Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Səadət Sarayı və ya Muxtarovun evi — Milyonçu Murtuza Muxtarovun 1911–1912-ci illərdə osetin mənşəli həyat yoldaşı Yelezaveta xanım Tuqanova üçün inşa etdirdiyi saraydır. Sarayın layihə müəllifi memar İosif Ploşkodur.
| Səadət sarayı | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər |  Bakı |
| Yerləşir | Murtuza Muxtarov küçəsi, 6 |
| Aidiyyatı | Prezidentin İşlər İdarəsi |
| Memar | İosif Ploşko |
| Tikilmə tarixi | 1911—1912 |
| Üslubu | Qotik memarlıq |
| Vəziyyəti | yaxşı |
| İstinad nöm. | 149 |
| Kateqoriya | Saray |
| Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
| | |
 Sarayın planı | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Səadət sarayı Bakıda tarixi yaxşı araşdırılmış azsaylı binalardan biridir. Sarayın tarixi haqqında təkcə Rusiya mətbuatında müxtəlif dövrlərdə 50-dək material çap edilib. Geniş yayılmış məlumata görə, məşhur milyonçu Murtuza Muxtarov öz həyat yoldaşı Liza xanımı çox sevirmiş, onu tez-tez özü ilə Avropaya səyahətə apararmış. Bir dəfə onlar Venesiyada gəzərkən olduqca yaraşıqlı və əzəmətli bir bina görürlər. "Belə binada yaşayanlar necə də xoşbəxtdirlər!" – deyə Liza heyranlığını əri ilə bölüşür. Bu mənzərəni sakitcə seyr edən Murtuza bəy heç nə demir. Bakıya qayıtdıqdan sonra milyonçu Venesiyaya adam göndərib həmin binanın dəqiq surətini əks etdirən çertyojları gətizdirir. 1912-ci ildə binanın tikintisi başa çatır. Bir gün Murtuza Muxtarov gəzinti adı ilə Liza xanımı faytona mindirib binanın qarşısına gətirir. Heyrətindən nə deyəcəyini bilməyən qadın, binanın qapısında qulluqçularının onları qarşıladığını görüncə və sarayın ona bağışlandığını eşidincə sevincinin həddi-hüdudu olmur. Bakı milyonçusu xanımı ilə bu sarayda 1920-ci ilə qədər yaşayır. Azərbaycanda sovet rejimi qurulduqdan sonra saray bolşeviklərin ixtiyarına keçir. Evinə 3 nəfər rus zabitinin soxulduğunu görən Muxtarov bu rüsvayçılığa dözməyərək əvvəlcə onları, sonra isə özünü güllələyir.
Oktyabr inqilabından sonra bina Əli Bayramov adına Qadın klubu, daha sonra isə Şirvanşahlar muzeyi kimi fəaliyyət göstərib. Daha sonralar uzun illər Nikah evi kimi istifadə olunmuşdur.
Bina 1911–1912-ci illər abidəsi kimi Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli, 132 nömrəli qərarı ilə "Ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısı"na daxil edilmişdir. Həmin siyahıda abidənin inventar №-si 149-dur.
Saray Bakının mərkəzində, Murtuza Muxtarov və Əhməd Cavadın adını daşıyan küçələrin kəsişməsində, M. Muxtarov küçəsi 6 ünvanında yerləşir.
Restavrasiyası
Sarayda restavrasiya işləri 2007–2012-ci illərdə aparılmışdır.. Bərpa işlərini Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin sərəncamı və Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin sifarişi ilə "Creacon Construction" şirkəti tərəfindən həyata keçirilmişdir. Nazirliyin məlumatına görə, müayinə zamanı binanın zirzəmisində və fasad divarlarında çatlar aşkarlanıb. Yanğından sonra isə dam örtüyündə qüsurlar yaranıb. Binanın qəzalı olması, həmçinin yenidən planlaşdırılması və fəaliyyət profilinin dəyişməsi səbəbindən, sarayın bütövlükdə restavrasiyasına və rekonstruksiyasına zərurət yaranmışdır. Başlıca məqsəd müasir metodlardan istifadə etməklə binanın xarici görkəmini və konstruksiyasını əsaslı şəkildə təmir və bərpa etmək, interyerin bütün mövcud bəzək elementlərini orijinal görkəminə qaytarmaq, mövcud elementlər və tarixi məlumatlar əsasında isə yeni elementlər hazırlamaq olmuşdur.
