Bu məqalə hərbçi haqqındadır. İranın xarici işlər naziri üçün Məhəmməd mirzə Kaşifus-Səltənə səhifəsinə baxın. |
Məhəmməd Mirzə Qacar — Azərbaycanlı hərbi xadim, Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti ordusunun general-mayoru.
Məhəmməd Mirzə Qacar | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Şuşa, Şuşa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Gəncə |
Vətəndaşlığı | Rusiya imperiyası AXC |
Hərbi fəaliyyəti | |
Xidmət illəri | 1910-1920 |
Rütbəsi | General-mayor |
Vəzifəsi | Baş Artilleriya İdarəsinin rəisi Gəncə Qarnizonunun rəisi Azərbaycan ordusunun təchizat rəisi |
Döyüşlər | Rus-Yapon müharibəsi I Dünya müharibəsi Gəncə üsyanı (1920) |
Təltifləri |
Həyatının erkən dövrü
Məhəmməd Mirzə Qacar Azərbaycan Qacarlar sülaləsi nəslindəndir. Bəhmən Mirzənin beşinci arvadı Çiçək xanımdan olan dördüncü oğludur.
Təhsili
1872-ci ildə Şuşada doğulub.Şuşada mədrəsə təhsili alan Məhəmməd Mirzə Qacar 1885-ci ildə qardaşı, çar ordusunun generalı Rzaqulu Mirzə Qacarın təkidi ilə Tiflisdə yerləşən hərbi məktəbdə oxumağa başlayır. Tez bir zamanda yüksək nəticələrə nail olan Məhəmməd Mirzə Qacar 1888-ci ildə Sankt-Peterburqda yerləşən hərbi məktəbə daxil olur.
Hərbi karyerası
1893-cü ildə Rusiya İmperator Ordusunda xidmət etməyə başlamışdır.
Rusiya imperiyasında xidməti
1904-cü ildə başlayan Rus-Yapon müharibəsində iştirak etmiş və müharibədə göstərdiyi şücaətə görə vaxtından əvvəl kapitan rütbəsinə yüksəlişdir.
1910-cu ildən böyük knyaz, general-feldmarşal Mixail Nikolayeviç adına birinci Kuban-kazak batareyasının komandiri olub. I Dünya müharibəsində də Kazak süvari qoşunlarında döyüşüb. I Dünya müharibəsinə qədər nümunəvi xidmətinə görə ikinci dərəcəli «Müqəddəs Anna» ordeni ilə və həmin ordenin dördüncü dərəcəsi ilə təltif olunur. I Dünya müharibəsində də Kazak süvari qoşunlarında döyüşən Məhəmməd Mirzə Qacar ikinci və üçüncü dərəcəli nə layiq görülür. 1915-ci ildə mayor rütbəsi ilə təltif edilən Məhəmməd Mirzə Qacar müharibədən geri cağrılaraq Sankt-Peterburqda yerləşən hərbi hissəyə göndərilir. Bir qədər sonra isə o, çarın xüsusi mühafizə dəstəsində xidmət etməyə başlayır. 1916-cı ildə Məhəmməd Mirzə Qacar podpolkovnik rütbəsi ilə təltif edilir. 1917-ci ildə polkovnik rütbəsi ilə rus ordusundan təqaüdə ayrılmışdır.
Cümhuriyyət ordusunda xidməti
O, 1918-ci ilin noyabrında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ordusunun təşkilinə başlanılanda onun sıralarına qoşulmuşdur. Hərbi Nazirlik bərpa edildikdən sonra polkovnik Məhəmməd Mirzə Qacar birinci topçu briqadasının komandiri təyin olunmuşdu. Briqadanın formalaşdırılmasının ilkin ağırlığı da onun üzərinə düşmüşdü. Azərbaycan ordusunun təşkilatlanmasında göstərdiyi xidmətlərinə görə Hökumətin 1919-cu il 25 iyun tarixli qərarı ilə ona general-mayor rütbəsi verilmişdi. Bir müddət Birinci Piyada Diviziyasına rəhbərlik edib, daha sonra Gəncə Qarnizonunun rəisi təyin edilib. Məhəmməd Mirzə Qacar 1919-cu ilin il 1 dekabrda Baş Topçu İdarəsinin rəisi, 1920-ci il 15 martda isə Azərbaycan ordusunun təchizat rəisi təyin olundu. Onun başçılıq etdiyi qurumun tərkibinə ləvazimat idarəsi, hərbi-sanitar hissəsi və hərbi baytar hissəsi daxil idi.
