Əbdülvahab Yurdsevər və ya Əbdülvahab Məmmədzadə (17 iyul 1898, Bakı – 28 yanvar 1976, Ankara) — azərbaycanlı siyasətçi, ədəbiyyatşünas, publisist.
Əbdülvahab Yurdsevər | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 17 iyul 1898 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 28 yanvar 1976 (77 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Partiya | |
Fəaliyyəti | yazıçı, siyasətçi, publisist, ədəbiyyatşünas |
Azərbaycan Milli hərəkatının fəal üzvlərindən biri, Gizli Müsavat təşkilatının sədr müavini, mühacir.
Həyatı və təhsili
Əbdülvahab Məmmədzadə 1898-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. 1905-ci ildə rus-tatar məktəbinə qəbul olub. Əbdülvahab Yurdsevər 1911-ci ildə rus litseyinə qəbul edilmiş, 1911-ci ildə III Aleksandr adına şəhər gimnaziyasında orta təhsilini bitirdikdən sonra rus litseyinə qəbul olub. Burada rus dilini, mədrəsədə isə ərəb və fars dillərini, Qurani-Kərimi öyrənib.
Fəaliyyəti
Azərbaycanda
1916-cı ildə "Məhəmmədiyyə" adlı siyasi dərnəyə üzv olub. 1917-ci ildə Müsavat partiyasına üzv olub.
1918-ci ildə Azərbaycan Cümhuriyyəti qurulduqdan sonra Nazirlər Şurasının dəftərxanasında tərcüməçi kimi fəaliyyət göstərib. Aprel işğalından sonra bu işğala qarşı mübarizə aparmaq üçün yaradılmış Gizli Müsavat təşkilatının ilk qurucularındandır. O, bu təşkilatın Bakı komitəsinin sədri və və Milli Müqavimət Komitəsinin üzvü olub..
1923-cü il iyunun 15-də həbs edilərək, əvvəlcə Şimali Qafqaza Vladiqafqaz şəhərinə sürgün edilib. Cəza müddəti bitdikdən sonra 1926-cı ildə Bakıya qayıdıb. Çox keçməmiş yenidən həbs olunaraq Yaroslavl və Saratovda on bir il sürgün həyatı yaşayıb. Sürgündən sonra Ə. Yurdsevər bir müddət Daşkənddə qız məktəbində müəllimlik edib. Daha sonra İrana keçmək məqsədilə Aşqabada gedib.
Mühacirətdə
Aşqabaddan İrana keçdikdən sonra bir müddət Tehranda hərbi məktəbdə alman dili müəllimi kimi fəaliyyət göstərib. Burada o dövrdə Varşavada fəaliyyət göstərən Rəsulzadə ilə əlaqə saxlayır. 1936-cı ildə Rəsuzladənin dəvəti ilə Varşavaya gedir. Burada Müsavat partiyasının III qurultayında iştirak edir. Burada 1939-cu ilə qədər Rəsulzadə ilə birlikdə fəaliyyət göstərir. Polşa işğal olunduqdan sonra 1939-cu ildə Türkiyəyə köçür. Burada Baş Nəşriyyat İdarəsində işləməyə başlayır.
1952-ci ilin aprelindən başlayaraq, "Azərbaycan Kültür Dərnəyi" tərəfindən Ankarada aylıq "Azərbaycan" jurnalı nəşr olunur. Ə. Yurdsevər bu jurnalda əsasən Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli simaları və Aprel işğalından sonra Azərbaycanda sovet işğalına qarşı mübarizə aparan şəxslər və təşkilatlar haqqında "Azərbaycan istiqlal savaşından səhnələr" silsilə yazılarını yazıb.
Ana dili ilə yanaşı, rus, alman. ərəb və fars dillərini də mükəmməl bilirdi. Bir müddət Ankara radiosunda farsca siyasi xəbərlər proqramının başçısı olmuşdur.
