İosif Qriqoryeviç Qrişaşvili (gürc. იოსებ გრიგოლის ძე გრიშაშვილი doğum soyadı İosif Qriqoryeviç Mamulaşvili; 12 (24) aprel 1889 və ya 1889, Tiflis – 3 avqust 1965 və ya 1965, Tbilisi) — Gürcü sovet şairi. Gürcüstan SSR xalq şairi (1959). Ermənistan SSR əməkdar artisti (1945). İkinci dərəcəli Stalin mükafatı laureatı (1950).
İosif Qriqoryeviç Qrişaşvili | |
---|---|
gürc. იოსებ გრიგოლის ძე გრიშაშვილი | |
Doğum adı | İosif Qriqoryeviç Mamulaşvili |
Doğum tarixi | 12 (24) aprel 1889 və ya 1889 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 3 avqust 1965 və ya 1965 |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Fəaliyyəti | şair, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi |
Əsərlərinin dili | gürcü |
İstiqamət | sosialist realizmi |
Janr | şeir |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
12 (24) aprel 1889-cu ildə Tiflisdə kiçik sənətkar ailəsində anadan olmuşdur. İosif belletrist yazıçı Lalioninin əmisidir.
1904-cü ildə atasını itirən İosif gimnaziyanı tərk edərək xidmətçi, sonra mətbəədə yazıçı kimi işləmək məcburiyyətində qaldı. Gənc şairin ədəbi fəaliyyətinin ilk dövrü 1905–1906-cı illərdə, köhnə Tiflisin sənətkar məhəlləsində dram dərnəyi təşkil etdiyi, ona vodevil yazdığı, özünün oynadığı və pyeslərinin tamaşaya qoyulmasına rəhbərlik etdiyi dövrdən başlayır. 1908-ci ildə Tiflis Teatrına aktyor və rejissor kimi işə daxil oldu. Orada o dövrün gürcü səhnəsinin görkəmli ustaları ilə tanış oldu. Orada əsl ədəbi və poetik şüuru formalaşdı. 1912–1913-cü illərdə İ.Qrişaşvili gürcü ədəbiyyatının görkəmli klassikləri V.Pşavela, Ş.Z.Araqvispireli və məşhur proletar şairi İ.İ.Evdoşvili ilə birlikdə Qorinin ilk qəzeti olan "Kartli" ilə əməkdaşlıq edir. 1946-cı ildə Gürcüstan SSR Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü seçilmışdir.
Yaradıcılığı
1904-cü ildən nəşr olunmağa başlayıb. Şairin inqilabdan əvvəlki yaradıcılığı fərdiyyətçilik, simvolizmə yaxınlıq ilə fərqlənir. 1914-cü ildə şeirlər toplusunun birinci cildi, 1922-ci ildə ikinci cildi nəşr olundu. Oktyabr inqilabından sonra yenidən canlanan Gürcüstan şairi oldu. "Cambula" (1938), "David dağında" (1938), "İşıq" (1947), "Mükafat" (1944), "Əməyin Himni" (1920), "Yeni Kutaisi", "Narinjiano", " Bir gün kənddə", "Samqori" şeirləri bu dövrdə şöhrət qazanmışdır. Şair yeni bir şəhər obrazını canlandırır ("Köhnə Tiflisə Vida" (1925), "Yeni Tbilisi", "Komsomolskaya Xiyabanında Qriqori Orbeliani"). Böyük Vətən müharibəsi zamanı xalqı düşmənlərə qarşı qəhrəmancasına mübarizəyə çağırırdı. O, ("Vətən və Qələbə" (1941), "Leninqrad", "Stalinqrad Qəhrəmanları" (1943), "Puşkin şəhərində", "Qələbə Baharı") (1945), "Ağ hicab balladası", "Seçki məntəqəmdən liderə məktub" (1937), "Soselo" (1939), "Potidəki Stalin abidəsi" (1945), "Gürcü avtomobili" (1947), "Balaca Qori sakinlərindən "(1949), "Stalinçi Bayraqla"(1949), "Liderə Şöhrət "(1944), "Beriya Meydanı" (1941), "Qori Odunun yanında Pionerlər"(1941) və s. şeirlərin müəllifidir. 12 Mart 1950-ci ildə SSRİ Ali Sovetinə seçkilər günü şair İ.V.Stalin haqqında aşağıdakı sətirləri yazmışdır:
Sən sülh və yaxşılıq elçisisən,
Taleyinizə həmd olsun!
Yalnız səslərimiz deyil -
Həyatımızı sənə verəcəyik.
