Raqnar Friş (ing. Ragnar Anton Kittil Frisch; 3 mart 1895 – 31 yanvar 1973) — norveçli iqtisadçı. 1969-cu ildə Yan Tinberqen ilə birlikdə ilk dəfə olaraq İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.
Raqnar Friş | |
---|---|
ing. Ragnar Anton Kittil Frisch | |
Doğum adı | Ragnar Anton Kittil Frisch |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Oslo Norveç |
Vəfat tarixi | (77 yaşında) |
Vəfat yeri | Oslo Norveç |
Vəfat səbəbi | insult |
Vətəndaşlığı | Norveç |
Elm sahəsi | İqtisadiyyat |
Elmi dərəcəsi | |
İş yeri | Oslo Universiteti |
Təhsili | |
Tanınır | Ekonometrika |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | 1969 İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Raqnar Friş məktəbi bitirdikdən sonra atasının zərgərlik firmasında köməkçi olaraq işləməyə başladı. Ustalığa yüksələnə qədər Oslo Universitetində iqtisadiyyat ixtisası üzrə təhsil almağa davam etdi. 1919-cu ildə universiteti bitirdi və diplom aldı. Növbəti il ustalığa yüksələrək atasının zərgərlik firmasında şərik kimi fəaliyyətə başladı. 1920-1923-cü illərdə Oslo Universitetindən aldığı təqaüdlə iqtisadiyyat və riyaziyyat üzrə biliklərini artırmaq üçün Fransa və İngiltərədə oldu. 1923-cü ildən ciddi şəkildə akedemik karyeraya başladı. 1925-ci ildə Oslo Universitetində riyazi statistika üzrə doktorluq dərəcəsi aldı. O, 1927-ci ildə aldığı Rokfeller təqaüdü ilə biliklərini möhkəmləndirmək üçün ABŞ-yə getdi. 1931-ci ildə isə Oslo Universitetində professorluğa yüksəldi. 1932-ci ildə Rokfeller maliyyəsi ilə Oslo Universitetində İqtisadiyyat İnstitutunu qurdu və həmin qurumun ilk tədqiqat direktoru olaraq təyin olundu. O, təqaüdə çıxana qədər bu vəzifəni yerinə yetirdi.
Fəaliyyətləri
Raqnar Friş çağdaş iqtisadiyyatın formalaşmasında önəmli rol oynamış iqtisadçılardan biridir. İqtisadiyyatın riyazi izahı mövzusunda tədqiqatlar aparmış, yeni iqtisadi anlayışları adlandırmışdır. O, 1926-cı ildə istehlak nəzəriyyəsinin-Valrasiyen riyazi əsaslarının bünövrəsini qoymuşdur. 1965-ci ildə isə istehsal nəzəriyyəsi ilə bağlı tədqiqatlar aparmışdır. 1927-ci ildə zaman sıraları, 1934-cü ildə isə xətti reqresiya haqqında araşdırmalar aparmışdır. 1930-cu ildə isə Ekonometrika Cəmiyyətinin əsasını qoymuş və 20 il bu qurumun nəşriyyat xidməti olan Ekonometrika jurnalında redaktor olaraq fəaliyyət göstərmişdir. Raqnar Friş 1933-cü ildə elmi ədəbiyyata makroiqtisadiyyat terminini daxil etmişdir. 1933-cü ildə iqtisadi tsikllarla bağlı tədqiqatlar aparmışdır. Bu tədqiqatlar çağdaş klassik konyuktura tsiklları nəzəriyyəsinin bünövrəsini təşkil edir. Çağdaş dövlətin sosial mühasibatlığı və iqtisadi planlama üzrə ekonometrik modellərin yaradılmasında Raqnar Frişin rolu böyükdür.
Seçilmiş işlər
- Frisch, Ragnar. "Kvantitativ formulering av den teoretiske økonomikks lover [Quantitative formulation of the laws of economic theory]". Statsøkonomisk Tidsskrift. 40. 1926: 299–334.
- Frisch, Ragnar. "Sur un problème d'économie pure [On a problem in pure economics]". Norsk Matematisk Forenings Skrifter, Oslo. 1 (16). 1926: 1–40.
- Frisch, Ragnar. "Sammenhengen mellem primærinvestering og reinvestering [The relationship between primary investment and reinvestment]". Statsøkonomisk Tidsskrift. 41. 1927: 117–152.
- Frisch, Ragnar. "Correlation and scatter in statistical variables". . 1. 1929: 36–102.
- Frisch, Ragnar. "Statikk og dynamikk i den økonomiske teori [Statics and dynamics in economic theory]". Nationaløkonomisk Tidsskrift. 67. 1929: 321–379.
