Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nikolay Kopernik (19 fevral 1473[…], Torun, Krallıq Prussiyası[…] – 24 may 1543[…]) — polyak astronomu, riyaziyyatçı və iqtisadçısı, Günəş sisteminin heliosentrik modelini irəli sürmüşdür. Onun "Səma cisimlərinin hərəkətinə dair" kitabındakı hipotezlər müasir astronomiya elminin əsası kimi qəbul edilir.
| Nikolay Kopernik | |
|---|---|
 | |
| Doğum adı | Niklas Koppernigk |
| Doğum tarixi | 19 fevral 1473[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 24 may 1543[…](70 yaşında) |
| Vəfat səbəbi | insult |
| Elm sahələri | astronomiya, riyaziyyat, mexanika, iqtisadiyyat |
| İş yerləri | |
| Təhsili |
|
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Milliyətcə polyak olan Nikolay Kopernik astronom, riyaziyyatçı, mexanik, iqtisadçı və ilahiyyatçı olmaqla yanaşı, daha çox ilk elmi inqilabın əsası hesab edilən Günəş sisteminin heliosentrik modelinin müəllifi kimi tanınır.
Nikolay Kopernik 1473-cü il fevralın 19-da Polşanın Toruni şəhərində Almaniyadan gəlmiş tacir ailəsində anadan olub. 9 yaşında atasını itirən Kopernik 1491-ci ildə Krakov universitetinə daxil olmuş, burada riyaziyyat, tibb və ilahiyyat elmlərinə dərindən yiyələnmişdir, amma o daha çox astronomiya elmi ilə maraqlanırdı.
1497-ci ildə Kopernik təhsilini davam etdirmək üçün İtaliya gedərək Bolonya universitetinə daxil olur. Burada o, ilahiyyat, hüquq və digər qədim elmlərlə yanaşı astronomiyanı da öyrənmək imkanı əldə edir. Kopernik Padua universitetində tibb elmini öyrənmiş və Ferrara universitetində ilahiyyat üzrə elmi dərəcə almışdı.
1497-ci il martın 9-da Kopernik astronom Domeniko Maria Novara ilə birgə ilk elmi təcrübəsini həyata keçirdi. 1503-cü ilin sonunda Kopernik hərtərəfli elmi biliyə malik bir şəxs kimi vətəninə qayıdır.
Təxminən 1516-cı ildə qələmə aldığı "Kiçik mülahizələr" adlı əsərində Kopernik öz şərhlərini vermişdir. Həmin dövrə qədər təxminən 1500 il ərzində dünya sistemi haqqında qədim yunan alimi Ptolemeyin nəzəriyyəsi "hökmranlıq" edirdi. Bu nəzəriyyəyə görə, Yer kürəsi kainatın mərkəzində yerləşir, Günəş və digər planetlər isə onun ətrafında fırlanır.
Göy cisimlərini müşahidə edən Kopernik belə bir qənaətə gəlir ki, Ptolemeyin nəzəriyyəsi yanlışdır. Otuz illik gərgin əməkdən, uzun müşahidələrdən və çətin riyazi hesablamalardan sonra Kopernik sübut etdi ki, Yer bir planetdir və bütün planetlər Günəş ətrafında dövr edir.
Kopernik bildirirdi ki, Yer kürəsindəki müşahidəçi Yerin tərpənməz olduğunu, Günəşin isə onun ətrafında fırlandığını düşünür. Əslində isə Yer Günəş ətrafında fırlanır və bir il ərzində öz orbiti ətrafında tam dövrə vurur.
1543-cü ildə Kopernik "Göy cisimlərinin fırlanması haqqında" əsərini çap etdirmək qərarına gəlir. Dostları çap olunmuş kitabın bir nüsxəsini gətirib ona verəndə alim artıq ölüm ayağında idi. Kopernikin kəşfi elmdə çevriliş yaratmış və xurafata sarsıdıcı zərbə vurmuşdu.
Kopernik 1543-cü il martın 24-də vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Berry A. A Short History of Astronomy (brit. ing.). London: John Murray, 1898.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- http://copernicus.torun.pl/en/biography/1491-1495/2/.
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21614776.
- Коперник Николай // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1973. Т. 13 : Конда — Кун. С. 124–125.
