Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yəzid ibn Məzyəd – Ərəb Xilafətinin Ərməniyyə və Azərbaycanda hakimi, sonradan Şirvanşah rütbəsi qəbul edərək müstəqil Şirvanşahlar dövlətinin əsasını qoymuş Məzyədilər sülaləsinin banisi.
| Yəzid ibn Məzyəd | |
|---|---|
Ərəb Xilafətinin Azərbaycan və Ərməniyyə hakimi | |
Vəzifədədir | |
| 788 — 788; 799 — 801-ci ildən | |
| Əvvəlki | ; |
| Sonrakı | Əsəd ibn Yəzid |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | VIII əsr |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Bərdə |
| Fəaliyyəti | hərbi lider[d], qubernator |
| Uşaqları | Əsəd, Məhəmməd, |
Qəbiləsi
Tam adı "Yəzid ibn Məzyəd ibn Zaidə ibn Abdullah ibn Zaidə ibn Matər ibn Şureyx ibn Əmr ibn Qeys ibn Şureyxbil ibn Humam ibn Murra ibn Zül ibn Şeyban" olmuşdur və tayfasına mənsub idi. Orduda yüksək yerlərə əmisi sayəsində gəlmişdir. İlk dəfə Sistanda hərbi xidmətə başlayan Yəzid xəlifə əl-Mehdi dövründə (775-785) Xorasanda üsyan yatırtmış, 782-ci ildə Harun ər-Rəşidin başçılığı ilə Bizansa qarşı müharibədə döyüşmüşdür. əl-Hadinin Cürcan hakimliyi dövründə ona sadiq olmuş, bu sədaqəti müqabilində Ərməniyyə hakimliyi ilə təltif olunmuşdu.
Fəaliyyəti
Xəlifə Harun ər-Rəşidin Ərməniyyə və Azərbaycana hakim təyin etdiyi qarşı müxtəlif şəhərlərdə üsyanlar verirdi. Yəqubi qeyd edir ki, "buraya gələn Əli özünü pis apardı, buna görə də Şirvan əhli onun əleyhinə üsyan qaldırdı və ölkədə çaxnaşma düşdü". Belə olduqda xəlifə 787 – ci ildə yenidən Yəzid ibn Məzyəd əş Seybanini Ərminiyyə və Azərbaycana hakim təyin etdi. O, üsyanı yatırtdı və ölkədə qayda-qanun yaratdı. 794-cü ildə Şeyban tayfasından başqa bir üsyançı olan xarici Valid ibn Tarifi məğlub etdi və öldürdü. 799-cu ildə yenidən Ərməniyyə hakimliyinə təyin olundu. Xəzər-ərəb müharibələri gedişində Ərməniyyəni xəzərlərdən qorumuş və müharibənin sonunu təyin etmişdir.
Ölümü
Yəzid Şirvanşah Məzyədilər sülaləsinin banisi və xilafətin məşhur sərkərdələrindən biri idi. O, h.185 (801)-ci ildə Bərdədə ölmüş və orada da dəfn olunmuşdur. Mənbə onun ölümünün təfərrüatını belə nəql,edir: "Söyləyirlər ki, bir qonaqlıqda ona gözəl bir qız bağışlayırlar. O, məclisi tərk edərək qızla intim əlaqəyə girir və onun ağuşunda ölür. Bu, Bərdədə olmuşdur..." Numizmatik məlumatlara görə, Yəzid ölümündən sonra onun oğulları Əsəd ibn Yəzid, Məhəmməd ibn Yəzid . və xəlifənin h.205 (802)-ci ilə qədər bir-birinin ardınca Azərbaycana, Arrana, Ərməniyyəyə təyin etdiyi bir sıra əmirlər hakimiyyət sürmüşlər.
