Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İsgəndəriyyəli Kirill (376, Əl-Məhəllə əl-Kübra, əl-Qərbiyyə mühafəzəsi[d] – 27 iyun 444, İsgəndəriyyə, Akrotiri və Dekeliya) — IV–V əsrlərdə İsgəndəriyyə yepiskopu., xristian müqəddəsi, ilahiyyatçı.
| İsgəndəriyyəli Kirill | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 376 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 27 iyun 444 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | klirik[d] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Məşhur və ziddiyyətli xristian müqəddəslərindən sayılan bu ilahiyyatçının 376-cı ildə doğulduğu ehtimal edilir. Mənbələrdə onun öz dövrünün tanınmış yepiskopu bacısı oğlu olduğu bildirilir.
Həmin dövrdə xristian dünyasında İsgəndəriyyə və Konstantinopol yepiskopları arasında ciddi nüfuz mübarizəsi gedirdi. Feofilin Konstantinopol patriarxı düşmən olduğuna görə bu, Kirillə də sirayət etmişdi. İohann 417-ci ildə vəfat etdikdə o, sonralar çox məşhurlaşan
 | "Əgər İohann yepiskopdursa, onda niyə Yəhuda həvari deyil" |  |
üsyankar cümləsini işlətmişdir. Kirill daha sonralar nestorian təliminin qatı düşməninə çevrilmişdir.
Yepiskop fəaliyyəti
412-ci ildə Feofilin ölümündən sonra İsgəndəriyyə yepiskopu vəzifəsinə yiyələnən Kirill, yerli hakimiyyət orqanları ilə mübarizə aparmaqdan da çəkinməmişdir. O, özünün yerli prefektlərdən (yerli hakimiyyət orqanı) daha üstün olduğunu, bu səbəbdən də hamının ona tabe edilməsinin vacibliyi fikrini dəfələrlə təkrarlamışdır.
Bütpərəstlərə münasibəti
Kirill yepiskop vəzifəsinə yiyələndikdən sonra qeyri-xristianlarla amansız mübarizə aparmış və onların təqibi üçün bütün güc və nüfuzunu istifadə etməkdən çəkinməmişdir. Yepiskop təkcə qeyri-xristianlara deyil, həm də digər xristian məzhəblərinin nümayəndələrinə qarşı da amansız olmuşdur. Bu mübarizənin çox zaman qanlı nəticələrə gətirib çıxardığı tarixçilər tərəfindən qələmə alınmışdır. Qeyd edək ki, bəzi tarixçilər məşhur İsgəndəriyyə kitabxanasının məhvini Kirillin yepiskop vəzifəsindəki sələfi olmuş dayısı Feofilin təşkil etdiyi qənaətindədir .
Yəhudilərə münasibəti
Kirillin yəhudilərə qarşı amansız münasibəti nəticəsində, bir vaxtlar Yaxın Şərqin ən böyük yəhudi icmalarından olan İsgəndəriyyə icması demək olar ki, tamamilə dağılıb məhv olmuşdur. Həmin dövrün tarixçisi Sokrat Sxolastik bu barədə yazmışdır:
"Kirill ətrafında çoxsaylı tərfdarlarını toplayaraq, sinaqoqlara girir, buranı yəhudilərdən təmizləyir, onların bütün mallarını və var-dövlətlərini əllərindən alır, özlərini isə şəhərdən qovurdu. Beləliklə, Makedoniyalı İsgəndərin dövründən bəri İsgəndəriyyədə yaşayan yəhudilər, hamılıqla və heç nəsiz bu şəhəri tərk edərək ətraf ərazilərə dağıldılar".
