Əlvənd Mirzə — Qaraqoyunlu sülaləsinin üzvü, Qara İsgəndərin oğlu, Mosul, Diyarbəkir və Əsədabad hakimi. Onun oğlu Pirqulu bəy ilə əmisi Cahanşahın Yusif Mirzədən olma nəvəsi Xədicə Bəyimin evliliyindən olan şəxslər Qaraqoyunlu sülaləsinin Hindistan qolunun əsasını qoymuşdurlar.
Əlvənd Mirzə Qaraqoyunlu | |
---|---|
1450-ci illər – 1470 | |
Əvvəlki | Naməlum |
Sonrakı | Qaraqoyunlu dövlətinin Ağqoyunlular tərəfindən fəthi |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum yeri | Qaraqoyunlular |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Əsədabad, Həmədan |
Milliyyəti | Azərbaycan türkü |
Atası | Qara İsgəndər |
Uşaqları | Pirqulu bəy Allahqulu bəy |
Dini | İslam, Şiə |
Həyatının erkən dövrü
Əlvənd Mirzə əmisi Cahanşahın hakimiyyəti dövründə Mosul hakimi təyin edilmişdir. Lakin bir müddət sonra Əlvənd Mirzə əmisinə qarşı üsyan qaldırmış, məğlub olduqdan sonra isə Ağqoyunlu hökmdarı Cahangir bəyin yanına qaçmışdır. Cahanşah üsyançı qohumunun ona verilməsini tələb etsə də, Cahangir bəy bundan imtina etmişdir. Buna cavab olaraq Cahanşah Ərzincanı ələ keçirmiş və qardaşının nəvəsi Rüstəm bəyi Cahangir bəyin üzərinə göndərmişdir. Ümidsiz vəziyyətə düşən Cahangir bəy Məmlük sultanının yanına anası Sara Xatunu göndərmişdir. Cahanşah isə ona qarşı ögəy qardaşı Şeyx Həsəni dəstəkləməyə başlamışdır. Şeyx Həsən bir digər qardaşları Uzun Həsən tərəfindən öldürülmüş, Cahanşah isə ağqoyunlulara ona tabe olmaları qarşılığında sülh təklif etmişdir. Cahangir bəy bunu qəbul etmiş və qızını Cahanşahın oğlu Mirzə Məhəmmədlə evləndirmişdir.
Teymurilərin xidmətində
Ağqoyunluların Qaraqoyunlulara tabe olmasından sonra Əlvənd Mirzə oğlu Pirqulu bəy ilə birlikdə Şiraza yola düşdü. Onun məqsədi oradakı Teymuri hökmdarı Baburun xidmətinə girmək idi. O, Teymuri ordusunda komandanlardan birinə çevrildi və 1454-cü ildə Səmərqəndin mühasirəsi zamanı Babura qatıldı. O, Babur tərəfindən Sistan və Kirmanı ələ keçirmək üçün göndərildi və bu yürüş zamanı Cahanşahın Əmir Bəyazid və Şahsevər bəy adlı sərkərdələrini, bir qədər sonra isə Cahanşahın oğlu Yusif Mirzəni məğlub etdi. Bu iki qüvvə arasındakı toqquşmalar 25 mart 1457-ci ildə Baburun ölümündən sonra Cahanşahın Xorasanı fəth etməsindən sonra sona çatdı.
Yenidən Cahanşahın xidmətində
Heratın Cahanşah tərəfindən ələ keçirilməsindən sonra Əlvənd yenidən əmisinin xidmətinə girdi. O, ümid edirdi ki, əmisi onu Kirman hakimi təyin edəcək. Lakin Cahanşah ona yalnız Əsədabadın hakimliyini verdi. Yusif Mirzənin qızı Xədicə Bəyim Əlvəndin oğlu Pirqulu bəy ilə evləndirildi. Kirman, beləliklə, Əlvənd tərəfindən Cahanşahın sərkərdəsi Mansur bəy Türkmana verildi. Əlvənd Mirzə iki il Əsədabadda yaşadıqdan sonra burada da vəfat etdi. Onun vəfatından sonra bu onun yerinə oğlu Pirqulu bəy gəldi.