Təmir-bərpa işləri zamanı binanın fasadı bütünlüklə əl ilə təmizlənmişdir. Daşın və bəzək elementlərinin zədələnməməsi məqsədilə elektrik-mexaniki üsuldan istifadə edilməmişdir. Qırılmış elementlər, bəzək elementləri yeniləri ilə əvəz olunmuş, çatlar bərpa edilmiş, zədələnmiş lövhələr təzələnmiş və bütün fasad daşları müxtəlif hava şəraitinin təsirindən müdafiə olunmuşdur. Binanın bütün tavanı sökülmüş, yeni tavan hazırlanmışdır. İşıqlandırma məqsədilə binanın fasadına 264 ədəd xüsusi çıraq-projektorlar quraşdırılacaqdır. Bu məqsədlə kabellərin çəkilişi artıq həyata keçirilmişdir. İş icraçıları demişlər ki, binanın konstruksiyası bütövlükdə xüsusi damper sistemi ilə möhkəmləndirilmiş və 9 bal gücündə zəlzələyə davamlı hala gətirilmişdir.
Bina təyinatına görə yenidən planlaşdırılmış və 2 hissəyə ayrılmışdır. Birinci hissəsində işgüzar görüş evi, ikinci hissəsində isə VVAQ fəaliyyət göstərəcəkdir. Təmir və bərpa işləri həyata keçirilərkən binanın interyerində boya qatları yenidən ilkin vəziyyətinə qaytarılmışdır. Divan və tavanlardakı bəzək elementləri bərpa edilmiş, korlanmış elementlər mövcud nümunələr əsasında bərpa edilmiş və yekun olaraq 5 müxtəlif rəngdə boya və qızıl boya ilə boyanmışdır. Restavrasiya işləri zamanı binanın interyerində 12 min 500-dən artıq bəzək elementi bərpa olunmuşdur. Döşəmə, divarlar mozaik mərmər və parketlə üzlənmiş, məhəccərlər şəbəkə metaldan hazırlanmışdır. 5 iyul 2012-ci ildə sarayın restavrasiyadan sonra açılışı baş tutmuş və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev mərasimdə iştirak edərək görülmüş işlərlə tanış olmuşdur.
İstifadəsi
2012-ci ilin dekabrında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin balansına verilmiş "Səadət sarayı" "Rəsmi Qəbullar Sarayı" adlandırılıb. Saraya Prezidentin İşlər İdarəsinin şöbəsi statusuna malik olan təşkilat statusu verilib və onun saxlanılması dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına həyata keçirilməyə başlanıb.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Yerləşməsi
Murtuza Muxtarovun sarayının tikintisi şəhərin mərkəzi magistralında (o zamanki Nikolayev, indiki İstiqlaliyyət küçəsi) nəzərdə tutulsa da, sonradan Nikolayev küçəsinin qonşuluğunda yerləşən ərazinin bu məqsəd üçün istifadə olunması qərarlaşdırılmışdır. Yerin sahibi torpağı satmaqdan imtina etdiyindən Muxtarov Persidski (hazırda Murtuza Muxtarov küçəsi) və Vrangel (hazırda Əhməd Cavad küçəsi) küçələrinin əks tərəfində, Aleksandr Nevski kafedralı (memar R. R. Marfeld, 1888–1889, inşaatçı Y. V. Qoslavski) ilə üzbəüz ərazini alır. Saray belə nəhəng və monumental kilsə ilə yanaşı yerləşməsinə baxmayaraq, çox əlverişli şəhərsalma mövqeyinə malik idi. 1930-cu ildə kilsənin sökülməsindən sonra sarayın ətrafı tamamilə açılmışdır.[]
Eksteryeri