Ailəsi
Qardaşı - Əhməd ibn Məzyəd
İstinadlar
- V. Minorski, Şirvan və Dərbəndin tarixi, səh. 42
- S. Aşurbəyli – Şirvanşahlar dövləti, Bakı, 2007, səh 63
- Əl-Yəqubi, s.12, ərəb mətni, s.8
- Mинopcкий. Иcтopия Шиpвaнa, c.44
- Пaxoмoв. Moнeты Aзepбaйджaнa, вып.II, c.96-99
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yezid ibn Mezyed Ereb Xilafetinin Ermeniyye ve Azerbaycanda hakimi sonradan Sirvansah rutbesi qebul ederek musteqil Sirvansahlar dovletinin esasini qoymus Mezyediler sulalesinin banisi Yezid ibn MezyedEreb Xilafetinin Azerbaycan ve Ermeniyye hakimiVezifededir788 788 799 801 ci ildenEvvelki SonrakiEsed ibn YezidSexsi melumatlarDogum tarixi VIII esrVefat tarixi 801Vefat yeri BerdeFealiyyeti herbi lider d qubernatorUsaqlari Esed Mehemmed QebilesiTam adi Yezid ibn Mezyed ibn Zaide ibn Abdullah ibn Zaide ibn Mater ibn Sureyx ibn Emr ibn Qeys ibn Sureyxbil ibn Humam ibn Murra ibn Zul ibn Seyban olmusdur ve tayfasina mensub idi Orduda yuksek yerlere emisi sayesinde gelmisdir Ilk defe Sistanda herbi xidmete baslayan Yezid xelife el Mehdi dovrunde 775 785 Xorasanda usyan yatirtmis 782 ci ilde Harun er Residin basciligi ile Bizansa qarsi muharibede doyusmusdur el Hadinin Curcan hakimliyi dovrunde ona sadiq olmus bu sedaqeti muqabilinde Ermeniyye hakimliyi ile teltif olunmusdu FealiyyetiXelife Harun er Residin Ermeniyye ve Azerbaycana hakim teyin etdiyi qarsi muxtelif seherlerde usyanlar verirdi Yequbi qeyd edir ki buraya gelen Eli ozunu pis apardi buna gore de Sirvan ehli onun eleyhine usyan qaldirdi ve olkede caxnasma dusdu Bele olduqda xelife 787 ci ilde yeniden Yezid ibn Mezyed es Seybanini Erminiyye ve Azerbaycana hakim teyin etdi O usyani yatirtdi ve olkede qayda qanun yaratdi 794 cu ilde Seyban tayfasindan basqa bir usyanci olan xarici Valid ibn Tarifi meglub etdi ve oldurdu 799 cu ilde yeniden Ermeniyye hakimliyine teyin olundu Xezer ereb muharibeleri gedisinde Ermeniyyeni xezerlerden qorumus ve muharibenin sonunu teyin etmisdir OlumuYezid Sirvansah Mezyediler sulalesinin banisi ve xilafetin meshur serkerdelerinden biri idi O h 185 801 ci ilde Berdede olmus ve orada da defn olunmusdur Menbe onun olumunun teferruatini bele neql edir Soyleyirler ki bir qonaqliqda ona gozel bir qiz bagislayirlar O meclisi terk ederek qizla intim elaqeye girir ve onun agusunda olur Bu Berdede olmusdur Numizmatik melumatlara gore Yezid olumunden sonra onun ogullari Esed ibn Yezid Mehemmed ibn Yezid ve xelifenin h 205 802 ci ile qeder bir birinin ardinca Azerbaycana Arrana Ermeniyyeye teyin etdiyi bir sira emirler hakimiyyet surmusler AilesiQardasi Ehmed ibn Mezyed Ogullari Esed Mehemmed XalidIstinadlarV Minorski Sirvan ve Derbendin tarixi seh 42 S Asurbeyli Sirvansahlar dovleti Baki 2007 seh 63 El Yequbi s 12 ereb metni s 8 Minopckij Ictopiya Shipvana c 44 Paxomov Monety Azepbajdzhana vyp II c 96 99