Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
İosif Kasperoviç Ploşko (pol. Józef Płoszko, 1867, Polşa – 1931, Polşa) — memar, mühəndis.
| İosif Ploşko | |
|---|---|
| pol. Józef Płoszko | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Polşa |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Polşa |
| Vətəndaşlığı | |
| Təhsili |
|
| İşləri və nailiyyətləri | |
| İşlədiyi şəhərlər | Bakı Vladiqafqaz |
| Əsas tikililəri | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
İosif Ploşko 1867-ci ildə Polşada anadan olmuşdur. 1897-ci ildə İosif Qoslavskinin dəvəti ilə Bakıya gəlmiş, Şəhər İdarəsində sahə memarı işləmiş, bir müddətdən sonra isə şəhər memarı vəzifəsini tutmuşdur. 1920-ci illərdə Ploşko Bakıda mühəndis kimi işləmiş və Zivər bəy Əhmədbəyovla birlikdə Abşeronda bağ-şəhərlərin salınması layihəsinin müzakirəsində iştirak edib. Memar 30 ilə yaxın Bakıda yaşadıqdan sonra 1925-ci ildə Varşavaya, daha sonra isə Fransaya köçüb və orada dünyasını dəyişib.
Fəaliyyəti
Gənc Ploşko şəhərin memarlıq-inşaat həyatı ilə yaxından tanış olur, yerli tikinti materiallarını, əsas etibarilə, gözəl bədii keyfiyyətləri olan əhəngdaşını öyrənir, sonralar isə öz tikililərində ondan məharətlə istifadə edirdi. Bununla yanaşı, o zaman, təəssüf ki, bərbad vəziyyətdə və dağılmaqda olan Bakı qalasının nadir abidələri onun diqqətini cəlb edir. Ploşko həcm plastikası, daş üzərində nəfis oyması və ornament motivlərinin fantaziyası ilə insanı heyran edən Şirvanşahlar sarayı ansamblına xüsusilə böyük maraq göstərir. O, öz istedadı sayəsində şəhərin bəzəyinə çevrilmiş çox gözəl monumental binaların müəllifi oldu”.
Ploşkonun memarlıq aktivində çoxlu yaşayış evləri və binalar, ictimai, mülki, dini tikililər var. Bir memar kimi o, çox məhsuldar idi. Məşhur yerli milyonçular onun sifarişçiləri idilər. Ploşkonun memarlıq əsərlərinin üslubu da zəngin idi: Avropa klassikası, yüksək səviyyəli Venesiya və fransız qotikası, xüsusilə də əsrin əvvəlində dəbdə olan modern. Onun layihələndirdiyi tikililər arasında yaşayış evləri üstünlük təşkil edirdi. Sifarişçiləri arasında milyonçu Ağamusa Nağıyev xüsusilə seçilirdi. Digər polyak memarı İ.Qoslavski H.Z.Tağıyevin yaxın memarı olduğu kimi, İ.PIoşko da A.Nağıyevin memarı idi. Ploşkonun sifarişçiləri arasında başqa Bakı milyonçuları da vardı: Murtuza Muxtarov, Nuru Əmiraslanov, polyak mənşəli Rılskilər ailəsi və s.
Nəriman Əliyevin sözlərinə görə, Ploşkonun layihələndirdiyi tikililər Bakı şəhərinin memarlıq-planlaşdırma quruluşunda əhəmiyyətli yer tutur: «Ploşkonun monumental səciyyəli ilk işi olan «İsmailiyyə» onu şəhərin memarlıq mühitində birinci sıralara çıxartdı. Əvvəl bu binanın yerində İ.Qoslavskinin layihəsi üzrə bazar tikilməli idi. Bazar tikilmədi və sahə on il ərzində boş qaldı, sonra məscid tikməyi qərara aldılar, ancaq Bakı qubernatoru şəhərin mərkəzində məscid tikməyə icazə vermədi. Yalnız 1907-ci ildə Ağamusa Nağıyev sahəni aldı və erkən vəfat etmiş oğlunun xatirəsinə «İsmailiyyə» ictimai-xeyriyyə cəmiyyətinin binasının inşasını Ploşkoya sifariş etdi. Bina planlaşdırma cəhətdən əlverişli mövqe tuturdu. Venesiya qotikası üslubunda tikilmiş dəbdəbəli «İsmailiyyə» sarayı çox plastikdir və yaxşı işlənib”.
Ağamusa Nağıyevin Torqovı küçəsindəki (indiki Nizami, 93) evi (1910) də şəhər tikintisinin miqyasını, küçənin memarlıq həllinin xarakterini müəyyənləşdirən və estetik vəzifəyə malik olan çoxmərtəbəli tikilidir. Bina Bakı moderni üslubunda tikilib, yan çıxıntılara ayrılıb, qoşa pəncərə aşırımlarına bölünüb. Ploşko özünün daha bir böyük sifarişini Bakı milyonçusu Murtuza Muxtarovdan almışdı. Milyonçu Osetin xanımının arzusunu yerinə yetirərək Vladiqafqaz şəhərində məscid tikməyi memara tapşırmışdı. Ploşko Bakıda yaşadığı dövrdə islam memarlığı abidələri ilə yaxından tanış olmuşdu. Məscidin tikintisi 1908-ci ildə bitdi. Şəhər gözəl bir hədiyyə, müsəlmanlar isə dekorativ motivlərlə bəzənmiş bir ibadətgah aldı.
