İsa ibn Məryəm (ərəb. عيسى ابن مريم) — İsrailoğullarına göndərilən son peyğəmbər və eyni zamanda da Məsih'dir. İsrailoğullarına Tövratın qanunlarını ləğv etmədən, İncili təbliğ etməyə başlamışdır. İsa, heç evlənməmiş və uşağı olmadan yaşamış və bu halı ilə göyə yüksəldilmişdir. Quranda 93-cü ayədə "Məryəmin oğlu", "Allahdan bir ruh" ya da "Allahın Kəlamı" ünvanları ilə və ya özünəməxsus adı ilə ümumilikdə 180 dəfə xatırlanmışdır. Quranda İsanın vəziyyəti Adəm peyğəmbərin vəziyyəti ilə müqayisə edilərək atasız yaradıldığı vurğulanmışdır. İsanın Allahın izni ilə müxtəlif möcüzələr göstərdiyi qəbul edilir.
İsa | |
---|---|
ərəb. عيسى ابن مريم | |
| |
Digər adı | İsa ibn Məryəm |
Doğum tarixi | ən tezi e.ə. 6 və ən geci e.ə. 4 |
Doğum yeri | Beytləhm, Roma imperiyası |
Yoxa çıxıb | |
Anası | Məryəm |
Milliyyəti | Yəhudi |
Dini | İslam |
Fəaliyyəti | vaiz, peyğəmbər, dülgər, missioner |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Doğumu
Məryəm oğlu İsa Davud'un nəslindəndir və anası Məryəmdir. Anası Məryəm anası Hənnə tərəfindən Əl-Əqsa (Süleyman məbədi'nə) ithaf edilmişdir. Onun qaynı Zəkəriyyə Məryəmə baxmağa həvalə edilmişdi. Məryəm Zəkəriyyənin himayəsində böyüdü. Bir gün Allahın mələyi Cəbrayıl Məryəmin yanına gəldi. Cəbrayıl Məryəmə insan surətində göründü. Cəbrayıl İsanın atasız doğulacağını müjdələdi, baxmayaraq ki, ona heç kim toxunmasa da. Məryəmin hamilə olduğu bəlli olduqdan sonra əhlini qoyub uzaq bir yerə çəkildi. Məryəm getdiyi bu yerdə uşaq dünyaya gətirdi. Bir hədisdə şeytanın doğulan hər uşağa toxunub onu ağlatdığı, yalnız Məryəm və oğlu İsanın bu vəziyyətdən istisna olduğu bildirilir.
Möcüzələri
Məryəm körpə İsa ilə öz xalqına qayıdanda, onun bəzi xalqı Məryəmi qınadı və zina yolu ilə uşaq sahibi olmasını nəzərdə tutdu. Meryem körpəyə işarə edərək onunla danışmalı olduqlarına işarə edib. Bundan sonra qucağında olan İsa danışdı və bu cümlələri söylədi: "Həqiqətən, mən Allahın quluyam. Kitabı mənə verdi və məni peyğəmbər etdi. Harada olsam da, məni insanlara faydalı etdi. O, mənə həyatım boyu dua etməyi, namaz qılmağı və sədəqə verməyi əmr etdi. Məni anama itaət etdi. O, məni heç vaxt zorakılıq və ya üsyançı etməyib. Doğulduğum gün, öldüyüm gün və dirildiyim gün Allah mənə sülh və təhlükəsizlik verdi. Təbəri İsa ilə bağlı iki ehtimalı ifadə edərək, ona kitab verildiyini və körpə ikən peyğəmbər olduğunu söyləyir. Birinci ehtimala görə, İsa körpə ikən peyğəmbər elan edilmiş və ona İncil verilmişdir. İkinci ehtimal odur ki, o, bunların baş verəcəyinə qəti şəkildə inanırdı, ona görə də bu xoş xəbərlərin hələ gerçəkləşməsə də, gerçəkləşdiyini bildirdi.
