Xalid ibn Yəzid – Ərəb Xilafətinin Ərməniyyə və Azərbaycanda hakimi, Məzyədilər sülaləsinin əsasını qoymuş Yezid ibn Məzyədin oğlu.
Xalid ibn Yezid | |
---|---|
Ərəb Xilafətinin Azərbaycan və Ərməniyyə hakimi | |
Vəzifədədir | |
802 – 844-cü ildən | |
Əvvəlki | Yezid ibn Məzyəd |
Sonrakı | Məhəmməd ibn Xalid |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | VIII əsr |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Cavaxetiya |
Dəfn yeri | Dəbil |
Fəaliyyəti | hərbi lider[d] |
Atası | Yezid ibn Məzyəd |
Uşaqları | Oğulları: Məhəmməd ibn Xalid Heysam ibn Xalid |
Dini | islam |
Fəaliyyəti
Yəzid ibn Məzyəd əş-Şeybaninin oğlu Xalid hicri 205-ci ildə (miladi 802) xəlifə Məmun tərəfindən Ərməniyyə və Azərbaycana vali göndərildi. Xalid Şəkidə, Gürcüstanda və Sənariyyədə üsyanları yatırtdı. H.212-217 (827/8- 823/4)-ci illərdə Xalidin adı "Mədinət Arran"da (Arran şəhəri) kəsildiyi qeyd edilən dirhəmin üzərində yazılmağa başlayır.
Əl-Bəlazurinin məlumatına görə xəlifə Xalidi ermənilərdən bəxşiş almaq üstündə hakimiyyətdən salmışdır. Xəlifə Mötəsim bu vilayətləri iqta kimi Babəklə vuruşmuş sərkərdə Afşinə vermişdi. Xalid Mötəsimin ölümünə (h.227 (842)-ci il) və onun oğlu hakimiyyət başına gələnə qədər vəzifəsiz qalmışdı. Xilafətin zəiflədiyi bu dövrdə Cənubi Qafqazın bir sıra vilayətləri müstəqilliyə və Xilafətdən ayrılmağa can atırdı. Vasiq Tiflis valisi üsyanı ilə bağlı baş verən iğtişaşlarla əlaqədar Xalidi çağıraraq Ərminiyyə, Azərbaycan və Arranın valisi təyin etdi və onu 12 minlik süvari ilə göndərərək İshaqla mübarizəyə girib, üsyanı yatırtmağı əmr etdi. Xalid Ərminiyyəyə daxil oldu və burada 20 minlik erməni qoşunu ilə birləşərək Curzana (Gürcüstana) doğru hərəkət etdi. O, Cavax (Cavaxeti) adlı yerdə xəstələndi və iki gündən sonra öldü. Dəbilə (Dvin) gətirilərək, bir məlumata görə h.230 (844)-cu, digər məlumata görə isə h.228 (842)-ci ildə dəfn olundu.
İstinadlar
- Ширваншаһлар дөвләти // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. X ҹилд: Фрост—Шүштәр. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1987. С. 542.
- Mинopcкий. Иcтopия Шиpвaнa, c.44-45
- Пaxoмoв. Moнeты Aзepбaйджaнa, вып.II, c. 123-126
- Əl-Bəlazuri, s.21, ərəb mətni, s.15
- S. Aşurəyli – Şirvanşahlar dövləti, IV nəşri, Bakı, 2007, səh 64
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xalid ibn Yezid Ereb Xilafetinin Ermeniyye ve Azerbaycanda hakimi Mezyediler sulalesinin esasini qoymus Yezid ibn Mezyedin oglu Xalid ibn YezidEreb Xilafetinin Azerbaycan ve Ermeniyye hakimiVezifededir802 844 cu ildenEvvelkiYezid ibn MezyedSonrakiMehemmed ibn XalidSexsi melumatlarDogum tarixi VIII esrVefat tarixi 844Vefat yeri CavaxetiyaDefn yeri DebilFealiyyeti herbi lider d Atasi Yezid ibn MezyedUsaqlari Ogullari Mehemmed ibn Xalid Heysam ibn XalidDini islamFealiyyetiYezid ibn Mezyed es Seybaninin oglu Xalid hicri 205 ci ilde miladi 802 xelife Memun terefinden Ermeniyye ve Azerbaycana vali gonderildi Xalid Sekide Gurcustanda ve Senariyyede usyanlari yatirtdi H 212 217 827 8 823 4 ci illerde Xalidin adi Medinet Arran da Arran seheri kesildiyi qeyd edilen dirhemin uzerinde yazilmaga baslayir El Belazurinin melumatina gore xelife Xalidi ermenilerden bexsis almaq ustunde hakimiyyetden salmisdir Xelife Motesim bu vilayetleri iqta kimi Babekle vurusmus serkerde Afsine vermisdi Xalid Motesimin olumune h 227 842 ci il ve onun oglu hakimiyyet basina gelene qeder vezifesiz qalmisdi Xilafetin zeiflediyi bu dovrde Cenubi Qafqazin bir sira vilayetleri musteqilliye ve Xilafetden ayrilmaga can atirdi Vasiq Tiflis valisi usyani ile bagli bas veren igtisaslarla elaqedar Xalidi cagiraraq Erminiyye Azerbaycan ve Arranin valisi teyin etdi ve onu 12 minlik suvari ile gondererek Ishaqla mubarizeye girib usyani yatirtmagi emr etdi Xalid Erminiyyeye daxil oldu ve burada 20 minlik ermeni qosunu ile birleserek Curzana Gurcustana dogru hereket etdi O Cavax Cavaxeti adli yerde xestelendi ve iki gunden sonra oldu Debile Dvin getirilerek bir melumata gore h 230 844 cu diger melumata gore ise h 228 842 ci ilde defn olundu IstinadlarShirvanshaһlar dovlәti Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә X ҹild Frost Shүshtәr Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1987 S 542 Minopckij Ictopiya Shipvana c 44 45 Paxomov Monety Azepbajdzhana vyp II c 123 126 El Belazuri s 21 ereb metni s 15 S Asureyli Sirvansahlar dovleti IV nesri Baki 2007 seh 64