Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əsrimizin Siyavuşu (osman. عصرمزك سیاوشی, türk. Asrımızın Siyavuşu) — Müsavat partiyasının keçmiş lideri və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Milli Şurasının sədri və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradıcısı Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin Azərbaycanda milli hərəkatın tarixinə həsr etdiyi əsəri (esse). Məhəmməd Əmin əsəri 1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Lahıcda gizlənərkən yazıb. Əsər 1923-cü ildə İstanbulda çap edilib.
| Əsrimizin Siyavuşu | |
|---|---|
| osman. عصرمزك سیاوشی | |
 İstanbuldaki nəşrin türk dilində olan titul vərəqi (1923) | |
| Janr | esse |
| Müəllif | Məhəmməd Əmin Rəsulzadə |
| Orijinal dili | türk dili |
| Yazılma ili | 1920 |
| Nəşr ili | 1923 |
| Nəşriyyat | Amedi Mətbəəsi |
| Əvvəlki | "Azərbaycan Cümhuriyyəti keyfiyyəti-təşəkkülü və indiki vəziyyəti" |
Yazılma tarixi
Bakı 1920-ci ildə bolşeviklərin əlinə keçdikdən sonra Məhəmməd Əmin Rəsulzadə bir ay müddətində şəhərdə qalmışdı. Daha sonra o, dostu ilə birlikdə Gürcüstana getdi. Onlar səyahət zamanı Şamaxı qəzasının Lahıc qəsəbəsində, yerli sakinlərin birinin evində qalırlar. Evin kiçik kitabxanasında fars, azərbaycan və rus dillərində kitablar var idi. Kitabxanada Məhəmməd Əmin diqqətini çəkən əsər Firdovsinin "Şahnamə"si idi. Məhəmməd Əmin ev sahibinin icazəsi ilə kitabı oxumağa başladı. Onun ən çox xoşuna gələn hissə Siyavuş haqqında dastan idi. Məhəmməd Əmin hekayə ilə tanış olsa da, bir dəfə də dostuna yüksək səslə oxudu. Əsərdən ilhamlanan Məhəmməd Əmin dedi:
 | Arkadaş, tariximizin Siyavuşunu dinlədin. İndi sənə əsrimizin Səyavuşunu yazacağam. |  |
Məhəmməd Əminin dostu hər dəqiqə basqın gözləntisi olduğu halda onun yazı yazacağına inanmadı. Ancaq o, yazmağa başladı. Məhəmməd Əmin bir neçə səhifə yazdıqdan sonra onlar yerlərini dəyişdirməli oldular. Yeni yer onun daha da ilhamla işləməsinə kömək etdi. Altı gün sonra yenidən yerlərini dəyişdilər. Burada sonuncu bölmənin qaralama variantı tamamlandı.
Amma Rəsulzadə dostu ilə Lahıcda daha çox qala bilməzdilər. Qəsəbə sakinlərindən bəziləri nəzarət altına alınmışdılar, qəsəbənin üzərində isə müşahidə edilirdi. Rəsulzadə Lahıcı tərk etdi və kəndlərin birində əsərini təzədən yazmağa başladı. Tutulacaq deyə ehtiyatlanan Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, əsərin surətini kəndlinin evində saxladı, qaralama halın isə özündə. Amma tezliklə onun gizləndiyi yer tapıldı, özü isə həbs edildi. Təslim olmadan öncə Rəsulzadə onda olan surəti məhv etmişdi.
Rəsulzadə Moskvaya aparıldı. İki ildən sonra onu Finlandiyaya, oradan isə İstanbula köçürtmək mümkün oldu. Bu iki il ərzində kəndliyə verdiyi nüsxənin saxlanılması haqda heç bir şey öyrənə bilməmişdi. Həmən əsərin onun dostlarında olması mümkün deyil idi, çünki Məhəmməd Əmin Rəsulzadə kəndliyə tapşırmışdı ki, onun yazılı icazəsi olmadan nüsxəni heç kəsə verməsin. Nəhayət, 1923-ci ildə Rəsulzadə İstanbula gəlib çatmış əsəri tapdı. "Əsrimizin Siyavuş" həmin il İstanbulda dərc olundu.