İsa'nın möcüzələrindən bəziləri gil quşlar düzəldir və canlandırır, korları sağaldır, ölüləri dirildir, insanların nə etdiyini və nə gizlətdiklərini bilir.
Məhəmməd'in gələcəyini bildirməsi
Səff surəsi'ndə İsa'nın İslam Peyğəmbəri Məhəmməd'i, Əhməd adı ilə qabağcadan xəbər verdiyi yazılmaqdadır.. Bəzi hədislərdə İsa'nın onun arxasınca gələcək Məhəmməd'in xoş xəbərini verdiyi bildirilir. Səyahətnamədə Övliya Çələbi İslam dininə görə Məryəm'in oğlu İsa'nın həvarilərindən biri sayılan Şem'un-u Səfanın (Xristianlıqdaki Peter) Nakura yaxınlığındakı məzarında olduğunu bildirir. O, İncil nüsxəsini dəfələrlə oxuduğunu və araşdırdığını və İsaya enən və Məhəmmədi müjdələyən ayənin həmin nüsxədə olduğunu iddia edir. Övliya Çələbinin dediyi kimi, Şəm'un-u Səfanın özü tərəfindən yazılmış bu əlyazma İncil tapılmayıb.
Xaç hadisəsi
İsa çarmıxda və ya başqa bir surəttdə öldürülməmişdir. Öldürdükləri şəxs onlara İsa kimi görünmüşdür. Ona görə də öldürdükləri şəxsin İsa olduğunu düşünüb "Məryəmin oğlu İsa Məsihi öldürdük" deyə düşünüblər. Təbərinin söylədiyi başqa bir rəvayətdə həvarilərdən biri İsaya xəyanət etməmişdir. Vəhb ibn Münəbbih 'in nəql etdiyi bu rəvayətə görə, yəhudilər İsa'nı öldürmək qərarına gəldikdə, onun olduğu evi mühasirəyə aldılar. Evdə İsa və onun on yeddi həvarisi var idi. İçəri girəndə evdəki hər kəsi İsa kimi gördülər. Bunun üzərinə dedi: "Bizi caduladınız. Onlar dedilər: "Ya İsa'nı verin, ya da hamınızı öldürəcəyik". Daha sonra bayıra çıxıb gözlədilər. İsa şagirdlərinə dedi: "İçinizdən kim Cənnət qarşılığında canını satar?" Həvarilərdən biri "Mən sataram" dedi. Sonra bayıra çıxıb evi mühasirəyə alanların yanına getdi və dedi: "Mən İsayam". Beləliklə, bunun üzərinə onu edam etdilər və İsanı öldürdüklərini düşündülər. Rəvayətçilər arasında Katadə, Süddi, İnbni Cüreyc və Mücahid də oxşar rəvayətlər etmişlər. Bu rəvayətlərdə İsanın şagirdlərindən biri ona xəyanət etmir, əksinə, onun üçün özünü qurban verir və onunla müqayisə edilərək şəhid olur. Bu həvarinin adı Sercis'dir. Evdəkilərin sayısı ilə bağlı müxtəlif rəvayətlər var. Buna görə, onların sayı on yeddi, on doqquz, on üç və ya on dörd idi.
Əhmədiyyə məzhəbinə görə, çarmıxdan qurtulan İsa Kəşmir'ə getmiş və orada Yuz Asəf adı ilə yaşamış və ölmüşdür. Lakin ümumi İslam məzhəblərinin və Əhli-Sünnənin rəyi bu istiqamətdə deyil.
İsa'nın təbiətı
Məsihliyi
İsanın titulu olan Məsih sözü Quran'da dəfələrlə işlədilir. Təbəri təfsirinə əsasən, “məsih” sözü “bir şeyi silmək” mənasında olan “silmək” felinin sifət formasıdır. İsa üçün işlədildikdə “günahları silinmiş və pak olan” mənasındadır.