Saray tamaşaçı qarşısında detalları ruhunda həll olunmuş fasadla bərabər künc qüllənin hissəsi şəklində durur. Memarlıq kompozisiyasının şaquli olması ətraf tikililər arasında hökmran mövqe tutur və binanın inşasına kimi şəhər quruluşunda belə yüksək həcm-məkan quruluşu mövcud olmamışdı. Peterburqdan olan memarlıq akademiki (rus.) tərəfindən tərtib olunmuş Bakı üçün mədaxilli evin müsabiqə layihəsi 1900-cü ildə birinci mükafata layiq görülmüşdür. Layihədə iri məhəllə müəllif tərəfindən bütöv həcm şəklində baxılır və Qahirə məscidlərinin minarələrini xatırladan künc, aksentlər arasındakı şaquli qüllələrin parlaq şəkildə əks olunması şərq koloritini çox yaxşı təcəssüm etdirirdi. Xüsusilə yaşayış evinin kompozisiyasını təşkil edən minarələr qrupu binanın künc hissəsində təsiredici şəkildə işlənmişdir. İ. Ploşko 1911–1912-ci illərdə Muxtarocun sarayını layihələşdirərkən H. D. Qrimmin layihəsindəki effektiv künc kompozisiyasından bəhrələnmişdir və fransız qotikasının üslub istiqamətinin traktəsinə yenidən baxaraq öz təfsirini vermişdir. Binanın ümumi memarlıq kompozisiyası nəinki krabba və qotikanın digər elementləri ilə bəzədilən öz künc giriş portalı ilə, həmçinin fasadlardakı kəsişən tağların daşıdığı və həcm plastikasının xüsusi dünyasını yaradan nazik sütunları olan lociyalarla maraqlıdır. Şaquli rizalitlərin itiuclu frontonlar və bölmələrlə, çoxpilləli və səkkizguşəli piramida şəklində olan qüllələrlə ahəngdar şəkildə təcəssümünü taparaq binanın parlaq siluetini aşkara çıxarır. İri həcm dinamikası küçənin bütün məkan strukturuna işləyərək özünəməxsus memarlıq kompozisiyası yaratmışdır.
Şaquli bölünmələr və zirvədə iti üçbucaqlı frontona malik portal kənarı İ. Ploşkonun qılınc və qalxanlı cəngavərin yerləşdiyi kapitellə birlikdə tilli sütunlar formasında dayaqla nəzərə çarpdırılır. Binanın künc hissəsi təkcə Bakı zəminində memarlıq qotikasının işlənməsinin təzahürü deyildir, burada həm də tarixi motivlər iştirak etmişdir. Memarın daş üzərində dərindən həkk olunmuş bədii keyfiyyətlərdən geniş istifadə etdiyi sarayın üslubu onun mahiyyətini müəyyənləşdirmişdir.
İnteryeri
Sarayın ön giriş qapısı klassik qaydada işlənmiş konik pilyastrlarla, barokko üslubu motivləri ilə zəngin olan yarımdairə görünüşlü tağlara və karniz elementlərinin keçdiyi yapma naxışlı tavana malik olan salona açılır. Giriş pilləkəninə dekorativ dayaq sütunları ilə xüsusi olaraq keçidi təmtəraqlı surətdə həll edilmişdir. Birmarşlı pilləkən aralıq meydançadakı tağdan keçərək davam etdirilir. Zalın pəncərə açırımları ilə işıqlanan giriş pilləkənlərinin hər iki tərəfində dairəvi formalı foye başlanır. Bu interyerdə dəbdəbə və təmtəraq birləşərək xüsusi məna kəsb edir. Dairəvi balyustradanın ardınca yarımdairəvi profilə malik dərin qapı açırımları ilə tamamlanmış foyenin divarları korinf pilyastrlarına bölünmüşdür.
Pilyastr üzərindəki bəzəkli karniz çox zəngin olan tavana keçmişdir, daha sonra yarımdairəvi tavanın ətrafında çoxsaylı motivlər təsvir olunmuşdur. Yapma işi foyenin aşağı hissəsi ilə ahəngdarlıq yaradaraq keyfiyyətli fəza-məkan mühitinə, memarlığın lirikasına, gözəllik və ecazkarlığa çevrilmişdir. Zallar, qonaq otaqları da barokko üslubunda çoxsaylı yapma elementlərlə işlənmişdir. Sarayın interyerləri sırasında yalnız kitabxana qotik üslubda işlənmişdir.