1920-ci ildə Baş Qərargah rəisi Məmməd bəy Sulkeviçə Qarabağdan vurduğu bir teleqram:
Xəbər verirəm ki, Qarabağ qubernatorluğunda ermənilər tərəfindən çox ciddi, demək olar ki, faciəli vəziyyət yaradılmışdır. Çox böyük və ciddi qüvvə lazımdır. Xankəndi qarnizonunun dəstə rəisinə dəymək olmaz, əks halda yerli ermənilər Əsgəran və Şuşanı tuta bilərlər... |
Gəncə üsyanı
Məhəmməd Mirzə Qacar 1920-ci ilin mayında bolşevik işğalına qarşı başlamış Gəncə üsyanının əsas təşkilatçılarından biri idi. Ona üsyandan sonra təşkil olunacaq yeni hökumətə rəhbərlik etmək tapşırılmışdı. Lakin üsyan işğalçı Qırmızı Ordu birləşmələrinin birgə əməliyyatı nəticəsində amansızcasına yatırıldı. Məhəmməd Mirzə Qacar üsyanın yatırılması zamanı qardaşları general Əmir Kazım Mirzə Qovanlı Qacar və general Feyzulla Mirzə Qacar Qovanlı ilə birlikdə öldürülür.
Məhəmməd Mirzə Qacarın dəqiq ölüm tarixi bəlli deyildir, lakin onun 30 may tarixində vəfat etdiyi güman edilir.
Ailəsi
Fətəli şahın nəvəsi şahzadə Bəhmən Mirzənin 31 oğlundan biridir. Bəhmən Mirzənin beşinci arvadı Çiçək xanımdan olan dördüncü oğludur. General Əmir Kazım Mirzə Qovanlı Qacarın və general Əmənulla xan Mirzənin kiçik qardaşıdır.
Mükafatları
I Dünya müharibəsinə qədər nümunəvi xidmətinə görə ikinci dərəcəli «Müqəddəs Anna» ordeni ilə (qılıncla birgə) və həmin ordenin dördüncü dərəcəsi ilə (igidliyə görə) təltif olunub. I Dünya müharibəsində İkinci və üçüncü dərəcəli «Müqəddəs Stanislav» ordeninə (qılınc və bantla birgə) layiq görülüb.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Nəzirli Ş., Cümhuriyyət generalları, B., 1995,
- Nəzirli Ş., Qacarlar, B., 1995,
- Süleymanov M., Azərbaycan ordusu (1918-1920), B., 1998;
- Каджар; Чингиз, Каджар, Б., 2001
İstinadlar
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 97-98. ISBN .
- "Gəncə üçün ölümə gedən general: Ruslar Qacar qardaşlarını niyə axtarırdı?". alp.az. 28 yanvar 2022. İstifadə tarixi: 13 fevral 2022.[ölü keçid]
- "Qacar nəslinin Azərbaycan Cümhuriyyətinə olan xidməti və onların aqibəti". millikimlik.az. 10 dekabr 2021. 2022-02-12 tarixində . İstifadə tarixi: 13 fevral 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale herbci haqqindadir Iranin xarici isler naziri ucun Mehemmed mirze Kasifus Seltene sehifesine baxin Mehemmed Mirze Qacar Azerbaycanli herbi xadim Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti ordusunun general mayoru Mehemmed Mirze QacarSexsi melumatlarDogum tarixi 1872Dogum yeri Susa Susa qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1920Vefat yeri GenceVetendasligi Rusiya imperiyasi AXCHerbi fealiyyetiXidmet illeri 1910 1920Rutbesi General mayorVezifesi Bas Artilleriya Idaresinin reisi Gence Qarnizonunun reisi Azerbaycan ordusunun techizat reisiDoyusler Rus Yapon muharibesi I Dunya muharibesi Gence usyani 1920 TeltifleriHeyatinin erken dovruMehemmed Mirze Qacar Azerbaycan Qacarlar sulalesi neslindendir Behmen Mirzenin besinci arvadi Cicek xanimdan olan dorduncu ogludur Tehsili 1872 ci ilde Susada dogulub Susada medrese tehsili alan Mehemmed Mirze Qacar 1885 ci ilde qardasi car ordusunun generali Rzaqulu Mirze Qacarin tekidi ile Tiflisde yerlesen herbi mektebde oxumaga baslayir Tez bir zamanda yuksek neticelere nail olan Mehemmed Mirze Qacar 1888 ci ilde Sankt Peterburqda yerlesen herbi mektebe daxil olur Herbi karyerasi1893 cu ilde Rusiya Imperator Ordusunda xidmet etmeye baslamisdir Rusiya imperiyasinda xidmeti 1904 cu ilde baslayan Rus Yapon muharibesinde istirak etmis ve muharibede gosterdiyi sucaete gore vaxtindan evvel kapitan rutbesine yukselisdir 1910 cu ilden boyuk knyaz general feldmarsal Mixail Nikolayevic adina birinci Kuban kazak