Rəsulzadə itirilmiş əməyinə görə çox üzülürdü. Onun dostları ona əsəri yenidən yazmağı məsləhət görürdülər, amma Rəsulzadə qeyd edirdi ki: "Ehtimal ki, bu mövzu yenidən yazıla bilərdi, fəqət o zamankı hal, ruh halı və vəziyyət bir daha geri gələmməz. 1920-ci ildə Lahıcda qaçaq bir həyat yaşayan Əli Əhmədoğlunun (saxlanıldığım zaman daşıdığım gizli ad) əsəri ilə 1923-cü ildə İstanbulda yaşayan Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin əsəri arasındakı fərq aşkar olsa gərək.
Çapı
"Əsrimizin Siyavuşu" ilk dəfə 1923-cü ildə İstanbulda türk dilində çap edildi. 1928-ci ildə əsər yenidən İstanbulda çapdan çıxdı. 1989-cu ildə "Əsrimizin Siyavuşu" Ankarada nəşr olundu.
"Əsrimizin Siyavuşu" ilk dəfə azərbaycan dilində 1990-cı ildə Bakıda çap edildi. Mais Əlizadə əsəri türk dilindən tərcümə etmişdi.
Mənbələr
Şərhlər
İstinadlar
- Шнирельман В. А. Войны памяти: мифы, идентичность и политика в Закавказье / Рецензент: Л. Б. Алаев. — М.: Академкнига, 2003. — С. 122-123. — 592 с. — 2000 экз. — .
- Балаев, 2009. səh. 213
- . 2017-05-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-25.
- Рәсулзадә, 1990. səh. 16
- Рәсулзадә, 1990. səh. 17
- Rəsulzadə və “ Əsrimizin Siyavuş”u[ölü keçid]
- Әлијев, 1990. səh. 13
- Әлијев, 1990. səh. 15
Ədəbiyyat
- Мәммәд Әмин Рәсулзадә. Әсримизин Сијавушу. Чағдаш Азәрбајҹан әдәбијјаты. Чағдаш Азәрбајҹан тарихи / Под ред. Арифа Аджалова. — Б.: Ҝәнҹлик, 1990. — 112 с. — .
- Әлијев М. Мәммәд Әмин Рәсулзадәнин өмүр јолу (азерб.) // Әсримизин Сијавушу. Чағдаш Азәрбајҹан әдәбијјаты. Чағдаш Азәрбајҹан тарихи. — Б.: Ҝәнҹлик, 1990.
- Балаев А. Мамед Эмин Расулзаде (1884-1955) / Научный редактор: М. Н. Губогло – доктор исторических наук, профессор, зам. директора Института этнологии и антропологии РАН. Рецензент: С. М. Исхаков – доктор исторических наук, профессор, Институт Российской истории РАН.. — М.: Издательство «Флинта», 2009. — 288 с. — .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Esrimizin Siyavusu osman عصرمزك سیاوشی turk Asrimizin Siyavusu Musavat partiyasinin kecmis lideri ve Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Milli Surasinin sedri ve Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin yaradicisi Mehemmed Emin Resulzadenin Azerbaycanda milli herekatin tarixine hesr etdiyi eseri esse Mehemmed Emin eseri 1920 ci ilde Azerbaycanda sovet hakimiyyeti qurulduqdan sonra Lahicda gizlenerken yazib Eser 1923 cu ilde Istanbulda cap edilib Esrimizin Siyavusuosman عصرمزك سیاوشیIstanbuldaki nesrin turk dilinde olan titul vereqi 1923 Janr esseMuellif Mehemmed Emin ResulzadeOrijinal dili turk diliYazilma ili 1920Nesr ili 1923Nesriyyat Amedi MetbeesiEvvelki Azerbaycan Cumhuriyyeti keyfiyyeti tesekkulu ve indiki veziyyeti Yazilma tarixiEserin muellifi Mehemmed Emin Resulzade Baki 1920 ci ilde bolseviklerin eline kecdikden sonra Mehemmed Emin Resulzade bir ay muddetinde seherde qalmisdi Daha sonra o dostu ile birlikde Gurcustana getdi Onlar seyahet zamani Samaxi qezasinin Lahic qesebesinde yerli sakinlerin birinin evinde qalirlar Evin kicik kitabxanasinda fars azerbaycan ve rus dillerinde kitablar var idi Kitabxanada Mehemmed Emin diqqetini ceken eser Firdovsinin Sahname si idi Mehemmed Emin ev sahibinin icazesi ile kitabi oxumaga basladi Onun en cox xosuna gelen hisse Siyavus haqqinda dastan idi Mehemmed Emin