Ço-Oyu, Çovovuyaq, Ço-Oy (tib. ཇོ་བོ་དབུ་ཡག; çin. 卓奧友峰) — Himalayda dağ zirvəsi. Ço-Oyu dağının dəniz səviyyəsindən hündürlüyü 8188 metrdir. O səkkizminliklər içərisində altıncı hündür zirvədir. Tibet dilində Ço-Oyu "firuzəyi ilahə" deməkdir.
Ço-Oyu | |
---|---|
tib. ཇོ་བོ་དབུ་ཡག, çin. 卓奥友峰 | |
| |
Ümumi məlumatlar | |
Dağ sistemi | Himalay |
Dağ silsiləsi | Mahalanqur-Himal |
Mütləq hündürlüyü | 8188 |
Nisbi hündürlüyü | 2344 m |
İlk fəthi | 19 oktyabr 1954-cü il (, , .) |
Yerləşməsi | |
Ölkələr | |
Region | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Ço-Oyu dağı Nepalla Çinin (Tibet Muxtar Vilayəti) sərhəddində yerləşir. Zirvə Himalaya aid olub Mahalanqur-Himal dağ silsiləsində daxildir. Ümumən bu silsilə Comolunqma dağ massivinin tərkibinə aiddir. Ço-Oyu dağının hündürlüyü 8201 metr olub dünyada altıncı hündür dağdır.
Ço-Oyu dağından bir neçə kilometr qərbdə Nanqpa-La aşırımı (5716 m) yerləşir. Aşırım buzla ilə örtülüdür. Bu aşırımdan şerplərin Tibetlə olan əsas ticarət yolu keçir. Bu özəlliyə görə Ço-Oya zirvəsi alpinistlərə görə ən asan fəth edilən səkkizminliklərdəndir. Ço-Oyu dağı ölüm hadisələrinə görə çox az əmsala malikdir. Zirvəyə əsasən Tibet ərazisindən dırmanırlar. Nepal ərazisindən, əsasən cənub divarından zirvəyə dırmanmaq daha çətindir. Bu istiqamətdən zirvəni fəth etmək tək-tük alpinistlərə qismət olmuş. Ço-Oya zirvəsi Nepalın Saqarmatha Milli parkına aiddir. İlkin ölçmələr nəticəsində Ço-Oyu dünyanın yeddinci hündür zirvəsi hesab edilirdi (8150 m). 1996-cı ildə həyata keçirilə yeni ölçmə işləri nəticəsində hündürlük 8188 metr müəyyən edilmiş.
Fəth olunma tarixi
2016-cı ilə qədər Ço-Oyu dağına 15 fərqli marşrut mövcud idi.
1952-ci ildə Edmund Hillari ərazidə ilk kəşfiyyat işlərini həyata keçirmiş. 1954-cü ildə isə zirvənin ilk fəthi baş tutdu. 19 oktyabrda avstriya ekspedisiyasının üzvləri Cozef Joçer, Herbet Tiçi və şerp Pasanq Dava Lama zirvəyə dırmana bilmişlər. 1958-ci ildə Pasanq Dava hindistandan olan ekspedisiya ilə yenidən zirvəyə dırmanmış. Bu ekspedisiya zamanı ilk alpinist ölümü qeydə alındı. 1978-ci ildə avstriyalı alpinistlər çətin cənub-şərq divarı üzrə zirvəyə dırmanmağa bacarmışlar. Raynhold Messner dördüncü cəhtdən sonra zirvəni fəth edə bilmiş. 1984-cü ildə çexoslavakiyadan olan ilk qadın alpinist: Dina Şterbova və Vera Komarkova zirvəyə dırmanmış. İlk qış dırmanışı 1985-ci il 12 fevralda baş tutmuşdur. 2014-cü ildə 16 yaşlı amerikalı alpinist Mettyu Monis ən gənc alpinist kimi zirvəni fəth etmişdir.1994-cü ildə ilk solo (təkbaşına) dırmanışı yapon Yasusi Yamanoy həyata keçirmiş. O Ço-Oyunın zirvəsinə cənub-qərb divarında dırmanmış
İstinadlar
- "Peakbagger.com". 2012-11-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-22.
- Географическая энциклопедия. "Чо-Ойю́". Slovariki 2.0. 2016-12-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-22.
- "БРЭ". 2016-12-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-22.
- . 2016-12-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-22.
- "NASA Earth Observatory: Cho Oyu". NASA. 2018. 2022-03-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-25.
- . 2018-09-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-25.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-25.
- . 2016-09-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-25.