batareyasinin komandiri olub I Dunya muharibesinde de Kazak suvari qosunlarinda doyusub I Dunya muharibesine qeder numunevi xidmetine gore ikinci dereceli Muqeddes Anna ordeni ile ve hemin ordenin dorduncu derecesi ile teltif olunur I Dunya muharibesinde de Kazak suvari qosunlarinda doyusen Mehemmed Mirze Qacar ikinci ve ucuncu dereceli Muqeddes Stanislav ordenine layiq gorulur 1915 ci ilde mayor rutbesi ile teltif edilen Mehemmed Mirze Qacar muharibeden geri cagrilaraq Sankt Peterburqda yerlesen herbi hisseye gonderilir Bir qeder sonra ise o carin xususi muhafize destesinde xidmet etmeye baslayir 1916 ci ilde Mehemmed Mirze Qacar podpolkovnik rutbesi ile teltif edilir 1917 ci ilde polkovnik rutbesi ile rus ordusundan teqaude ayrilmisdir Cumhuriyyet ordusunda xidmeti O 1918 ci ilin noyabrinda Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti ordusunun teskiline baslanilanda onun siralarina qosulmusdur Herbi Nazirlik berpa edildikden sonra polkovnik Mehemmed Mirze Qacar birinci topcu briqadasinin komandiri teyin olunmusdu Briqadanin formalasdirilmasinin ilkin agirligi da onun uzerine dusmusdu Azerbaycan ordusunun teskilatlanmasinda gosterdiyi xidmetlerine gore Hokumetin 1919 cu il 25 iyun tarixli qerari ile ona general mayor rutbesi verilmisdi Bir muddet Birinci Piyada Diviziyasina rehberlik edib daha sonra Gence Qarnizonunun reisi teyin edilib Mehemmed Mirze Qacar 1919 cu ilin il 1 dekabrda Bas Topcu Idaresinin reisi 1920 ci il 15 martda ise Azerbaycan ordusunun techizat reisi teyin olundu Onun basciliq etdiyi qurumun terkibine levazimat idaresi herbi sanitar hissesi ve herbi baytar hissesi daxil idi 1920 ci ilde Bas Qerargah reisi Memmed bey Sulkevice Qarabagdan vurdugu bir teleqram Xeber verirem ki Qarabag qubernatorlugunda ermeniler terefinden cox ciddi demek olar ki facieli veziyyet yaradilmisdir Cox boyuk ve ciddi quvve lazimdir Xankendi qarnizonunun deste reisine deymek olmaz eks halda yerli ermeniler Esgeran ve Susani tuta bilerler Gence usyaniMehemmed Mirze Qacar 1920 ci ilin mayinda bolsevik isgalina qarsi baslamis Gence usyaninin esas teskilatcilarindan biri idi Ona usyandan sonra teskil olunacaq yeni hokumete rehberlik etmek tapsirilmisdi Lakin usyan isgalci Qirmizi Ordu birlesmelerinin birge emeliyyati neticesinde amansizcasina yatirildi Mehemmed Mirze Qacar usyanin yatirilmasi zamani qardaslari general Emir Kazim Mirze Qovanli Qacar ve general Feyzulla Mirze Qacar Qovanli ile birlikde oldurulur Mehemmed Mirze Qacarin deqiq olum tarixi belli deyildir lakin onun 30 may tarixinde vefat etdiyi guman edilir AilesiFeteli sahin nevesi sahzade Behmen Mirzenin 31 oglundan biridir Behmen Mirzenin besinci arvadi Cicek xanimdan olan dorduncu ogludur General Emir Kazim Mirze Qovanli Qacarin ve general Emenulla xan Mirzenin kicik qardasidir MukafatlariI Dunya muharibesine qeder numunevi xidmetine gore ikinci dereceli Muqeddes Anna ordeni ile qilincla birge ve hemin ordenin dorduncu derecesi ile igidliye gore teltif olunub I Dunya muharibesinde Ikinci ve ucuncu dereceli Muqeddes Stanislav ordenine qilinc ve bantla birge layiq gorulub Hemcinin baxBehmeni ailesiEdebiyyatNezirli S Cumhuriyyet generallari B 1995 Nezirli S Qacarlar B 1995 Suleymanov M Azerbaycan ordusu 1918 1920 B 1998 Kadzhar Chingiz Kadzhar B 2001IstinadlarAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 97 98 ISBN 9952 417 44 4 Gence ucun olume geden general Ruslar Qacar qardaslarini niye axtarirdi alp az 28 yanvar 2022 Istifade tarixi 13 fevral 2022 olu kecid Qacar neslinin Azerbaycan Cumhuriyyetine olan xidmeti ve onlarin aqibeti millikimlik az 10 dekabr 2021 2022 02 12 tarixinde Istifade tarixi 13 fevral 2022