Əsərləri
İstinadlar
- Józef Płoszko // MAK (pol.).
- "Архитекторы Баку". 2021-05-15 tarixində .
- . 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
Xarici keçidlər
- Józef PŁOSZKO
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Iosif Kasperovic Plosko pol Jozef Ploszko 1867 Polsa 1931 Polsa memar muhendis Iosif Ploskopol Jozef PloszkoSexsi melumatlarDogum tarixi 1867Dogum yeri PolsaVefat tarixi 1931Vefat yeri PolsaVetendasligi Polsa carligi Polsa RespublikasiTehsili Insaat Muhendisleri Institutu d Isleri ve nailiyyetleriIslediyi seherler Baki VladiqafqazEsas tikilileri Azerbaycan Dovlet Kukla Teatri Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiIosif Plosko 1867 ci ilde Polsada anadan olmusdur 1897 ci ilde Iosif Qoslavskinin deveti ile Bakiya gelmis Seher Idaresinde sahe memari islemis bir muddetden sonra ise seher memari vezifesini tutmusdur 1920 ci illerde Plosko Bakida muhendis kimi islemis ve Ziver bey Ehmedbeyovla birlikde Abseronda bag seherlerin salinmasi layihesinin muzakiresinde istirak edib Memar 30 ile yaxin Bakida yasadiqdan sonra 1925 ci ilde Varsavaya daha sonra ise Fransaya kocub ve orada dunyasini deyisib FealiyyetiGenc Plosko seherin memarliq insaat heyati ile yaxindan tanis olur yerli tikinti materiallarini esas etibarile gozel bedii keyfiyyetleri olan ehengdasini oyrenir sonralar ise oz tikililerinde ondan meharetle istifade edirdi Bununla yanasi o zaman teessuf ki berbad veziyyetde ve dagilmaqda olan Baki qalasinin nadir abideleri onun diqqetini celb edir Plosko hecm plastikasi das uzerinde nefis oymasi ve ornament motivlerinin fantaziyasi ile insani heyran eden Sirvansahlar sarayi ansamblina xususile boyuk maraq gosterir O oz istedadi sayesinde seherin bezeyine cevrilmis cox gozel monumental binalarin muellifi oldu Ploskonun memarliq aktivinde coxlu yasayis evleri ve binalar ictimai mulki dini tikililer var Bir memar kimi o cox mehsuldar idi Meshur yerli milyoncular onun sifariscileri idiler Ploskonun memarliq eserlerinin uslubu da zengin idi Avropa klassikasi yuksek seviyyeli Venesiya ve fransiz qotikasi xususile de esrin evvelinde debde olan modern Onun layihelendirdiyi tikililer arasinda yasayis evleri ustunluk teskil edirdi Sifariscileri arasinda milyoncu Agamusa Nagiyev xususile secilirdi Diger polyak memari I Qoslavski H Z Tagiyevin yaxin memari oldugu kimi I PIosko da A Nagiyevin memari idi Ploskonun sifariscileri arasinda basqa Baki milyonculari da vardi Murtuza Muxtarov Nuru Emiraslanov polyak menseli Rilskiler ailesi ve s Neriman Eliyevin sozlerine gore Ploskonun layihelendirdiyi tikililer Baki seherinin memarliq planlasdirma qurulusunda ehemiyyetli yer tutur Ploskonun monumental seciyyeli ilk isi olan Ismailiyye onu seherin memarliq muhitinde birinci siralara cixartdi Evvel bu binanin yerinde I Qoslavskinin layihesi uzre bazar tikilmeli idi Bazar tikilmedi ve sahe on il erzinde bos qaldi sonra mescid tikmeyi qerara aldilar ancaq Baki qubernatoru seherin merkezinde mescid tikmeye icaze vermedi Yalniz 1907 ci ilde Agamusa Nagiyev saheni aldi ve erken vefat etmis oglunun xatiresine Ismailiyye ictimai xeyriyye cemiyyetinin binasinin insasini Ploskoya sifaris etdi Bina planlasdirma cehetden elverisli movqe tuturdu Venesiya qotikasi uslubunda tikilmis debdebeli Ismailiyye sarayi cox plastikdir ve yaxsi islenib Agamusa Nagiyevin Torqovi kucesindeki indiki Nizami 93 evi 1910 de seher tikintisinin miqyasini kucenin memarliq hellinin xarakterini mueyyenlesdiren ve estetik vezifeye malik olan coxmertebeli tikilidir Bina Baki moderni uslubunda tikilib yan cixintilara ayrilib qosa pencere asirimlarina bolunub Plosko ozunun daha bir boyuk sifarisini Baki milyoncusu Murtuza Muxtarovdan almisdi Milyoncu Osetin xaniminin arzusunu yerine yetirerek Vladiqafqaz seherinde mescid tikmeyi memara tapsirmisdi Plosko Bakida yasadigi dovrde islam memarligi abideleri ile yaxindan tanis olmusdu Mescidin tikintisi 1908 ci ilde bitdi Seher gozel bir hediyye muselmanlar ise dekorativ motivlerle bezenmis bir ibadetgah aldi EserleriEsas meqale Iosif Ploskonun eserlerinin siyahisiIstinadlarJozef Ploszko MAK pol Arhitektory Baku 2021 05 15 tarixinde 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Xarici kecidlerVikianbarda Iosif Plosko ile elaqeli mediafayllar var Jozef PLOSZKO