Raqnar Frişin 1960-cı ilə qədər yazmaların biblioqrafiyası:
- Kenneth J. Arrow "The Work of Ragnar Frisch, Econometrician," Econometrica, Vol. 28, No. 2. (Apr., 1960), pp. 175–192
və seçilmiş esselərin toplaması:
- Olav Bjerkholt(ed.) (1995) Foundations of Modern Econometrics: The Selected Essays of Ragnar Frisch, 2 volumes, Aldershot, UK: Edward Elgar.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Raqnar Friş haqqında Nobel mükafatı e-muzeyində məlumat
- Raqnar Friş haqqında
İstinadlar
- https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Raqnar Fris ing Ragnar Anton Kittil Frisch 3 mart 1895 31 yanvar 1973 norvecli iqtisadci 1969 cu ilde Yan Tinberqen ile birlikde ilk defe olaraq Iqtisadiyyat uzre Nobel mukafatina layiq gorulmusdur Raqnar Frising Ragnar Anton Kittil FrischDogum adi Ragnar Anton Kittil FrischDogum tarixi 3 mart 1895Dogum yeri Oslo NorvecVefat tarixi 31 yanvar 1973 77 yasinda Vefat yeri Oslo NorvecVefat sebebi insultVetendasligi NorvecElm sahesi IqtisadiyyatElmi derecesi iqtisad elmleri doktoruIs yeri Oslo UniversitetiTehsili Oslo UniversitetiTaninir EkonometrikaUzvluyu Isvec Kral Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Dei Lincei Akademiyasi Ekonometrik Cemiyyet 1933 Mukafatlari 1969 Iqtisadiyyat uzre Nobel mukafati Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiRaqnar Fris mektebi bitirdikden sonra atasinin zergerlik firmasinda komekci olaraq islemeye basladi Ustaliga yukselene qeder Oslo Universitetinde iqtisadiyyat ixtisasi uzre tehsil almaga davam etdi 1919 cu ilde universiteti bitirdi ve diplom aldi Novbeti il ustaliga yukselerek atasinin zergerlik firmasinda serik kimi fealiyyete basladi 1920 1923 cu illerde Oslo Universitetinden aldigi teqaudle iqtisadiyyat ve riyaziyyat uzre biliklerini artirmaq ucun Fransa ve Ingilterede oldu 1923 cu ilden ciddi sekilde akedemik karyeraya basladi 1925 ci ilde Oslo Universitetinde riyazi statistika uzre doktorluq derecesi aldi O 1927 ci ilde aldigi Rokfeller teqaudu ile biliklerini mohkemlendirmek ucun ABS ye getdi 1931 ci ilde ise Oslo Universitetinde professorluga yukseldi 1932 ci ilde Rokfeller maliyyesi ile Oslo Universitetinde Iqtisadiyyat Institutunu qurdu ve hemin qurumun ilk tedqiqat direktoru olaraq teyin olundu O teqaude cixana qeder bu vezifeni yerine yetirdi FealiyyetleriRaqnar Fris cagdas iqtisadiyyatin formalasmasinda onemli rol oynamis iqtisadcilardan biridir Iqtisadiyyatin riyazi izahi movzusunda tedqiqatlar aparmis yeni iqtisadi anlayislari adlandirmisdir O 1926 ci ilde istehlak nezeriyyesinin Valrasiyen riyazi esaslarinin bunovresini qoymusdur 1965 ci ilde ise istehsal nezeriyyesi ile bagli tedqiqatlar aparmisdir 1927 ci ilde zaman siralari 1934 cu ilde ise xetti reqresiya haqqinda arasdirmalar aparmisdir 1930 cu ilde ise Ekonometrika Cemiyyetinin esasini qoymus ve 20 il bu qurumun nesriyyat xidmeti olan Ekonometrika jurnalinda redaktor olaraq fealiyyet gostermisdir Raqnar Fris 1933 cu ilde elmi edebiyyata makroiqtisadiyyat terminini daxil etmisdir 1933 cu ilde iqtisadi tsikllarla bagli tedqiqatlar aparmisdir Bu tedqiqatlar cagdas klassik konyuktura tsikllari nezeriyyesinin bunovresini teskil edir Cagdas dovletin sosial muhasibatligi ve iqtisadi planlama uzre ekonometrik modellerin yaradilmasinda Raqnar Frisin rolu boyukdur Secilmis islerFrisch Ragnar Kvantitativ formulering av den teoretiske okonomikks lover Quantitative formulation of the laws of economic theory Statsokonomisk Tidsskrift 40 1926 299 334 Frisch Ragnar Sur un probleme d economie pure On a problem in pure economics Norsk Matematisk Forenings Skrifter Oslo 1 16 1926 1 40 Frisch Ragnar Sammenhengen mellem primaerinvestering og reinvestering The relationship between primary investment and reinvestment Statsokonomisk Tidsskrift 41 1927 117 152 Frisch Ragnar Correlation and scatter in statistical variables 1 1929 36 102 Frisch Ragnar Statikk og dynamikk i den okonomiske teori Statics and dynamics in economic theory Nationalokonomisk Tidsskrift 67 1929 321 379 Raqnar Frisin 1960 ci ile qeder yazmalarin biblioqrafiyasi Kenneth J Arrow The Work of Ragnar Frisch Econometrician Econometrica Vol 28 No 2 Apr 1960 pp 175 192 ve secilmis esselerin toplamasi Olav Bjerkholt ed 1995 Foundations of Modern Econometrics The Selected Essays of Ragnar Frisch 2 volumes Aldershot UK Edward Elgar Hemcinin baxEkonometrika Iqtisadiyyat uzre Nobel mukafati Iqtisadiyyat uzre Nobel mukafati laureatlarinin siyahisiXarici kecidlerRaqnar Fris haqqinda Nobel mukafati e muzeyinde melumat Raqnar Fris haqqindaIstinadlarhttps www econometricsociety org society organization and governance fellows memoriam