Hipatiyanın qətli
Bunlarla kifayətlənməyən yepiskop şəhər prefekti Orestin və o dövrdə çox məşhur olan alim-qadın və filosof Hipatiyanın qətlini də təşkil etmişdir. Hipatiya fövqəladə biliyi və ağlı ilə şəhər başçısı Orestə böyük təsir göstərmişdir. Bunun nəticəsində də yepiskop və onun tərəfdarları prefektlə aralarında yaşanan münaqişələrin səbəbi kimi məhz bu qadını görürdülər. 415-ci ildə bir qrup xristian Hipatiyaya hücum edərək və onu öldürmüşlər. Hipatiyanın qətlinin günahkarının Kirill deyil, kiçik kilsə xadimi Pyotr olduğunu bildirsə də, tarixçilərin əksəriyyəti bu fikri rədd edərək, Kirillin bu qətlin təşkilatçısı kimi çıxış etməsinə heç bir şübhə olmadığını yazmışlar. Hipatiyanın ölümündən sonra onun şagirdləri İsgəndəriyyəni tərk etmiş və bu şəhər elm mərkəzi kimi tənəzzülə uğramışdı.
Yaradıcılığı
Kirill xristian ilahiyyatçısı kimi də fəaliyyət göstərmiş, İsgəndəriyyə İlahiyyat məktəbinin davamçısı olmuşdur. O, Afanasinin və Laodikiyalı Apollanariusun fikirlərini özündə birləşdirən xristian iman əsaslarının müəllifi olmuş, xristian apologetikasına (dini görüşləri müdafiə edən əsər) dair bir sıra traktatlar yazmışdır. Həmçinin, nestorianlıq əleyhinə də xeyli əsərləri qələmə almışdır. Bunlardan əlavə, Bibliyanın müxtəlif hissələrinə yazılan təfsirlər və "Üç üqnum" (Ata (Tanrı), Oğul (İsa Məsih) və Müqəddəs ruh üçlüyünün vahidliyini təcəssüm edən dini termin) anlayışının izahına dair traktatların müəllifi olmuşdur.
Vəfatı
İsgəndəriyyəli Kirill 444-cü il iyunun 27-də İsgəndəriyyədə vəfat etmiş, daha sonra xristian kilsəsi tərəfindən müqəddəs elan olunmuşdur.
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Isgenderiyyeli Kirill 376 El Mehelle el Kubra el Qerbiyye muhafezesi d 27 iyun 444 Isgenderiyye Akrotiri ve Dekeliya IV V esrlerde Isgenderiyye yepiskopu xristian muqeddesi ilahiyyatci Isgenderiyyeli KirillDogum tarixi 376Dogum yeri El Mehelle el Kubra el Qerbiyye muhafezesi d MisirVefat tarixi 27 iyun 444Vefat yeri Isgenderiyye Bizans imperiyasi Kipr Akrotiri ve Dekeliya Birlesmis KralliqFealiyyeti klirik d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMeshur ve ziddiyyetli xristian muqeddeslerinden sayilan bu ilahiyyatcinin 376 ci ilde doguldugu ehtimal edilir Menbelerde onun oz dovrunun taninmis yepiskopu bacisi oglu oldugu bildirilir Hemin dovrde xristian dunyasinda Isgenderiyye ve Konstantinopol yepiskoplari arasinda ciddi nufuz mubarizesi gedirdi Feofilin Konstantinopol patriarxi dusmen olduguna gore bu Kirille de sirayet etmisdi Iohann 417 ci ilde vefat etdikde o sonralar cox meshurlasan Eger Iohann yepiskopdursa onda niye Yehuda hevari deyil usyankar cumlesini isletmisdir Kirill daha sonralar nestorian teliminin qati dusmenine cevrilmisdir Yepiskop fealiyyeti412 ci ilde Feofilin olumunden sonra Isgenderiyye yepiskopu vezifesine yiyelenen Kirill yerli hakimiyyet orqanlari ile mubarize aparmaqdan da cekinmemisdir O ozunun yerli prefektlerden yerli hakimiyyet orqani daha ustun oldugunu bu sebebden de haminin ona tabe edilmesinin