Mirzə Bala Məmmədzadə dünyasını dəyişdikdən sonra 1959-cu ildən 1976-cı ilə kimi mərkəzi İstanbulda olan Azərbaycan Milli Mərkəzinə rəhbərlik edib. Siyasi mübarizə ilə yanaşı, ədəbi fəaliyyətlə də məşğul olmuşdur, Ankarada fəaliyyət göstərən Azərbaycan Kültür Dərnəyinin içində yaxından iştirak etmiş, Azərbaycan ədəbiyyatına dair silsilə əsərlər ["Mirzə Fətəli Axundzadənin həyatı və dram əsərləri" (Ankara, 1950), "Azərbaycan dram ədəbiyyatı" (Ankara, 1951; B.. 2003), "Sabirin Azərbaycan ədəbiyyatındakı yeri" (Ankara, 1951), "Azərbaycan ədəbiyyatında Vidadi və Vaqifin yaradıcılığı" (Ankara, 1952)] yazmışdır.
1976-cı il oktyabrın 7-də Ankarada vəfat edib.
Kitabları
- Mirzə Fətəli Axundzadənin həyatı və dram əsərləri (Ankara, 1950)
- Azərbaycan dram ədəbiyyatı (Ankara, 1951; B. 2003)
- Sabirin Azərbaycan ədəbiyyatındakı yeri (Ankara, 1951)
- Azərbaycan ədəbiyyatında Vidadi və Vaqifin yaradıcılığı (Ankara, 1952)
İstinadlar
- Dilqəm Əhməd. "Yaralı adamı duzlu su ilə dolu boçkaya saldılar" – Çekistlərin törətdiyi dəhşətlər" (az.). teleqraf.com. 2021-06-13. 2022-10-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-19.
- Əbdülvahab Yurdsevər. Azerbaycan İstiklal Savaşından Sahneler. Ankara: Gece Kitaplığı. 2020. səh. 15. ISBN .
- Xaləddin İbrahimli. Azərbaycan mühacirəti tarixi. Bakı: ADPU nəşriyyatı. 2012. səh. 68. 2023-04-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-19.
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 440. ISBN .
- Bədirxan Əhmədli. Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı. Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2017. səh. 272. 2023-10-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-03.
- "Yurdunun vurğunu – Əbdülvahab Yurdsevər" (az.). azadliq.info. 2012-03-06. 2023-05-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-19.
- Bədirxan Əhmədli. Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı. Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2017. səh. 271. 2023-10-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-19.
- Nəsiman Yaqublu. Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı Ensiklopediyası. Bakı: Qanun Nəşriyyatı. 2018. səh. 87. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebdulvahab Yurdsever ve ya Ebdulvahab Memmedzade 17 iyul 1898 Baki 28 yanvar 1976 Ankara azerbaycanli siyasetci edebiyyatsunas publisist Ebdulvahab YurdseverSexsi melumatlarDogum tarixi 17 iyul 1898 1898 07 17 Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 28 yanvar 1976 1976 01 28 77 yasinda Vefat yeri Ankara Ankara ili TurkiyePartiya Musavat PartiyasiFealiyyeti yazici siyasetci publisist edebiyyatsunas Azerbaycan Milli herekatinin feal uzvlerinden biri Gizli Musavat teskilatinin sedr muavini muhacir Heyati ve tehsiliEbdulvahab Memmedzade 1898 ci ilde Baki seherinde anadan olub 1905 ci ilde rus tatar mektebine qebul olub Ebdulvahab Yurdsever 1911 ci ilde rus litseyine qebul edilmis 1911 ci ilde III Aleksandr adina seher gimnaziyasinda orta tehsilini bitirdikden sonra rus litseyine qebul olub Burada rus dilini medresede ise ereb ve fars dillerini Qurani Kerimi oyrenib FealiyyetiAzerbaycanda 1916 ci ilde Mehemmediyye adli siyasi derneye uzv olub 1917 ci ilde Musavat partiyasina uzv olub 1918 ci ilde Azerbaycan Cumhuriyyeti qurulduqdan sonra Nazirler Surasinin defterxanasinda tercumeci kimi fealiyyet gosterib Aprel isgalindan sonra bu isgala qarsi mubarize aparmaq ucun yaradilmis Gizli Musavat teskilatinin ilk