Bəzi İslam alimləri Məsih anlayışını Xristianlıqdakı mənasına bənzər şəkildə şərh edirlər:
"Allah İsa peyğəmbəri Yəhudilərdən qorumuş və öldürmələrinə manə olmuşdur. Onu öz hüzuruna qaldırmışdır. Ancaq bunun necə və nə vaxt baş verdiyinə dair fərqli izahatlar və anlayışlar var. Əksəriyyətin fikrincə, Allah öz qüdrəti ilə onu mənəvi səmada xüsusi bir yerə ucaltdı, qiyamət gününə qədər onu dünyaya qaytaracaq və sonra bütün kitab əhli onun peyğəmbər olduğuna inanacaq və xurafatlarından qurtulacaqdır. İsa dünyada qaldığı müddətçə Quranı idarə edəcək və xaç və donuzla əlaqəli xurafatçı təcrübələrə son qoyacaqdır. Başqa bir anlayışa görə, Allah onu yəhudilərdən qorumuş, ölüm vaxtı gələndə öldürmüş və ruhunu göydəki yerinə yüksəltmişdir. Qiyamətdən öncə gələcək olan da onun ruhudur. Kitab əhli olanlar, ölümlərindən öncə həqiqəti öyrənib, inanacaqlar, ancaq bunun faydası olmayacaqdır. Bu anlayış Ali-İmran surəsinin 54-56-cı ayəsində öz əksini tapmışdır.
Allah olmaması
Quran Allah'dan başqa ilah olmadığını və Allah'ın uşaq edinmədiyini öyrətməktədir. İsa, Allah'ın özü də deyildir. Allah üçlüyün bir hissəsi deyildir. İsa, heç bir surətdə özünün və anasının Allah olduğunu öyrətməyib.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "...Allah onu (İsa'nı) Özünə yüksəltdi. Allah izzət və hikmət sahibidir. Kitab əhlinin hər biri Şübhəsiz ki, qiyamət günündən əvvəl ona iman gətirər." O gün də onlara şahid olacaqdır."
- Quran, 112:1-4 Arxiv surəti 13 iyul 2016 tarixindən (Wayback Machine) saytında
- Quran, 5:17 Arxiv surəti 19 yanvar 2017 tarixindən (Wayback Machine) saytında
- Quran, 5:73 Arxiv surəti 2 fevral 2017 tarixindən (Wayback Machine) saytında
- Quran, 5:116 Arxiv surəti 17 yanvar 2017 tarixindən (Wayback Machine) saytında
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Isa ibn Meryem ereb عيسى ابن مريم Israilogullarina gonderilen son peygember ve eyni zamanda da Mesih dir Israilogullarina Tovratin qanunlarini legv etmeden Incili teblig etmeye baslamisdir Isa hec evlenmemis ve usagi olmadan yasamis ve bu hali ile goye yukseldilmisdir Quranda 93 cu ayede Meryemin oglu Allahdan bir ruh ya da Allahin Kelami unvanlari ile ve ya ozunemexsus adi ile umumilikde 180 defe xatirlanmisdir Quranda Isanin veziyyeti Adem peygemberin veziyyeti ile muqayise edilerek atasiz yaradildigi vurgulanmisdir Isanin Allahin izni ile muxtelif mocuzeler gosterdiyi qebul edilir Isaereb عيسى ابن مريمIslam xettatliginda Isa nin adi Diger adi Isa ibn MeryemDogum tarixi en tezi e e 6 ve en geci e e 4Dogum yeri Beytlehm Roma imperiyasiYoxa cixib 7 aprel 30 ve ya 3 aprel 33Quds Iudeya Roma imperiyasiAnasi MeryemMilliyyeti YehudiDini IslamFealiyyeti vaiz peygember dulger missioner Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiDogumu Meryem oglu Isa Davud un neslindendir ve anasi Meryemdir Anasi Meryem anasi Henne terefinden El Eqsa Suleyman mebedi ne ithaf