Planlaşdırma nöqteyi-nəzərindən də saray maraqlı formada işlənmişdir. Xüsusən ikinci mərtəbədə altıguşəli formalı zal diqqəti cəlb edir. Oradan foyeyə üçmarşlı giriş pilləkənləri açılır. Böyük zaldan başlayaraq fasadın qərb hissəsinin bəzəyi olan dəbdəbəli qotik tağlı lociyalara malik orta böyüklükdə zallar antilada sistemi ilə düzülmüşdür. Otaqlar və digər xidməti yerlər koridora tərəf yönəldilmişdir, eyni zamanda onların böyük olmayan həyət sahəsi və doktor döngəsinə çıxışı olan yaşayış korpusu ilə əlaqəsi vardır. Üçüncü mərtəbəyə çıxmaq üçün əsas giriş hissə ilə əlaqəsi olmayan ikimarşlı pilləkənlər vardır.
İstinadlar
- "Səadət sarayı"nın aqibəti. "Həftə içi" qəzeti 2020-03-28 at the Wayback Machine (az.)
- "Səadət Sarayı" 2013-05-28 at the Wayback Machine, azadliq.org, İstifadə tarixi:30 mart 2016
- "Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli, 132 nömrəli Qərarı e-qanun.az 2011-08-23 at the Wayback Machine (az.)
- . 2014-04-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-21.
- Bakının mərkəzində "Səadət Sarayı" adı ilə tanınan qədim binada aparılan əsaslı təmir-bərpa işləri yekunlaşmaq üzrədir, AzərTac, 24.10.2011, İstifadə tarixi:30 mart 2016
- 26 milyon manata "Səadət Sarayı"nda nəyi bərpa ediblər? 2010-09-21 at the Wayback Machine, Azadlıq Radiosu, 12.05.2010, İstifadə tarixi:30 mart 2016
- İlham Əliyev Səadət sarayının əsaslı təmirdən sonra açılışında iştirak etmişdir 2018-04-02 at the Wayback Machine, president.az, 05 iyul 2012, İstifadə tarixi:30 mart 2017
- "Prezidentinin İşlər İdarəsinin strukturunun təkmilləşdirilməsi ilə bağlı bəzi məsələlər haqqında". e-qanun.az (az.). 2023-12-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-18.
- Fətullayev. səh. 19
- Fətullayev. səh. 20
- Fətullayev. səh. 21
Ədəbiyyat
Həmçinin bax
- Azərbaycan memarlığı
- İsmailiyyə Sarayı — İosif Ploşkonun layihəsi əsasında inşa edilmiş başqa bir saray
- İosif Ploşkonun əsərlərinin siyahısı
Xarici keçidlər
- Architecture of the Oil Baron Period (ing.)
- Мухтаровский дворец в Баку: с советских времен до наших дней (rus.)
- Səadət Sarayı və ya Muxtarovun evinin drondan çəkilişi.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seadet Sarayi ve ya Muxtarovun evi Milyoncu Murtuza Muxtarovun 1911 1912 ci illerde osetin menseli heyat yoldasi Yelezaveta xanim Tuqanova ucun insa etdirdiyi saraydir Sarayin layihe muellifi memar Iosif Ploskodur Seadet sarayi40 22 06 sm e 49 49 53 s u Olke AzerbaycanSeher Baki BakiYerlesir Murtuza Muxtarov kucesi 6Aidiyyati Prezidentin Isler IdaresiMemar Iosif PloskoTikilme tarixi 1911 1912Uslubu Qotik memarliqVeziyyeti yaxsiAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 149KateqoriyaSarayEhemiyyetiOlke ehemiyyetliSeadet sarayiSarayin plani Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiMurtuza Muxtarov heyat yoldasi Liza Tuqanova ile birlikde Klara Setkin Eli Bayramov adina Qadin klubunun uzvleri arasinda 1924 Seadet sarayi Bakida tarixi yaxsi arasdirilmis azsayli binalardan biridir Sarayin tarixi haqqinda tekce Rusiya metbuatinda muxtelif dovrlerde 50 dek material cap edilib Genis yayilmis melumata gore meshur milyoncu Murtuza Muxtarov oz heyat yoldasi Liza xanimi cox sevirmis onu tez tez ozu ile Avropaya seyahete apararmis Bir defe onlar Venesiyada gezerken olduqca yarasiqli ve ezemetli bir bina gorurler Bele binada yasayanlar nece de xosbextdirler deye Liza heyranligini eri ile bolusur Bu menzereni sakitce seyr eden Murtuza bey hec ne demir Bakiya qayitdiqdan sonra milyoncu Venesiyaya adam gonderib