hekaye ile tanis olsa da bir defe de dostuna yuksek sesle oxudu Eserden ilhamlanan Mehemmed Emin dedi Arkadas tariximizin Siyavusunu dinledin Indi sene esrimizin Seyavusunu yazacagam Mehemmed Eminin dostu her deqiqe basqin gozlentisi oldugu halda onun yazi yazacagina inanmadi Ancaq o yazmaga basladi Mehemmed Emin bir nece sehife yazdiqdan sonra onlar yerlerini deyisdirmeli oldular Yeni yer onun daha da ilhamla islemesine komek etdi Alti gun sonra yeniden yerlerini deyisdiler Burada sonuncu bolmenin qaralama varianti tamamlandi Amma Resulzade dostu ile Lahicda daha cox qala bilmezdiler Qesebe sakinlerinden bezileri nezaret altina alinmisdilar qesebenin uzerinde ise musahide edilirdi Resulzade Lahici terk etdi ve kendlerin birinde eserini tezeden yazmaga basladi Tutulacaq deye ehtiyatlanan Mehemmed Emin Resulzade eserin suretini kendlinin evinde saxladi qaralama halin ise ozunde Amma tezlikle onun gizlendiyi yer tapildi ozu ise hebs edildi Teslim olmadan once Resulzade onda olan sureti mehv etmisdi Eserin yazildigi Ismayilli rayonunun Lahic qesebesi Resulzade Moskvaya aparildi Iki ilden sonra onu Finlandiyaya oradan ise Istanbula kocurtmek mumkun oldu Bu iki il erzinde kendliye verdiyi nusxenin saxlanilmasi haqda hec bir sey oyrene bilmemisdi Hemen eserin onun dostlarinda olmasi mumkun deyil idi cunki Mehemmed Emin Resulzade kendliye tapsirmisdi ki onun yazili icazesi olmadan nusxeni hec kese vermesin Nehayet 1923 ci ilde Resulzade Istanbula gelib catmis eseri tapdi Esrimizin Siyavus hemin il Istanbulda derc olundu Resulzade itirilmis emeyine gore cox uzulurdu Onun dostlari ona eseri yeniden yazmagi meslehet gorurduler amma Resulzade qeyd edirdi ki Ehtimal ki bu movzu yeniden yazila bilerdi feqet o zamanki hal ruh hali ve veziyyet bir daha geri gelemmez 1920 ci ilde Lahicda qacaq bir heyat yasayan Eli Ehmedoglunun saxlanildigim zaman dasidigim gizli ad eseri ile 1923 cu ilde Istanbulda yasayan Mehemmed Emin Resulzadenin eseri arasindaki ferq askar olsa gerek Capi Esrimizin Siyavusu ilk defe 1923 cu ilde Istanbulda turk dilinde cap edildi 1928 ci ilde eser yeniden Istanbulda capdan cixdi 1989 cu ilde Esrimizin Siyavusu Ankarada nesr olundu Esrimizin Siyavusu ilk defe azerbaycan dilinde 1990 ci ilde Bakida cap edildi Mais Elizade eseri turk dilinden tercume etmisdi MenbelerSerhler Istinadlar Shnirelman V A Vojny pamyati mify identichnost i politika v Zakavkaze Recenzent L B Alaev M Akademkniga 2003 S 122 123 592 s 2000 ekz ISBN 5 94628 118 6 Balaev 2009 seh 213 2017 05 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 11 25 Rәsulzadә 1990 seh 16 Rәsulzadә 1990 seh 17 Resulzade ve Esrimizin Siyavus u olu kecid Әliјev 1990 seh 13 Әliјev 1990 seh 15 Edebiyyat Mәmmәd Әmin Rәsulzadә Әsrimizin Siјavushu Chagdash Azәrbaјҹan әdәbiјјaty Chagdash Azәrbaјҹan tarihi Pod red Arifa Adzhalova B Ҝәnҹlik 1990 112 s ISBN 5 8020 0772 9 Әliјev M Mәmmәd Әmin Rәsulzadәnin omүr јolu azerb Әsrimizin Siјavushu Chagdash Azәrbaјҹan әdәbiјјaty Chagdash Azәrbaјҹan tarihi B Ҝәnҹlik 1990 Balaev A Mamed Emin Rasulzade 1884 1955 Nauchnyj redaktor M N Guboglo doktor istoricheskih nauk professor zam direktora Instituta etnologii i antropologii RAN Recenzent S M Ishakov doktor istoricheskih nauk professor Institut Rossijskoj istorii RAN M Izdatelstvo Flinta 2009 288 s ISBN 978 5 9765 0785 2