Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ulrix Svinqli (alm. Ulrich Zwingli; 1 yanvar 1484[…], Vildhauz[d] – 11 oktyabr 1531[…], Kappel-na-Albise[d]) — İsveçrə kilsə reformatoru, xristian humanist və filosofu.
| Ulrix Svinqli | |
|---|---|
| Ulrich Zwingli | |
 | |
| Doğum tarixi | 1 yanvar 1484[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 11 oktyabr 1531[…](47 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | döyüşdə ölüm |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | ilahiyyatçı, tərcüməçi, keşiş, reformasiyaçı[d], yazıçı, vaiz[d] |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Fəaliyyəti
Hələ 1516-cı ildə, yəni Martin Lüterdən əvvəl, Svinqli Reformasiya xarakterli ideyalarla çıxış edir. 1519-cu ildən başlayaraq Svinqli Sürixdə özünün xüsusi İncil təlimini yaymağa başlayır.
Svinqlinin təlimi lüterçiliyə oxşasa da, böyük fərqləri də var idi. Lüter kimi, Svinqli də Müqəddəs Kitaba əsaslanırdı. Onun üçün erkən xristian kilsəsi ideal idi. Svinqli kilsə iyerarxiyasını, rahibliyi, ziyarətləri qəbul etmirdi. Katolik kilsə ayinlərinin tənqidində o, Lüterdən irəli getmişdi.
Svinqlinin siyasi mövqeyi də Lüterdən kəskin fərqlənirdi. Hələ gənc yaşlarından vətənpərvər olan Svinqli respublikaçılığın tərəfdarı idi. Xüsusilə bu, onun antihabsburq təbliğatında aydın hiss olunur. Siyasi və sosial dəyişikliklərin keçirilməsini o, dünyəvi hakimiyyətə aid edirdi. Tiranlara itaət etməyi Svinqli böyük günah sayırdı.
1523-cü ildə Sürix magistratının qərarı ilə Svinqli 2 disput keçirir, bu disputlarda onun ideyaları bəyənəlir və şəhər şurası Sürixdə reformasiyaya başlayır. Kilsədən ikonalar çıxarılır, monastrlar ləğv olunur, onların əmlakı dünyəvi hakimiyyətə keçir. Kilsə iclası da dəyişdilir: indi ruhaniləri dindarlar özləri seçirdilər.
Svinqlinin sosial ideyaları da İsveçrdə geniş əks-səda yaratmışdı. O, sələmçiliyə və inhisarçılığa qarşı çıxır, şəxsi asılılığın ləğb edilməsini vacib sayırdı. Sürix kantonunda Svinqli təlimi çoxlu tərəfdar tapsa da, onun görüşlərilə razılaşmayanlar da var idi. Bu adamların içərisində anabaptistlər ("yenidən xaç suyuna salınanlar") təriqəti yaranır. Bu təriqət 1519-cu ildə Sürixdə yaranır və Avropaya da yayılır. Mövcud kilsə təşkilatlarını, o cümlədən Svinqli təşkilatını rədd edən anabaptistlər Tanrı hakimiyyətinin tezliklə qurulacağına inanırdılar. Svinqli anabaptistlərə qarşı kəskin çıxış edir. Sürixin hakimiyyət orqanları onları təqib etməyə başlayır.
1523–1529-cu illərdə Svinli təlimi Bern, Qlarus, Bazel, daha sonra Yuxarı Almaniyada yayılır. 1529-cu ildə Hessen landqrafı Filipp lüterçilərin və svinqliçilərin siyasi birləşməsində maraqlı olduğundan, Marburq şəhərində Lüterlə Svinqlinin görüşünü keçirir. Siyasi məsələlərdə kəskin fikir ayılığı landqrafın bu cəhdini boşa çıxarır. Lüter Yuxarı Almaniyada Svinqli təliminin yayılmasına qarşı kəskin şəkildə çıxmağa başlayır. Sürix İsveçrənin katolik kantonlarını blokadaya almaqla, burada Reformasiya həyata keçirməyə çalışır. Kantonlarda vətəndaş müharibəsi başlayır. Münaqişə gedişində Svinqli özü də həlak olur (1531) və katoliklər qalib gəlir.
İstinadlar
- Schäfer J. Huldreich Zwingli // Ökumenisches Heiligenlexikon. 1998.