hemin binanin deqiq suretini eks etdiren certyojlari getizdirir 1912 ci ilde binanin tikintisi basa catir Bir gun Murtuza Muxtarov gezinti adi ile Liza xanimi faytona mindirib binanin qarsisina getirir Heyretinden ne deyeceyini bilmeyen qadin binanin qapisinda qulluqcularinin onlari qarsiladigini gorunce ve sarayin ona bagislandigini esidince sevincinin heddi hududu olmur Baki milyoncusu xanimi ile bu sarayda 1920 ci ile qeder yasayir Azerbaycanda sovet rejimi qurulduqdan sonra saray bolseviklerin ixtiyarina kecir Evine 3 nefer rus zabitinin soxuldugunu goren Muxtarov bu rusvayciliga dozmeyerek evvelce onlari sonra ise ozunu gulleleyir Oktyabr inqilabindan sonra bina Eli Bayramov adina Qadin klubu daha sonra ise Sirvansahlar muzeyi kimi fealiyyet gosterib Daha sonralar uzun iller Nikah evi kimi istifade olunmusdur Bina 1911 1912 ci iller abidesi kimi Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci il tarixli 132 nomreli qerari ile Olke ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisi na daxil edilmisdir Hemin siyahida abidenin inventar si 149 dur Saray Bakinin merkezinde Murtuza Muxtarov ve Ehmed Cavadin adini dasiyan kucelerin kesismesinde M Muxtarov kucesi 6 unvaninda yerlesir Restavrasiyasi Sarayda restavrasiya isleri 2007 2012 ci illerde aparilmisdir Berpa islerini Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin serencami ve Azerbaycan Respublikasi Gencler ve Idman Nazirliyinin sifarisi ile Creacon Construction sirketi terefinden heyata kecirilmisdir Nazirliyin melumatina gore muayine zamani binanin zirzemisinde ve fasad divarlarinda catlar askarlanib Yangindan sonra ise dam ortuyunde qusurlar yaranib Binanin qezali olmasi hemcinin yeniden planlasdirilmasi ve fealiyyet profilinin deyismesi sebebinden sarayin butovlukde restavrasiyasina ve rekonstruksiyasina zeruret yaranmisdir Baslica meqsed muasir metodlardan istifade etmekle binanin xarici gorkemini ve konstruksiyasini esasli sekilde temir ve berpa etmek interyerin butun movcud bezek elementlerini orijinal gorkemine qaytarmaq movcud elementler ve tarixi melumatlar esasinda ise yeni elementler hazirlamaq olmusdur Temir berpa isleri zamani binanin fasadi butunlukle el ile temizlenmisdir Dasin ve bezek elementlerinin zedelenmemesi meqsedile elektrik mexaniki usuldan istifade edilmemisdir Qirilmis elementler bezek elementleri yenileri ile evez olunmus catlar berpa edilmis zedelenmis lovheler tezelenmis ve butun fasad daslari muxtelif hava seraitinin tesirinden mudafie olunmusdur Binanin butun tavani sokulmus yeni tavan hazirlanmisdir Isiqlandirma meqsedile binanin fasadina 264 eded xususi ciraq projektorlar qurasdirilacaqdir Bu meqsedle kabellerin cekilisi artiq heyata kecirilmisdir Is icracilari demisler ki binanin konstruksiyasi butovlukde xususi damper sistemi ile mohkemlendirilmis ve 9 bal gucunde zelzeleye davamli hala getirilmisdir Bina teyinatina gore yeniden planlasdirilmis ve 2 hisseye ayrilmisdir Birinci hissesinde isguzar gorus evi ikinci hissesinde ise VVAQ fealiyyet gosterecekdir Temir ve berpa isleri heyata kecirilerken binanin interyerinde boya qatlari yeniden ilkin veziyyetine qaytarilmisdir Divan ve tavanlardaki bezek elementleri berpa edilmis korlanmis elementler movcud numuneler esasinda berpa edilmis ve yekun olaraq 5 muxtelif rengde boya ve qizil boya ile boyanmisdir Restavrasiya isleri zamani binanin interyerinde 12 min 500 den artiq bezek elementi berpa olunmusdur Doseme divarlar mozaik mermer ve parketle uzlenmis meheccerler sebeke metaldan