edilmisdir Onun qayni Zekeriyye Meryeme baxmaga hevale edilmisdi Meryem Zekeriyyenin himayesinde boyudu Bir gun Allahin meleyi Cebrayil Meryemin yanina geldi Cebrayil Meryeme insan suretinde gorundu Cebrayil Isanin atasiz dogulacagini mujdeledi baxmayaraq ki ona hec kim toxunmasa da Meryemin hamile oldugu belli olduqdan sonra ehlini qoyub uzaq bir yere cekildi Meryem getdiyi bu yerde usaq dunyaya getirdi Bir hedisde seytanin dogulan her usaga toxunub onu aglatdigi yalniz Meryem ve oglu Isanin bu veziyyetden istisna oldugu bildirilir Mocuzeleri Meryem korpe Isa ile oz xalqina qayidanda onun bezi xalqi Meryemi qinadi ve zina yolu ile usaq sahibi olmasini nezerde tutdu Meryem korpeye isare ederek onunla danismali olduqlarina isare edib Bundan sonra qucaginda olan Isa danisdi ve bu cumleleri soyledi Heqiqeten men Allahin quluyam Kitabi mene verdi ve meni peygember etdi Harada olsam da meni insanlara faydali etdi O mene heyatim boyu dua etmeyi namaz qilmagi ve sedeqe vermeyi emr etdi Meni anama itaet etdi O meni hec vaxt zorakiliq ve ya usyanci etmeyib Doguldugum gun olduyum gun ve dirildiyim gun Allah mene sulh ve tehlukesizlik verdi Teberi Isa ile bagli iki ehtimali ifade ederek ona kitab verildiyini ve korpe iken peygember oldugunu soyleyir Birinci ehtimala gore Isa korpe iken peygember elan edilmis ve ona Incil verilmisdir Ikinci ehtimal odur ki o bunlarin bas vereceyine qeti sekilde inanirdi ona gore de bu xos xeberlerin hele gerceklesmese de gerceklesdiyini bildirdi Isa nin mocuzelerinden bezileri gil quslar duzeldir ve canlandirir korlari sagaldir oluleri dirildir insanlarin ne etdiyini ve ne gizletdiklerini bilir Isa oyun yoldaslarinin gil qus oyuncaqlarini canlandirir Mehemmed in geleceyini bildirmesi Seff suresi nde Isa nin Islam Peygemberi Mehemmed i Ehmed adi ile qabagcadan xeber verdiyi yazilmaqdadir Bezi hedislerde Isa nin onun arxasinca gelecek Mehemmed in xos xeberini verdiyi bildirilir Seyahetnamede Ovliya Celebi Islam dinine gore Meryem in oglu Isa nin hevarilerinden biri sayilan Sem un u Sefanin Xristianliqdaki Peter Nakura yaxinligindaki mezarinda oldugunu bildirir O Incil nusxesini defelerle oxudugunu ve arasdirdigini ve Isaya enen ve Mehemmedi mujdeleyen ayenin hemin nusxede oldugunu iddia edir Ovliya Celebinin dediyi kimi Sem un u Sefanin ozu terefinden yazilmis bu elyazma Incil tapilmayib Xac hadisesi Isa carmixda ve ya basqa bir surettde oldurulmemisdir Oldurdukleri sexs onlara Isa kimi gorunmusdur Ona gore de oldurdukleri sexsin Isa oldugunu dusunub Meryemin oglu Isa Mesihi oldurduk deye dusunubler Teberinin soylediyi basqa bir revayetde hevarilerden biri Isaya xeyanet etmemisdir Vehb ibn Munebbih in neql etdiyi bu revayete gore yehudiler Isa ni oldurmek qerarina geldikde onun oldugu evi muhasireye aldilar Evde Isa ve onun on yeddi hevarisi var idi Iceri girende evdeki her kesi Isa kimi gorduler Bunun uzerine dedi