- "Чо-Ойю. Все маршруты восхождения на шестой по высоте восьмитысячник мира - 4sport.ua". 4sport.ua. 2016-02-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-01-31.
- ""16-и летний американец Мэтт Мониц стал самым молодым в мире альпинистом на вершине Чо-Ойю!"". 2014-05-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-25.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Co Oyu Covovuyaq Co Oy tib ཇ བ དབ ཡག cin 卓奧友峰 Himalayda dag zirvesi Co Oyu daginin deniz seviyyesinden hundurluyu 8188 metrdir O sekkizminlikler icerisinde altinci hundur zirvedir Tibet dilinde Co Oyu firuzeyi ilahe demekdir Co Oyutib ཇ བ དབ ཡག cin 卓奥友峰Co Oyu daginin Nepalin Qokio kendinden gorunusu Umumi melumatlarDag sistemi HimalayDag silsilesi Mahalanqur HimalMutleq hundurluyu 8188Nisbi hundurluyu 2344 mIlk fethi 19 oktyabr 1954 cu il Yerlesmesi28 05 39 sm e 86 39 39 s u Olkeler CXR NepalRegion TibetCo Oyu Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiCo Oyu dagi Nepalla Cinin Tibet Muxtar Vilayeti serheddinde yerlesir Zirve Himalaya aid olub Mahalanqur Himal dag silsilesinde daxildir Umumen bu silsile Comolunqma dag massivinin terkibine aiddir Co Oyu daginin hundurluyu 8201 metr olub dunyada altinci hundur dagdir Co Oyu dagindan bir nece kilometr qerbde Nanqpa La asirimi 5716 m yerlesir Asirim buzla ile ortuludur Bu asirimdan serplerin Tibetle olan esas ticaret yolu kecir Bu ozelliye gore Co Oya zirvesi alpinistlere gore en asan feth edilen sekkizminliklerdendir Co Oyu dagi olum hadiselerine gore cox az emsala malikdir Zirveye esasen Tibet erazisinden dirmanirlar Nepal erazisinden esasen cenub divarindan zirveye dirmanmaq daha cetindir Bu istiqametden zirveni feth etmek tek tuk alpinistlere qismet olmus Co Oya zirvesi Nepalin Saqarmatha Milli parkina aiddir Ilkin olcmeler neticesinde Co Oyu dunyanin yeddinci hundur zirvesi hesab edilirdi 8150 m 1996 ci ilde heyata kecirile yeni olcme isleri neticesinde hundurluk 8188 metr mueyyen edilmis Feth olunma tarixi2016 ci ile qeder Co Oyu dagina 15 ferqli marsrut movcud idi 1952 ci ilde Edmund Hillari erazide ilk kesfiyyat islerini heyata kecirmis 1954 cu ilde ise zirvenin ilk fethi bas tutdu 19 oktyabrda avstriya ekspedisiyasinin uzvleri Cozef Jocer Herbet Tici ve serp Pasanq Dava Lama zirveye dirmana bilmisler 1958 ci ilde Pasanq Dava hindistandan olan ekspedisiya ile yeniden zirveye dirmanmis Bu ekspedisiya zamani ilk alpinist olumu qeyde alindi 1978 ci ilde avstriyali alpinistler cetin cenub serq divari uzre zirveye dirmanmaga bacarmislar Raynhold Messner dorduncu cehtden sonra zirveni feth ede bilmis 1984 cu ilde cexoslavakiyadan olan ilk qadin alpinist Dina Sterbova ve Vera Komarkova zirveye dirmanmis Ilk qis dirmanisi 1985 ci il 12 fevralda bas tutmusdur 2014 cu ilde 16 yasli amerikali alpinist Mettyu Monis en genc alpinist kimi zirveni feth etmisdir 1994 cu ilde ilk solo tekbasina dirmanisi yapon Yasusi Yamanoy heyata kecirmis O Co Oyunin zirvesine cenub qerb divarinda dirmanmisIstinadlar Peakbagger com 2012 11 08 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 22 Geograficheskaya enciklopediya Cho Ojyu Slovariki 2 0 2016 12 21 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 22 BRE 2016 12 20 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 22 2016 12 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 22 NASA Earth Observatory Cho Oyu NASA 2018 2022 03 18 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 25 2018 09 21 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 25 Arxivlenmis suret 2017 12 01 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 25 2016 09 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 25 Cho Ojyu Vse marshruty voshozhdeniya na shestoj po vysote vosmitysyachnik mira 4sport ua 4sport ua 2016 02 18 tarixinde Istifade tarixi 2016 01 31 16 i letnij amerikanec Mett Monic stal samym molodym v mire alpinistom na vershine Cho Ojyu 2014 05 23 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 25