Ailəsi
Onun iki oğlu olmuşdur - Pirqulu bəy və Allahqulu bəy. Pirqulu bəy Cahanşahın nəvəsi Xədicə Bəyim ilə evlənmişdi. Bu evliliklə əsası qoyulan Qaraqoyunlu ailəsinin tirəsi sülalənin gələcəkdəki Hindistan qolunu təşkil etmişdir. Bu ailənin soyundan gələn şəxslər XVI əsrdə Hindistana köçmüş, orada Qütbşahlar dövlətini yaratmışdırlar. Sülalənin qurucusu olan Sultanqulu bəy Baranlı Həmədan vilayətində dünyaya gəlmişdi. O, Qaraqoyunlu sülaləsinə mənsub olan bir Türkman idi və Qara Yusifin soyundan gəlirdi. XVI əsrdə o, dayısı Allahqulu, bəzi dostları və ailəsi ilə birlikdə Dehliyə mühacirət etdi. Daha sonra o, cənubda yerləşən Dəkkənə yollandı və orada müsəlmanlardan II Mahmud şah Bəhməniyə xidmət etməyə başladı. Səfdər Cəngin ölümündən sonra yerinə oğlu Şüca əd-Dövlə və ya Cəlaləddin Mirzə Heydər xan keçmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Zareena və Samīr, 2015
- Çakmak, 2014
- Minorsky, 1955. səh. 50–73
- Khan, 1996. səh. 2
- Mubayi, 2022
- Michell və Zebrowski, 1999. səh. 17
Mənbə
- V. Minorsky. The Qara-qoyunlu and the Qutb-shāhs (Turkmenica, 10). Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London. Cambridge University Press 17 (1). 1955. 50–73.
- Masud Husain Khan. Mohammad Quli Qutb Shah. Sahitya Akademi. 1996. ISBN .
- Yaaminey Mubayi. Water and Historic Settlements:The Making of a Cultural Landscape. 2022. ISBN .
- George Michell, Mark Zebrowski. Architecture and Art of the Deccan Sultanates. Cambridge University Press. 1999.
- Parveen, Zareena,, Lāthir, Kanvar Samīr. Tārīkh-i Sulṭān Muḥammad Quṭb Shāh, Sultan of Golkunda. 2015.
- Mehmet Ali ÇAKMAK. Fights Between Akkoyunlu and Karakoyunlu. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 25 (3). 2014.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Elvend Mirze Qaraqoyunlu sulalesinin uzvu Qara Isgenderin oglu Mosul Diyarbekir ve Esedabad hakimi Onun oglu Pirqulu bey ile emisi Cahansahin Yusif Mirzeden olma nevesi Xedice Beyimin evliliyinden olan sexsler Qaraqoyunlu sulalesinin Hindistan qolunun esasini qoymusdurlar Elvend Mirze QaraqoyunluMosul Diyarbekir ve Esedabad hakimi1450 ci iller 1470EvvelkiNamelumSonrakiQaraqoyunlu dovletinin Agqoyunlular terefinden fethiSexsi melumatlarDogum yeri QaraqoyunlularVefat tarixi 1470Vefat yeri Esedabad HemedanMilliyyeti Azerbaycan turkuAtasi Qara IsgenderUsaqlari Pirqulu bey Allahqulu beyDini Islam SieHeyatinin erken dovruElvend Mirze emisi Cahansahin hakimiyyeti dovrunde Mosul hakimi teyin edilmisdir Lakin bir muddet sonra Elvend Mirze emisine qarsi usyan qaldirmis meglub olduqdan sonra ise Agqoyunlu hokmdari Cahangir beyin yanina qacmisdir Cahansah usyanci qohumunun ona verilmesini teleb etse de Cahangir bey bundan imtina etmisdir Buna cavab olaraq Cahansah Erzincani ele kecirmis ve qardasinin nevesi Rustem beyi Cahangir beyin uzerine gondermisdir Umidsiz veziyyete dusen Cahangir bey Memluk sultaninin yanina anasi Sara Xatunu gondermisdir Cahansah ise ona qarsi ogey qardasi Seyx Heseni desteklemeye baslamisdir Seyx Hesen bir diger qardaslari