- Huldrych Zwingli // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
- Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera (alm.). Bern: 1998.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ulrix Svinqli alm Ulrich Zwingli 1 yanvar 1484 Vildhauz d 11 oktyabr 1531 Kappel na Albise d Isvecre kilse reformatoru xristian humanist ve filosofu Ulrix SvinqliUlrich ZwingliDogum tarixi 1 yanvar 1484 Dogum yeri Vildhauz d Vefat tarixi 11 oktyabr 1531 47 yasinda Vefat yeri Kappel na Albise d Vefat sebebi doyusde olumTehsili Vyana Universiteti Bazel UniversitetiFealiyyeti ilahiyyatci tercumeci kesis reformasiyaci d yazici vaiz d Vikianbarda elaqeli mediafayllarFealiyyetiHele 1516 ci ilde yeni Martin Luterden evvel Svinqli Reformasiya xarakterli ideyalarla cixis edir 1519 cu ilden baslayaraq Svinqli Surixde ozunun xususi Incil telimini yaymaga baslayir Svinqlinin telimi luterciliye oxsasa da boyuk ferqleri de var idi Luter kimi Svinqli de Muqeddes Kitaba esaslanirdi Onun ucun erken xristian kilsesi ideal idi Svinqli kilse iyerarxiyasini rahibliyi ziyaretleri qebul etmirdi Katolik kilse ayinlerinin tenqidinde o Luterden ireli getmisdi Svinqlinin siyasi movqeyi de Luterden keskin ferqlenirdi Hele genc yaslarindan vetenperver olan Svinqli respublikaciligin terefdari idi Xususile bu onun antihabsburq tebligatinda aydin hiss olunur Siyasi ve sosial deyisikliklerin kecirilmesini o dunyevi hakimiyyete aid edirdi Tiranlara itaet etmeyi Svinqli boyuk gunah sayirdi 1523 cu ilde Surix magistratinin qerari ile Svinqli 2 disput kecirir bu disputlarda onun ideyalari beyenelir ve seher surasi Surixde reformasiyaya baslayir Kilseden ikonalar cixarilir monastrlar legv olunur onlarin emlaki dunyevi hakimiyyete kecir Kilse iclasi da deyisdilir indi ruhanileri dindarlar ozleri secirdiler Svinqlinin sosial ideyalari da Isvecrde genis eks seda yaratmisdi O selemciliye ve inhisarciliga qarsi cixir sexsi asililigin legb edilmesini vacib sayirdi Surix kantonunda Svinqli telimi coxlu terefdar tapsa da onun goruslerile razilasmayanlar da var idi Bu adamlarin icerisinde anabaptistler yeniden xac suyuna salinanlar teriqeti yaranir Bu teriqet 1519 cu ilde Surixde yaranir ve Avropaya da yayilir Movcud kilse teskilatlarini o cumleden Svinqli teskilatini redd eden anabaptistler Tanri hakimiyyetinin tezlikle qurulacagina inanirdilar Svinqli anabaptistlere qarsi keskin cixis edir Surixin hakimiyyet orqanlari onlari teqib etmeye baslayir 1523 1529 cu illerde Svinli telimi Bern Qlarus Bazel daha sonra Yuxari Almaniyada yayilir 1529 cu ilde Hessen landqrafi Filipp lutercilerin ve svinqlicilerin siyasi birlesmesinde maraqli oldugundan Marburq seherinde Luterle Svinqlinin gorusunu kecirir Siyasi meselelerde keskin fikir ayiligi landqrafin bu cehdini bosa cixarir Luter Yuxari Almaniyada Svinqli teliminin yayilmasina qarsi keskin sekilde cixmaga baslayir Surix Isvecrenin katolik kantonlarini blokadaya almaqla burada Reformasiya heyata kecirmeye calisir Kantonlarda vetendas muharibesi baslayir Munaqise gedisinde Svinqli ozu de helak olur 1531 ve katolikler qalib gelir IstinadlarSchafer J Huldreich Zwingli Okumenisches Heiligenlexikon 1998 Huldrych Zwingli Gran Enciclopedia Catalana kat Grup Enciclopedia 1968 Historische Lexikon der Schweiz Dictionnaire historique de la Suisse Dizionario storico della Svizzera alm Bern 1998