qurucularindandir O bu teskilatin Baki komitesinin sedri ve ve Milli Muqavimet Komitesinin uzvu olub 1923 cu il iyunun 15 de hebs edilerek evvelce Simali Qafqaza Vladiqafqaz seherine surgun edilib Ceza muddeti bitdikden sonra 1926 ci ilde Bakiya qayidib Cox kecmemis yeniden hebs olunaraq Yaroslavl ve Saratovda on bir il surgun heyati yasayib Surgunden sonra E Yurdsever bir muddet Daskendde qiz mektebinde muellimlik edib Daha sonra Irana kecmek meqsedile Asqabada gedib Muhaciretde Asqabaddan Irana kecdikden sonra bir muddet Tehranda herbi mektebde alman dili muellimi kimi fealiyyet gosterib Burada o dovrde Varsavada fealiyyet gosteren Resulzade ile elaqe saxlayir 1936 ci ilde Resuzladenin deveti ile Varsavaya gedir Burada Musavat partiyasinin III qurultayinda istirak edir Burada 1939 cu ile qeder Resulzade ile birlikde fealiyyet gosterir Polsa isgal olunduqdan sonra 1939 cu ilde Turkiyeye kocur Burada Bas Nesriyyat Idaresinde islemeye baslayir 1952 ci ilin aprelinden baslayaraq Azerbaycan Kultur Derneyi terefinden Ankarada ayliq Azerbaycan jurnali nesr olunur E Yurdsever bu jurnalda esasen Azerbaycan edebiyyatinin gorkemli simalari ve Aprel isgalindan sonra Azerbaycanda sovet isgalina qarsi mubarize aparan sexsler ve teskilatlar haqqinda Azerbaycan istiqlal savasindan sehneler silsile yazilarini yazib Ana dili ile yanasi rus alman ereb ve fars dillerini de mukemmel bilirdi Bir muddet Ankara radiosunda farsca siyasi xeberler proqraminin bascisi olmusdur Mirze Bala Memmedzade dunyasini deyisdikden sonra 1959 cu ilden 1976 ci ile kimi merkezi Istanbulda olan Azerbaycan Milli Merkezine rehberlik edib Siyasi mubarize ile yanasi edebi fealiyyetle de mesgul olmusdur Ankarada fealiyyet gosteren Azerbaycan Kultur Derneyinin icinde yaxindan istirak etmis Azerbaycan edebiyyatina dair silsile eserler Mirze Feteli Axundzadenin heyati ve dram eserleri Ankara 1950 Azerbaycan dram edebiyyati Ankara 1951 B 2003 Sabirin Azerbaycan edebiyyatindaki yeri Ankara 1951 Azerbaycan edebiyyatinda Vidadi ve Vaqifin yaradiciligi Ankara 1952 yazmisdir 1976 ci il oktyabrin 7 de Ankarada vefat edib KitablariMirze Feteli Axundzadenin heyati ve dram eserleri Ankara 1950 Azerbaycan dram edebiyyati Ankara 1951 B 2003 Sabirin Azerbaycan edebiyyatindaki yeri Ankara 1951 Azerbaycan edebiyyatinda Vidadi ve Vaqifin yaradiciligi Ankara 1952 IstinadlarDilqem Ehmed Yarali adami duzlu su ile dolu bockaya saldilar Cekistlerin toretdiyi dehsetler az teleqraf com 2021 06 13 2022 10 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 19 Ebdulvahab Yurdsever Azerbaycan Istiklal Savasindan Sahneler Ankara Gece Kitapligi 2020 seh 15 ISBN 9786257904827 Xaleddin Ibrahimli Azerbaycan muhacireti tarixi Baki ADPU nesriyyati 2012 seh 68 2023 04 04 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 19 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 440 ISBN 9952 417 44 4 Bedirxan Ehmedli Azerbaycan muhaciret edebiyyati Baki Elm ve tehsil nesriyyati 2017 seh 272 2023 10 30 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 03 Yurdunun vurgunu Ebdulvahab Yurdsever az azadliq info 2012 03 06 2023 05 19 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 19 Bedirxan Ehmedli Azerbaycan muhaciret edebiyyati Baki Elm ve tehsil nesriyyati 2017 seh 271 2023 10 30 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 19 Nesiman Yaqublu Azerbaycan Milli Azadliq Herekati Ensiklopediyasi Baki Qanun Nesriyyati 2018 seh 87 ISBN 978 9952 36 521 4