vacibliyi fikrini defelerle tekrarlamisdir Butperestlere munasibeti Kirill yepiskop vezifesine yiyelendikden sonra qeyri xristianlarla amansiz mubarize aparmis ve onlarin teqibi ucun butun guc ve nufuzunu istifade etmekden cekinmemisdir Yepiskop tekce qeyri xristianlara deyil hem de diger xristian mezheblerinin numayendelerine qarsi da amansiz olmusdur Bu mubarizenin cox zaman qanli neticelere getirib cixardigi tarixciler terefinden qeleme alinmisdir Qeyd edek ki bezi tarixciler meshur Isgenderiyye kitabxanasinin mehvini Kirillin yepiskop vezifesindeki selefi olmus dayisi Feofilin teskil etdiyi qenaetindedir Yehudilere munasibeti Kirillin yehudilere qarsi amansiz munasibeti neticesinde bir vaxtlar Yaxin Serqin en boyuk yehudi icmalarindan olan Isgenderiyye icmasi demek olar ki tamamile dagilib mehv olmusdur Hemin dovrun tarixcisi Sokrat Sxolastik bu barede yazmisdir Kirill etrafinda coxsayli terfdarlarini toplayaraq sinaqoqlara girir burani yehudilerden temizleyir onlarin butun mallarini ve var dovletlerini ellerinden alir ozlerini ise seherden qovurdu Belelikle Makedoniyali Isgenderin dovrunden beri Isgenderiyyede yasayan yehudiler hamiliqla ve hec nesiz bu seheri terk ederek etraf erazilere dagildilar Hipatiyanin qetli Bunlarla kifayetlenmeyen yepiskop seher prefekti Orestin ve o dovrde cox meshur olan alim qadin ve filosof Hipatiyanin qetlini de teskil etmisdir Hipatiya fovqelade biliyi ve agli ile seher bascisi Oreste boyuk tesir gostermisdir Bunun neticesinde de yepiskop ve onun terefdarlari prefektle aralarinda yasanan munaqiselerin sebebi kimi mehz bu qadini gorurduler 415 ci ilde bir qrup xristian Hipatiyaya hucum ederek ve onu oldurmusler Hipatiyanin qetlinin gunahkarinin Kirill deyil kicik kilse xadimi Pyotr oldugunu bildirse de tarixcilerin ekseriyyeti bu fikri redd ederek Kirillin bu qetlin teskilatcisi kimi cixis etmesine hec bir subhe olmadigini yazmislar Hipatiyanin olumunden sonra onun sagirdleri Isgenderiyyeni terk etmis ve bu seher elm merkezi kimi tenezzule ugramisdi YaradiciligiKirill xristian ilahiyyatcisi kimi de fealiyyet gostermis Isgenderiyye Ilahiyyat mektebinin davamcisi olmusdur O Afanasinin ve Laodikiyali Apollanariusun fikirlerini ozunde birlesdiren xristian iman esaslarinin muellifi olmus xristian apologetikasina dini gorusleri mudafie eden eser dair bir sira traktatlar yazmisdir Hemcinin nestorianliq eleyhine de xeyli eserleri qeleme almisdir Bunlardan elave Bibliyanin muxtelif hisselerine yazilan tefsirler ve Uc uqnum Ata Tanri Ogul Isa Mesih ve Muqeddes ruh ucluyunun vahidliyini tecessum eden dini termin anlayisinin izahina dair traktatlarin muellifi olmusdur VefatiIsgenderiyyeli Kirill 444 cu il iyunun 27 de Isgenderiyyede vefat etmis daha sonra xristian kilsesi terefinden muqeddes elan olunmusdur IstinadlarDictionary of African Biography ing E K Akyeampong Henry Louis Gates Jr NYC OUP 2012 2015 02 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 16 Sokrat Sxolastik Kilse tarixi VII kitab fesil 13Xarici kecidler