Gürcüstan SSR-in 25 illiyi münasibətilə İosif talinə həsr olunmuş "Sənin haqqında mahnı oxumağı dayandırmayacağam" adlı əsərlər toplusunu nəşr etdirdi. Şair uşaqlar üçün 20-yə yaxın şeir kitabı yazmışdır. İ.Q.Qrişaşvili eyni zamanda gürcü ədəbiyyatı və teatr tarixçisidir. O, rus-gürcü, ukrayna-gürcü, erməni-gürcü mədəni əlaqələrinin tarixi və s.("Sayat Nova", "Köhnə Tiflis Ədəbi Bohemiyası", "Aleksandr Çavçavadzenin Həyatı") mövzusunda əsərlər yazmışdır. O, "İlya Çavçavadze və Gürcüstan Teatrı", "Lermontov gürcü ədəbiyyatında", "Puşkin və tərcüməçilərimiz", "Dramaturq Ostrovski və Gürcü Teatrı", "Şevçenko və Gürcüstan", "Krılov və Akaki Sereteli", "Tiflisdəki Qorki", "Aleksandr Kazbegi aktyor kimi" və s. elmi məqalələr sahibidir.
İ.Q.Qrişaşvili O.Tumanyan, Aleksandr Şirvanzadə, M.F.Axundovun əsərlərini gürcü dilinə tərcümə etmişdir.
Xatirəsi
- Tiflisdəki Mtatsminda panteonunda dəfn edilmişdir.
- SSRİ dövründə Qrişaşvilinin adı Tbilisi Tarixi Muzeyinə verilmişdi.
- Tiflisdə Abanotubani rayonundakı bir küçə Qrişaşvilinin adını daşıyır.
Mükafat və təltifləri
- İkinci dərəcəli Stalin mükafatı (1950) — "Seçilmiş" şeirlər toplusuna görə (1949)
- (25.8.1944) — ədəbi fəaliyyətin 40 illiyi ilə əlaqədar
- Gürcüstan SSR xalq şairi (1959)
- Ermənistan SSR əməkdar artisti (1945) — "Sayat-Nova" monoqrafiyasına görə
Əsərləri
- Seçilmiş şeirlər. Tbilisi, 1943
- Şeir. M.: Sovet yazıçısı, 1946
- Şeir. M.: "Pravda", kitabxana "Ogonyok", No 21, 1951
- Seçilmiş şeirlər. Moskva: Goslitizdat, 1951
- Şeir. S.: Goslitizdat, 1957
- Mahnı sözləri. Tbilisi, 1959
- Şeir. Tbilisi, 1967
İstinadlar
- Grišašvili, Ioseb // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Гришашвили Иосиф Григорьевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Гришашвили Иосиф Григорьевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- . en:Georgian National Academy of Sciences. 22 April 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 March 2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iosif Qriqoryevic Qrisasvili gurc იოსებ გრიგოლის ძე გრიშაშვილი dogum soyadi Iosif Qriqoryevic Mamulasvili 12 24 aprel 1889 ve ya 1889 Tiflis 3 avqust 1965 ve ya 1965 Tbilisi Gurcu sovet sairi Gurcustan SSR xalq sairi 1959 Ermenistan SSR emekdar artisti 1945 Ikinci dereceli Stalin mukafati laureati 1950 Iosif Qriqoryevic Qrisasviligurc იოსებ გრიგოლის ძე გრიშაშვილიDogum adi Iosif Qriqoryevic MamulasviliDogum tarixi 12 24 aprel 1889 ve ya 1889Dogum yeri Tiflis Tiflis quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 3 avqust 1965 1965 08 03 ve ya 1965Vefat yeri Tbilisi Gurcustan SSR SSRIDefn yeri Mtatsminda panteonu d Fealiyyeti sair edebiyyatsunas tercumeciEserlerinin dili gurcuIstiqamet sosialist realizmiJanr seirUzvluyu SSRI Yazicilar Ittifaqi Gurcustan Milli Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati12 24 aprel 1889 cu ilde Tiflisde kicik senetkar ailesinde anadan olmusdur Iosif belletrist yazici Lalioninin emisidir 1904 cu ilde atasini itiren Iosif gimnaziyani terk ederek xidmetci sonra metbeede yazici kimi islemek mecburiyyetinde qaldi Genc sairin edebi fealiyyetinin ilk dovru 1905 1906 ci illerde kohne Tiflisin senetkar mehellesinde dram derneyi teskil etdiyi ona vodevil yazdigi ozunun oynadigi ve pyeslerinin tamasaya qoyulmasina rehberlik etdiyi dovrden baslayir 1908 ci ilde Tiflis Teatrina aktyor ve rejissor kimi ise daxil oldu Orada o dovrun gurcu sehnesinin gorkemli ustalari ile