Bizi caduladiniz Onlar dediler Ya Isa ni verin ya da haminizi oldureceyik Daha sonra bayira cixib gozlediler Isa sagirdlerine dedi Icinizden kim Cennet qarsiliginda canini satar Hevarilerden biri Men sataram dedi Sonra bayira cixib evi muhasireye alanlarin yanina getdi ve dedi Men Isayam Belelikle bunun uzerine onu edam etdiler ve Isani oldurduklerini dusunduler Revayetciler arasinda Katade Suddi Inbni Cureyc ve Mucahid de oxsar revayetler etmisler Bu revayetlerde Isanin sagirdlerinden biri ona xeyanet etmir eksine onun ucun ozunu qurban verir ve onunla muqayise edilerek sehid olur Bu hevarinin adi Sercis dir Evdekilerin sayisi ile bagli muxtelif revayetler var Buna gore onlarin sayi on yeddi on doqquz on uc ve ya on dord idi Ehmediyye mezhebine gore carmixdan qurtulan Isa Kesmir e getmis ve orada Yuz Asef adi ile yasamis ve olmusdur Lakin umumi Islam mezheblerinin ve Ehli Sunnenin reyi bu istiqametde deyil Isa nin tebietiMesihliyi Meryem oglu Isa nin tesviri sekli Isanin titulu olan Mesih sozu Quran da defelerle isledilir Teberi tefsirine esasen mesih sozu bir seyi silmek menasinda olan silmek felinin sifet formasidir Isa ucun isledildikde gunahlari silinmis ve pak olan menasindadir Bezi Islam alimleri Mesih anlayisini Xristianliqdaki menasina benzer sekilde serh edirler Allah Isa peygemberi Yehudilerden qorumus ve oldurmelerine mane olmusdur Onu oz huzuruna qaldirmisdir Ancaq bunun nece ve ne vaxt bas verdiyine dair ferqli izahatlar ve anlayislar var Ekseriyyetin fikrince Allah oz qudreti ile onu menevi semada xususi bir yere ucaltdi qiyamet gunune qeder onu dunyaya qaytaracaq ve sonra butun kitab ehli onun peygember olduguna inanacaq ve xurafatlarindan qurtulacaqdir Isa dunyada qaldigi muddetce Qurani idare edecek ve xac ve donuzla elaqeli xurafatci tecrubelere son qoyacaqdir Basqa bir anlayisa gore Allah onu yehudilerden qorumus olum vaxti gelende oldurmus ve ruhunu goydeki yerine yukseltmisdir Qiyametden once gelecek olan da onun ruhudur Kitab ehli olanlar olumlerinden once heqiqeti oyrenib inanacaqlar ancaq bunun faydasi olmayacaqdir Bu anlayis Ali Imran suresinin 54 56 ci ayesinde oz eksini tapmisdir Allah olmamasi Quran Allah dan basqa ilah olmadigini ve Allah in usaq edinmediyini oyretmektedir Isa Allah in ozu de deyildir Allah ucluyun bir hissesi deyildir Isa hec bir suretde ozunun ve anasinin Allah oldugunu oyretmeyib Hemcinin baxIsa XristianliqdaIstinadlar Allah onu Isa ni Ozune yukseltdi Allah izzet ve hikmet sahibidir Kitab ehlinin her biri Subhesiz ki qiyamet gununden evvel ona iman getirer O gun de onlara sahid olacaqdir Quran 112 1 4 Arxiv sureti 13 iyul 2016 tarixinden Wayback Machine saytinda Quran 5 17 Arxiv sureti 19 yanvar 2017 tarixinden Wayback Machine saytinda Quran 5 73 Arxiv sureti 2 fevral 2017 tarixinden Wayback Machine saytinda Quran 5 116 Arxiv sureti 17 yanvar 2017 tarixinden Wayback Machine saytinda