Şizuki Tadao (志筑 忠雄, 1760, Naqasaki – 22 avqust 1806, Naqasaki) – Yaponiya astronomu və tərcüməçisi. Yaponiyanı Nyutonun klassik mexanika konsepsiyaları ilə tanış etməsinə görə tanınır. Müasir astronomiyaya və fizikaya həsr olunmuş ilk yaponca kitabın müəllifidir.
Şizuki Tadao | |
---|---|
Doğum tarixi | 1760 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 22 avqust 1806 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | sinxron tərcüməçi[d], müəllif |
İlk illəri və karyerası
Şizuki Tadao 1760-cı ildə Yaponiyanın Naqasaki şəhərində yaşayan Nakano ailəsində doğulmuşdur. Lakin daha sonra Şizuki ailəsinə səkkizinci nəslin oğlu kimi qəbul edilmişdir. Bu ailə holland və yapon dili mənbələri ilə məşğul olan peşəkar tərcüməçilərdən idi.
Şizuki 1776-cı ildə tərcüməçi kimi işləməyə başlamışdır. Lakin 1777-ci ildə səhhətindəki problemlərə görə rəsmi vəzifəsini tərk etmiş və öz tərcümələri üzərində işləməyə başlamışdır. Nakano soyadını bərpa edərək Ryuen Nakano təxəllüsü ilə yazmağa qərar vermişdir. Daha sonra Nikolay Kopernikin heliosentrik sisteminin izahlarını və digər astronomiya əsərlərini tərcümə edən tələbəsi olmuşdur.
Elmi töhfələri
Şizuki Naqasaki limanında əldə etdiyi elmi materiallar üçün şərhlər yazmış və Yaponiyanı Nyutonun klassik mexanika konsepsiyaları ilə tanış etmişdir. O, həyatının 20 ilini sahəyə üçün həsr etmiş, həyatının qalan hissəsini isə bənzər materialların və holland dili haqqında linqvistik tədqiqatların tərcüməsi ilə keçirmişdir. 1795-ci ildə "Roşiaşi Fuqi" (azərb. "Rusiya tarixinin appendiksi") adlı əsəri nəşr olunmuşdur.
Şizuki İsaak Nyutonun "Natural fəlsəfənin riyazi əsasları" əsərinin tərəfindən holland dilində yazılmış şərhlərini tərcümədə etmək üçün 20 il sərf etmişdir. Əsər 1798, 1800 və 1802-ci illərdə "Rekişo Şinşo" (azərb. "Təqvim hadisələri haqqında yeni traktat") adı ilə 3 cild şəklində nəşr olunmuşdur. Bu əsər müasir astronomiyaya və fizikaya həsr olunmuş ilk yaponca kitabdır.Qravitasiya və mərkəzdənqaçma qüvvəsi kimi Nyuton konsepsiyaları üçün yaratdığı yaponca terminlər hələ də istifadə olunmağa davam edir. Bu əsərdə Günəş sisteminin yaranması ilə bağlı nebulyar hipotezdən bəhs etmişdir. Onun hipotezi Pyer Simon Laplasın və İmmanuel Kantın hipotezləri ilə oxşarlıq təşkil edir.
Şizuki klassik Çin təlimlərinə sadiq qalsa da, şərhləri orijinallığını qorumuşdur. Kosmoloji prinsiplərlə işləməyə başlamış və fundamental mexanika qanunlarına yönəlmişdir. O, İohann Keplerin planetlərin hərəkəti haqqında üçüncü qanununu dəqiq şəkildə şərh etmişdir.
İstinadlar
- Tadao Shizuki // Biografisch Portaal. 2009.
- Tadao Shitsuki // CERL Thesaurus (ing.). Consortium of European Research Libraries.
- Biographical Encyclopedia of Astronomers
- The Japan Biographical Encyclopedia & Who's Who
- Nakayama
- Kodansha Encyclopedia of Japan
Ədəbiyyat
- Biographical Encyclopedia of Astronomers (ingiliscə). Springer. 2007. səh. 1056. ISBN . İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2022.
- The Japan Biographical Encyclopedia & Who's Who (ingiliscə) (II). Tokio: Rengo Press. 1961. səh. 1440. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2022.
- Nakayama, Shigeru. A History Japanese Astronomy: Chinese Background and Western Impact. Harvard University Press. 1969. səh. 181. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2022.
- Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). VII cild (Sake–Temm). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 153. ISBN . İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sizuki Tadao 志筑 忠雄 1760 Naqasaki 22 avqust 1806 Naqasaki Yaponiya astronomu ve tercumecisi Yaponiyani Nyutonun klassik mexanika konsepsiyalari ile tanis etmesine gore taninir Muasir astronomiyaya ve fizikaya hesr olunmus ilk yaponca kitabin muellifidir Sizuki TadaoDogum tarixi 1760Dogum yeri Naqasaki Naqasaki prefekturasi YaponiyaVefat tarixi 22 avqust 1806 1806 08 22 Vefat yeri Naqasaki Naqasaki prefekturasi YaponiyaFealiyyeti sinxron tercumeci d muellifIlk illeri ve karyerasiSizuki Tadao 1760 ci ilde Yaponiyanin Naqasaki seherinde yasayan Nakano ailesinde dogulmusdur Lakin daha sonra Sizuki ailesine sekkizinci neslin oglu kimi qebul edilmisdir Bu aile holland ve yapon dili menbeleri ile mesgul olan pesekar tercumecilerden idi Sizuki 1776 ci ilde tercumeci kimi islemeye baslamisdir Lakin 1777 ci ilde sehhetindeki problemlere gore resmi vezifesini terk etmis ve oz tercumeleri uzerinde islemeye baslamisdir Nakano soyadini berpa ederek Ryuen Nakano texellusu ile yazmaga qerar vermisdir Daha sonra Nikolay Kopernikin heliosentrik sisteminin izahlarini ve diger astronomiya eserlerini tercume eden telebesi olmusdur Elmi tohfeleriSizuki Naqasaki limaninda elde etdiyi elmi materiallar ucun serhler yazmis ve Yaponiyani Nyutonun klassik mexanika konsepsiyalari ile tanis etmisdir O heyatinin 20 ilini saheye ucun hesr etmis heyatinin qalan hissesini ise benzer materiallarin ve holland dili haqqinda linqvistik tedqiqatlarin tercumesi ile kecirmisdir 1795 ci ilde Rosiasi Fuqi azerb Rusiya tarixinin appendiksi adli eseri nesr olunmusdur Sizuki Isaak Nyutonun Natural felsefenin riyazi esaslari eserinin terefinden holland dilinde yazilmis serhlerini tercumede etmek ucun 20 il serf etmisdir Eser 1798 1800 ve 1802 ci illerde Rekiso Sinso azerb Teqvim hadiseleri haqqinda yeni traktat adi ile 3 cild seklinde nesr olunmusdur Bu eser muasir astronomiyaya ve fizikaya hesr olunmus ilk yaponca kitabdir Qravitasiya ve merkezdenqacma quvvesi kimi Nyuton konsepsiyalari ucun yaratdigi yaponca terminler hele de istifade olunmaga davam edir Bu eserde Gunes sisteminin yaranmasi ile bagli nebulyar hipotezden behs etmisdir Onun hipotezi Pyer Simon Laplasin ve Immanuel Kantin hipotezleri ile oxsarliq teskil edir Sizuki klassik Cin telimlerine sadiq qalsa da serhleri orijinalligini qorumusdur Kosmoloji prinsiplerle islemeye baslamis ve fundamental mexanika qanunlarina yonelmisdir O Iohann Keplerin planetlerin hereketi haqqinda ucuncu qanununu deqiq sekilde serh etmisdir IstinadlarTadao Shizuki Biografisch Portaal 2009 Tadao Shitsuki CERL Thesaurus ing Consortium of European Research Libraries Biographical Encyclopedia of Astronomers The Japan Biographical Encyclopedia amp Who s Who Nakayama Kodansha Encyclopedia of JapanEdebiyyatBiographical Encyclopedia of Astronomers ingilisce Springer 2007 seh 1056 ISBN 9780387304007 Istifade tarixi 20 sentyabr 2022 The Japan Biographical Encyclopedia amp Who s Who ingilisce II Tokio Rengo Press 1961 seh 1440 Istifade tarixi 20 sentyabr 2022 Nakayama Shigeru A History Japanese Astronomy Chinese Background and Western Impact Harvard University Press 1969 seh 181 Istifade tarixi 20 sentyabr 2022 Kodansha Encyclopedia of Japan ingilisce VII cild Sake Temm Tokio Kodansha 1983 seh 153 ISBN 0 87011 627 4 Istifade tarixi 20 sentyabr 2022