Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şərqi türk dilləri və ya şərqi hun dilləri — türk dillərinin qolu. Nikolay Baskakov bu taksonu qərbi türk qolundan fərqli olaraq fərqləndirir.
Statusu
Türk dillərinin şərq və qərb qruplarına bölünməsi sırf geneoloji xarakter daşımır, bəzi tədqiqatçılar bundan istifadə etmirlər. Nikolay Baskakov bir sıra dillərin təfsirlərinin qeyri-müəyyənliyi ilə yanaşı, türk dillərinin qərb və şərq qollarına bölünməsinin tayfaların birləşməsi və yenidən qruplaşmasının nəticəsi olduğunu göstərir.
Şərqi türk dilləri bir takson kimi O. A. Mudrakın təsnifatında tanınır, Sibir türk dilləri kimi qeydə alınır. Sibir bir tərəfdən və Sayan dillərinə, digər tərəfdən xakas və Altay dilinə bölünür.
Şərqi türk dillərində monqol, tunqus-mancur dillərindən götürülmüş alınma sözlərin payı əhəmiyyətli olduğu halda, qərbi türk dilləri fars və ərəb dillərindən götürülmüş alınma sözlər əksəriyyəti təşkil edir. Şərqi türk dillərində intervokal səslənməyə daha çox rast gəlinir.
Qərbi türk və şərqi türk dilləri də mədəni baxımdan bir-birinə qarşıdır. Qərbi türk dillərində əsasən müsəlmanlar, az sayda da pravoslavlar və yəhudilər danışsalar da, şərqi türk dillərində şamanistlər, paqanlar, pravoslavları, buddistlər və burxanistlər danışır.
İstinadlar
- Баскаков Н. А. Введение в изучение тюркских языков. М., 1962 (переизд., М., 2006).
Əlavə ədəbiyyat
- Дыбо А. В. Лингвистические контакты ранних тюрков: лексический фонд: пратюркский период. М., Вост. лит. 2007.
- Махмуд ал-Кашгари. Диван Лугат ат-Турк. Алматы, 2005.
- Мудрак О. А. Классификация тюркских языков и диалектов с помощью методов глоттохронологии на основе вопросов по морфологии и исторической фонетике. (Серия «Orientalia и Classica». Вып.23) М., РГГУ. 2009.
- Сравнительно-историческая грамматика тюркских языков. Региональные реконструкции / Под ред. Э.Р. Тенишева. М., 2002. Т. 5.
- Сравнительно-историческая грамматика тюркских языков. Пратюркский язык-основа. Картина мира пратюркского этноса по данным языка / Под ред. Э.Р. Тенишева и А.В. Дыбо. М., 2006. Т. 6.
- Языки мира. Тюркские языки. М., 1997, Бишкек, 1997.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Serqi turk dilleri ve ya serqi hun dilleri turk dillerinin qolu Nikolay Baskakov bu taksonu qerbi turk qolundan ferqli olaraq ferqlendirir StatusuTurk dillerinin serq ve qerb qruplarina bolunmesi sirf geneoloji xarakter dasimir bezi tedqiqatcilar bundan istifade etmirler Nikolay Baskakov bir sira dillerin tefsirlerinin qeyri mueyyenliyi ile yanasi turk dillerinin qerb ve serq qollarina bolunmesinin tayfalarin birlesmesi ve yeniden qruplasmasinin neticesi oldugunu gosterir Serqi turk dilleri bir takson kimi O A Mudrakin tesnifatinda taninir Sibir turk dilleri kimi qeyde alinir Sibir bir terefden ve Sayan dillerine diger terefden xakas ve Altay diline bolunur Serqi turk dillerinde monqol tunqus mancur dillerinden goturulmus alinma sozlerin payi ehemiyyetli oldugu halda qerbi turk dilleri fars ve ereb dillerinden goturulmus alinma sozler ekseriyyeti teskil edir Serqi turk dillerinde intervokal seslenmeye daha cox rast gelinir Qerbi turk ve serqi turk dilleri de medeni baximdan bir birine qarsidir Qerbi turk dillerinde esasen muselmanlar az sayda da pravoslavlar ve yehudiler danissalar da serqi turk dillerinde samanistler paqanlar pravoslavlari buddistler ve burxanistler danisir IstinadlarBaskakov N A Vvedenie v izuchenie tyurkskih yazykov M 1962 pereizd M 2006 Elave edebiyyatDybo A V Lingvisticheskie kontakty rannih tyurkov leksicheskij fond pratyurkskij period M Vost lit 2007 Mahmud al Kashgari Divan Lugat at Turk Almaty 2005 Mudrak O A Klassifikaciya tyurkskih yazykov i dialektov s pomoshyu metodov glottohronologii na osnove voprosov po morfologii i istoricheskoj fonetike Seriya Orientalia i Classica Vyp 23 M RGGU 2009 Sravnitelno istoricheskaya grammatika tyurkskih yazykov Regionalnye rekonstrukcii Pod red E R Tenisheva M 2002 T 5 Sravnitelno istoricheskaya grammatika tyurkskih yazykov Pratyurkskij yazyk osnova Kartina mira pratyurkskogo etnosa po dannym yazyka Pod red E R Tenisheva i A V Dybo M 2006 T 6 Yazyki mira Tyurkskie yazyki M 1997 Bishkek 1997