tanis oldu Orada esl edebi ve poetik suuru formalasdi 1912 1913 cu illerde I Qrisasvili gurcu edebiyyatinin gorkemli klassikleri V Psavela S Z Araqvispireli ve meshur proletar sairi I I Evdosvili ile birlikde Qorinin ilk qezeti olan Kartli ile emekdasliq edir 1946 ci ilde Gurcustan SSR Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu secilmisdir Yaradiciligi1904 cu ilden nesr olunmaga baslayib Sairin inqilabdan evvelki yaradiciligi ferdiyyetcilik simvolizme yaxinliq ile ferqlenir 1914 cu ilde seirler toplusunun birinci cildi 1922 ci ilde ikinci cildi nesr olundu Oktyabr inqilabindan sonra yeniden canlanan Gurcustan sairi oldu Cambula 1938 David daginda 1938 Isiq 1947 Mukafat 1944 Emeyin Himni 1920 Yeni Kutaisi Narinjiano Bir gun kendde Samqori seirleri bu dovrde sohret qazanmisdir Sair yeni bir seher obrazini canlandirir Kohne Tiflise Vida 1925 Yeni Tbilisi Komsomolskaya Xiyabaninda Qriqori Orbeliani Boyuk Veten muharibesi zamani xalqi dusmenlere qarsi qehremancasina mubarizeye cagirirdi O Veten ve Qelebe 1941 Leninqrad Stalinqrad Qehremanlari 1943 Puskin seherinde Qelebe Bahari 1945 Ag hicab balladasi Secki menteqemden lidere mektub 1937 Soselo 1939 Potideki Stalin abidesi 1945 Gurcu avtomobili 1947 Balaca Qori sakinlerinden 1949 Stalinci Bayraqla 1949 Lidere Sohret 1944 Beriya Meydani 1941 Qori Odunun yaninda Pionerler 1941 ve s seirlerin muellifidir 12 Mart 1950 ci ilde SSRI Ali Sovetine seckiler gunu sair I V Stalin haqqinda asagidaki setirleri yazmisdir Sen sulh ve yaxsiliq elcisisen Taleyinize hemd olsun Yalniz seslerimiz deyil Heyatimizi sene vereceyik Gurcustan SSR in 25 illiyi munasibetile Iosif taline hesr olunmus Senin haqqinda mahni oxumagi dayandirmayacagam adli eserler toplusunu nesr etdirdi Sair usaqlar ucun 20 ye yaxin seir kitabi yazmisdir I Q Qrisasvili eyni zamanda gurcu edebiyyati ve teatr tarixcisidir O rus gurcu ukrayna gurcu ermeni gurcu medeni elaqelerinin tarixi ve s Sayat Nova Kohne Tiflis Edebi Bohemiyasi Aleksandr Cavcavadzenin Heyati movzusunda eserler yazmisdir O Ilya Cavcavadze ve Gurcustan Teatri Lermontov gurcu edebiyyatinda Puskin ve tercumecilerimiz Dramaturq Ostrovski ve Gurcu Teatri Sevcenko ve Gurcustan Krilov ve Akaki Sereteli Tiflisdeki Qorki Aleksandr Kazbegi aktyor kimi ve s elmi meqaleler sahibidir I Q Qrisasvili O Tumanyan Aleksandr Sirvanzade M F Axundovun eserlerini gurcu diline tercume etmisdir XatiresiTiflisdeki Mtatsminda panteonunda defn edilmisdir SSRI dovrunde Qrisasvilinin adi Tbilisi Tarixi Muzeyine verilmisdi Tiflisde Abanotubani rayonundaki bir kuce Qrisasvilinin adini dasiyir Mukafat ve teltifleriIkinci dereceli Stalin mukafati 1950 Secilmis seirler toplusuna gore 1949 Qirmizi Emek Bayragi ordeni 25 8 1944 edebi fealiyyetin 40 illiyi ile elaqedar Gurcustan SSR xalq sairi 1959 Ermenistan SSR emekdar artisti 1945 Sayat Nova monoqrafiyasina goreEserleriSecilmis seirler Tbilisi 1943 Seir M Sovet yazicisi 1946 Seir M Pravda kitabxana Ogonyok No 21 1951 Secilmis seirler Moskva Goslitizdat 1951 Seir S Goslitizdat 1957 Mahni sozleri Tbilisi 1959 Seir Tbilisi 1967IstinadlarGrisasvili Ioseb Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Grishashvili Iosif Grigorevich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Grishashvili Iosif Grigorevich Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 en Georgian National Academy of Sciences 22 April 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 March 2016