hazirlanmisdir 5 iyul 2012 ci ilde sarayin restavrasiyadan sonra acilisi bas tutmus ve Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyev merasimde istirak ederek gorulmus islerle tanis olmusdur Istifadesi 2012 ci ilin dekabrinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Isler Idaresinin balansina verilmis Seadet sarayi Resmi Qebullar Sarayi adlandirilib Saraya Prezidentin Isler Idaresinin sobesi statusuna malik olan teskilat statusu verilib ve onun saxlanilmasi dovlet budcesinin vesaiti hesabina heyata kecirilmeye baslanib Memarliq xususiyyetleriYerlesmesi Seadet sarayi 1920 ci illerde Murtuza Muxtarovun sarayinin tikintisi seherin merkezi magistralinda o zamanki Nikolayev indiki Istiqlaliyyet kucesi nezerde tutulsa da sonradan Nikolayev kucesinin qonsulugunda yerlesen erazinin bu meqsed ucun istifade olunmasi qerarlasdirilmisdir Yerin sahibi torpagi satmaqdan imtina etdiyinden Muxtarov Persidski hazirda Murtuza Muxtarov kucesi ve Vrangel hazirda Ehmed Cavad kucesi kucelerinin eks terefinde Aleksandr Nevski kafedrali memar R R Marfeld 1888 1889 insaatci Y V Qoslavski ile uzbeuz erazini alir Saray bele neheng ve monumental kilse ile yanasi yerlesmesine baxmayaraq cox elverisli sehersalma movqeyine malik idi 1930 cu ilde kilsenin sokulmesinden sonra sarayin etrafi tamamile acilmisdir menbe gosterin Eksteryeri Saray tamasaci qarsisinda detallari ruhunda hell olunmus fasadla beraber kunc qullenin hissesi seklinde durur Memarliq kompozisiyasinin saquli olmasi etraf tikililer arasinda hokmran movqe tutur ve binanin insasina kimi seher qurulusunda bele yuksek hecm mekan qurulusu movcud olmamisdi Peterburqdan olan memarliq akademiki rus terefinden tertib olunmus Baki ucun medaxilli evin musabiqe layihesi 1900 cu ilde birinci mukafata layiq gorulmusdur Layihede iri mehelle muellif terefinden butov hecm seklinde baxilir ve Qahire mescidlerinin minarelerini xatirladan kunc aksentler arasindaki saquli qullelerin parlaq sekilde eks olunmasi serq koloritini cox yaxsi tecessum etdirirdi Xususile yasayis evinin kompozisiyasini teskil eden minareler qrupu binanin kunc hissesinde tesiredici sekilde islenmisdir I Plosko 1911 1912 ci illerde Muxtarocun sarayini layihelesdirerken H D Qrimmin layihesindeki effektiv kunc kompozisiyasindan behrelenmisdir ve fransiz qotikasinin uslub istiqametinin traktesine yeniden baxaraq oz tefsirini vermisdir Binanin umumi memarliq kompozisiyasi neinki krabba ve qotikanin diger elementleri ile bezedilen oz kunc giris portali ile hemcinin fasadlardaki kesisen taglarin dasidigi ve hecm plastikasinin xususi dunyasini yaradan nazik sutunlari olan lociyalarla maraqlidir Saquli rizalitlerin itiuclu frontonlar ve bolmelerle coxpilleli ve sekkizguseli piramida seklinde olan qullelerle ahengdar sekilde tecessumunu taparaq binanin parlaq siluetini askara cixarir Iri hecm dinamikasi kucenin butun mekan strukturuna isleyerek ozunemexsus memarliq kompozisiyasi yaratmisdir Saquli bolunmeler ve zirvede iti ucbucaqli frontona malik portal kenari I Ploskonun qilinc ve qalxanli cengaverin yerlesdiyi kapitelle birlikde tilli sutunlar formasinda dayaqla nezere carpdirilir Binanin kunc hissesi tekce Baki zemininde memarliq qotikasinin islenmesinin tezahuru deyildir burada hem de tarixi motivler istirak etmisdir Memarin das uzerinde derinden hekk olunmus bedii keyfiyyetlerden genis istifade etdiyi sarayin uslubu onun mahiyyetini mueyyenlesdirmisdir Interyeri Sarayin on giris qapisi klassik qaydada islenmis konik pilyastrlarla barokko uslubu motivleri