- Your pictures: Poland (brit. ing.). 2012.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nikolay Kopernik 19 fevral 1473 Torun Kralliq Prussiyasi 24 may 1543 polyak astronomu riyaziyyatci ve iqtisadcisi Gunes sisteminin heliosentrik modelini ireli surmusdur Onun Sema cisimlerinin hereketine dair kitabindaki hipotezler muasir astronomiya elminin esasi kimi qebul edilir Nikolay KopernikDogum adi Niklas KoppernigkDogum tarixi 19 fevral 1473 Dogum yeri Torun Kralliq Prussiyasi Vefat tarixi 24 may 1543 70 yasinda Vefat sebebi insultElm saheleri astronomiya riyaziyyat mexanika iqtisadiyyatIs yerleri Padua Universiteti Yagellon UniversitetiTehsili Yagellon Universiteti 1491 1495 Padua Universiteti 1501 1503 Boloniya Universiteti 1496 1500 Ferrara Universiteti 1503 1503 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMilliyetce polyak olan Nikolay Kopernik astronom riyaziyyatci mexanik iqtisadci ve ilahiyyatci olmaqla yanasi daha cox ilk elmi inqilabin esasi hesab edilen Gunes sisteminin heliosentrik modelinin muellifi kimi taninir Nikolay Kopernik 1473 cu il fevralin 19 da Polsanin Toruni seherinde Almaniyadan gelmis tacir ailesinde anadan olub 9 yasinda atasini itiren Kopernik 1491 ci ilde Krakov universitetine daxil olmus burada riyaziyyat tibb ve ilahiyyat elmlerine derinden yiyelenmisdir amma o daha cox astronomiya elmi ile maraqlanirdi 1497 ci ilde Kopernik tehsilini davam etdirmek ucun Italiya gederek Bolonya universitetine daxil olur Burada o ilahiyyat huquq ve diger qedim elmlerle yanasi astronomiyani da oyrenmek imkani elde edir Kopernik Padua universitetinde tibb elmini oyrenmis ve Ferrara universitetinde ilahiyyat uzre elmi derece almisdi 1497 ci il martin 9 da Kopernik astronom Domeniko Maria Novara ile birge ilk elmi tecrubesini heyata kecirdi 1503 cu ilin sonunda Kopernik herterefli elmi biliye malik bir sexs kimi vetenine qayidir Texminen 1516 ci ilde qeleme aldigi Kicik mulahizeler adli eserinde Kopernik oz serhlerini vermisdir Hemin dovre qeder texminen 1500 il erzinde dunya sistemi haqqinda qedim yunan alimi Ptolemeyin nezeriyyesi hokmranliq edirdi Bu nezeriyyeye gore Yer kuresi kainatin merkezinde yerlesir Gunes ve diger planetler ise onun etrafinda firlanir Goy cisimlerini musahide eden Kopernik bele bir qenaete gelir ki Ptolemeyin nezeriyyesi yanlisdir Otuz illik gergin emekden uzun musahidelerden ve cetin riyazi hesablamalardan sonra Kopernik subut etdi ki Yer bir planetdir ve butun planetler Gunes etrafinda dovr edir Kopernik bildirirdi ki Yer kuresindeki musahideci Yerin terpenmez oldugunu Gunesin ise onun etrafinda firlandigini dusunur Eslinde ise Yer Gunes etrafinda firlanir ve bir il erzinde oz orbiti etrafinda tam dovre vurur 1543 cu ilde Kopernik Goy cisimlerinin firlanmasi haqqinda eserini cap etdirmek qerarina gelir Dostlari cap olunmus kitabin bir nusxesini getirib ona verende alim artiq olum ayaginda idi Kopernikin kesfi elmde cevrilis yaratmis ve xurafata sarsidici zerbe vurmusdu Kopernik 1543 cu il martin 24 de vefat etmisdir IstinadlarVikianbarda Nikolay Kopernik ile elaqeli mediafayllar var Berry A A Short History of Astronomy brit ing London John Murray 1898 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 http copernicus torun pl en biography 1491 1495 2 http www ncbi nlm nih gov pubmed 21614776 Kopernik Nikolaj Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1973 T 13 Konda Kun S 124 125 Your pictures Poland brit ing 2012