaklari geri qaytarir ve qeti addimlar sayesinde Brin kendini tutmaga muveffeq olur 1916 ci ilin dekabrin 9 da Ruminiyanin Vali Salci kendinin yaxinligindaki doyusde agir yaralanir ve Rusiyaya tehliyye edilir 1917 ci ilin fevralin 17 de ordu siralarina qayidaraq cecen alayina rehberlik edir 1917 ci ilin mayin 17 de general mayor rutbesi alir mayin 30 u ise Qafqaz yerli suvari alayinin 2 ci briqadasinin komandiri teyin edilir Ali bas komandan infanteriya generali L Kornilovun 21 avqust tarixinde verdiyi qerara esasen Qafqaz yerli suvari diviziyasi iki atli diviziyadan ibaret Qafqaz yerli suvari korpusuna deyisdirilmeye baslanilir Bu meqsedle korpusun terkibine Dagistan ve osetin suvari alayi elave edilir Sentyabrin 30 u Mirze Feyzulla Qacar 1 ci Qafqaz yerli suvari divizyasinin reisi teyin edilir Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinde xidmeti1918 ci ilin yaz ve yayini Azerbaycan korpusunda xidmet edib Azerbaycan korpusu buraxildiqdan sonra onun hisseleri yeni gelmis Turkiyenin 5 ci Qafqaz ve 15 ci Canaqqala diviziyalari ile Nuri Pasanin rehberlik etdiyi yeni yaradilmis Qafqaz Islam Ordusunun terkibine qatilir General mayor Mirze Feyzulla Qacar kavaleriya inspektoru vezifesine teyin edilir 1918 ci ilin dekabrin 23 u Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Milli ordusunun suvari diviziyasinin komandiri teyin edilir 1919 cu ilin yanvarin 9 u AXC nin Herbiyye naziri artilleriya genearli Mehmandarovun emri ile Gence qarnizonunun komandiri teyin edilir Melumatlara gore Azerbaycanin sovet isgalina ugramasindan sonra ve Gencede bas vermis antisovet usyanin yatirilmasindan sonra Mirze Feyzulla Qacar bolsevikler terefinden gullelenir AilesiFeyzulla Mirze Xursid xanim Naxcivanski ile aile qurmusdu EdebiyyatEnver Cingizoglu Qacarlar ve Qacar kendi Baki Susa 2008 334 seh Semistan Nezirli 1920 ci ilde Qarabag doyusleri Baki 2009 bax seh 228 230 2016 03 09 at the Wayback Machine Azadliq radiosunda Gullelenmis generallar dastani Narginde gullelenmis Azerbaycan generali Feyzulla Mirze Qacar QovanliIstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Ismayilov Eldar Georgievskie kavalery azerbajdzhancy Moskva 2005 Nagdaliev Farhad Nahichevanskie v Rossijskoj Imperii Moskva 2006 Razvedchik 1279 1915 Kaspij 26 fevralya 1916 g 45 Zalesskij K A Kto byl kto v Pervoj mirovoj vojne 2003 Gosudarstvennyj arhiv Azerbajdzhanskoj Respubliki f 2898 op 1 d 23 l 29QeydlerHemcinin baxMehemmed Mirze Qacar Emir Kazim Mirze Qovanli QacarXarici kecidler