Uzun Hesen terefinden oldurulmus Cahansah ise agqoyunlulara ona tabe olmalari qarsiliginda sulh teklif etmisdir Cahangir bey bunu qebul etmis ve qizini Cahansahin oglu Mirze Mehemmedle evlendirmisdir Teymurilerin xidmetindeAgqoyunlularin Qaraqoyunlulara tabe olmasindan sonra Elvend Mirze oglu Pirqulu bey ile birlikde Siraza yola dusdu Onun meqsedi oradaki Teymuri hokmdari Baburun xidmetine girmek idi O Teymuri ordusunda komandanlardan birine cevrildi ve 1454 cu ilde Semerqendin muhasiresi zamani Babura qatildi O Babur terefinden Sistan ve Kirmani ele kecirmek ucun gonderildi ve bu yurus zamani Cahansahin Emir Beyazid ve Sahsever bey adli serkerdelerini bir qeder sonra ise Cahansahin oglu Yusif Mirzeni meglub etdi Bu iki quvve arasindaki toqqusmalar 25 mart 1457 ci ilde Baburun olumunden sonra Cahansahin Xorasani feth etmesinden sonra sona catdi Yeniden Cahansahin xidmetindeHeratin Cahansah terefinden ele kecirilmesinden sonra Elvend yeniden emisinin xidmetine girdi O umid edirdi ki emisi onu Kirman hakimi teyin edecek Lakin Cahansah ona yalniz Esedabadin hakimliyini verdi Yusif Mirzenin qizi Xedice Beyim Elvendin oglu Pirqulu bey ile evlendirildi Kirman belelikle Elvend terefinden Cahansahin serkerdesi Mansur bey Turkmana verildi Elvend Mirze iki il Esedabadda yasadiqdan sonra burada da vefat etdi Onun vefatindan sonra bu onun yerine oglu Pirqulu bey geldi AilesiOnun iki oglu olmusdur Pirqulu bey ve Allahqulu bey Pirqulu bey Cahansahin nevesi Xedice Beyim ile evlenmisdi Bu evlilikle esasi qoyulan Qaraqoyunlu ailesinin tiresi sulalenin gelecekdeki Hindistan qolunu teskil etmisdir Bu ailenin soyundan gelen sexsler XVI esrde Hindistana kocmus orada Qutbsahlar dovletini yaratmisdirlar Sulalenin qurucusu olan Sultanqulu bey Baranli Hemedan vilayetinde dunyaya gelmisdi O Qaraqoyunlu sulalesine mensub olan bir Turkman idi ve Qara Yusifin soyundan gelirdi XVI esrde o dayisi Allahqulu bezi dostlari ve ailesi ile birlikde Dehliye muhaciret etdi Daha sonra o cenubda yerlesen Dekkene yollandi ve orada muselmanlardan II Mahmud sah Behmeniye xidmet etmeye basladi Sefder Cengin olumunden sonra yerine oglu Suca ed Dovle ve ya Celaleddin Mirze Heyder xan kecmisdir Hemcinin baxQutbsahlarIstinadlarZareena ve Samir 2015 Cakmak 2014 Minorsky 1955 seh 50 73 Khan 1996 seh 2 Mubayi 2022 Michell ve Zebrowski 1999 seh 17MenbeV Minorsky The Qara qoyunlu and the Qutb shahs Turkmenica 10 Bulletin of the School of Oriental and African Studies University of London Cambridge University Press 17 1 1955 50 73 Masud Husain Khan Mohammad Quli Qutb Shah Sahitya Akademi 1996 ISBN 9788126002337 Yaaminey Mubayi Water and Historic Settlements The Making of a Cultural Landscape 2022 ISBN 9781000641639 George Michell Mark Zebrowski Architecture and Art of the Deccan Sultanates Cambridge University Press 1999 Parveen Zareena Lathir Kanvar Samir Tarikh i Sulṭan Muḥammad Quṭb Shah Sultan of Golkunda 2015 Mehmet Ali CAKMAK Fights Between Akkoyunlu and Karakoyunlu Gazi Universitesi Gazi Egitim Fakultesi Dergisi 25 3 2014