ile zengin olan yarimdaire gorunuslu taglara ve karniz elementlerinin kecdiyi yapma naxisli tavana malik olan salona acilir Giris pillekenine dekorativ dayaq sutunlari ile xususi olaraq kecidi temteraqli suretde hell edilmisdir Birmarsli pilleken araliq meydancadaki tagdan kecerek davam etdirilir Zalin pencere acirimlari ile isiqlanan giris pillekenlerinin her iki terefinde dairevi formali foye baslanir Bu interyerde debdebe ve temteraq birleserek xususi mena kesb edir Dairevi balyustradanin ardinca yarimdairevi profile malik derin qapi acirimlari ile tamamlanmis foyenin divarlari korinf pilyastrlarina bolunmusdur Pilyastr uzerindeki bezekli karniz cox zengin olan tavana kecmisdir daha sonra yarimdairevi tavanin etrafinda coxsayli motivler tesvir olunmusdur Yapma isi foyenin asagi hissesi ile ahengdarliq yaradaraq keyfiyyetli feza mekan muhitine memarligin lirikasina gozellik ve ecazkarliga cevrilmisdir Zallar qonaq otaqlari da barokko uslubunda coxsayli yapma elementlerle islenmisdir Sarayin interyerleri sirasinda yalniz kitabxana qotik uslubda islenmisdir Planlasdirma noqteyi nezerinden de saray maraqli formada islenmisdir Xususen ikinci mertebede altiguseli formali zal diqqeti celb edir Oradan foyeye ucmarsli giris pillekenleri acilir Boyuk zaldan baslayaraq fasadin qerb hissesinin bezeyi olan debdebeli qotik tagli lociyalara malik orta boyuklukde zallar antilada sistemi ile duzulmusdur Otaqlar ve diger xidmeti yerler koridora teref yoneldilmisdir eyni zamanda onlarin boyuk olmayan heyet sahesi ve doktor dongesine cixisi olan yasayis korpusu ile elaqesi vardir Ucuncu mertebeye cixmaq ucun esas giris hisse ile elaqesi olmayan ikimarsli pillekenler vardir Istinadlar Seadet sarayi nin aqibeti Hefte ici qezeti 2020 03 28 at the Wayback Machine az Seadet Sarayi 2013 05 28 at the Wayback Machine azadliq org Istifade tarixi 30 mart 2016 Azerbaycan Respublikasi erazisinde dovlet muhafizesine goturulmus dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin ehemiyyet derecelerine gore bolgusunun tesdiq edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci il tarixli 132 nomreli Qerari e qanun az 2011 08 23 at the Wayback Machine az 2014 04 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 08 21 Bakinin merkezinde Seadet Sarayi adi ile taninan qedim binada aparilan esasli temir berpa isleri yekunlasmaq uzredir AzerTac 24 10 2011 Istifade tarixi 30 mart 2016 26 milyon manata Seadet Sarayi nda neyi berpa edibler 2010 09 21 at the Wayback Machine Azadliq Radiosu 12 05 2010 Istifade tarixi 30 mart 2016 Ilham Eliyev Seadet sarayinin esasli temirden sonra acilisinda istirak etmisdir 2018 04 02 at the Wayback Machine president az 05 iyul 2012 Istifade tarixi 30 mart 2017 Prezidentinin Isler Idaresinin strukturunun tekmillesdirilmesi ile bagli bezi meseleler haqqinda e qanun az az 2023 12 18 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 18 Fetullayev seh 19 Fetullayev seh 20 Fetullayev seh 21EdebiyyatFetullayev Fiqarov Samil Memar I K Plosko Ismailiyye nin memari Baki Serq Qerb 2013 ISBN 978 9952 32 020 6 Azerbaycan Respublikasi Memarlar Ittifaqi Bakinin Memarliq Ensiklopediyasi Baki Serq Qerb 2013 ISBN 978 9952 32 064 0Hemcinin baxAzerbaycan memarligi Ismailiyye Sarayi Iosif Ploskonun layihesi esasinda insa edilmis basqa bir saray Iosif Ploskonun eserlerinin siyahisiXarici kecidlerArchitecture of the Oil Baron Period ing Muhtarovskij dvorec v Baku s sovetskih vremen do nashih dnej rus Seadet Sarayi ve ya Muxtarovun evinin drondan cekilisi